اسماعیل بن کثیر: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۷ فوریهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۳۷

آشنایی اجمالی

اسماعیل بن کثیر، در سند یک روایت تفسیر کنز الدقائق و به گزارش از تفسیر العیاشی ذکر شده است:

«عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ كَثِيرٍ رَفَعَ الْحَدِيثَ إِلَى النَّبِيِّ(ص) قَالَ: لَمَّا نَزَلَتْ هَذِهِ الْآيَةُ ﴿وَاسْأَلُوا اللَّهَ مِنْ فَضْلِهِ﴾^[۱] قَالَ فَقَالَ أَصْحَابُ النَّبِيِّ(ص) مَا هَذَا الْفَضْلُ أَيُّكُمْ يَسْأَلُ رَسُولَ اللَّهِ(ص) عَنْ ذَلِكَ قَالَ فَقَالَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ(ع) أَنَا أَسْأَلُهُ فَسَأَلَهُ عَنْ ذَلِكَ الْفَضْلِ مَا هُوَ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص) إِنَّ اللَّهَ خَلَقَ خَلْقَهُ وَ قَسَّمَ لَهُمْ أَرْزَاقَهُمْ مِنْ حِلِّهَا وَ عَرَضَ لَهُمْ بِالْحَرَامِ فَمَنِ انْتَهَكَ حَرَاماً نَقَصَ لَهُ مِنَ الْحَلَالِ بِقَدْرِ مَا انْتَهَكَ مِنَ الْحَرَامِ وَ حُوسِبَ بِهِ»^[۲].^[۳]

شرح حال راوی

در کتاب‌های رجالی شیعه، تنها در رجال الطوسی از سه تن با عنوان اسماعیل بن کثیر در اصحاب امام صادق(ع) یاد شده است^[۴] و در کتاب‌های رجالی اهل سنت نیز از سه نفر با عنوان اسماعیل بن کثیر، اسماعیل بن کثیر الحجازی أبو هاشم المکی، اسماعیل بن کثیر أبو هاشم الکوفی و «اسماعیل بن کثیر»^[۵].

در اسناد روایات شیعه، اسماعیل بن کثیر تنها در سند دو روایت واقع شده که در هر دو از امام صادق(ع) روایت کرده است^[۶].

اگر به اتحاد راوی مورد بحث با آنچه در سند روایت کامل الزیارات و الخصال واقع شده معتقد شویم، وثاقت و امامی بودن راوی استظهار می‌شود؛ زیرا:

اولاً: در سند روایت کامل الزیارات واقع شده.

ثانیاً: یونس بن عبدالرحمن که از اصحاب اجماع بوده^[۷]، از وی روایت کرده است و دلالت مضمون روایت کامل الزیارات بر امامی بودنش هم روشن است.^[۸]

منابع

جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری ج۴

پانویس

↑ و بخشش خداوند را درخواست کنید سوره نساء، آیه ۳۲.
↑ تفسیر کنز الدقائق، ج۲، ص۳۹۲ به گزارش از تفسیر العیاشی، ج۱، ص۲۳۹، ح۱۱۶.
↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۴، ص 233.
↑ إسماعیل بن کثیر السلمی الکوفی، أسند عنه؛ (رجال الطوسی، ص۱۶۱، ش۱۸۱۷). إسماعیل بن کثیر العجلی الکوفی، أبو معمر. (رجال الطوسی، ص۱۶۱، ش۱۸۱۸) إسماعیل بن کثیر البکری القیسی الکوفی، أبو الولید، أسند عنه. (رجال الطوسی، ص۱۶۱، ش۱۸۱۹). یادآوری: ابن حجر عسقلانی از رجالیان اهل سنت، از این سه تن در کتاب رجالی خود و به گزارش از رجال الطوسی یاد کرده است: إسماعیل بن کثیر السلمی الکوفی؛ (لسان المیزان، ج۱، ص۴۳۱، ش۱۳۳۶)؛ إسماعیل بن کثیر البکری القیسی الکوفی أبو الولید، ذکرهما الطوسی فی رجال الشیعة و قال: کانا من الرواة عن جعفر الصادق(ع) (لسان المیزان، ج۱، ص۴۳۱، ش۱۳۳۷)؛ إسماعیل بن کثیر العجلی الکوفی أبو معمر، ذکره الطوسی فی رجال الشیعة و قال: کان من الرواة عن جعفر، و له مع أبی حنیفة مناظرة و کان عالما حسن المناظرة. (لسان المیزان، ج۱، ص۴۳۱، ش۱۳۳۸).
↑ تهذیب التهذیب، ج۱، ص۲۸۴. بعضی هم به اتحاد عناوین سه گانه معتقد شدند.
↑ «حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ الْوَلِيدِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ الصَّفَّارِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ الْفَضَّالِ عَنْ مَرْوَانَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ كَثِيرٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ(ع) يَقُولُ كَانَ قَاتِلُ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ وَلَدَ زِنًا وَ كَانَ قَاتِلُ يَحْيَى بْنِ زَكَرِيَّا وَلَدَ زِنًا وَ لَمْ تَبْكِ السَّمَاءُ وَ الْأَرْضُ إِلَّا لَهُمَا»؛ (کامل الزیارات، ص۷۹، ح۱۱)؛ «حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى الْعَطَّارُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو عَبْدِ اللَّهِ الرَّازِيُّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ سُلَيْمَانَ بْنِ رُشَيْدٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ يَقْطِينٍ عَنْ يُونُسَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ كَثِيرِ بْنِ بَسَّامٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ(ع) السُّرَّاقُ ثَلَاثَةٌ مَانِعُ الزَّكَاةِ وَ مُسْتَحِلُّ مُهُورِ النِّسَاءِ وَ كَذَلِكَ مَنِ اسْتَدَانَ دَيْناً وَ لَمْ يَنْوِ قَضَاءَهُ»؛ (الخصال، ج۱، ص۱۵۳، ح۱۹۰).
↑ ر.ک: رجال الکشی (اختیار معرفة الرجال)، ص۵۵۶، ش۱۰۵۰.
↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۴، ص 233-235.

