بحث:انواع آمادگی برای ظهور کدامند؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

Page contents not supported in other languages.
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶: خط ۶:
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}


{{جمع شدن|۲. آقای کوثری؛}}
{{جمع شدن|۲. آقای خانجانی؛}}
[[پرونده:13681183.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[ابراهیم کوثری]]]]
[[پرونده:1368178.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[علی اوسط خانجانی]]]]
::::::آقای '''[[ابراهیم کوثری]]'''، در مقاله ''«[[انتظار و وظایف منتظران (مقاله)|انتظار و وظایف منتظران]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::آقای '''[[علی اوسط خانجانی]]'''، در مقاله ''«[[رسالت فردی و شخصی انسان منتظر (مقاله)|رسالت فردی و شخصی انسان منتظر]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::«[[منتظران]] [[مهدی]]{{ع}}، ‌آمادگی [[انقلاب]] [[مهدی]]{{ع}} را دارند و همواره با [[ظلم]] و [[بی‌عدالتی]] می‌‌کنند. [[آمادگی]] آنها به اندازه ای هستند که برای [[فرج]] [[مهدی]]{{ع}}، لحظه شماری می‌‌کنند و هیچ گاه به خاطر مشکلات، از [[پیروزی حق بر باطل]] [[ناامید]] نمی‌گردد. برای این افراد در [[روایات‌]]، ویژگی‌هایی برشمرده شده است: {{متن حدیث| اصْبِرُوا عَلَى أَدَاءِ الْفَرَائِضِ وَ صَابِرُوا عَدُوَّكُمْ وَ رَابِطُوا إِمَامَكُمْ}}<ref>ابن ابی زینب محمد بن ابراهیم نعمانی، ترجمه غیبت نعمانی،۱۳۶۳‌ش، ص۲۹۰‌.</ref>.
::::::«به نظر می‌رسد این [[آمادگی]] در سه [[حوزه]] زیر نمود می‌یابد:
::::::تلاش بر انجام واجبات‌، [[استقامت]] در برابر [[دشمنان]]، پیوند با [[امام]] و پیشوای [[منتظر]]، از خصلت‌های [[جامعه مهدوی]] و کسانی‌اند که [[ظهور مهدی]] را [[انتظار]] می‌‌کشند. رمز [[آمادگی برای ظهور]] این است که [[زمان ظهور]]، برای غیر [[خدا]] معلوم نیست و هر زمانی [[اراده خدا]] تعلق بگیرد، [[حضرت مهدی]] [[ظهور]] می‌کند؛ بنابر این، [[شیعه]] واقعی و [[منتظران حقیقی]]، همواره در حالت [[انتظار]] و [[آمادگی]] قرار دارند تا در موقع [[ظهور]] به [[فرمان امام]] خود در برابر [[دشمنان]] [[مبارزه]] کنند، با حُکّام [[ستمکار]] [[سازش]] ندارند‌.
:::::#[[حوزه]] [[معرفت]] ([[اندیشه]])؛
::::::اگر در [[روایات]] آمده: [[یاران امام زمان]] کسانی هستند که [[شمشیر]] و اسب را به [[نیت]] روز [[ظهور]] نگهداری می‌‌کنند تا بر اسب سوار و با آن [[شمشیر]] [[مبارزه]] کنند و در [[لشکر امام زمان]] قرار گیرد؛ نگهداری [[شمشیر]] و اسب، از لوازم کار و شدّت [[آمادگی]] را نشان داده و اهمیت و موضوعیت داشتن [[اعتقاد]] به آمدن [[مهدی]] را مطرح می‌‌کنند»<ref>[[ابراهیم کوثری|کوثری، ابراهیم]]، [[انتظار و وظایف منتظران (مقاله)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص 10.</ref>.
:::::#[[حوزه]] [[محبت]] (عاطفه)؛
:::::#[[حوزه]] [[مقاومت]] (فیزیک) یا (جسم).
::::::هر کدام از سه [[حوزه]] یاد شده اقتضائات و مختصات ویژه خود را دارد.
