ضراء در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==منابع== * +==منابع== {{منابع}} * )) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| (۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = ضراء | |||
| عنوان مدخل = [[ضراء]] | |||
| مداخل مرتبط = [[ضراء در قرآن]] - [[ضراء در حدیث]] - [[ضراء در فقه سیاسی]] | |||
| پرسش مرتبط = ضراء (پرسش) | |||
}} | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
ناخوشی، [[رنج]]<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۷۱.</ref> در مقابل [[سرّاء]] ([[راحتی]] و [[رفاه]]). آنچه در آن ضرر و نقصان باشد<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۷، ص۲۷.</ref> یا حالتی زیان‌بار<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ج۴، ص۴۸۳.</ref>. | ناخوشی، [[رنج]]<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۷۱.</ref> در مقابل [[سرّاء]] ([[راحتی]] و [[رفاه]]). آنچه در آن ضرر و نقصان باشد<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۷، ص۲۷.</ref> یا حالتی زیان‌بار<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ج۴، ص۴۸۳.</ref>. | ||
{{متن قرآن|وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا إِلَى أُمَمٍ مِنْ قَبْلِكَ فَأَخَذْنَاهُمْ بِالْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ لَعَلَّهُمْ يَتَضَرَّعُونَ}}<ref>«و به یقین برای امّت‌هایی که پیش از تو بودند (پیامبرانی) فرستادیم و آنان را به سختی | {{متن قرآن|وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا إِلَى أُمَمٍ مِنْ قَبْلِكَ فَأَخَذْنَاهُمْ بِالْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ لَعَلَّهُمْ يَتَضَرَّعُونَ}}<ref>«و به یقین برای امّت‌هایی که پیش از تو بودند (پیامبرانی) فرستادیم و آنان را به سختی و رنج دچار کردیم باشد که (به درگاه خدا) لابه کنند» سوره انعام، آیه ۴۲.</ref>. | ||
بأساء همانند [[ضرّاء]] به معنای رنج و [[محنت]] است؛ ولی ضرّاء رنج و نقصان در [[بدن]] و [[جان]] است؛ مانند [[بیماری]] و بأساء نقصان در [[مال]] است؛ مانند تهیدستی. [[سنت الهی]] بر [[بعثت انبیا]] و ابتلای [[انسان‌ها]] به [[شداید]] و [[ناگواری‌ها]] {{متن قرآن|بِالْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ}} در مال و جان تعلق گرفته است تا شاید این [[سختی‌ها]] آنان را به [[تضرع]] در [[درگاه الهی]] برانگیزد و به این وسیله [[دعوت]] و [[هدایت]] آنان با [[ایمان به خداوند]] و [[عمل صالح]] کامل گردد: {{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَا فِي قَرْيَةٍ مِنْ نَبِيٍّ إِلَّا أَخَذْنَا أَهْلَهَا بِالْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ لَعَلَّهُمْ يَضَّرَّعُونَ}}<ref>«و ما در هیچ دیاری پیامبری نفرستادیم مگر آنکه مردمش را به سختی و رنج دچار کردیم باشد که (به درگاه خدا) لابه کنند» سوره اعراف، آیه ۹۴.</ref>؛ امّا امت‌هایی که این سنت الهی و رسم [[ابتلا]] را [[باور]] نکردند و آن را گردش طبیعی روزگار پنداشتند،{{متن قرآن|قَالُوا قَدْ مَسَّ آبَاءَنَا الضَّرَّاءُ وَالسَّرَّاءُ}}<ref>«گفتند: به پدران ما (نیز) رنج و شادی رسیده است» سوره اعراف، آیه ۹۵.</ref> در [[غفلت]] کامل به [[عذاب الهی]] دچار شدند: {{متن قرآن|فَأَخَذْنَاهُمْ بَغْتَةً وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ}}<ref>«ناگاه آنان را در حالی که خود آگاه نبودند فرو گرفتیم» سوره اعراف، آیه ۹۵.</ref>. | بأساء همانند [[ضرّاء]] به معنای رنج و [[محنت]] است؛ ولی ضرّاء رنج و نقصان در [[بدن]] و [[جان]] است؛ مانند [[بیماری]] و بأساء نقصان در [[مال]] است؛ مانند تهیدستی. [[سنت الهی]] بر [[بعثت انبیا]] و ابتلای [[انسان‌ها]] به [[شداید]] و [[ناگواری‌ها]] {{متن قرآن|بِالْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ}} در مال و جان تعلق گرفته است تا شاید این [[سختی‌ها]] آنان را به [[تضرع]] در [[درگاه الهی]] برانگیزد و به این وسیله [[دعوت]] و [[هدایت]] آنان با [[ایمان به خداوند]] و [[عمل صالح]] کامل گردد: {{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَا فِي قَرْيَةٍ مِنْ نَبِيٍّ إِلَّا أَخَذْنَا أَهْلَهَا بِالْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ لَعَلَّهُمْ يَضَّرَّعُونَ}}<ref>«و ما در هیچ دیاری پیامبری نفرستادیم مگر آنکه مردمش را به سختی و رنج دچار کردیم باشد که (به درگاه خدا) لابه کنند» سوره اعراف، آیه ۹۴.</ref>؛ امّا امت‌هایی که این سنت الهی و رسم [[ابتلا]] را [[باور]] نکردند و آن را گردش طبیعی روزگار پنداشتند،{{متن قرآن|قَالُوا قَدْ مَسَّ آبَاءَنَا الضَّرَّاءُ وَالسَّرَّاءُ}}<ref>«گفتند: به پدران ما (نیز) رنج و شادی رسیده است» سوره اعراف، آیه ۹۵.</ref> در [[غفلت]] کامل به [[عذاب الهی]] دچار شدند: {{متن قرآن|فَأَخَذْنَاهُمْ بَغْتَةً وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ}}<ref>«ناگاه آنان را در حالی که خود آگاه نبودند فرو گرفتیم» سوره اعراف، آیه ۹۵.</ref>. | ||
| خط ۱۳: | خط ۱۵: | ||
[[اعتقاد]] به اصل [[امتحان الهی]] در شداید و راحتی‌ها و [[صبر]] در آنها به معنای برخورد فعال و وظیفه‌مدار باعث دوری هر [[فرد]] یا [[اجتماع]] از [[افسردگی]] (هنگام شداید) و [[طغیان]] (هنگام رفاه و [[آسایش]]) می‌گردد <ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۳۹۷.</ref> | [[اعتقاد]] به اصل [[امتحان الهی]] در شداید و راحتی‌ها و [[صبر]] در آنها به معنای برخورد فعال و وظیفه‌مدار باعث دوری هر [[فرد]] یا [[اجتماع]] از [[افسردگی]] (هنگام شداید) و [[طغیان]] (هنگام رفاه و [[آسایش]]) می‌گردد <ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۳۹۷.</ref> | ||
==منابع== | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']] | * [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']] | ||
{{پایان منابع}} | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۱۸
این مدخل زیرشاخهٔ بحث ضراء است. ضراء از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ضراء در قرآن - ضراء در حدیث - ضراء در فقه سیاسی - پرسش‌های مرتبطمقدمه
ناخوشی، رنج[۱] در مقابل سرّاء (راحتی و رفاه). آنچه در آن ضرر و نقصان باشد[۲] یا حالتی زیان‌بار[۳].
﴿وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا إِلَى أُمَمٍ مِنْ قَبْلِكَ فَأَخَذْنَاهُمْ بِالْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ لَعَلَّهُمْ يَتَضَرَّعُونَ﴾[۴].
بأساء همانند ضرّاء به معنای رنج و محنت است؛ ولی ضرّاء رنج و نقصان در بدن و جان است؛ مانند بیماری و بأساء نقصان در مال است؛ مانند تهیدستی. سنت الهی بر بعثت انبیا و ابتلای انسان‌ها به شداید و ناگواری‌ها ﴿بِالْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ﴾ در مال و جان تعلق گرفته است تا شاید این سختی‌ها آنان را به تضرع در درگاه الهی برانگیزد و به این وسیله دعوت و هدایت آنان با ایمان به خداوند و عمل صالح کامل گردد: ﴿وَمَا أَرْسَلْنَا فِي قَرْيَةٍ مِنْ نَبِيٍّ إِلَّا أَخَذْنَا أَهْلَهَا بِالْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ لَعَلَّهُمْ يَضَّرَّعُونَ﴾[۵]؛ امّا امت‌هایی که این سنت الهی و رسم ابتلا را باور نکردند و آن را گردش طبیعی روزگار پنداشتند،﴿قَالُوا قَدْ مَسَّ آبَاءَنَا الضَّرَّاءُ وَالسَّرَّاءُ﴾[۶] در غفلت کامل به عذاب الهی دچار شدند: ﴿فَأَخَذْنَاهُمْ بَغْتَةً وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ﴾[۷].
اعتقاد به اصل امتحان الهی در شداید و راحتی‌ها و صبر در آنها به معنای برخورد فعال و وظیفه‌مدار باعث دوری هر فرد یا اجتماع از افسردگی (هنگام شداید) و طغیان (هنگام رفاه و آسایش) می‌گردد [۸]
منابع
پانویس
- ↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۷۱.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۷، ص۲۷.
- ↑ ابن‌منظور، لسان العرب، ج۴، ص۴۸۳.
- ↑ «و به یقین برای امّت‌هایی که پیش از تو بودند (پیامبرانی) فرستادیم و آنان را به سختی و رنج دچار کردیم باشد که (به درگاه خدا) لابه کنند» سوره انعام، آیه ۴۲.
- ↑ «و ما در هیچ دیاری پیامبری نفرستادیم مگر آنکه مردمش را به سختی و رنج دچار کردیم باشد که (به درگاه خدا) لابه کنند» سوره اعراف، آیه ۹۴.
- ↑ «گفتند: به پدران ما (نیز) رنج و شادی رسیده است» سوره اعراف، آیه ۹۵.
- ↑ «ناگاه آنان را در حالی که خود آگاه نبودند فرو گرفتیم» سوره اعراف، آیه ۹۵.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۳۹۷.