[1] و بخشش خداوند را درخواست کنید سوره نساء، آیه ۳۲.

[2] تفسیر کنز الدقائق، ج۲، ص۳۹۲ به گزارش از تفسیر العیاشی، ج۱، ص۲۳۹، ح۱۱۶.

[3] جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۴، ص 233.

[4] إسماعیل بن کثیر السلمی الکوفی، أسند عنه؛ (رجال الطوسی، ص۱۶۱، ش۱۸۱۷). إسماعیل بن کثیر العجلی الکوفی، أبو معمر. (رجال الطوسی، ص۱۶۱، ش۱۸۱۸) إسماعیل بن کثیر البکری القیسی الکوفی، أبو الولید، أسند عنه. (رجال الطوسی، ص۱۶۱، ش۱۸۱۹). یادآوری: ابن حجر عسقلانی از رجالیان اهل سنت، از این سه تن در کتاب رجالی خود و به گزارش از رجال الطوسی یاد کرده است: إسماعیل بن کثیر السلمی الکوفی؛ (لسان المیزان، ج۱، ص۴۳۱، ش۱۳۳۶)؛ إسماعیل بن کثیر البکری القیسی الکوفی أبو الولید، ذکرهما الطوسی فی رجال الشیعة و قال: کانا من الرواة عن جعفر الصادق(ع) (لسان المیزان، ج۱، ص۴۳۱، ش۱۳۳۷)؛ إسماعیل بن کثیر العجلی الکوفی أبو معمر، ذکره الطوسی فی رجال الشیعة و قال: کان من الرواة عن جعفر، و له مع أبی حنیفة مناظرة و کان عالما حسن المناظرة. (لسان المیزان، ج۱، ص۴۳۱، ش۱۳۳۸).

[5] تهذیب التهذیب، ج۱، ص۲۸۴. بعضی هم به اتحاد عناوین سه گانه معتقد شدند.

[6] «حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ الْوَلِيدِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ الصَّفَّارِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ الْفَضَّالِ عَنْ مَرْوَانَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ كَثِيرٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ(ع) يَقُولُ كَانَ قَاتِلُ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ وَلَدَ زِنًا وَ كَانَ قَاتِلُ يَحْيَى بْنِ زَكَرِيَّا وَلَدَ زِنًا وَ لَمْ تَبْكِ السَّمَاءُ وَ الْأَرْضُ إِلَّا لَهُمَا»؛ (کامل الزیارات، ص۷۹، ح۱۱)؛ «حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى الْعَطَّارُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو عَبْدِ اللَّهِ الرَّازِيُّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ سُلَيْمَانَ بْنِ رُشَيْدٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ يَقْطِينٍ عَنْ يُونُسَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ كَثِيرِ بْنِ بَسَّامٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ(ع) السُّرَّاقُ ثَلَاثَةٌ مَانِعُ الزَّكَاةِ وَ مُسْتَحِلُّ مُهُورِ النِّسَاءِ وَ كَذَلِكَ مَنِ اسْتَدَانَ دَيْناً وَ لَمْ يَنْوِ قَضَاءَهُ»؛ (الخصال، ج۱، ص۱۵۳، ح۱۹۰).

[7] ر.ک: رجال الکشی (اختیار معرفة الرجال)، ص۵۵۶، ش۱۰۵۰.

