زیارت در معارف و سیره حسینی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'احداث' به 'احداث'
جز (جایگزینی متن - 'احداث' به 'احداث')
خط ۴۸: خط ۴۸:
[[شیعیان]] گاه به صورت فردی و گاه به صورت گروهی [[اقدام]] به [[سفر]] زیارتی می‌کنند. از گروه‌های زیارتی که سازوکاری منسجم‌تر در [[برنامه‌ریزی]] و اجرای برنامه زیارتی دارند، به «کاروان‌های زیارتی» تعبیر می‌شود. [[زائران]] در بازگشت از سفر زیارتی مورد استقبال [[دوستان]] و آشنایان خود قرار می‌گیرند. آیین‌های استقبال از زائران متنوع است و از اشکال سنتی مانند قرائت اشعاری در خوشامدگویی به [[زائر]] که «چاووشی» نام دارد و رسم [[قربانی کردن]] و به [[ملاقات]] زائر رفتن در خانه‌اش گرفته تا اشکال جدیدتر مانند [[نصب]] پلاکاردهایی در [[محل زندگی]] زائر و ارسال پیام‌های تبریک به وسیله ابزارهای دیجیتالی را شامل می‌گردد. برخی از زائران [[شیعه]] بر اساس [[روایات]] [[دینی]] تحسین‌گر [[زیارت]] پیاده، تعمداً تمام یا بخشی از مسیر میان محل اقامت خود و برخی زیارتگاه‌های [[شیعی]] را به صورت پیاده طی می‌کنند. مشهورترین نمونه این‌گونه از زیارت، پیاده‌روی چندروزه [[اربعین]] است.
[[شیعیان]] گاه به صورت فردی و گاه به صورت گروهی [[اقدام]] به [[سفر]] زیارتی می‌کنند. از گروه‌های زیارتی که سازوکاری منسجم‌تر در [[برنامه‌ریزی]] و اجرای برنامه زیارتی دارند، به «کاروان‌های زیارتی» تعبیر می‌شود. [[زائران]] در بازگشت از سفر زیارتی مورد استقبال [[دوستان]] و آشنایان خود قرار می‌گیرند. آیین‌های استقبال از زائران متنوع است و از اشکال سنتی مانند قرائت اشعاری در خوشامدگویی به [[زائر]] که «چاووشی» نام دارد و رسم [[قربانی کردن]] و به [[ملاقات]] زائر رفتن در خانه‌اش گرفته تا اشکال جدیدتر مانند [[نصب]] پلاکاردهایی در [[محل زندگی]] زائر و ارسال پیام‌های تبریک به وسیله ابزارهای دیجیتالی را شامل می‌گردد. برخی از زائران [[شیعه]] بر اساس [[روایات]] [[دینی]] تحسین‌گر [[زیارت]] پیاده، تعمداً تمام یا بخشی از مسیر میان محل اقامت خود و برخی زیارتگاه‌های [[شیعی]] را به صورت پیاده طی می‌کنند. مشهورترین نمونه این‌گونه از زیارت، پیاده‌روی چندروزه [[اربعین]] است.