::::::اقتضای [[آمادگی]] در [[حوزه]] [[معرفت]] تلاش و کوشش در [[اسلام‌شناسی]] است؛ یعنی هر [[شیعه]] [[منتظر]] باید بکوشد که از [[اسلام]] آگاهی‌های تخصصی کسب نماید تا در [[مقام]] [[دفاع]]، از پشتوانه [[علمی]] برخوردار باشد و خصم را مجاب نماید. در این بخش بیشترین [[مسؤولیت]] متوجه [[عالمان دین]] است. بر آنان است که [[دانش]] و شناختشان از [[دین]] را به روز نموده با [[آگاهی]] از [[مکاتب فکری]] به ویژه مکاتب [[جدید]] در [[مقام هدایت]] عالمانه [[جامعه]] از یک سو و در [[جایگاه]] پاسخگویی منطقی و صحیح به [[شبهه‌ها]] و سؤالات از سوی دیگر، به [[تکلیف]] سترگشان جامه عمل بپوشانند. [[شناخت]] مفاهیم [[دینی]] در هر زمان ضروری است. ولی در [[عصر غیبت]] این کار اهمیت و حساسیت‌ بیشتری دارد؛ زیرا به تعبیر [[امام علی|امام الموحدین علی]]{{ع}}:"این پرچم را جز افراد هوشمند، پایدار و آگاه از مواضع حق به دوش نمی‌کشد"<ref>{{متن حدیث|وَ لَا يَحْمِلُ هَذَا الْعَلَمَ إِلَّا أَهْلُ الْبَصَرِ وَ الصَّبْرِ وَ الْعِلْمِ [بِمَوَاقِعِ‏] بِمَوَاضِعِ الْحَقِّ}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۷۳.</ref>. [[انسان]] [[منتظر]] صالحی که در قالب [[دعا]]، رغبت و آرزویش را تشکیل [[دولت کریمه]] [[حضرت ولی عصر]]{{ع}} می‌داند و از [[خدا]] می‌خواهد تا در آن [[دولت]] از مبلغان، مروجان و علمداران [[دین]] باشد. لازم است در دوران غیبت‌به [[تسبیح]] [[فکری]] و تجهیز [[اعتقادی]] بپردازد.  
::::::اقتضای [[آمادگی]] در [[حوزه]] [[محبت]] پالایش [[روح]] و تصفیه [[باطن]] و [[تطهیر]] درون و نیز انس منطقی با [[ادعیه]] و اذکاری است که از [[ناحیه]] [[معصومان]]{{عم}} رسیده و رمز ارتباط حبی و [[باطنی]] میان [[شیعه]] و [[امام]]{{ع}} خود است. در این عرصه [[انسان]] [[منتظر]] با [[درک]] این نکته که "[[امام]]{{ع}} اگر چه ظاهر نیست اما حاضر است‌"، باید از یک سو همواره از خویشتن [[مراقبت]] کند واز [[گناه]] دوری نماید تا مشمول [[ادعیه]] [[زکیه]] امامش باشد و از سوی دیگر باید به فضای قدسی [[دعا]] و ذکر راه یابد و از این طریق "[[انتظار]]" را که به طور طبیعی سخت و طاقت‌گیر است، [[لطیف]] و زیبا نماید. بر اوست که از رهگذر انس با [[دعای ندبه]] و [[عهد]] و [[ادعیه]] دیگر، توجه خود را به [[امام]] معطوف نماید و در قلمرو [[محبت]] [[امام]] قرار گیرد.  
::::::اقتضای [[آمادگی]] در [[حوزه]] [[مقاومت]] نیز چالاکی، [[شادابی]] و [[نشاط]] جسمی است. [[انسان]] [[منتظر]] یک [[قیام]] بزرگ که دامنه نفوذ آن همه [[جهان]] است و به طور قطع دنیای [[استکبار]] را به چالش در بعد [[نظامی]] و [[جنگ]] می‌کشاند، چگونه می‌تواند هیچگونه [[آمادگی]] فیزیکی برای حضور در این درگیری بزرگ را نداشته باشد؟ در اینجا آموزه‌ای خورشیدگون را از فروغ [[هدایت]] گستر [[امام]] [[جعفر بن محمد]]، [[صادق]] [[آل محمد]]{{ع}} [[نقل]] می‌کنیم تا تأییدی متقن بر این مطلب باشد. [[امام]]{{ع}} دراین آموزه درخشان [[منتظران امام مهدی]]{{ع}} را فرا می‌خواند تا همواره نیرومند و مسلح باشند. آن آموزه چنین است: "باید هر یک از شما برای [[نهضت]] و [[انقلاب]] [[قائم]] [[[آل محمد]]{{ع}}] اسلحه تهیه کنید، اگر چه یک نیزه باشد"<ref>{{متن حدیث| لَيُعِدَّنَّ أَحَدُكُمْ لِخُرُوجِ الْقَائِمِ وَ لَوْ سَهْماً }}.</ref>.
::::::آری! [[انسان]] [[منتظر]]، انسانی است دیندار و [[دین]] [[باور]] و شخصیتی است [[فرهیخته]] که به طور مستمر به تحکیم پایه‌های نظری و [[فکری]] اعتقادش می‌پردازد و مدام با [[نیایش]] و [[دعا]] که موسیقی شورانگیز و عاطفه ساز [[مبارزه]] است؛ روحش را تصفیه و پالایش می‌کند و با [[مراقبت]] دائمی از [[حوزه]] فیزیکی وجودش خود را برای [[مبارزه]] در رکاب [[موعود]] امم، [[امام مهدی]]{{ع}}، آماده می‌سازد. و با اینچنین [[آمادگی]] است که [[انتظار]] تداوم [[بعثت]]، [[تجلی]] [[غدیر]] و تداعی [[عاشورا]] خواهد شد»<ref>[[علی اوسط خانجانی|خانجانی، علی اوسط]]، [[رسالت فردی و شخصی انسان منتظر (مقاله)|رسالت فردی و شخصی انسان منتظر]].</ref>.
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}



