ابوعذبه حضرمی: تفاوت میان نسخه‌ها
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
جز (جایگزینی متن - 'ابن ابی حاتم' به 'ابن ابی‌حاتم') |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
منسوب به حضرموت<ref>ناحیه‌ای وسیع در شرق عدن نزدیک دریا؛ ر. ک: یاقوت حموی، ج۲، ص۲۷۰.</ref> از سرزمین‌های [[یمن]]<ref>سمعانی، ج۲، ص۲۷۲.</ref> چنان که برخی گفته‌اند<ref>ر. ک: ابن عساکر، ج۶۷، ص۸۴؛ به نقل از حاکم نیشابوری.</ref> نام وی دانسته نیست. [[ابن سعد]]<ref>ابن سعد، ج۷، ص۳۰۷.</ref> در طبقه اول از [[تابعین]] [[امل]] [[شام]] با همین عنوان أبوعذبه حضرمی از وی یاد کرده است. به گفته [[ابن عساکر]]<ref>ابن عساکر، ج۶۷، ص۸۴.</ref>، ابوزرعه نیز نام او را در طبقه پس از [[صحابه]] آورده است، برخی نام او را ابوعذیه آورده‌اند <ref>بخاری، ص۶۲.</ref> که باید تصحیف باشد. به گفته [[ابن حجر]]<ref>الاصابه، ج۷، ص۲۴۹.</ref> وی [[زمان رسول خدا]] {{صل}} را [[درک]] کرد و به [[روزگار]] [[عمر]]، در [[حمص]] سکونت گزید. شاید بدین سبب به وی [[حمصی]] نیز گفته‌اند<ref>ابن عساکر، ج۸۴، ص۶۷.</ref>. گزارش مشهوری که از وی در دست است اینکه، او هنگام [[حج]] نزد عمر رفت و [[شاهد]] بود که عمر از [[نافرمانی]] [[اهل عراق]] [[آگاه]] شده است و آنان را [[نفرین]] می‌کند. عمر از [[خدا]] خواست در مسلط شدن [[جوان ثقفی]] - [[حجاج]] - بر اهل عراق [[تعجیل]] کند که او به [[حکم]] [[جاهلی]] بر آنان حکم براند و [[نیکی]] آنان را نپذیرد و از بدی‌شان نگذرد<ref>ابن سعد، ج۷، ص۳۰۷؛ بخاری، ص۶۲.</ref>. این قسمت خبر، باید مجعول و شبیه به پیشگویی‌های منسوب به [[امام علی]] {{ع}} درباره [[مردم]] [[عراق]] باشد. گفته‌اند ابوعذبه از عمر [[روایت]] نقل کرده است<ref>ابن | منسوب به حضرموت<ref>ناحیه‌ای وسیع در شرق عدن نزدیک دریا؛ ر. ک: یاقوت حموی، ج۲، ص۲۷۰.</ref> از سرزمین‌های [[یمن]]<ref>سمعانی، ج۲، ص۲۷۲.</ref> چنان که برخی گفته‌اند<ref>ر. ک: ابن عساکر، ج۶۷، ص۸۴؛ به نقل از حاکم نیشابوری.</ref> نام وی دانسته نیست. [[ابن سعد]]<ref>ابن سعد، ج۷، ص۳۰۷.</ref> در طبقه اول از [[تابعین]] [[امل]] [[شام]] با همین عنوان أبوعذبه حضرمی از وی یاد کرده است. به گفته [[ابن عساکر]]<ref>ابن عساکر، ج۶۷، ص۸۴.</ref>، ابوزرعه نیز نام او را در طبقه پس از [[صحابه]] آورده است، برخی نام او را ابوعذیه آورده‌اند <ref>بخاری، ص۶۲.</ref> که باید تصحیف باشد. به گفته [[ابن حجر]]<ref>الاصابه، ج۷، ص۲۴۹.</ref> وی [[زمان رسول خدا]] {{صل}} را [[درک]] کرد و به [[روزگار]] [[عمر]]، در [[حمص]] سکونت گزید. شاید بدین سبب به وی [[حمصی]] نیز گفته‌اند<ref>ابن عساکر، ج۸۴، ص۶۷.</ref>. گزارش مشهوری که از وی در دست است اینکه، او هنگام [[حج]] نزد عمر رفت و [[شاهد]] بود که عمر از [[نافرمانی]] [[اهل عراق]] [[آگاه]] شده است و آنان را [[نفرین]] می‌کند. عمر از [[خدا]] خواست در مسلط شدن [[جوان ثقفی]] - [[حجاج]] - بر اهل عراق [[تعجیل]] کند که او به [[حکم]] [[جاهلی]] بر آنان حکم براند و [[نیکی]] آنان را نپذیرد و از بدی‌شان نگذرد<ref>ابن سعد، ج۷، ص۳۰۷؛ بخاری، ص۶۲.</ref>. این قسمت خبر، باید مجعول و شبیه به پیشگویی‌های منسوب به [[امام علی]] {{ع}} درباره [[مردم]] [[عراق]] باشد. گفته‌اند ابوعذبه از عمر [[روایت]] نقل کرده است<ref>ابن ابی‌حاتم، ج۹، ص۴۲۰؛ ابن عساکر، ج۶۷، ص۸۴؛ ابن ماکولا، ج۶، ص۱۶۵-۱۶۶.</ref> و [[شریح بن عبید]] و [[اهل شام]] از وی [[روایت حدیث]] کرده‌اند<ref>ابن حبان، ج۷، ص۶۶۴.