شام غریبان: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
}} | }} | ||
{{سوگواری امام حسین}} | {{سوگواری امام حسین}} | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
'''شام غریبان''' در لغت، به معنای [[شب]] [[مردم]] [[غریب]] و از [[یار]] و دیار دور افتاده است، [[شام]] مسافران که وحشتناک است. [[شام]] [[غریبان]] گرفتن: [[زاری]] کردن به درد، چنانکه بر [[وفات]] کسی [[گریستن]] و [[غم]] نمودن. [[شب]] اوّل [[وفات]] کسی برای خانوادۀ آن کس، [[شب]] یازدهم [[محرّم]] و [[عزاداری]] بعد از آن [[شب]]<ref>لغت‌نامه، دهخدا.</ref>. در اصطلاح، به [[مراسم سوگواری]] شبانه در [[شب]] یازدهم [[محرّم]] گفته می‌شود که [[مردم]] بصورت دو گروه مجزّا، پس از [[غروب]] [[آفتاب]] [[عاشورا]] در مسجدها و تکیه‌ها، با [[خواندن]] نوحه‌های [[غمگین]]، یاد [[اسرای اهل بیت]] را گرامی می‌دارند. این برنامه، اغلب با در [[دست]] داشتن شمع‌هایی و در [[شب]] تاریک یازدهم [[محرّم]] انجام می‌گیرد و بیشتر از [[کودکان]] و نهالان در این [[سوگواری]] تمثیلی استفاده می‌شود. یاد کردی است از آوارگی [[اهل بیت امام حسین]]{{ع}} و [[کودکان]] بازمانده از [[شهدای کربلا]] که در [[غروب]] [[عاشورا]]، بی[[پناه]] و درمانده، در [[ظلمت]] اندوه‌بار [[شب]]، در دشت و بیابان [[کربلا]] به سر آوردند. در این [[شب]]، "مراسمی ساده و [[غم]] انگیز برپا می‌شود و [[عزاداران]] با لباس‌های سیاه و شمعی افروخته در [[دست]] گرفته، کاه بر سر می‌پاشند و نوحه‌های [[غم]] انگیز می‌خوانند و دسته دسته در معابر حرکت می‌کنند و هر چند قدم، مدّتی می‌نشینند و می‌گریند، آرام و غمناک. در این [[مراسم]] بکلّی سینه زنی نمی‌شود و [[علم]] و [[بیرق]] نیز حرکت داده نمی‌شود<ref>تعزیه در ایران، صادق همایونی، ص۲۸۹.</ref>.<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۲۶۰.</ref> | '''شام غریبان''' در لغت، به معنای [[شب]] [[مردم]] [[غریب]] و از [[یار]] و دیار دور افتاده است، [[شام]] مسافران که وحشتناک است. [[شام]] [[غریبان]] گرفتن: [[زاری]] کردن به درد، چنانکه بر [[وفات]] کسی [[گریستن]] و [[غم]] نمودن. [[شب]] اوّل [[وفات]] کسی برای خانوادۀ آن کس، [[شب]] یازدهم [[محرّم]] و [[عزاداری]] بعد از آن [[شب]]<ref>لغت‌نامه، دهخدا.</ref>. در اصطلاح، به [[مراسم سوگواری]] شبانه در [[شب]] یازدهم [[محرّم]] گفته می‌شود که [[مردم]] بصورت دو گروه مجزّا، پس از [[غروب]] [[آفتاب]] [[عاشورا]] در مسجدها و تکیه‌ها، با [[خواندن]] نوحه‌های [[غمگین]]، یاد [[اسرای اهل بیت]] را گرامی می‌دارند. این برنامه، اغلب با در [[دست]] داشتن شمع‌هایی و در [[شب]] تاریک یازدهم [[محرّم]] انجام می‌گیرد و بیشتر از [[کودکان]] و نهالان در این [[سوگواری]] تمثیلی استفاده می‌شود. یاد کردی است از آوارگی [[اهل بیت امام حسین]]{{ع}} و [[کودکان]] بازمانده از [[شهدای کربلا]] که در [[غروب]] [[عاشورا]]، بی[[پناه]] و درمانده، در [[ظلمت]] اندوه‌بار [[شب]]، در دشت و بیابان [[کربلا]] به سر آوردند. در این [[شب]]، "مراسمی ساده و [[غم]] انگیز برپا می‌شود و [[عزاداران]] با لباس‌های سیاه و شمعی افروخته در [[دست]] گرفته، کاه بر سر می‌پاشند و نوحه‌های [[غم]] انگیز می‌خوانند و دسته دسته در معابر حرکت می‌کنند و هر چند قدم، مدّتی می‌نشینند و می‌گریند، آرام و غمناک. در این [[مراسم]] بکلّی سینه زنی نمی‌شود و [[علم]] و [[بیرق]] نیز حرکت داده نمی‌شود<ref>تعزیه در ایران، صادق همایونی، ص۲۸۹.</ref>.<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۲۶۰.</ref> | ||