از گذشته، [[حمایت]] از زیارت، [[زیارتگاه‌ها]] و زائران از جمله در قالب ساخت محل‌هایی برای اسکان زائران موسوم به «[[زائرسرا]]» در اطراف اماکن زیارتی یا در مسیرهای زیارتی، یکی از کاربری‌های اصلی [[وقف]] بوده است. شماری از [[زمین‌ها]] و عرصه‌های اعیانی مناطق شیعه‌نشین نیز وقف هزینه‌های نگهداری اماکن زیارتی شده‌اند. همچنین علاقه شیعیان برای زیارت مکرر اماکن زیارتی، باعث پدید آمدن سکونت‌گاه‌هایی در اطراف برخی زیارت‌گاه‌های مهم شده است. به گونه‌ای که در حال حاضر زیارت‌گاه‌های شیعی حتی در کشورهایی با [[اکثریت]] غیرشیعی، اغلب با محلات شیعه‌نشین احاطه گردیده است. زیارت‌گاه‌های واقع شده در کشورهایی با اکثریت شیعی نیز معمولاً در مرکز شهرهای بزرگ واقع شده‌اند و در محلات اطراف آنها، هتل‌ها و زائرسراها، [[حوزه‌های علمیه]] و بازارهای مختلف [[احداث]] شده است. به این ترتیب در کنار مفهوم «زائر»، به عنوان کسی که از محل سکونت خود راهی دراز را برای زیارت می‌پیماید، مفهوم «مجاور» به معنای کسی که در نزدیکی [[زیارتگاه]] اقامت می‌کند، نیز پدید آمده است.
از گذشته، [[حمایت]] از زیارت، [[زیارتگاه‌ها]] و زائران از جمله در قالب ساخت محل‌هایی برای اسکان زائران موسوم به «[[زائرسرا]]» در اطراف اماکن زیارتی یا در مسیرهای زیارتی، یکی از کاربری‌های اصلی [[وقف]] بوده است. شماری از [[زمین‌ها]] و عرصه‌های اعیانی مناطق شیعه‌نشین نیز وقف هزینه‌های نگهداری اماکن زیارتی شده‌اند. همچنین علاقه شیعیان برای زیارت مکرر اماکن زیارتی، باعث پدید آمدن سکونت‌گاه‌هایی در اطراف برخی زیارت‌گاه‌های مهم شده است. به گونه‌ای که در حال حاضر زیارت‌گاه‌های شیعی حتی در کشورهایی با [[اکثریت]] غیرشیعی، اغلب با محلات شیعه‌نشین احاطه گردیده است. زیارت‌گاه‌های واقع شده در کشورهایی با اکثریت شیعی نیز معمولاً در مرکز شهرهای بزرگ واقع شده‌اند و در محلات اطراف آنها، هتل‌ها و زائرسراها، [[حوزه‌های علمیه]] و بازارهای مختلف احداث شده است. به این ترتیب در کنار مفهوم «زائر»، به عنوان کسی که از محل سکونت خود راهی دراز را برای زیارت می‌پیماید، مفهوم «مجاور» به معنای کسی که در نزدیکی [[زیارتگاه]] اقامت می‌کند، نیز پدید آمده است.
در گذشته - مشخصاً در دوره قاجار - از [[زیارتگاه‌ها]] به عنوان محل‌هایی برای «بست‌نشینی» (نوعی تحصن دارای [[مصونیت]] به جهت [[حرمت]] محل تحصن) استفاده می‌شد. بست‌نشینی فضل‌الله نوری - [[روحانی]] مشهور دوره [[مشروطه]] در [[حرم]] [[حضرت]] [[عبدالعظیم]] از نمونه‌های مشهور این رسم است. زیارتگاه‌ها، همچنین [[محل دفن]] [[علما]]، شاهان و [[رجال]] مشهور بوده‌اند. به عنوان مثال به [[دفن]] شماری از علما و [[مراجع تقلید]] معاصر در حرم [[حضرت معصومه]] {{س}} و حرم حضرت عبدالعظیم می‌توان اشاره کرد. زیارتگاه‌ها به سبب انتسابشان به بزرگان [[دینی]]، از مکان‌های مورد [[احترام]] [[شیعیان]] محسوب می‌شوند و [[زائران]] [[شیعه]] در حین [[زیارت]] به گونه‌های مختلف از جمله مسح‌کردن و بوسیدن اجزای بنا و اشیای [[زیارتگاه]] [[تبرک]] می‌جویند. این تبرک‌جویی‌ها خصوصاً به اشیای نزدیک‌تر به پیکر مدفونین، مانند «[[ضریح]]» و صندوق [[گور]] بیشتر است. همچنین برخی زائران اشیایی (معمولاً نوارهای پارچه‌ای، نخ و قفل‌های فلزی) را برای توسل‌جویی و به نشانه [[نذر]] یا [[حاجت]] خود، در قسمت‌های خاصی از زیارتگاه‌ها (به خصوص ضریح) الصاق می‌کنند. این اشیا که از آنها به «دخیل» تعبیر می‌شود، بعد از به نتیجه رسیدن نذر، توسط نذرکننده جدا می‌شود. گاهی نیز نذورات زیارتگاهی با تعریف زیارتگاه ارتباطی تام دارد؛ به عنوان نمونه برخی زائران حرم حضرت [[رقیه]] - که مشهور است در [[کودکی]] از [[دنیا]] رفته است- اسباب‌بازی و عروسک به آن زیارتگاه [[هدیه]] می‌دهند.
در گذشته - مشخصاً در دوره قاجار - از [[زیارتگاه‌ها]] به عنوان محل‌هایی برای «بست‌نشینی» (نوعی تحصن دارای [[مصونیت]] به جهت [[حرمت]] محل تحصن) استفاده می‌شد. بست‌نشینی فضل‌الله نوری - [[روحانی]] مشهور دوره [[مشروطه]] در [[حرم]] [[حضرت]] [[عبدالعظیم]] از نمونه‌های مشهور این رسم است. زیارتگاه‌ها، همچنین [[محل دفن]] [[علما]]، شاهان و [[رجال]] مشهور بوده‌اند. به عنوان مثال به [[دفن]] شماری از علما و [[مراجع تقلید]] معاصر در حرم [[حضرت معصومه]] {{س}} و حرم حضرت عبدالعظیم می‌توان اشاره کرد. زیارتگاه‌ها به سبب انتسابشان به بزرگان [[دینی]]، از مکان‌های مورد [[احترام]] [[شیعیان]] محسوب می‌شوند و [[زائران]] [[شیعه]] در حین [[زیارت]] به گونه‌های مختلف از جمله مسح‌کردن و بوسیدن اجزای بنا و اشیای [[زیارتگاه]] [[تبرک]] می‌جویند. این تبرک‌جویی‌ها خصوصاً به اشیای نزدیک‌تر به پیکر مدفونین، مانند «[[ضریح]]» و صندوق [[گور]] بیشتر است. همچنین برخی زائران اشیایی (معمولاً نوارهای پارچه‌ای، نخ و قفل‌های فلزی) را برای توسل‌جویی و به نشانه [[نذر]] یا [[حاجت]] خود، در قسمت‌های خاصی از زیارتگاه‌ها (به خصوص ضریح) الصاق می‌کنند. این اشیا که از آنها به «دخیل» تعبیر می‌شود، بعد از به نتیجه رسیدن نذر، توسط نذرکننده جدا می‌شود. گاهی نیز نذورات زیارتگاهی با تعریف زیارتگاه ارتباطی تام دارد؛ به عنوان نمونه برخی زائران حرم حضرت [[رقیه]] - که مشهور است در [[کودکی]] از [[دنیا]] رفته است- اسباب‌بازی و عروسک به آن زیارتگاه [[هدیه]] می‌دهند.


۲۱۸٬۲۲۶

ویرایش