</ref>. برخی با اشاره به [[نقل روایت]] او از عمر، وی را ناشناخته دانسته‌اند<ref>ذهبی، ج۴، ص۵۵۱؛ ابن حجر، لسان، ج۷، ص۸۰.</ref>. ابن عساکر<ref>ابن عساکر، ج۶۷، ص۸۳.</ref> مشابه گزارش یاد شده را از [[عمرو بن سلیم]] حضرمی نقل می‌کند و ذیل نام ابوعذبه می‌گوید: به گمانم ابوعذبه، همان عمرو بن سلیم حضرمی باشد و گفته‌اند [[حارث بن معاویه کندی]] [[حمصی]] است<ref>ابن عساکر، ج۶۷، ص۸۱.</ref>. این سخن به نظر [[نادرست]] می‌آید؛ چون به گفته خود [[ابن عساکر]]<ref>ابن عساکر، ج۸۳، ص۶۷.</ref> و دیگران<ref>ابن حجر، تهذیب، ج۸، ص۴۰.</ref> [[عمرو بن سلیم]] از ابوعذبه [[روایت]] نقل کرده است؛ پس آن دو نمی‌تواند یکی باشند.<ref>[[قاسم خانجانی|خانجانی، قاسم]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوعذبه حضرمی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۴۳۸.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ ۳۱ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۰:۰۰
ابوعذبه حضرمی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ابوعذبه حضرمی در تراجم و رجال - ابوعذبه حضرمی در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
منسوب به حضرموت[۱] از سرزمین‌های یمن[۲] چنان که برخی گفته‌اند[۳] نام وی دانسته نیست. ابن سعد[۴] در طبقه اول از تابعین امل شام با همین عنوان أبوعذبه حضرمی از وی یاد کرده است. به گفته ابن عساکر[۵]، ابوزرعه نیز نام او را در طبقه پس از صحابه آورده است، برخی نام او را ابوعذیه آورده‌اند [۶] که باید تصحیف باشد. به گفته ابن حجر[۷] وی زمان رسول خدا (ص) را درک کرد و به روزگار عمر، در حمص سکونت گزید. شاید بدین سبب به وی حمصی نیز گفته‌اند[۸]. گزارش مشهوری که از وی در دست است اینکه، او هنگام حج نزد عمر رفت و شاهد بود که عمر از نافرمانی اهل عراق آگاه شده است و آنان را نفرین می‌کند. عمر از خدا خواست در مسلط شدن جوان ثقفی - حجاج - بر اهل عراق تعجیل کند که او به حکم جاهلی بر آنان حکم براند و نیکی آنان را نپذیرد و از بدی‌شان نگذرد[۹]. این قسمت خبر، باید مجعول و شبیه به پیشگویی‌های منسوب به امام علی (ع) درباره مردم عراق باشد. گفته‌اند ابوعذبه از عمر روایت نقل کرده است[۱۰] و شریح بن عبید و اهل شام از وی روایت حدیث کرده‌اند[۱۱]. برخی با اشاره به نقل روایت او از عمر، وی را ناشناخته دانسته‌اند[۱۲]. ابن عساکر[۱۳] مشابه گزارش یاد شده را از عمرو بن سلیم حضرمی نقل می‌کند و ذیل نام ابوعذبه می‌گوید: به گمانم ابوعذبه، همان عمرو بن سلیم حضرمی باشد و گفته‌اند حارث بن معاویه کندی حمصی است[۱۴]. این سخن به نظر نادرست می‌آید؛ چون به گفته خود ابن عساکر[۱۵] و دیگران[۱۶] عمرو بن سلیم از ابوعذبه روایت نقل کرده است؛ پس آن دو نمی‌تواند یکی باشند.[۱۷]
منابع
پانویس
- ↑ ناحیه‌ای وسیع در شرق عدن نزدیک دریا؛ ر. ک: یاقوت حموی، ج۲، ص۲۷۰.
- ↑ سمعانی، ج۲، ص۲۷۲.
- ↑ ر. ک: ابن عساکر، ج۶۷، ص۸۴؛ به نقل از حاکم نیشابوری.
- ↑ ابن سعد، ج۷، ص۳۰۷.
- ↑ ابن عساکر، ج۶۷، ص۸۴.
- ↑ بخاری، ص۶۲.
- ↑ الاصابه، ج۷، ص۲۴۹.
- ↑ ابن عساکر، ج۸۴، ص۶۷.
- ↑ ابن سعد، ج۷، ص۳۰۷؛ بخاری، ص۶۲.
- ↑ ابن ابی‌حاتم، ج۹، ص۴۲۰؛ ابن عساکر، ج۶۷، ص۸۴؛ ابن ماکولا، ج۶، ص۱۶۵-۱۶۶.
- ↑ ابن حبان، ج۷، ص۶۶۴.
- ↑ ذهبی، ج۴، ص۵۵۱؛ ابن حجر، لسان، ج۷، ص۸۰.
- ↑ ابن عساکر، ج۶۷، ص۸۳.
- ↑ ابن عساکر، ج۶۷، ص۸۱.
- ↑ ابن عساکر، ج۸۳، ص۶۷.
- ↑ ابن حجر، تهذیب، ج۸، ص۴۰.
- ↑ خانجانی، قاسم، مقاله «ابوعذبه حضرمی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۴۳۸.