شکرگزاری در معارف و سیره علوی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '== جستارهای وابسته == ==' به '==') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = شکرگزاری | | موضوع مرتبط = شکرگزاری | ||
| عنوان مدخل = | | عنوان مدخل = شکرگزاری | ||
| مداخل مرتبط = [[شکرگزاری در لغت]] - [[شکرگزاری در قرآن]] - [[شکرگزاری در حدیث]] - [[شکرگزاری در نهج البلاغه]] - [[شکرگزاری در | | مداخل مرتبط = [[شکرگزاری در لغت]] - [[شکرگزاری در قرآن]] - [[شکرگزاری در حدیث]] - [[شکرگزاری در نهج البلاغه]] - [[شکرگزاری در اخلاق اسلامی]] - [[شکرگزاری در معارف دعا و زیارات]] - [[شکرگزاری در معارف و سیره علوی]] - [[شکرگزاری در معارف و سیره سجادی]] - [[شکرگزاری در معارف و سیره امام جواد]] - [[شکرگزاری در جامعه‌شناسی اسلامی]] - [[شکرگزاری در حقوق اسلامی]] - [[شکرگزاری در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]] | ||
| پرسش مرتبط = | | پرسش مرتبط = | ||
}} | }} | ||
==[[شکر]]== | == [[شکر]] == | ||
در شرح ماهیت شکر، سخن بسیار گفته شده است. برای جمع بین این تعاریف می‌توان گفت که حقیقت شکر همان «اظهار [[نعمت]]» است. اظهار نعمت از سویی مستلزم [[ادراک]] و | در شرح ماهیت شکر، سخن بسیار گفته شده است. برای جمع بین این تعاریف می‌توان گفت که حقیقت شکر همان «اظهار [[نعمت]]» است. اظهار نعمت از سویی مستلزم [[ادراک]] و تصور آن است و از جانب دیگر دارای مراتب مختلف است؛ زیرا اظهار نعمت یعنی استفاده از آن در راهی که مُنعم اراده کرده است و همچنین یادآوری و [[مدح]] و ثنای او برای نعمتش. بنابراین شکر دارای مراتب سه‌گانه قلبی (یادآوری)، زبانی (مدح و ثنا) و عملی است. مراد از شکر خداوند آن است که اولاً همواره در [[دل]] یادآور نعمت‌های او باشد؛ ثانیاً هنگام استفاده از نعمت‌های بی‌کران [[الهی]] زبان به [[حمد]] و [[سپاس]] [[خداوند]] بگشاید؛ ثالثاً [[نعمت‌ها]] و [[برکات]] خداوندی را در راهی که او [[اراده]] کرده است، به کار گیرد<ref> ر. ک: الکافی، ج۲، ص۹۶، ح۱۵ و ص۹۵، ح۹ و ۱۱.</ref>. در مقابل «[[شکر]]»، «[[کفر]]» قرار دارد که به معنای مخفی کردن و پوشاندن [[نعمت‌های الهی]] است. البته آشکار است که حتی [[بندگان]] شاکر نیز از عهده [[سپاس‌گزاری]] برنمی‌آیند، اما [[ادب]] [[بندگی]] اقتضا می‌کند که در این راه بکوشند. [[امام علی]] {{ع}} برقراری رابطه شکرآمیز با خداوند را آن‌قدر ارزشمند می‌داند که [[معتقد]] است این رابطه باید مبنای بندگی آزادمردان قرار گیرد. بر همین اساس می‌فرماید: «گروهی [[خدا]] را به جهت سپاس‌گزاری پرستیدند و این [[پرستش]] آزادگان است»<ref>نهج البلاغه، حکمت ۲۳۷.</ref>.<ref>[[احمد دیلمی|دیلمی، احمد]]، [[مبانی و نظام اخلاق (مقاله)| مقاله «مبانی و نظام اخلاق»]]، [[دانشنامه امام علی ج۴ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۴]]، ص ۱۴۶.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
#[[پرونده:1368102.jpg|22px]] [[احمد دیلمی|دیلمی، احمد]]، [[مبانی و نظام اخلاق (مقاله)| مقاله «مبانی و نظام اخلاق»]]، [[دانشنامه امام علی ج۴ (کتاب)|'''دانشنامه امام علی ج۴''']] | # [[پرونده:1368102.jpg|22px]] [[احمد دیلمی|دیلمی، احمد]]، [[مبانی و نظام اخلاق (مقاله)| مقاله «مبانی و نظام اخلاق»]]، [[دانشنامه امام علی ج۴ (کتاب)|'''دانشنامه امام علی ج۴''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
| خط ۱۹: | خط ۱۸: | ||
[[رده:شکرگزاری]] | [[رده:شکرگزاری]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۴ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۳۱
این مدخل زیرشاخهٔ بحث شکرگزاری است. شکرگزاری از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: شکرگزاری در لغت - شکرگزاری در قرآن - شکرگزاری در حدیث - شکرگزاری در نهج البلاغه - شکرگزاری در اخلاق اسلامی - شکرگزاری در معارف دعا و زیارات - شکرگزاری در معارف و سیره علوی - شکرگزاری در معارف و سیره سجادی - شکرگزاری در معارف و سیره امام جواد - شکرگزاری در جامعه‌شناسی اسلامی - شکرگزاری در حقوق اسلامی - شکرگزاری در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی - پرسش مرتبط نداردشکر
در شرح ماهیت شکر، سخن بسیار گفته شده است. برای جمع بین این تعاریف می‌توان گفت که حقیقت شکر همان «اظهار نعمت» است. اظهار نعمت از سویی مستلزم ادراک و تصور آن است و از جانب دیگر دارای مراتب مختلف است؛ زیرا اظهار نعمت یعنی استفاده از آن در راهی که مُنعم اراده کرده است و همچنین یادآوری و مدح و ثنای او برای نعمتش. بنابراین شکر دارای مراتب سه‌گانه قلبی (یادآوری)، زبانی (مدح و ثنا) و عملی است. مراد از شکر خداوند آن است که اولاً همواره در دل یادآور نعمت‌های او باشد؛ ثانیاً هنگام استفاده از نعمت‌های بی‌کران الهی زبان به حمد و سپاس خداوند بگشاید؛ ثالثاً نعمت‌ها و برکات خداوندی را در راهی که او اراده کرده است، به کار گیرد[۱]. در مقابل «شکر»، «کفر» قرار دارد که به معنای مخفی کردن و پوشاندن نعمت‌های الهی است. البته آشکار است که حتی بندگان شاکر نیز از عهده سپاس‌گزاری برنمی‌آیند، اما ادب بندگی اقتضا می‌کند که در این راه بکوشند. امام علی (ع) برقراری رابطه شکرآمیز با خداوند را آن‌قدر ارزشمند می‌داند که معتقد است این رابطه باید مبنای بندگی آزادمردان قرار گیرد. بر همین اساس می‌فرماید: «گروهی خدا را به جهت سپاس‌گزاری پرستیدند و این پرستش آزادگان است»[۲].[۳]
منابع
پانویس
- ↑ ر. ک: الکافی، ج۲، ص۹۶، ح۱۵ و ص۹۵، ح۹ و ۱۱.
- ↑ نهج البلاغه، حکمت ۲۳۷.
- ↑ دیلمی، احمد، مقاله «مبانی و نظام اخلاق»، دانشنامه امام علی ج۴، ص ۱۴۶.