حصیر در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۹ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۵۶

مقدمه

زندان^[۱] و جایی که فرد در آن محصور می‌شود^[۲]. از ریشه "حَصْر" به معنای محدودیت و تنگنا^[۳]. ﴿وَجَعَلْنَا جَهَنَّمَ لِلْكَافِرِينَ حَصِيرًا﴾^[۴].

تشبیه جهنم به زندان تشبیه به محسوس است تا انذار و هشدار آن عینی و واقعی‌تر گردد. در مجموعه آیات قرآنی که تاریخ اُمم قبل و ظهور و زوال آنان یاد شده (مانند بنی‌اسرائیل)، در کنار عذاب‌های دنیوی (نظیر سلطه اقوام دیگر بر آنها و قتل عام و کشتار و تخریب شهرها و ابنیه آنها)، وعده عذاب اخروی ﴿عَسَى رَبُّكُمْ أَنْ يَرْحَمَكُمْ وَإِنْ عُدْتُمْ عُدْنَا وَجَعَلْنَا جَهَنَّمَ لِلْكَافِرِينَ حَصِيرًا﴾^[۵] ذکر شده است^[۶]. این نکته مهم دلالت بر درهم‌آمیختگی دنیا و آخرت در گفتمان سیاسی قرآن است؛ مانند قتل مؤمن که قرآن کریم برای آن دو کیفر تعیین کرده است؛ یکی دنیایی: ﴿كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِصَاصُ فِي الْقَتْلَى﴾^[۷] و دیگری آخرتی: ﴿وَمَنْ يَقْتُلْ مُؤْمِنًا مُتَعَمِّدًا فَجَزَاؤُهُ جَهَنَّمُ خَالِدًا فِيهَا﴾^[۸].^[۹]

منابع

نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم

پانویس

↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۴۶.
↑ خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۳، ص۱۱۳.
↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۲، ص۲۳۲.
↑ «و دوزخ را زندان کافران قرار داده‌ایم» سوره اسراء، آیه ۸.
↑ «باشد که پروردگارتان بر شما بخشایش آورد و اگر (به نافرمانی) بازگردید ما نیز باز می‌گردیم و دوزخ را زندان کافران قرار داده‌ایم» سوره اسراء، آیه ۸.
↑ سیدمحمدحسین طباطبایی، المیزان، ج۱۳، ص۴۱.
↑ «قصاص کشتگان بر شما مقرّر شده است» سوره بقره، آیه۱۷۸.
↑ «و هر کس مؤمنی را به عمد بکشد کیفر او دوزخ است که در آن جاودانه خواهد بود و خداوند بر او خشم می‌گیرد و لعنت می‌فرستد و برای او عذابی سترگ آماده می‌کند» سوره نساء، آیه ۹۳.
↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص۲۳۰.

[1] بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۴۶.

[2] خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۳، ص۱۱۳.

[3] حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۲، ص۲۳۲.

[4] «و دوزخ را زندان کافران قرار داده‌ایم» سوره اسراء، آیه ۸.

[5] «باشد که پروردگارتان بر شما بخشایش آورد و اگر (به نافرمانی) بازگردید ما نیز باز می‌گردیم و دوزخ را زندان کافران قرار داده‌ایم» سوره اسراء، آیه ۸.

[6] سیدمحمدحسین طباطبایی، المیزان، ج۱۳، ص۴۱.

[7] «قصاص کشتگان بر شما مقرّر شده است» سوره بقره، آیه۱۷۸.

[8] «و هر کس مؤمنی را به عمد بکشد کیفر او دوزخ است که در آن جاودانه خواهد بود و خداوند بر او خشم می‌گیرد و لعنت می‌فرستد و برای او عذابی سترگ آماده می‌کند» سوره نساء، آیه ۹۳.

