اسلام در لغت: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۳ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۳۰

اسلام در لغت معانی مختلفی دارد مانند: تسلیم شدن یا تسلیم نمودن چیزی به کسی، دوری از هرگونه عیب و نقص و فساد، اطاعت کلی و بی قید و شرط و تسلیم محض بودن و ... .

مقدمه

اسلام در لغت مصدر باب افعال و از ماده سلم اشتقاق یافته است، که در معانی داخل شدن در آشتی، تسلیم شدن یا تسلیم نمودن چیزی به کسی، خالص نمودن عبادت و دین برای خدا به کار رفته است^[۱]. همچنین به معنای صحت و عافیت^[۲] و دوری از هرگونه عیب و نقص و فساد^[۳] و موافقت شدید در مقابل خصومت^[۴] نیز آمده است. مشتقات اسلام به صورت تسلیم، سلام، مُسَلَّمه، اِستِسْلام و سَلَم نیز به معنی صلح، آشتی، مسالمت، تسلیم شدن و خضوع به کار رفته است^[۵]. اسلام در بابِ افعال دارای معانی زیر است: انقیاد^[۶]، امتثال امر و نهی بدون هیچ‌گونه اعتراض^[۷]، اطاعت کلی و بی قید و شرط و تسلیم محض بودن^[۸]، اذعان به حکم الهی، اخلاص در عبادت^[۹] و ادای طاعات به دور از هرگونه فریب^[۱۰].^[۱۱]

تعریف اسلام

اسلام در لغت به معنای تسلیم شدن، گردن نهادن و انقیاد خاضعانه در برابر اوامر خدای متعال و اقرار به همه احکام الهی است. امام امیرمؤمنان(ع) نیز فرموده‌اند: «الْإِسْلَامُ هُوَ التَّسْلِيمُ‌»^[۱۲]. اسلام یعنی تسلیم حقیقت بودن؛ در جایی که نفع، تعصب و عادت شخصی در مقابل حقیقت قرار می‌گیرد، آدمی خود را تسلیم حقیقت کند و از هرچه جز حقیقت است صرف‌نظر کند^[۱۳]. از این‌رو قرآن کریم دینی که مردم را به آن دعوت می‌کند «اسلام» نامیده است^[۱۴] که برنامه کلی آن تسلیم شدن در برابر احکام الهی است.^[۱۵]

منابع

پانویس

↑ راغب اصفهانی، ابوالقاسم، المفردات فی غریب القرآن، ذیل ماده اسلام؛ الصحاح، ذیل ماده اسلام.
↑ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۹۰.
↑ مقاییس اللغه، ج‌۳، ص‌۹۰‌ـ ۹۱؛ مجمع البیان، ج‌۲، ص‌۷۱۵؛ التحقیق، ج‌۵ ص‌۱۹۱‌ـ ۱۹۲، "سلم".
↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۵، ص۱۸۸.
↑ ر.ک: کوشا، محمد علی، مقاله «اسلام»، دانشنامه معاصر قرآن کریم؛ دیبا، حسین، اسلام، دائرةالمعارف قرآن کریم ج۳، ص۲۳۷ - ۲۶۰.
↑ لسان العرب، ج‌۶، ص‌۳۴۵؛ مجمع البحرین، ج‌۲، ص‌۴۰۷؛ مقاییس اللغه، ج‌۳، ص‌۹۰، "سلم".
↑ تفسیر ماوردی، ج۱، ص۳۷۹‌ـ‌۳۸۰؛ مبادی‌الاسلام، ص‌۷.
↑ خدا وانسان در قرآن، ص‌۲۵۶.
↑ مجمع البحرین، ج‌۲، ص‌۴۰۷، "سلم".
↑ مجمع البیان، ج‌۲، ص‌۷۱۵؛ تفسیر مراغی، مج‌۱، ج‌۳، ص‌۱۱۷.
↑ ر.ک: دیبا، حسین، اسلام، دائرةالمعارف قرآن کریم ج۳، ص۲۳۷ ـ ۲۶۰.
↑ نهج البلاغه، حکمت ۱۲۵.
↑ مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج۱، ص۳۱۴؛ ج۲، ص۸۷. ر.ک: ﴿أَفَغَيْرَ دِينِ اللَّهِ يَبْغُونَ وَلَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ طَوْعًا وَكَرْهًا وَإِلَيْهِ يُرْجَعُونَ﴾ «آیا جز دین خداوند را باز می‌جویند با آنکه آنان که در آسمان‌ها و زمینند خواه‌ناخواه گردن نهاده فرمان اویند و به سوی او بازگردانده می‌شوند» سوره آل عمران، آیه ۸۳.
↑ ﴿إِنَّ الدِّينَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلَامُ وَمَا اخْتَلَفَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ إِلَّا مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ وَمَنْ يَكْفُرْ بِآيَاتِ اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ﴾ «بی‌گمان دین (راستین) نزد خداوند، اسلام است و اهل کتاب، اختلاف نیافتند مگر پس از آنکه به دانش دست یافتند، از سر افزونجویی که در میان ایشان بود و هر کس به آیات خداوند کفر ورزد (بداند که) خداوند حسابرس سریع است» سوره آل عمران، آیه ۱۹؛ ﴿وَمَنْ يَبْتَغِ غَيْرَ الْإِسْلَامِ دِينًا فَلَنْ يُقْبَلَ مِنْهُ وَهُوَ فِي الْآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِينَ﴾ «و هر کس جز اسلام دینی گزیند هرگز از او پذیرفته نمی‌شود و او در جهان واپسین از زیانکاران است» سوره آل عمران، آیه ۸۵.
↑ جبرئیلی، محمد صفر، اسلام‌شناسی ص ۱۳.

