جز
جایگزینی متن - 'الإرشاد' به 'الارشاد'
جز (جایگزینی متن - 'وصف' به 'وصف') |
جز (جایگزینی متن - 'الإرشاد' به 'الارشاد') |
||
خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
این همان [[غایت]] عالی هستی است و [[راز]] اینکه [[آسمان]] و [[زمین]] و آنچه در آنهاست، [[بیهوده]] [[آفریده]] نشدهاند<ref>{{متن قرآن|وَلَقَدْ خَلَقْنَا فَوْقَكُمْ سَبْعَ طَرَائِقَ وَمَا كُنَّا عَنِ الْخَلْقِ غَافِلِينَ * وَأَنزَلْنَا مِنَ السَّمَاء مَاء بِقَدَرٍ فَأَسْكَنَّاهُ فِي الأَرْضِ وَإِنَّا عَلَى ذَهَابٍ بِهِ لَقَادِرُونَ * فَأَنشَأْنَا لَكُم بِهِ جَنَّاتٍ مِّن نَّخِيلٍ وَأَعْنَابٍ لَّكُمْ فِيهَا فَوَاكِهُ كَثِيرَةٌ وَمِنْهَا تَأْكُلُونَ * وَشَجَرَةً تَخْرُجُ مِن طُورِ سَيْنَاءَ تَنبُتُ بِالدُّهْنِ وَصِبْغٍ لِّلْآكِلِينَ * وَإِنَّ لَكُمْ فِي الأَنْعَامِ لَعِبْرَةً نُّسْقِيكُم مِّمَّا فِي بُطُونِهَا وَلَكُمْ فِيهَا مَنَافِعُ كَثِيرَةٌ وَمِنْهَا تَأْكُلُونَ * وَعَلَيْهَا وَعَلَى الْفُلْكِ تُحْمَلُونَ}} «و همانا ما بر فراز شما هفت راه (آسمانی) آفریدهایم و از آفریدگان غافل نیستیم * و از آسمان آبی به اندازهای (معیّن) فرو فرستادیم آنگاه آن را در زمین جای دادیم و ما به بردن آن بیگمان تواناییم * پس با آن برای شما بوستانهایی از خرمابن و انگورها (ی گوناگون) پدید آوردیم که برایتان در آن میوههای فراوانی است و از آنها میخورید * و نیز درختی را که از طور سینا بیرون میآید که (دانه) روغنی و نانخورشی «۱» برای خورندگان میرویاند * و بیگمان برای شما در (آفرینش) چارپایان (هم) عبرتی است؛ از آنچه درون شکمهای آنهاست به شما مینوشانیم و سودهایی بسیار برایتان دارد و از (گوشت) آنها میخورید * و شما را بر آنها و بر کشتیها برمیدارند» سوره مؤمنون، آیه ۱۷-۲۲؛ {{متن قرآن|وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاءَ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا لَاعِبِينَ * لَوْ أَرَدْنَا أَنْ نَتَّخِذَ لَهْوًا لَاتَّخَذْنَاهُ مِنْ لَدُنَّا إِنْ كُنَّا فَاعِلِينَ}} «و آسمان و زمین و آنچه را میان آنهاست به بازیچه نیافریدهایم * اگر میخواستیم سرگرمییی برگزینیم- چنانچه کننده (ی این کار) میبودیم- آن را از نزد خود میگزیدیم» سوره انبیاء، آیه ۱۶-۱۷؛ {{متن قرآن|وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاءَ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا بَاطِلًا ذَلِكَ ظَنُّ الَّذِينَ كَفَرُوا فَوَيْلٌ لِلَّذِينَ كَفَرُوا مِنَ النَّارِ}} «و ما آسمان و زمین و آنچه را میان آنهاست بیهوده نیافریدیم؛ این پندار کافران است پس وای از آتش (دوزخ) بر کافران!» سوره ص، آیه ۲۷.</ref>. | این همان [[غایت]] عالی هستی است و [[راز]] اینکه [[آسمان]] و [[زمین]] و آنچه در آنهاست، [[بیهوده]] [[آفریده]] نشدهاند<ref>{{متن قرآن|وَلَقَدْ خَلَقْنَا فَوْقَكُمْ سَبْعَ طَرَائِقَ وَمَا كُنَّا عَنِ الْخَلْقِ غَافِلِينَ * وَأَنزَلْنَا مِنَ السَّمَاء مَاء بِقَدَرٍ فَأَسْكَنَّاهُ فِي الأَرْضِ وَإِنَّا عَلَى ذَهَابٍ بِهِ لَقَادِرُونَ * فَأَنشَأْنَا لَكُم بِهِ جَنَّاتٍ مِّن نَّخِيلٍ وَأَعْنَابٍ لَّكُمْ فِيهَا فَوَاكِهُ كَثِيرَةٌ وَمِنْهَا تَأْكُلُونَ * وَشَجَرَةً تَخْرُجُ مِن طُورِ سَيْنَاءَ تَنبُتُ بِالدُّهْنِ وَصِبْغٍ لِّلْآكِلِينَ * وَإِنَّ لَكُمْ فِي الأَنْعَامِ لَعِبْرَةً نُّسْقِيكُم مِّمَّا فِي بُطُونِهَا وَلَكُمْ فِيهَا مَنَافِعُ كَثِيرَةٌ وَمِنْهَا تَأْكُلُونَ * وَعَلَيْهَا وَعَلَى الْفُلْكِ تُحْمَلُونَ}} «و همانا ما بر فراز شما هفت راه (آسمانی) آفریدهایم و از آفریدگان غافل نیستیم * و از آسمان آبی به اندازهای (معیّن) فرو فرستادیم آنگاه آن را در زمین جای دادیم و ما به بردن آن بیگمان تواناییم * پس با آن برای شما بوستانهایی از خرمابن و انگورها (ی گوناگون) پدید آوردیم که برایتان در آن میوههای فراوانی است و از آنها میخورید * و نیز درختی را که از طور سینا بیرون میآید که (دانه) روغنی و نانخورشی «۱» برای خورندگان میرویاند * و بیگمان برای شما در (آفرینش) چارپایان (هم) عبرتی است؛ از آنچه درون شکمهای آنهاست به شما مینوشانیم و سودهایی بسیار برایتان دارد و از (گوشت) آنها میخورید * و شما را بر آنها و بر کشتیها برمیدارند» سوره مؤمنون، آیه ۱۷-۲۲؛ {{متن قرآن|وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاءَ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا لَاعِبِينَ * لَوْ أَرَدْنَا أَنْ نَتَّخِذَ لَهْوًا لَاتَّخَذْنَاهُ مِنْ لَدُنَّا إِنْ كُنَّا فَاعِلِينَ}} «و آسمان و زمین و آنچه را میان آنهاست به بازیچه نیافریدهایم * اگر میخواستیم سرگرمییی برگزینیم- چنانچه کننده (ی این کار) میبودیم- آن را از نزد خود میگزیدیم» سوره انبیاء، آیه ۱۶-۱۷؛ {{متن قرآن|وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاءَ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا بَاطِلًا ذَلِكَ ظَنُّ الَّذِينَ كَفَرُوا فَوَيْلٌ لِلَّذِينَ كَفَرُوا مِنَ النَّارِ}} «و ما آسمان و زمین و آنچه را میان آنهاست بیهوده نیافریدیم؛ این پندار کافران است پس وای از آتش (دوزخ) بر کافران!» سوره ص، آیه ۲۷.</ref>. | ||
[[خداوند]] به [[انسان]] هشدار میدهد که بیان [[آیات]] مربوط به [[خلقت]] برای [[آگاهی]] و تنبه اوست و باید بدانها و به ویژه خود انسان به عنوان نشانههای [[قدرت]] و [[عظمت]] [[الهی]] توجه شود<ref>{{متن قرآن|إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ لَآيَاتٍ لِأُولِي الْأَلْبَابِ}} «بیگمان در آفرینش آسمانها و زمین و پیاپی آمدن شب و روز نشانههایی برای خردمندان است» سوره آل عمران، آیه ۱۹۰؛ {{متن قرآن|فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسَانُ مِمَّ خُلِقَ}} «پس انسان باید بنگرد که او را از چه آفریدهاند» سوره طارق، آیه ۵؛ {{متن قرآن|وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ}} «و از نشانههای او این است که از خودتان همسرانی برایتان آفرید تا کنار آنان آرامش یابید و میان شما دلبستگی پایدار و مهر پدید آورد؛ بیگمان در این، نشانههایی است برای گروهی که میاندیشند» سوره روم، آیه ۲۱؛ {{متن قرآن|فَاطِرُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا وَمِنَ الْأَنْعَامِ أَزْوَاجًا يَذْرَؤُكُمْ فِيهِ لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ وَهُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ}} «پدیدآورنده آسمانها و زمین است، برای شما از خودتان همسرانی آفرید و (نیز) از چارپایان جفتهایی (پدید آورد)، شما را با آن (آفریدن جفت) افزون میگرداند، چیزی مانند او نیست و او شنوای بیناست» سوره شوری، آیه ۱۱.