عدالت اخلاقی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==پانویس== {{یادآوری پانویس}} {{پانویس}} +== پانویس == {{پانویس}}))
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = عدل
| عنوان مدخل  =
| مداخل مرتبط = [[عدالت اخلاقی در قرآن]] - [[عدالت اخلاقی در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]]
| پرسش مرتبط  =
}}


{{سیره معصوم}}
== مقدمه ==
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[عدل]]''' است. "'''[[عدالت اخلاقی]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
در [[اخلاق]] منظور از عدالت این است که بین قوۀ [[عقل]]، [[شهوت]] و [[غضب]] [[تعادل]] ایجاد شود<ref>تعبیر از مرحوم نراقی در «جامع السعادات»، ج ۱ ص ۵۱.</ref>.<ref>ر.ک: [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۸۳.</ref> هر نیرویی در مقام و مرتبه خود حفظ شود، مقامی را که سازمان [[آفرینش]] به او داده، از او نگیرند و بیش از آن هم به او ندهند، همان طور که در بیرون از وجود [[انسان]]، افرادی با [[برقراری عدالت]] مخالفت می‌کنند، در درون انسان هم نیروها مقاومت می‌کنند چون عدالت، آنها را محدود می‌کند. در صورتی که بین قوای نفسانی عدالت برقرار نشود، شهوت و غضب بدون مدیریت عقل به فعالیت می‌پردازند و موجب تباهی انسان می‌شوند. و در صورتی که رابطه عادلانه برقرار شود، شهوت و غضب تحت فرمان عقل به تأمین نیازهای جسمانی می‌پردازند و [[عقل نظری]] فرصت پیدا می‌کند که با آزادی از اسارت شهوت و غضب درک [[حقیقت]] بپردازد و خداگونه شود<ref>ر.ک: [[مجتبی تهرانی|تهرانی، مجتبی]]، [[اخلاق الاهی ج۱ (کتاب)|اخلاق الاهی ج۱]]، ص۹۶-۹۷.</ref>. اندیشمندان مسلمان بیشتر به [[عدالت فردی]] نظر داشتند تا به [[عدالت اجتماعی]]، زیرا تحقق عدالت اجتماعی در گرو عدالت فردی است<ref>ر.ک: [[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۳۵۹.</ref>.
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[عدالت اخلاقی در قرآن]] - [[عدالت اخلاقی در حدیث]] - [[عدالت اخلاقی در نهج البلاغه]] - [[عدالت اخلاقی در اخلاق اسلامی]] - [[عدالت اخلاقی در سیره معصومان]] - [[عدالت اخلاقی در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]]</div>
<div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[عدالت اخلاقی (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>


==مقدمه==
== منابع ==
در [[اخلاق]] منظور از عدالت این است که بین قوۀ [[عقل]]، [[شهوت]] و [[غضب]] [[تعادل]] ایجاد شود<ref>تعبیر از مرحوم نراقی در «جامع السعادات»، ج ۱ ص ۵۱</ref>.<ref>ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۳۸۳.</ref> هر نیرویی در مقام و مرتبه خود حفظ شود، مقامی را که سازمان [[آفرینش]] به او داده، از او نگیرند و بیش از آن هم به او ندهند، همان طور که در بیرون از وجود [[انسان]]، افرادی با [[برقراری عدالت]] مخالفت می‌کنند، در درون انسان هم نیروها مقاومت می‌کنند چون عدالت، آنها را محدود می‌کند. در صورتی که بین قوای نفسانی عدالت برقرار نشود، شهوت و غضب بدون مدیریت عقل به فعالیت می‌پردازند و موجب تباهی انسان می‌شوند. و در صورتی که رابطه عادلانه برقرار شود، شهوت و غضب تحت فرمان عقل به تأمین نیازهای جسمانی می‌پردازند و [[عقل نظری]] فرصت پیدا می‌کند که با آزادی از اسارت شهوت و غضب درک [[حقیقت]] بپردازد و خداگونه شود<ref>ر.ک: تهرانی، مجتبی، اخلاق الاهی، ج۱،ص۹۶-۹۷.</ref>. اندیشمندان مسلمان بیشتر به [[عدالت فردی]] نظر داشتند تا به [[عدالت اجتماعی]]، زیرا تحقق عدالت اجتماعی در گرو عدالت فردی است<ref>ر.ک: احمدوند، فردین، مکارم اخلاق در صحیفه، ص۳۵۹.</ref>.
{{منابع}}
# [[پرونده:1379218.jpg|22px]] [[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|'''مکارم اخلاق در صحیفه''']]
# [[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']]
# [[پرونده:1100246.jpg|22px]] [[مجتبی تهرانی|تهرانی، مجتبی]]، [[اخلاق الاهی ج۱ (کتاب)|'''اخلاق الاهی ج۱''']]
{{پایان منابع}}


==منابع==
== جستارهای وابسته ==
 
{{مدخل وابسته}}
==جستارهای وابسته==
* [[اعتدال]]
* [[اعتدال]]
{{پایان مدخل‌ وابسته}}


== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:مدخل]]
[[رده:عدالت]]
[[رده:عدالت اخلاقی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۶ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۴۰

مقدمه

در اخلاق منظور از عدالت این است که بین قوۀ عقل، شهوت و غضب تعادل ایجاد شود[۱].[۲] هر نیرویی در مقام و مرتبه خود حفظ شود، مقامی را که سازمان آفرینش به او داده، از او نگیرند و بیش از آن هم به او ندهند، همان طور که در بیرون از وجود انسان، افرادی با برقراری عدالت مخالفت می‌کنند، در درون انسان هم نیروها مقاومت می‌کنند چون عدالت، آنها را محدود می‌کند. در صورتی که بین قوای نفسانی عدالت برقرار نشود، شهوت و غضب بدون مدیریت عقل به فعالیت می‌پردازند و موجب تباهی انسان می‌شوند. و در صورتی که رابطه عادلانه برقرار شود، شهوت و غضب تحت فرمان عقل به تأمین نیازهای جسمانی می‌پردازند و عقل نظری فرصت پیدا می‌کند که با آزادی از اسارت شهوت و غضب درک حقیقت بپردازد و خداگونه شود[۳]. اندیشمندان مسلمان بیشتر به عدالت فردی نظر داشتند تا به عدالت اجتماعی، زیرا تحقق عدالت اجتماعی در گرو عدالت فردی است[۴].

منابع

جستارهای وابسته

پانویس

  1. تعبیر از مرحوم نراقی در «جامع السعادات»، ج ۱ ص ۵۱.
  2. ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۳۸۳.
  3. ر.ک: تهرانی، مجتبی، اخلاق الاهی ج۱، ص۹۶-۹۷.
  4. ر.ک: احمدوند، فردین، مکارم اخلاق در صحیفه، ص۳۵۹.