[9] نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص۲۳۰.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 {{مدخل مرتبط
-| موضوع مرتبط = حرج
+| موضوع مرتبط = حصیر
-| عنوان مدخل  = [[حرج]]
+| عنوان مدخل  = حصیر
-| مداخل مرتبط = [[حصیر در قرآن]] - [[حصیر در حدیث]] - [[حصیر در فقه سیاسی]]
+| مداخل مرتبط = [[حصیر در فقه سیاسی]]
-| پرسش مرتبط  = حصیر (پرسش)
+| پرسش مرتبط  =
 }}
 == مقدمه ==
-* زندان<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۴۶.</ref> و جایی که فرد در آن محصور می‌شود<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۳، ص۱۱۳.</ref>. از ریشه "حَصْر" به معنای [[محدودیت]] و تنگنا<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۲، ص۲۳۲.</ref>.
+زندان<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۴۶.</ref> و جایی که فرد در آن محصور می‌شود<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۳، ص۱۱۳.</ref>. از ریشه "حَصْر" به معنای [[محدودیت]] و تنگنا<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۲، ص۲۳۲.</ref>. {{متن قرآن|وَجَعَلْنَا جَهَنَّمَ لِلْكَافِرِينَ حَصِيرًا}}<ref>«و دوزخ را زندان کافران قرار داده‌ایم» سوره اسراء، آیه ۸.</ref>.
-*{{متن قرآن|وَجَعَلْنَا جَهَنَّمَ لِلْكَافِرِينَ حَصِيرًا}}<ref>«و دوزخ را زندان کافران قرار داده‌ایم» سوره اسراء، آیه ۸.</ref>
-* [[تشبیه]] [[جهنم]] به زندان [[تشبیه]] به محسوس است تا [[انذار]] و هشدار آن [[عینی]] و واقعی‌تر گردد. در مجموعه [[آیات قرآنی]] که [[تاریخ]] اُمم قبل و [[ظهور]] و زوال آنان یاد شده (مانند [[بنی‌اسرائیل]])، در کنار [[عذاب‌های دنیوی]] (نظیر [[سلطه]] [[اقوام]] دیگر بر آنها و [[قتل عام]] و [[کشتار]] و [[تخریب]] [[شهرها]] و ابنیه آنها)، [[وعده]] [[عذاب اخروی]] {{متن قرآن|عَسَى رَبُّكُمْ أَنْ يَرْحَمَكُمْ وَإِنْ عُدْتُمْ عُدْنَا وَجَعَلْنَا جَهَنَّمَ لِلْكَافِرِينَ حَصِيرًا}}<ref>«باشد که پروردگارتان بر شما بخشایش آورد و اگر (به نافرمانی) بازگردید ما نیز باز می‌گردیم و دوزخ را زندان کافران قرار داده‌ایم» سوره اسراء، آیه ۸.</ref> ذکر شده است<ref>سیدمحمدحسین طباطبایی، المیزان، ج۱۳، ص۴۱.</ref>. این نکته مهم دلالت بر درهم‌آمیختگی [[دنیا]] و [[آخرت]] در گفتمان [[سیاسی]] [[قرآن]] است؛ مانند [[قتل]] [[مؤمن]] که [[قرآن کریم]] برای آن دو [[کیفر]] [[تعیین]] کرده است؛ یکی [[دنیایی]]: {{متن قرآن|كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِصَاصُ فِي الْقَتْلَى}}<ref>«قصاص کشتگان بر شما مقرّر شده است» سوره بقره، آیه۱۷۸.</ref> و دیگری [[آخرتی]]: {{متن قرآن|وَمَنْ يَقْتُلْ مُؤْمِنًا مُتَعَمِّدًا فَجَزَاؤُهُ جَهَنَّمُ خَالِدًا فِيهَا}}<ref>«و هر کس مؤمنی را به عمد بکشد کیفر او دوزخ است که در آن جاودانه خواهد بود و خداوند بر او خشم می‌گیرد و لعنت می‌فرستد و برای او عذابی سترگ آماده می‌کند» سوره نساء، آیه ۹۳.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۲۳۰.</ref>
+تشبیه [[جهنم]] به زندان تشبیه به محسوس است تا [[انذار]] و هشدار آن [[عینی]] و واقعی‌تر گردد. در مجموعه [[آیات قرآنی]] که [[تاریخ]] اُمم قبل و [[ظهور]] و زوال آنان یاد شده (مانند [[بنی‌اسرائیل]])، در کنار [[عذاب‌های دنیوی]] (نظیر [[سلطه]] [[اقوام]] دیگر بر آنها و [[قتل عام]] و [[کشتار]] و [[تخریب]] [[شهرها]] و ابنیه آنها)، [[وعده]] [[عذاب اخروی]] {{متن قرآن|عَسَى رَبُّكُمْ أَنْ يَرْحَمَكُمْ وَإِنْ عُدْتُمْ عُدْنَا وَجَعَلْنَا جَهَنَّمَ لِلْكَافِرِينَ حَصِيرًا}}<ref>«باشد که پروردگارتان بر شما بخشایش آورد و اگر (به نافرمانی) بازگردید ما نیز باز می‌گردیم و دوزخ را زندان کافران قرار داده‌ایم» سوره اسراء، آیه ۸.</ref> ذکر شده است<ref>سیدمحمدحسین طباطبایی، المیزان، ج۱۳، ص۴۱.</ref>. این نکته مهم دلالت بر درهم‌آمیختگی [[دنیا]] و [[آخرت]] در گفتمان [[سیاسی]] [[قرآن]] است؛ مانند [[قتل]] [[مؤمن]] که [[قرآن کریم]] برای آن دو [[کیفر]] [[تعیین]] کرده است؛ یکی [[دنیایی]]: {{متن قرآن|كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِصَاصُ فِي الْقَتْلَى}}<ref>«قصاص کشتگان بر شما مقرّر شده است» سوره بقره، آیه۱۷۸.</ref> و دیگری [[آخرتی]]: {{متن قرآن|وَمَنْ يَقْتُلْ مُؤْمِنًا مُتَعَمِّدًا فَجَزَاؤُهُ جَهَنَّمُ خَالِدًا فِيهَا}}<ref>«و هر کس مؤمنی را به عمد بکشد کیفر او دوزخ است که در آن جاودانه خواهد بود و خداوند بر او خشم می‌گیرد و لعنت می‌فرستد و برای او عذابی سترگ آماده می‌کند» سوره نساء، آیه ۹۳.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص۲۳۰.</ref>
 == منابع ==
 {{منابع}}
-* [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']]
+# [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']]
 {{پایان منابع}}
@@ خط ۱۹: / خط ۱۹: @@
 {{پانویس}}
-[[رده: مدخل]]
+[[رده:مفاهیم]]
-[[رده: حصیر]]