[8] جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۴، ص 233-235.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-<onlyinclude>
+{{مدخل مرتبط| موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[اسماعیل بن کثیر در تراجم و رجال]] | پرسش مرتبط  = }}
-[[پرونده:9030760879.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[اسماعیل بن کثیر]]]]
+== آشنایی اجمالی ==
-[[اسماعیل بن کثیر|ابوالفداء اسماعیل بن عمر بن کثیر]] عالم و مورخ [[سنی]] [[شافعی]] [[مذهب]] (متولد ۷۰۱ق، دمشق؛ متوفی ۷۷۴ق، دمشق)، [[تحصیلات دینی اهل‌سنت]] را از درس افرادی همچون: [[احمد بن تیمیه]]، برهان الدین فزاری، ابن شحنه، [[شمس الدین محمد ذهبی]] و ابوالحجاج یوسف مزی پیگیری کرد. شرکت در محاکمات و [[اختلافات]] مذهبی [[سیاسی]] و ریاست دارالحدیث اشرفیه ازجمله فعالیت‌های وی است. او به تألیف چندین جلد کتاب در موضوعات تاریخی و تفسیری پرداخت. ''«[[البدایة و النهایة (کتاب)|البدایة و النهایة]]»''، ''«[[ت‍ف‍س‍ی‍ر ال‍ق‍رآن ال‍ع‍ظی‍م‌ (کتاب)|ت‍ف‍س‍ی‍ر ال‍ق‍رآن ال‍ع‍ظی‍م‌]]»''، ''«[[السیرة النبویة (کتاب)|السیرة النبویة]]»''، ''«[[دلائل النبوة (کتاب)|دلائل النبوة]]»''، ''«[[طبقات الفقهاء الشافعیین (کتاب)|طبقات الفقهاء الشافعیین]]»''، ''«[[فضائل القرآن (کتاب)|فضائل القرآن]]»'' و ''«[[قصص الانبیاء (کتاب)|قصص الانبیاء]]»'' ‏برخی از این آثار است.<ref>[http://lib.eshia.ir/23022/4/1673 کتاب دانشنامه بزرگ اسلامی در وبگاه کتابخانه مدرسه فقاهت]</ref></onlyinclude>
+اسماعیل بن کثیر، در سند یک [[روایت]] [[تفسیر کنز الدقائق]] و به گزارش از [[تفسیر العیاشی]] ذکر شده است:
-== جستارهای وابسته ==
+{{متن حدیث|عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ كَثِيرٍ رَفَعَ الْحَدِيثَ إِلَى النَّبِيِّ{{صل}} قَالَ: لَمَّا نَزَلَتْ هَذِهِ الْآيَةُ {{متن قرآن|وَاسْأَلُوا اللَّهَ مِنْ فَضْلِهِ}}<ref>و بخشش خداوند را درخواست کنید سوره نساء، آیه ۳۲.</ref> قَالَ فَقَالَ أَصْحَابُ النَّبِيِّ{{صل}} مَا هَذَا الْفَضْلُ أَيُّكُمْ يَسْأَلُ رَسُولَ اللَّهِ{{صل}} عَنْ ذَلِكَ قَالَ فَقَالَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ{{ع}} أَنَا أَسْأَلُهُ فَسَأَلَهُ عَنْ ذَلِكَ الْفَضْلِ مَا هُوَ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}} إِنَّ اللَّهَ خَلَقَ خَلْقَهُ وَ قَسَّمَ لَهُمْ أَرْزَاقَهُمْ مِنْ حِلِّهَا وَ عَرَضَ لَهُمْ بِالْحَرَامِ فَمَنِ انْتَهَكَ حَرَاماً نَقَصَ لَهُ مِنَ الْحَلَالِ بِقَدْرِ مَا انْتَهَكَ مِنَ الْحَرَامِ وَ حُوسِبَ بِهِ}}<ref>تفسیر کنز الدقائق، ج۲، ص۳۹۲ به گزارش از تفسیر العیاشی، ج۱، ص۲۳۹، ح۱۱۶.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۴ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۴، ص 233.</ref>
-{{مدخل وابسته}}
-* [[:رده:آثار اسماعیل بن کثیر|آثار اسماعیل بن کثیر]]
+==شرح حال [[راوی]]==
-{{پایان مدخل وابسته}}
+در [[کتاب‌های رجالی شیعه]]، تنها در [[رجال الطوسی]] از سه تن با عنوان اسماعیل بن کثیر در [[اصحاب امام صادق]]{{ع}} یاد شده است<ref>{{عربی|إسماعیل بن کثیر السلمی الکوفی، أسند عنه}}؛ (رجال الطوسی، ص۱۶۱، ش۱۸۱۷).
+{{عربی|إسماعیل بن کثیر العجلی الکوفی، أبو معمر}}. (رجال الطوسی، ص۱۶۱، ش۱۸۱۸)
+{{عربی|إسماعیل بن کثیر البکری القیسی الکوفی، أبو الولید، أسند عنه}}. (رجال الطوسی، ص۱۶۱، ش۱۸۱۹).