</ref>. خداوند گاه در [[قرآن]] از طریق توجه دادن به آفرینشگری خویش به [[انکار]] و [[عناد]] [[کافران]] و [[مشرکان]] و [[دهریان]] نیز پاسخ میدهد<ref>{{متن قرآن|أَمْ خُلِقُوا مِنْ غَيْرِ شَيْءٍ أَمْ هُمُ الْخَالِقُونَ * أَمْ خَلَقُوا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بَلْ لَا يُوقِنُونَ}} «آیا از هیچشان آفریدهاند یا خود آفریننده (خویش)اند؟ * یا مگر آسمانها و زمین را آفریدهاند؟ (نه،) بلکه باور ندارند» سوره طور، آیه ۳۵-۳۶.</ref><ref>منابع: قرآن کریم؛ الاختصاص، محمد بن محمد معروف به شیخ مفید (۴۱۳ق)، تحقیق: علی اکبر غفاری - سید محمود زرندی، بیروت، دار المفید، دوم، ۱۴۱۴ق؛ الاعتقادات، محمد بن علی معروف به شیخ صدوق (۳۸۱ق)، قم، کنگره جهانی شیخ مفید، دوم، ۱۴۱۴ق؛ بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علی، محمدباقر بن محمد تقی معروف به علامه مجلسی (۱۱۱۰ق)، تحقیق: جمعی از محققان، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، حسن بن عبدالرحیم مصطفوی (۱۴۲۶ق)، تهران، وزارة الثقافة و | [[خداوند]] به [[انسان]] هشدار میدهد که بیان [[آیات]] مربوط به [[خلقت]] برای [[آگاهی]] و تنبه اوست و باید بدانها و به ویژه خود انسان به عنوان نشانههای [[قدرت]] و [[عظمت]] [[الهی]] توجه شود<ref>{{متن قرآن|إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ لَآيَاتٍ لِأُولِي الْأَلْبَابِ}} «بیگمان در آفرینش آسمانها و زمین و پیاپی آمدن شب و روز نشانههایی برای خردمندان است» سوره آل عمران، آیه ۱۹۰؛ {{متن قرآن|فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسَانُ مِمَّ خُلِقَ}} «پس انسان باید بنگرد که او را از چه آفریدهاند» سوره طارق، آیه ۵؛ {{متن قرآن|وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ}} «و از نشانههای او این است که از خودتان همسرانی برایتان آفرید تا کنار آنان آرامش یابید و میان شما دلبستگی پایدار و مهر پدید آورد؛ بیگمان در این، نشانههایی است برای گروهی که میاندیشند» سوره روم، آیه ۲۱؛ {{متن قرآن|فَاطِرُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا وَمِنَ الْأَنْعَامِ أَزْوَاجًا يَذْرَؤُكُمْ فِيهِ لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ وَهُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ}} «پدیدآورنده آسمانها و زمین است، برای شما از خودتان همسرانی آفرید و (نیز) از چارپایان جفتهایی (پدید آورد)، شما را با آن (آفریدن جفت) افزون میگرداند، چیزی مانند او نیست و او شنوای بیناست» سوره شوری، آیه ۱۱.</ref>. خداوند گاه در [[قرآن]] از طریق توجه دادن به آفرینشگری خویش به [[انکار]] و [[عناد]] [[کافران]] و [[مشرکان]] و [[دهریان]] نیز پاسخ میدهد<ref>{{متن قرآن|أَمْ خُلِقُوا مِنْ غَيْرِ شَيْءٍ أَمْ هُمُ الْخَالِقُونَ * أَمْ خَلَقُوا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بَلْ لَا يُوقِنُونَ}} «آیا از هیچشان آفریدهاند یا خود آفریننده (خویش)اند؟ * یا مگر آسمانها و زمین را آفریدهاند؟ (نه،) بلکه باور ندارند» سوره طور، آیه ۳۵-۳۶.