حمدان بن سلیمان نیشابوری: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۲۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۳۱

آشنایی اجمالی

حمدان یا احمد بن سلیمان نیشابوری تنها در یک مورد از اسناد تفسیر کنز الدقائق، به نقل از کتاب عیون أخبار الرضا (ع) وارد شده است:

«في عيون الأخبار، في باب ذكر مجلس الرضا (ع) عند المأمون في عصمة الأنبياء (ع): حَدَّثَنَا تَمِيمُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ تَمِيمٍ الْقُرَشِيُّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ حَمْدَانَ بْنِ سُلَيْمَانَ النَّيْسَابُورِيِّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ الْجَهْمِ قَالَ: حَضَرْتُ مَجْلِسَ الْمَأْمُونِ وَ عِنْدَهُ الرِّضَا عَلِيُّ بْنُ مُوسَى (ع) فَقَالَ لَهُ الْمَأْمُونُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ أَ لَيْسَ مِنْ قَوْلِكَ أَنَّ الْأَنْبِيَاءَ مَعْصُومُونَ قَالَ بَلَى قَالَ فَمَا مَعْنَى قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ... ﴿وَلَمَّا جَاءَ مُوسَى لِمِيقَاتِنَا وَكَلَّمَهُ رَبُّهُ قَالَ رَبِّ أَرِنِي أَنْظُرْ إِلَيْكَ قَالَ لَنْ تَرَانِي...﴾^[۱]»^[۲].

نام راوی در مصدر اصلی^[۳] و دیگر کتب روایی، از جمله توحید صدوق^[۴]، بحارالأنوار^[۵]، البرهان فی تفسیر القرآن^[۶] و تفسیر نورالثقلین^[۷] به صورت حمدان بن سلیمان نیشابوری ثبت شده است؛ علاوه بر آن‌که بخش‌های گوناگون این روایت طولانی، در برخی مجلدات تفسیر کنز الدقائق نقل شده^[۸] و عنوان راوی در آنها به صورت حمدان بن سلیمان آمده است. بنابراین، در نام راوی تصحیف صورت گرفته و عنوان صحیح «حمدان بن سلیمان» است که در کتب رجالی معنون، و در اسناد روایات واقع شده است.^[۹]

منابع

جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری ج۲

پانویس

↑ «و چون موسی به وعده‌گاه ما آمد و پروردگارش با وی سخن سر کرد، گفت: پروردگارا! خویش را به من بنمای تا در تو بنگرم، فرمود: مرا هرگز نخواهی دید اما در این کوه بنگر! اگر بر جای خود استوار ماند مرا نیز خواهی دید و همین که پروردگارش بر آن کوه تجلّی کرد آن را با خاک یکسان ساخت و موسی بیهوش افتاد و چون به خویش آمد، گفت: پاکا که تویی! به پیشگاهت توبه آوردم و من نخستین مؤمنم» سوره اعراف، آیه ۱۴۳.
↑ سوره اعراف، آیه ۱۴۳. ۲. تفسیر کنز الدقائق، ج۵، ص۱۷۱ - ۱۷۲، به نقل از: عیون أخبار الرضا (ع)، ج۱، ص۱۹۵، ح۱.
↑ عیون أخبار الرضا (ع)، ج۱، ص۱۹۵، ح۱.
↑ التوحید (صدوق)، ج۱، ص۱۲۱، ح۲۴.
↑ بحارالأنوار، ج۴، ص۴۷؛ ج۱۱، ص۷۸، ح۸.
↑ البرهان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۲۲۰، ح۴۷۸؛ ج۲، ص۵۸۰، ح۳۹۷۵.
↑ تفسیر نورالثقلین، ج۲، ص۶۴، ح۲۴۸.
↑ ر. ک: تفسیر کنزالدقائق، ج۱، ص۳۹۰؛ ج۲، ص۴۳؛ ج۴، ص۳۷۱، ج۵، ص۵۴؛ ج۶، ص۴۰۱.
↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۲ ص ۲۹۲-۲۹۳.

[1] «و چون موسی به وعده‌گاه ما آمد و پروردگارش با وی سخن سر کرد، گفت: پروردگارا! خویش را به من بنمای تا در تو بنگرم، فرمود: مرا هرگز نخواهی دید اما در این کوه بنگر! اگر بر جای خود استوار ماند مرا نیز خواهی دید و همین که پروردگارش بر آن کوه تجلّی کرد آن را با خاک یکسان ساخت و موسی بیهوش افتاد و چون به خویش آمد، گفت: پاکا که تویی! به پیشگاهت توبه آوردم و من نخستین مؤمنم» سوره اعراف، آیه ۱۴۳.