+یادآوری: [[ابن حجر عسقلانی]] از [[رجالیان اهل سنت]]، از این سه تن در کتاب رجالی خود و به گزارش از رجال الطوسی یاد کرده است: {{عربی|إسماعیل بن کثیر السلمی الکوفی}}؛ (لسان [[المیزان]]، ج۱، ص۴۳۱، ش۱۳۳۶)؛ {{عربی|إسماعیل بن کثیر البکری القیسی الکوفی أبو الولید، ذکرهما الطوسی فی رجال الشیعة و قال: کانا من الرواة عن جعفر الصادق{{ع}}}} (لسان المیزان، ج۱، ص۴۳۱، ش۱۳۳۷)؛ {{عربی|إسماعیل بن کثیر العجلی الکوفی أبو معمر، ذکره الطوسی فی رجال الشیعة و قال: کان من الرواة عن جعفر، و له مع أبی حنیفة مناظرة و کان عالما حسن المناظرة}}. (لسان المیزان، ج۱، ص۴۳۱، ش۱۳۳۸).</ref> و در [[کتاب‌های رجالی]] [[اهل سنت]] نیز از سه نفر با عنوان اسماعیل بن کثیر، [[اسماعیل بن کثیر الحجازی أبو هاشم المکی]]، [[اسماعیل بن کثیر أبو هاشم الکوفی]] و «اسماعیل بن کثیر»<ref>تهذیب التهذیب، ج۱، ص۲۸۴. بعضی هم به اتحاد عناوین سه گانه معتقد شدند.</ref>.
+در [[اسناد روایات]] [[شیعه]]، اسماعیل بن کثیر تنها در سند دو [[روایت]] واقع شده که در هر دو از [[امام صادق]]{{ع}} روایت کرده است<ref>{{متن حدیث|حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ الْوَلِيدِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ الصَّفَّارِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ الْفَضَّالِ عَنْ مَرْوَانَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ كَثِيرٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} يَقُولُ كَانَ قَاتِلُ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ وَلَدَ زِنًا وَ كَانَ قَاتِلُ يَحْيَى بْنِ زَكَرِيَّا وَلَدَ زِنًا وَ لَمْ تَبْكِ السَّمَاءُ وَ الْأَرْضُ إِلَّا لَهُمَا}}؛ (کامل الزیارات، ص۷۹، ح۱۱)؛ {{متن حدیث|حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى الْعَطَّارُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو عَبْدِ اللَّهِ الرَّازِيُّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ سُلَيْمَانَ بْنِ رُشَيْدٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ يَقْطِينٍ عَنْ يُونُسَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ كَثِيرِ بْنِ بَسَّامٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} السُّرَّاقُ ثَلَاثَةٌ مَانِعُ الزَّكَاةِ وَ مُسْتَحِلُّ مُهُورِ النِّسَاءِ وَ كَذَلِكَ مَنِ اسْتَدَانَ دَيْناً وَ لَمْ يَنْوِ قَضَاءَهُ}}؛ (الخصال، ج۱، ص۱۵۳، ح۱۹۰).</ref>.
+اگر به [[اتحاد راوی]] مورد بحث با آنچه در [[سند روایت]] [[کامل الزیارات]] و [[الخصال]] واقع شده [[معتقد]] شویم، [[وثاقت]] و امامی بودن [[راوی]] استظهار می‌شود؛ زیرا:
+اولاً: در سند روایت کامل الزیارات واقع شده.
+ثانیاً: [[یونس بن عبدالرحمن]] که از [[اصحاب اجماع]] بوده<ref>ر.ک: رجال الکشی (اختیار معرفة الرجال)، ص۵۵۶، ش۱۰۵۰.</ref>، از وی روایت کرده است و دلالت مضمون روایت کامل الزیارات بر امامی بودنش هم روشن است.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۴ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۴، ص 233-235.</ref>
+== منابع ==
+{{منابع}}
+# [[پرونده: IM009728.jpg|22px]] [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۴ (کتاب)|'''رجال تفسیری ج۴''']]
+{{پایان منابع}}
 == پانویس ==
 {{پانویس}}
-== پیوند به بیرون ==
+[[رده:اعلام]]
-* [https://db.ketab.ir/bookview.aspx?bookid=384250 وبگاه خانه کتاب]
+[[رده:رجال تفسیری]]
-* [https://lib.efatwa.ir/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D9%83%D8%AB%D9%8A%D8%B1 وبگاه کتابخانه مدرسه فقاهت]
-[[رده:معرفی اجمالی پدیدآورندگان آثار امامت و ولایت]]
-[[رده:پدیدآورنده]]
-[[رده:پدیدآورندگان کتاب در امامت و ولایت]]