حرکت زط: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
(صفحه‌ای تازه حاوی «==مقدمه== کولی‌ها به قیامی سخت در جنوب عراق در نواحی بصره دست زدند. آنان...» ایجاد کرد)
 
 
(۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
==مقدمه==
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[حرکت زط در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
[[کولی‌ها]] به قیامی سخت در جنوب [[عراق]] در نواحی [[بصره]] دست زدند. آنان طبقه‌ای از [[مردم]] [[فرومایه]] [[هند]]، معروف به [[نور]] بودند [که [[بهرام گور]] [[دوازده]] هزار تن از آنان را به [[ایران]] آورده بود]. اینان بعد از [[مهاجرت]] از [[شرق]] در بطائح واقع در میان واسط و بصره مستقر شدند و در فاصله درگیری میان [[امین]] و مأمون کارشان بالا گرفت، بر راه بصره مسلط شدند، راه ارتباطی بصره و بغداد را قطع کردند و در دوران مأمون [[قدرت]] آنان افزون شد<ref>دائرة المعارف الاسلامیه، ج۱۰، ص۳۴۹ - ۳۵۰.</ref>.
 
مأمون پس از استقرار در بغداد، به این [[جماعت]] که در برابر حکومتش [[قیام]] کرده بودند، پرداخت. در [[سال ۲۰۵ ق]]/۸۲۰ م. به ایشان [[حمله]] نظامی کرد، اما بر آنان چیره نشد<ref>تاریخ طبری، ج۸، ص۵۸۰.</ref>. زُط‌ها بسیار هشیار بودند و هنگام [[رویارویی]] با خطر، در بیابان‌ها پراکنده می‌شدند. آنان بر فعالیت خصمانه خود در برابر [[حکومت]] افزودند، حتی مالیات‌هایی بر کشتی‌هایی که به بغداد می‌آمدند، وضع کردند و مانع رسیدن خواربار به پایتخت [[خلافت]] شدند<ref>تاریخ طبری، ج۸، ص۵۸۱.</ref>.
== سقوط دولت طولونی ==
کولی‌ها در کنار [[حکومت عباسی]] قدرتمند شدند تا اینکه در [[روزگار]] [[معتصم]]، وی بر حرکت آنها چیره شد و آنان را به عین زَربه، در [[ثغور]] [[اسلام]] [[تبعید]] کرد.<ref>[[محمد سهیل طقوش|طقوش، محمد سهیل]]، [[دولت عباسیان (کتاب)|دولت عباسیان]]، ص ۱۵۳.</ref>
پس از مرگ خمارویه در [[سال ۲۸۲ ق]] [[دولت طولونی]] دچار [[ضعف]] و زوال گردید؛ زیرا دوران ده ساله سه تن از [[جانشینان]] وی، یکسره با [[هرج و مرج]] و [[آشوب]] همراه بود. [[سپاهیان]] مکرر بشوریدند و درگیری و [[رقابت]] داخلی در [[خاندان]] [[طولونی]] به وجود آمد و مدعیان [[قدرت]] از اطراف و اکناف سر بر آوردند تا آنکه سپاهیان [[مکتفی]] (۲۸۹-۲۹۵ق) که در تعقیب [[قرامطه]] به [[شام]] آمده بودند هم شام و هم [[مصر]] را [[تصرف]] کردند و پس از [[تسخیر]] [[فسطاط]]، پایتخت طولونیان، باقیمانده افراد آن خاندان را به [[بغداد]] انتقال دادند و در نتیجه، [[دولت]] نیمه مستقل طولونی پس از ۳۸ سال پایان یافت<ref>نک: مروج الذهب، ج۲، ص۲۴۶-۲۴۷؛ سلسله‌های اسلامی، ص۷۶۔ ۷۸.</ref>.
 
گروهی از محققان دوره [[حکومت]] طولونیان را در مصر، یکی از اعصار طلایی [[تاریخ]] آن [[سرزمین]] می‌دانند<ref>سلسله‌های اسلامی، ص۷۷.</ref>؛ زیرا در دوران حکومت آنان فُسطاط از نظر بزرگی و [[عظمت]] و [[ثروت]] ممتاز بود. افزون بر آن، آثار [[هنری]] و معماری فراوانی چون پادگان وسیع القطائع، جامع ابن طولون و ساختمان‌های عام‌المنفعه‌ای که آنان تأسیس کردند، آوازه [[شکوه]] و جلال آن خاندان را در همه جا گسترش داد<ref>[[سید احمد رضا خضری|خضری، سید احمد رضا]]، [[تاریخ خلافت عباسی از آغاز تا پایان آل بویه (کتاب)|تاریخ خلافت عباسی از آغاز تا پایان آل بویه]] ص ۱۲۶.</ref>.
 
== منابع ==
{{منابع}}
# [[پرونده:IM009737.jpg|22px]] [[سید احمد رضا خضری|خضری، سید احمد رضا]]، [[تاریخ خلافت عباسی از آغاز تا پایان آل بویه (کتاب)|'''تاریخ خلافت عباسی از آغاز تا پایان آل بویه''']]
{{پایان منابع}}
 
== پانویس ==
{{پانویس}}
 
[[رده:حرکت زط]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۴ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۲۳:۳۹

سقوط دولت طولونی

پس از مرگ خمارویه در سال ۲۸۲ ق دولت طولونی دچار ضعف و زوال گردید؛ زیرا دوران ده ساله سه تن از جانشینان وی، یکسره با هرج و مرج و آشوب همراه بود. سپاهیان مکرر بشوریدند و درگیری و رقابت داخلی در خاندان طولونی به وجود آمد و مدعیان قدرت از اطراف و اکناف سر بر آوردند تا آنکه سپاهیان مکتفی (۲۸۹-۲۹۵ق) که در تعقیب قرامطه به شام آمده بودند هم شام و هم مصر را تصرف کردند و پس از تسخیر فسطاط، پایتخت طولونیان، باقیمانده افراد آن خاندان را به بغداد انتقال دادند و در نتیجه، دولت نیمه مستقل طولونی پس از ۳۸ سال پایان یافت[۱].

گروهی از محققان دوره حکومت طولونیان را در مصر، یکی از اعصار طلایی تاریخ آن سرزمین می‌دانند[۲]؛ زیرا در دوران حکومت آنان فُسطاط از نظر بزرگی و عظمت و ثروت ممتاز بود. افزون بر آن، آثار هنری و معماری فراوانی چون پادگان وسیع القطائع، جامع ابن طولون و ساختمان‌های عام‌المنفعه‌ای که آنان تأسیس کردند، آوازه شکوه و جلال آن خاندان را در همه جا گسترش داد[۳].

منابع

پانویس

  1. نک: مروج الذهب، ج۲، ص۲۴۶-۲۴۷؛ سلسله‌های اسلامی، ص۷۶۔ ۷۸.
  2. سلسله‌های اسلامی، ص۷۷.
  3. خضری، سید احمد رضا، تاریخ خلافت عباسی از آغاز تا پایان آل بویه ص ۱۲۶.