[2] سوره اعراف، آیه ۱۴۳. ۲. تفسیر کنز الدقائق، ج۵، ص۱۷۱ - ۱۷۲، به نقل از: عیون أخبار الرضا (ع)، ج۱، ص۱۹۵، ح۱.

[3] عیون أخبار الرضا (ع)، ج۱، ص۱۹۵، ح۱.

[4] التوحید (صدوق)، ج۱، ص۱۲۱، ح۲۴.

[5] بحارالأنوار، ج۴، ص۴۷؛ ج۱۱، ص۷۸، ح۸.

[6] البرهان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۲۲۰، ح۴۷۸؛ ج۲، ص۵۸۰، ح۳۹۷۵.

[7] تفسیر نورالثقلین، ج۲، ص۶۴، ح۲۴۸.

[8] ر. ک: تفسیر کنزالدقائق، ج۱، ص۳۹۰؛ ج۲، ص۴۳؛ ج۴، ص۳۷۱، ج۵، ص۵۴؛ ج۶، ص۴۰۱.

[9] جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۲ ص ۲۹۲-۲۹۳.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

@@ خط ۶: / خط ۶: @@
 }}
 == آشنایی اجمالی ==
-حمدان یا احمد بن سلیمان نیشابوری تنها در یک مورد از اسناد [[تفسیر کنز الدقائق]]، به نقل از کتاب [[عیون أخبار الرضا]]{{ع}} وارد شده است:
+حمدان یا احمد بن سلیمان نیشابوری تنها در یک مورد از اسناد [[تفسیر کنز الدقائق]]، به نقل از کتاب [[عیون أخبار الرضا]] {{ع}} وارد شده است:
-{{متن حدیث|في عيون الأخبار، في باب ذكر مجلس الرضا{{ع}} عند المأمون في عصمة الأنبياء{{عم}}: حَدَّثَنَا تَمِيمُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ تَمِيمٍ الْقُرَشِيُّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ حَمْدَانَ بْنِ سُلَيْمَانَ النَّيْسَابُورِيِّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ الْجَهْمِ قَالَ: حَضَرْتُ مَجْلِسَ الْمَأْمُونِ وَ عِنْدَهُ الرِّضَا عَلِيُّ بْنُ مُوسَى{{ع}} فَقَالَ لَهُ الْمَأْمُونُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ أَ لَيْسَ مِنْ قَوْلِكَ أَنَّ الْأَنْبِيَاءَ مَعْصُومُونَ قَالَ بَلَى قَالَ فَمَا مَعْنَى قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ... {{متن قرآن|وَلَمَّا جَاءَ مُوسَى لِمِيقَاتِنَا وَكَلَّمَهُ رَبُّهُ قَالَ رَبِّ أَرِنِي أَنْظُرْ إِلَيْكَ قَالَ لَنْ تَرَانِي...}}<ref>«و چون موسی به وعده‌گاه ما آمد و پروردگارش با وی سخن سر کرد، گفت: پروردگارا! خویش را به من بنمای تا در تو بنگرم، فرمود: مرا هرگز نخواهی دید اما در این کوه بنگر! اگر بر جای خود استوار ماند مرا نیز خواهی دید و همین که پروردگارش بر آن کوه تجلّی کرد آن را با خاک یکسان ساخت و موسی بیهوش افتاد و چون به خویش آمد، گفت: پاکا که تویی! به پیشگاهت توبه آوردم و من نخستین مؤمنم» سوره اعراف، آیه ۱۴۳.</ref>}}<ref>سوره اعراف، آیه ۱۴۳. ۲. تفسیر کنز الدقائق، ج۵، ص۱۷۱ - ۱۷۲، به نقل از: عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۱۹۵، ح۱.</ref>.
+{{متن حدیث|في عيون الأخبار، في باب ذكر مجلس الرضا {{ع}} عند المأمون في عصمة الأنبياء {{عم}}: حَدَّثَنَا تَمِيمُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ تَمِيمٍ الْقُرَشِيُّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ حَمْدَانَ بْنِ سُلَيْمَانَ النَّيْسَابُورِيِّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ الْجَهْمِ قَالَ: حَضَرْتُ مَجْلِسَ الْمَأْمُونِ وَ عِنْدَهُ الرِّضَا عَلِيُّ بْنُ مُوسَى {{ع}} فَقَالَ لَهُ الْمَأْمُونُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ أَ لَيْسَ مِنْ قَوْلِكَ أَنَّ الْأَنْبِيَاءَ مَعْصُومُونَ قَالَ بَلَى قَالَ فَمَا مَعْنَى قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ... {{متن قرآن|وَلَمَّا جَاءَ مُوسَى لِمِيقَاتِنَا وَكَلَّمَهُ رَبُّهُ قَالَ رَبِّ أَرِنِي أَنْظُرْ إِلَيْكَ قَالَ لَنْ تَرَانِي...