[1] راغب اصفهانی، ابوالقاسم، المفردات فی غریب القرآن، ذیل ماده اسلام؛ الصحاح، ذیل ماده اسلام.

[2] ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۹۰.

[3] مقاییس اللغه، ج‌۳، ص‌۹۰‌ـ ۹۱؛ مجمع البیان، ج‌۲، ص‌۷۱۵؛ التحقیق، ج‌۵ ص‌۱۹۱‌ـ ۱۹۲، "سلم".

[4] حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۵، ص۱۸۸.

[5] ر.ک: کوشا، محمد علی، مقاله «اسلام»، دانشنامه معاصر قرآن کریم؛ دیبا، حسین، اسلام، دائرةالمعارف قرآن کریم ج۳، ص۲۳۷ - ۲۶۰.

[6] لسان العرب، ج‌۶، ص‌۳۴۵؛ مجمع البحرین، ج‌۲، ص‌۴۰۷؛ مقاییس اللغه، ج‌۳، ص‌۹۰، "سلم".

[7] تفسیر ماوردی، ج۱، ص۳۷۹‌ـ‌۳۸۰؛ مبادی‌الاسلام، ص‌۷.

[8] خدا وانسان در قرآن، ص‌۲۵۶.

[9] مجمع البحرین، ج‌۲، ص‌۴۰۷، "سلم".

[10] مجمع البیان، ج‌۲، ص‌۷۱۵؛ تفسیر مراغی، مج‌۱، ج‌۳، ص‌۱۱۷.

[11] ر.ک: دیبا، حسین، اسلام، دائرةالمعارف قرآن کریم ج۳، ص۲۳۷ ـ ۲۶۰.

[12] نهج البلاغه، حکمت ۱۲۵.

[13] مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج۱، ص۳۱۴؛ ج۲، ص۸۷. ر.ک: ﴿أَفَغَيْرَ دِينِ اللَّهِ يَبْغُونَ وَلَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ طَوْعًا وَكَرْهًا وَإِلَيْهِ يُرْجَعُونَ﴾ «آیا جز دین خداوند را باز می‌جویند با آنکه آنان که در آسمان‌ها و زمینند خواه‌ناخواه گردن نهاده فرمان اویند و به سوی او بازگردانده می‌شوند» سوره آل عمران، آیه ۸۳.

[14] ﴿إِنَّ الدِّينَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلَامُ وَمَا اخْتَلَفَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ إِلَّا مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ وَمَنْ يَكْفُرْ بِآيَاتِ اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ﴾ «بی‌گمان دین (راستین) نزد خداوند، اسلام است و اهل کتاب، اختلاف نیافتند مگر پس از آنکه به دانش دست یافتند، از سر افزونجویی که در میان ایشان بود و هر کس به آیات خداوند کفر ورزد (بداند که) خداوند حسابرس سریع است» سوره آل عمران، آیه ۱۹؛ ﴿وَمَنْ يَبْتَغِ غَيْرَ الْإِسْلَامِ دِينًا فَلَنْ يُقْبَلَ مِنْهُ وَهُوَ فِي الْآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِينَ﴾ «و هر کس جز اسلام دینی گزیند هرگز از او پذیرفته نمی‌شود و او در جهان واپسین از زیانکاران است» سوره آل عمران، آیه ۸۵.

[15] جبرئیلی، محمد صفر، اسلام‌شناسی ص ۱۳.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

@@ خط ۲۰: / خط ۲۰: @@
 # [[پرونده:000055.jpg|22px]] [[حسین دیبا|دیبا، حسین]]، [[اسلام (مقاله)|اسلام]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۳''']]
 # [[پرونده:10524027.jpg|22px]] [[محمد علی کوشا|کوشا، محمد علی]]، [[اسلام - کوشا (مقاله)|مقاله «اسلام»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|'''دانشنامه معاصر قرآن کریم''']]
+# [[پرونده:1100621.jpg|22px]] [[محمد صفر جبرئیلی|جبرئیلی، محمد صفر]]، [[اسلام‌شناسی (کتاب)|'''اسلام‌شناسی''']]
 {{پایان منابع}}