انسان در اخلاق اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

* کوتاه سخن آنکه: [[هدف]] از [[خلقت]] دو [[جهان]] - عالم [[تکوین]] / مادّه، عالم [[تشریع]] / [[دین]] - [[انسان]]؛ و [[هدف]] از [[آفرینش انسان]]، تنها [[حضرت حق]] بوده است.

* [[فرشتگان]]، تنها از بُعد [[روحانی]] برخوردار بوده هیچ بهره‌ای از بُعد مادّی نمی‌برند؛ در مقابل امّا، حیوانات تنها از بُعد مادّی سرشار شده بوئی از بعد [[معنوی]] [[جهان هستی]] نبرده‌اند. از این‌رو هم [[فرشته]] و هم حیوان، تنها از یک بعد تشکیل شده اطّلاعی از بُعد دیگر نخواهند داشت. [[آیه شریفه]]: {{متن قرآن|وَمَا مِنَّا إِلَّا لَهُ مَقَامٌ مَعْلُومٌ}}<ref>«و هیچ یک از ما (فرشتگان) نیست مگر که جایگاهی معیّن دارد» سوره صافات، آیه ۱۶۴.</ref>؛ و نیز آنچه [[جبرائیل]] در مقابل [[مقام]] محمدّی {{صل}} بر زبان راند: "اگر به اندازه بند انگشتی نزدیک شوم، خواهم سوخت"<ref>{{متن حدیث| وَ لَوْ دَنَوْتُ‌ أَنْمُلَةً لَاحْتَرَقَتْ}}؛ بحار الأنوار، ج ۱۸، ص ۳۸۲.</ref>، نشان از همین تک بُعدی بودن آنان دارد. [[آدمی]] امّا - همانگونه که اشاره شد- از هردو بُعد مادّی و [[معنوی]] برخوردار بوده، می‌‌تواند در مسیر هر یک گام نهد. از همین روست که او را موضوع [[علم]] [[اخلاق]] دانسته بواسطه این [[دانش]]، [[مسیر کمال]] را فراروی او می‌‌نهند<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۱ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۱، ص ۱۰۲-۱۰۳.</ref>.

* حال از ترکیب این سه حالت اعتدالی - یعنی [[حکمت]]، عفّت و [[شجاعت]] - قوّه چهارمی پدید می‌‌آید، که آن را "[[عدالت]]" می‌خوانند.

* اینان، بر آنند که تمامی [[فضائل]] از این اصول چهارگانه پدید می‌‌آید؛ همانگونه که تمامی رذائل نیز از آن اصول هشتگانه- که در دو سوی [[افراط]] و [[تفریط]] در [[فضائل]] قرار دارند- بوجود می‌‌آید.

* در اینجا، بیش از این به این مطلب نمی‌پردازیم. خواستاران اینگونه مباحث، می‌‌توانند با مراجعه به آثار گسترده اخلاقیان - همچون "[[تهذیب]] الأخلاق" مِسکْوَیْه- به آن دست یابند<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۱ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۱، ص ۱۰۴-۱۰۵.</ref>.