←اباحه در علم فقه
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
== اباحه در [[علم فقه]] == | == اباحه در [[علم فقه]] == | ||
از پرسابقهترین مسائلی که [[اباحه]] [[فقهی]] در ضمن آن مطرح شده، مسئله معاطات ([[خرید و فروش]] بدون صیغه) است<ref>طوسی، الخلاف، ۳/۴۱؛ ابنزهره، غنیة النزوع، ۲۱۴؛ نجفی، جواهر الکلام، ۲۲/۲۱۳.</ref> که آیا معاطات مفید [[ملک]] یا اباحه است. در معاطات، قول به اباحه وجود داشتهاست؛ یعنی نوعی [[حق]] ([[سلطه]] [[ضعیف]]) را برای شخص ایجاد میکند که در حد ملکیت نیست<ref>شاهرودی، موسوعة، ۲/۱۳۴.</ref>؛ اما [[شیخ انصاری]] به این مسئله سامان و [[نظم]] تازهای داد<ref>امام خمینی، المکاسب، ۳/۲۳–۲۵.</ref> و پس از وی سایر [[فقها]] آن را پیگیری کردند، به گونهای که بحث معاطات، جایگاهی برای مباحث گوناگونِ اباحه گردید.<ref>یزدی طباطبایی، حاشیة امام خمینی، المکاسب، ۱/۶۷؛ نایینی، منیة الطالب، ۱/۴۵؛ خویی، موسوعه، ۳۶/۱۳۶–۱۴۰.</ref> امام خمینی در تحریر الوسیله اجمالاً از برخی از موارد اباحه نام برده<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱/۹۱–۹۲ و ۵۴۵.</ref> و در مباحث استدلالی در بحث معاطات، به صورت مفصل دربارهٔ اباحه تحقیق کردهاست.<ref>امام خمینی، البیع، ۱/۲۷۷–۲۸۱.</ref> این مباحث در تقریرات | از پرسابقهترین مسائلی که [[اباحه]] [[فقهی]] در ضمن آن مطرح شده، مسئله معاطات ([[خرید و فروش]] بدون صیغه) است<ref>طوسی، الخلاف، ۳/۴۱؛ ابنزهره، غنیة النزوع، ۲۱۴؛ نجفی، جواهر الکلام، ۲۲/۲۱۳.</ref> که آیا معاطات مفید [[ملک]] یا اباحه است. در معاطات، قول به اباحه وجود داشتهاست؛ یعنی نوعی [[حق]] ([[سلطه]] [[ضعیف]]) را برای شخص ایجاد میکند که در حد ملکیت نیست<ref>شاهرودی، موسوعة، ۲/۱۳۴.</ref>؛ اما [[شیخ انصاری]] به این مسئله سامان و [[نظم]] تازهای داد<ref>امام خمینی، المکاسب، ۳/۲۳–۲۵.</ref> و پس از وی سایر [[فقها]] آن را پیگیری کردند، به گونهای که بحث معاطات، جایگاهی برای مباحث گوناگونِ اباحه گردید.<ref>یزدی طباطبایی، حاشیة امام خمینی، المکاسب، ۱/۶۷؛ نایینی، منیة الطالب، ۱/۴۵؛ خویی، موسوعه، ۳۶/۱۳۶–۱۴۰.</ref> امام خمینی در تحریر الوسیله اجمالاً از برخی از موارد اباحه نام برده<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱/۹۱–۹۲ و ۵۴۵.</ref> و در مباحث استدلالی در بحث معاطات، به صورت مفصل دربارهٔ اباحه تحقیق کردهاست.<ref>امام خمینی، البیع، ۱/۲۷۷–۲۸۱.</ref> این مباحث در تقریرات شاگردان ایشان نیز ذکر شدهاست<ref>البیع، قدیری، ۱۲۷–۱۲۸؛ البیع، طاهری خرمآبادی، ۲۶۰–۲۶۱.</ref>. اباحه در رویکرد فقهی دارای تقسیماتی است: | ||
=== اباحه [[شرعی]] و مالکی === | === اباحه [[شرعی]] و مالکی === |