</ref><ref>منابع: قرآن کریم؛ الاختصاص، محمد بن محمد معروف به شیخ مفید (۴۱۳ق)، تحقیق: علی اکبر غفاری - سید محمود زرندی، بیروت، دار المفید، دوم، ۱۴۱۴ق؛ الاعتقادات، محمد بن علی معروف به شیخ صدوق (۳۸۱ق)، قم، کنگره جهانی شیخ مفید، دوم، ۱۴۱۴ق؛ بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علی، محمدباقر بن محمد تقی معروف به علامه مجلسی (۱۱۱۰ق)، تحقیق: جمعی از محققان، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، حسن بن عبدالرحیم مصطفوی (۱۴۲۶ق)، تهران، وزارة الثقافة و الارشاد الإسلامی، اول، ۱۳۶۸ش؛ تفسیر القرآن الکریم، محمد بن ابراهیم شیرازی معروف به ملاصدرا (۱۰۵۰ق)، تحقیق و تصحیح: محسن بیدار فر - محمد خواجوی، قم، بیدار، دوم، ۱۳۶۶ش؛ تفسیر القمی، علی بن ابراهیم قمی (۳۲۹ق)، تحقیق و تصحیح: سیدطیب موسوی جزائری، قم، دار الکتاب الإسلامی، سوم، ۱۴۰۴ق، التوحید، محمد بن علی معروف به شیخ صدوق (۳۸۱ق)، تحقیق: سیدهاشم حسینی، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، اول، ۱۳۹۸ تی؛ دلائل الإمامة، محمد بن جریر طبری (قرن ۵ق)، تحقیق و نشر: مؤسسة البعثة، قم، اول، ۱۴۱۳ق؛ دیوان عراقی، ابراهیم بن بزرگمهر معروف به فخرالدین عراقی (۶۸۸ق)، تهران، انتشارات جاویدان، هفتم، ۱۳۷۳ش؛ شرح أصول الکافی، محمد بن ابراهیم شیرازی معروف به ملاصدرا (۱۰۵۰ق)، تصحیح: محمد خواجوی، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، اول، ۱۳۸۳ش؛ شرح الإشارات و التنبیهات، محمد بن محمد معروف به خواجه نصیر الدین طوسی، تحقیق: حسن حسن زاده آملی، قم، بوستان کتاب، اول، ۱۳۸۳ش؛ علل الشرایع، محمد بن علی معروف به شیخ صدوق (۳۸۱ق)، تحقیق: سید محمد صادق بحر العلوم، نجف، المکتبة الحیدریة، دوم، ۱۳۸۵ق، عیون أخبار الرضاع، محمد بن علی معروف به شیخ صدوق (۳۸۱ق)، تحقیق: سیدمهدی لاجوردی، تهران، نشر جهان، اول، ۱۳۷۸ق، الفتوحات المکیة، محمد بن علی معروف به ابن عربی (۶۳۸ق)، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، بی تاب فصوص الحکم، محمد بن علی معروف به ابن عربی (۶۳۸ق)، تصحیح و تعلیق: ابوالعلاء عفیفی، تهران، انتشارات الزهراء علی، اول، ۱۳۷۵ش؛ الکافی، محمد بن یعقوب معروف به کلینی (۳۲۹ق)، تحقیق: علی اکبر غفاری، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چهارم، ۱۴۰۷ق، لسان العرب، محمد بن مکرم معروف به ابن منظور (۷۱۱ق)، تحقیق: احمد فارس، بیروت، دار صادر، سوم، ۱۴۱۴ق؛ مثنوی معنوی، محمد بن محمد بلخی معروف به مولوی (۶۷۲ق)، تصحیح: رینولد نیکلسن، تهران، هرمس، اول، ۱۳۸۲ش؛ المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، احمد بن محمد مقری فیومی (۷۷۰ق)، قم، دار الهجرة، دوم، ۱۴۱۴ق؛ مصباح الهدایة إلی الخلافة و الولایة، سیدروح الله بن مصطفی مصطفوی خمینی (۱۴۰۹ق)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، سوم، ۱۳۷۶ش؛ المیزان فی تفسیر القرآن، سید محمد حسین بن محمد طباطبایی (۱۴۰۲ق)، قم، اسماعیلیان، ۱۳۷۱ش؛ نهج البلاغة، محمد بن حسین موسوی معروف به سید رضی (۴۰۶ق)، تحقیق و تصحیح: صبحی صالح، قم، دار الهجرة، اول، ۱۴۱۴ق.</ref><ref>[[مهدی کمپانی زارع|کمپانی زارع، مهدی]]، [[آفرینش - کمپانی زارع (مقاله)| مقاله «آفرینش»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۱ (کتاب)|دانشنامه امام رضا]]، ج۱، ص ۱۳۳-۱۴۱.</ref> | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == |