مراتب ایمان: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'جستارهای\sوابسته\s\=\= \{\{مدخل‌های\sوابسته\}\} (.*)\]\n \=\=' به 'جستارهای وابسته == {{مدخل‌های وابسته}} $1] {{پایان مدخل‌های وابسته}} ==') |
جز (جایگزینی متن - '# 22px '''فرهنگ شیعه'''' به '# 22px پژوهشکده تحقیقات اسلامی، '''فرهنگ شیعه'''') |
||
| (۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | |||
| موضوع مرتبط = ایمان | |||
| عنوان مدخل = | |||
| مداخل مرتبط = | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
[[ایمان]] از نظر شدت و [[ضعف]]، درجه‌هایی دارد. اینکه آیا [[ایمان]] مراتبی دارد یا نه، بسته به این است که [[ایمان]] را چگونه تعریف کنیم و این مسئله را بررسیم که آیا [[ایمان]] قابلیت شدت و [[ضعف]] و کاهش و افزایش دارد یا نه. آنان که [[عمل به ارکان]] را جزو تعریف [[ایمان]] نمی‌دانند و آن را تنها [[تصدیق قلبی]] می‌شمارند، شدت و ضعفی نیز در آن روا نمی‌دارند و در نتیجه، مراتب و [[درجات ایمان]] را نیز نمی‌پذیرند. در برابر، کسانی که عمل را جزو [[ایمان]] می‌دانند، خواه ناخواه این را نیز پذیرفته‌اند که [[ایمان]] [[شایسته]] زیادت و نقصان و شدت و [[ضعف]] است. بسیاری از [[متکلمان شیعه]]، از آن رو که [[آیات]] و [[روایات]] پرشماری، [[ایمان]] را ذو درجات دانسته‌اند<ref>بحار الانوار، ۶۶/ ۱۷۵- ۱۵۴.</ref>، این مسئله را حل شده انگاشته و از آن سخن نگفته‌اند. برخی دیگر از علمای [[شیعه]] با [[الهام]] از این [[آیات]] و [[روایات]] بابی به عنوان "درجات الایمان و حقائقه" برگشوده و از مراتب [[ایمان]] بحث کرده‌اند<ref>بحار الانوار، ۶۶/ ۱۷۵- ۱۵۴.</ref>. برخی [[دانشمندان]] معاصر [[شیعی]] نیز مراتب [[ایمان]] را پذیرفته‌اند و بر آن رفته‌اند که [[ایمان]] عبارت از [[علم]] و عمل است و [[التزام]] به این دو شدت و [[ضعف]] می‌پذیرد و از این رو، [[ایمان]] نیز شدت و [[ضعف]] و کاهش و نقصان دارد و در نتیجه، مراتب ایمان، از ضروریاتی است که هیچ شکی بدان راه ندارد<ref>المیزان، ۱۸/ ۲۹۵.</ref>. | |||
برخی دیگر نیز چنین [[استدلال]] کرده‌اند: چه [[ایمان]] را به معنای [[علم]] و [[معرفت]] بدانیم و چه به معنای پذیرفتن [[حق]] و [[تسلیم]] در برابر آن، دارای درجات و سلسله مراتب است و این بدان سبب است که [[علم]] و [[تسلیم]] و پذیرش، مراتب مختلف دارد. | |||
آیاتی پرشمار نیز بر این [[حقیقت]] [[گواهی]] می‌دهند؛ از جمله آنجا که [[خداوند]] می‌فرماید: {{متن قرآن|لِيَزْدَادُوا إِيمَانًا مَعَ إِيمَانِهِمْ}}<ref>«تا ایمانی بر ایمانشان بیفزایند» سوره فتح، آیه ۴.</ref><ref>ر. ک: تفسیر نمونه، ۲۲/ ۲۹.</ref>. بدین سان، مراتب [[ایمان]] نزد [[متکلمان شیعه]]، حقیقتی است پذیرفته شده؛ هر چند درباره آن به گونه‌ای روشن و مفصل سخن نگفته‌اند. در [[روایت]] است که [[ایمان]] را ده درجت است که [[مؤمن]] یک به یک آنها را طی می‌کند<ref>بحار الانوار، ۶۶/ ۱۶۵.