نسخهٔ ۲۶ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۵۵
این مدخل زیرشاخهٔ بحث امام حسین است. شام غریبان از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: شام غریبان در معارف و سیره رضوی - پرسش مرتبط ندارد |
| سوگواری امام حسین |
| رویدادها |
|---|
| واقعه عاشورا • اسیران کربلا • روز شمار واقعه عاشورا • روز عاشورا • نامه های کوفیان به امام حسین • واقعه عاشورا (از نگاه آمار) |
| افراد |
| علی اکبر • علی اصغر • عباس بن علی • زینب کبری • سکینه بنت حسین • فاطمه دختر امام حسین • مسلم بن عقیل • شهیدان کربلا • اسیران کربلا |
| جای‌ها |
| حرم امام حسین • تل زینبیه • حرم عباس بن علی • گودال قتلگاه • بین الحرمین • نهر علقمه |
| مناسبت‌ها |
| تاسوعا • عاشورا • اربعین |
| مراسم |
| مرثیه‌خوانی • نوحه • تعزیه • روضه • زنجیرزنی • سینه‌زنی • سقاخانه • سنج و دمام • دسته عزاداری • شام غریبان • تشت‌گذاری • نخل‌گردانی • قمه زنی • راهپیمایی اربعین • تابوت‌گردانی • مراسم تابوت |
مقدمه
شام غریبان در لغت، به معنای شب مردم غریب و از یار و دیار دور افتاده است، شام مسافران که وحشتناک است. شام غریبان گرفتن: زاری کردن به درد، چنانکه بر وفات کسی گریستن و غم نمودن. شب اوّل وفات کسی برای خانوادۀ آن کس، شب یازدهم محرّم و عزاداری بعد از آن شب[۱]. در اصطلاح، به مراسم سوگواری شبانه در شب یازدهم محرّم گفته می‌شود که مردم بصورت دو گروه مجزّا، پس از غروب آفتاب عاشورا در مسجدها و تکیه‌ها، با خواندن نوحه‌های غمگین، یاد اسرای اهل بیت را گرامی می‌دارند. این برنامه، اغلب با در دست داشتن شمع‌هایی و در شب تاریک یازدهم محرّم انجام می‌گیرد و بیشتر از کودکان و نهالان در این سوگواری تمثیلی استفاده می‌شود. یاد کردی است از آوارگی اهل بیت امام حسین(ع) و کودکان بازمانده از شهدای کربلا که در غروب عاشورا، بی‌پناه و درمانده، در ظلمت اندوه‌بار شب، در دشت و بیابان کربلا به سر آوردند. در این شب، "مراسمی ساده و غم انگیز برپا می‌شود و عزاداران با لباس‌های سیاه و شمعی افروخته در دست گرفته، کاه بر سر می‌پاشند و نوحه‌های غم انگیز می‌خوانند و دسته دسته در معابر حرکت می‌کنند و هر چند قدم، مدّتی می‌نشینند و می‌گریند، آرام و غمناک. در این مراسم بکلّی سینه زنی نمی‌شود و علم و بیرق نیز حرکت داده نمی‌شود[۲].[۳]
منابع
پانویس
- ↑ لغت‌نامه، دهخدا.
- ↑ تعزیه در ایران، صادق همایونی، ص۲۸۹.
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص ۲۶۰.
| سنت‌ها و مراسم‌ها |  | |
|---|---|---|
| روضه‌ها | ||
| تعزیه‌ها | ||
| مناسبت‌ها | ||
| مکان‌ها | ||
| کتاب‌ها | ||
| آداب | ||
| مرثیه‌ها | ||
| وابسته | ||