}}<ref>«و چون موسی به وعده‌گاه ما آمد و پروردگارش با وی سخن سر کرد، گفت: پروردگارا! خویش را به من بنمای تا در تو بنگرم، فرمود: مرا هرگز نخواهی دید اما در این کوه بنگر! اگر بر جای خود استوار ماند مرا نیز خواهی دید و همین که پروردگارش بر آن کوه تجلّی کرد آن را با خاک یکسان ساخت و موسی بیهوش افتاد و چون به خویش آمد، گفت: پاکا که تویی! به پیشگاهت توبه آوردم و من نخستین مؤمنم» سوره اعراف، آیه ۱۴۳.</ref>}}<ref>سوره اعراف، آیه ۱۴۳. ۲. تفسیر کنز الدقائق، ج۵، ص۱۷۱ - ۱۷۲، به نقل از: عیون أخبار الرضا {{ع}}، ج۱، ص۱۹۵، ح۱.</ref>.
-نام [[راوی]] در مصدر اصلی<ref>عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۱۹۵، ح۱.</ref> و دیگر کتب [[روایی]]، از جمله [[توحید]] [[صدوق]]<ref>التوحید (صدوق)، ج۱، ص۱۲۱، ح۲۴.</ref>، بحارالأنوار<ref>بحارالأنوار، ج۴، ص۴۷؛ ج۱۱، ص۷۸، ح۸.</ref>، [[البرهان فی تفسیر القرآن]]<ref>البرهان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۲۲۰، ح۴۷۸؛ ج۲، ص۵۸۰، ح۳۹۷۵.</ref> و [[تفسیر نورالثقلین]]<ref>تفسیر نورالثقلین، ج۲، ص۶۴، ح۲۴۸.</ref> به صورت [[حمدان بن سلیمان نیشابوری]] ثبت شده است؛ علاوه بر آن‌که بخش‌های گوناگون این [[روایت]] طولانی، در برخی مجلدات تفسیر کنز الدقائق نقل شده<ref>ر.ک: تفسیر کنزالدقائق، ج۱، ص۳۹۰؛ ج۲، ص۴۳؛ ج۴، ص۳۷۱، ج۵، ص۵۴؛ ج۶، ص۴۰۱.</ref> و عنوان راوی در آنها به صورت حمدان بن سلیمان آمده است. بنابراین، در نام [[راوی]] تصحیف صورت گرفته و عنوان صحیح «حمدان بن سلیمان» است که در [[کتب رجالی]] معنون، و در [[اسناد روایات]] واقع شده است.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۲ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۲ ص ۲۹۲-۲۹۳.</ref>
+نام [[راوی]] در مصدر اصلی<ref>عیون أخبار الرضا {{ع}}، ج۱، ص۱۹۵، ح۱.</ref> و دیگر کتب [[روایی]]، از جمله [[توحید]] [[صدوق]]<ref>التوحید (صدوق)، ج۱، ص۱۲۱، ح۲۴.</ref>، بحارالأنوار<ref>بحارالأنوار، ج۴، ص۴۷؛ ج۱۱، ص۷۸، ح۸.</ref>، [[البرهان فی تفسیر القرآن]]<ref>البرهان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۲۲۰، ح۴۷۸؛ ج۲، ص۵۸۰، ح۳۹۷۵.</ref> و [[تفسیر نورالثقلین]]<ref>تفسیر نورالثقلین، ج۲، ص۶۴، ح۲۴۸.</ref> به صورت [[حمدان بن سلیمان نیشابوری]] ثبت شده است؛ علاوه بر آن‌که بخش‌های گوناگون این [[روایت]] طولانی، در برخی مجلدات تفسیر کنز الدقائق نقل شده<ref>ر. ک: تفسیر کنزالدقائق، ج۱، ص۳۹۰؛ ج۲، ص۴۳؛ ج۴، ص۳۷۱، ج۵، ص۵۴؛ ج۶، ص۴۰۱.</ref> و عنوان راوی در آنها به صورت حمدان بن سلیمان آمده است. بنابراین، در نام [[راوی]] تصحیف صورت گرفته و عنوان صحیح «حمدان بن سلیمان» است که در [[کتب رجالی]] معنون، و در [[اسناد روایات]] واقع شده است.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۲ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۲ ص ۲۹۲-۲۹۳.</ref>
 == منابع ==