</ref>. نیز در [[روایت]] است که [[خداوند]]، [[ایمان]] را بر هفت بخش تقسیم کرده است: [[نیکی]]، [[صدق]]، [[یقین]]، [[رضا]]، وفا، [[علم]] و [[بردباری]]. آن گاه سهم هر کس را از آنها داده است. هر کس همه آنها را در خود گرد آورده است، [[مؤمن]] کامل است<ref>بحار الانوار، ج۶۶، ص۱۵۹.</ref>.<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۴۰۶-۴۰۷.</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:1414.jpg|22px]] [[پژوهشکده تحقیقات اسلامی]]، [[فرهنگ شیعه (کتاب)|'''فرهنگ شیعه''']] | |||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
* [[ایمان]] | * [[ایمان]] | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده: | [[رده:ایمان]] | ||
{{ایمان}} | {{ایمان}} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۶ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۳۶
مقدمه
ایمان از نظر شدت و ضعف، درجه‌هایی دارد. اینکه آیا ایمان مراتبی دارد یا نه، بسته به این است که ایمان را چگونه تعریف کنیم و این مسئله را بررسیم که آیا ایمان قابلیت شدت و ضعف و کاهش و افزایش دارد یا نه. آنان که عمل به ارکان را جزو تعریف ایمان نمی‌دانند و آن را تنها تصدیق قلبی می‌شمارند، شدت و ضعفی نیز در آن روا نمی‌دارند و در نتیجه، مراتب و درجات ایمان را نیز نمی‌پذیرند. در برابر، کسانی که عمل را جزو ایمان می‌دانند، خواه ناخواه این را نیز پذیرفته‌اند که ایمان شایسته زیادت و نقصان و شدت و ضعف است. بسیاری از متکلمان شیعه، از آن رو که آیات و روایات پرشماری، ایمان را ذو درجات دانسته‌اند[۱]، این مسئله را حل شده انگاشته و از آن سخن نگفته‌اند. برخی دیگر از علمای شیعه با الهام از این آیات و روایات بابی به عنوان "درجات الایمان و حقائقه" برگشوده و از مراتب ایمان بحث کرده‌اند[۲]. برخی دانشمندان معاصر شیعی نیز مراتب ایمان را پذیرفته‌اند و بر آن رفته‌اند که ایمان عبارت از علم و عمل است و التزام به این دو شدت و ضعف می‌پذیرد و از این رو، ایمان نیز شدت و ضعف و کاهش و نقصان دارد و در نتیجه، مراتب ایمان، از ضروریاتی است که هیچ شکی بدان راه ندارد[۳].
برخی دیگر نیز چنین استدلال کرده‌اند: چه ایمان را به معنای علم و معرفت بدانیم و چه به معنای پذیرفتن حق و تسلیم در برابر آن، دارای درجات و سلسله مراتب است و این بدان سبب است که علم و تسلیم و پذیرش، مراتب مختلف دارد.
آیاتی پرشمار نیز بر این حقیقت گواهی می‌دهند؛ از جمله آنجا که خداوند می‌فرماید: 
لِيَزْدَادُوا إِيمَانًا مَعَ إِيمَانِهِمْ
[۴][۵]. بدین سان، مراتب ایمان نزد متکلمان شیعه، حقیقتی است پذیرفته شده؛ هر چند درباره آن به گونه‌ای روشن و مفصل سخن نگفته‌اند. در روایت است که ایمان را ده درجت است که مؤمن یک به یک آنها را طی می‌کند[۶]. نیز در روایت است که خداوند، ایمان را بر هفت بخش تقسیم کرده است: نیکی، صدق، یقین، رضا، وفا، علم و بردباری. آن گاه سهم هر کس را از آنها داده است. هر کس همه آنها را در خود گرد آورده است، مؤمن کامل است[۷].[۸]