نسخهٔ ‏۲ نوامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۵:۵۹

پاسخ جامع اجمالی

* پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه اندیشمندان و نویسندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده می‌شود:
رضایی اصفهانی یوسفیان رضوانی پژوهشگران مرکز مطالعات حوزه علمیه قم

مقدمه

آمادگی‌های تحقق ظهور

آمادگی فکری و فرهنگی برای حکومت عدل جهانی

آمادگی اجتماعی

آمادگی برای خدمت گذاری

  1. تحصیل شناخت صفت و آداب و ویژگی‌های آن جناب و تداوم درخواست معرفت آن حضرت؛
  2. تشکیل مجالس ذکر مناقب و فضایل آن حضرت؛
  3. سعی در خدمت کردن به آن حضرت؛
  4. تصمیم قلبی بر یاری کردن آن جناب در زمان حضور و ظهور او؛
  5. تهذیب نفس؛ و... [۲۳].

آمادگی‌های تکنولوژی و ارتباطی

  • آمادگی‌های تکنولوژی و ارتباطی: برای رسیدن به تکامل اجتماعی و جهانی آکنده از صلح و عدالت، وجود صنایع پیشرفته نه تنها مزاحم حکومت عادلانه جهانی نیست، بلکه شاید بدون آن وصول به چنین هدفی محال باشد[۲۴].

آمادگی‌های فردی

آمادگی نظامی








مقدمه

انواع آمادگی برای ظهور

  • برخی از آمادگی‌های ظهور عبارتند از:

آمادگی و زمینه سازی معنوی و درونی فرد و جامعه[۳۷]

آمادگی و زمینه سازی در عرصۀ فکری و اعتقادی (آمادگی علمی و معرفتی)[۳۸]

آمادگی و زمینه‌سازی در عرصۀ اخلاقی و رفتاری[۴۷]

آمادگی و زمینه‌سازی در عرصۀ روحی و روانی[۵۶]

آمادگی و زمینه‌سازی مادی و برونی فرد و جامعه[۵۷]

آمادگی و زمینه‌سازی در عرصه سیاسی[۵۸]

آمادگی و زمینه‌سازی در عرصۀ نظامی و انتظامی[۶۴]

آمادگی و زمینه‌سازی در عرصۀ اجتماعی

آمادگی و زمینه‌سازی در عرصۀ تکنولوزی و تبلیغاتی و‌ روابط بین‌المللی[۶۸]

  • برای رسیدن به تکامل اجتماعی و جهانی آکنده از صلح و عدالت، وجود صنایع پیشرفته نه تنها مزاحم حکومت عادلانه جهانی نیست، بلکه شاید بدون آن وصول به چنین هدفی محال باشد[۶۹].

آمادگی و زمینه‌سازی در عرصۀ اقتصادی[۷۰]

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. « يُفَرَّقُ الْمَهْدِيُّ أَصْحَابَهِ فِي جَمِيعِ الْبُلْدَانِ وَ يَأْمُرُهُمْ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ وَ يَجْعَلَهُمْ حُكَّاماً فِي الْأَقَالِيمَ»؛ روزگار رهائی، ج۲، ص۶۳.
  2. صمدی، قنبر علی، اندیشه انتظار و جهانی شدن.
  3. «وَ لَا يَحْمِلُ هَذَا الْعَلَمَ إِلَّا أَهْلُ الْبَصَرِ وَ الصَّبْرِ وَ الْعِلْمِ [بِمَوَاقِعِ‏] بِمَوَاضِعِ الْحَقِّ»؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۷۳.
  4. « لَيُعِدَّنَّ أَحَدُكُمْ لِخُرُوجِ الْقَائِمِ وَ لَوْ سَهْماً ».
  5. خانجانی، علی اوسط، رسالت فردی و شخصی انسان منتظر.
  6. ر.ک. رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص ۱۱۰ ـ ۱۱۷.
  7. ر.ک. پژوهشگران مرکز مطالعات حوزه علمیه قم.
  8. ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص: ۲۲۳ ـ ۲۲۶.
  9. ر.ک. کارگر، رحیم؛ مهدویت دوران ظهور، ص‌ص۲۳ ـ ۲۶، ۳۳ ـ ۳۷.
  10. ر.ک. باقری‌زاده اشعری، محمد، از امام مهدی بیشتر بدانیم، ص۱۲۹، ۱۳۰.
  11. ر.ک. موسوی‌نسب، سید جعفر؛ دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج۲، ص۱۱۸، ۱۱۹.
  12. ر.ک. رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص۷۹، ۸۰؛ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص: ۲۲۳- ۲۲۶؛ پژوهشگران مرکز مطالعات حوزه علمیه قم.
  13. ر.ک. بهروزی لک، غلام رضا، حکومت جهانی حضرت مهدی، ص ۳۳۷ ـ ۳۴۳.
  14. سوره انبیاء آیه ۱۰۵.
  15. ر.ک. امینی، ابراهیم، دادگستر جهان، ص۲۴۱؛ مکارم شیرازی، ناصر؛ حکومت جهانی مهدی(ع)، ص۱۰۰؛ پژوهشگران مرکز مطالعات حوزه علمیه قم.
  16. ر.ک. رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص ۱۱۰ ـ ۱۱۷.
  17. ر.ک. رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص۷۹، ۸۰؛ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص: ۲۲۳ ـ ۲۲۶؛ پژوهشگران مرکز مطالعات حوزه علمیه قم.
  18. ر.ک. رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص۷۹، ۸۰ ؛ بهروزی لک، غلام رضا، حکومت جهانی حضرت مهدی، ص ۳۳۷ ـ ۳۴۳.
  19. مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۲۴۴.
  20. ر.ک. پژوهشگران مرکز مطالعات حوزه علمیه قم.
  21. ر.ک. یوسفیان، مهدی؛ شرایط ظهور، ص ۴۴ ـ ۵۱.
  22. «"لَوْ أَدْرَکْتُهُ لَخَدَمْتُهُ أَیَّامَ حَیَاتِی"»، مجلسی، محمد باقر، بحار، ج ۵۱، ص ۱۴۸.
  23. ر.ک. رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص ۱۱۰ ـ ۱۱۷.
  24. ر.ک. رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص۷۹، ۸۰؛ مکارم شیرازی، ناصر؛ حکومت جهانی مهدی(ع)، ص۸۲ ؛ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص: ۲۲۳- ۲۲۶ ؛ پژوهشگران مرکز مطالعات حوزه علمیه قم ؛ بهروزی لک، غلام رضا، حکومت جهانی حضرت مهدی، ص ۳۳۷ ـ ۳۴۳.
  25. ر.ک. کارگر، رحیم؛ مهدویت دوران ظهور، ص‌ص۲۳-۲۶، ۳۳ ـ ۳۷.
  26. ر.ک. نعمانی، الغیبه، ص۳۰۷؛ حر عاملی، اثبات الهداه، ج۳، ص۵۴۸.
  27. ر.ک. پژوهشگران مرکز مطالعات حوزه علمیه قم.
  28. ر.ک. رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص ۱۱۰ ـ ۱۱۷.
  29. ر.ک. رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص ۱۱۰ ـ ۱۱۷.
  30. ر.ک. موسوی‌نسب، سید جعفر؛ دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج۲، ص۱۱۸، ۱۱۹.
  31. ر.ک. مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص ۳۶۶.
  32. ر.ک. پژوهشگران مرکز مطالعات حوزه علمیه قم.
  33. ر.ک. رضائی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص ۱۱۰ ـ ۱۱۷.
  34. ر.ک. پژوهشگران مرکز مطالعات حوزه علمیه قم.
  35. ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص: ۲۲۳ ـ ۲۲۶.
  36. ر.ک. کارگر، رحیم؛ مهدویت دوران ظهور، ص‌ص۲۳ ـ ۲۶، ۳۳ ـ ۳۷.
  37. ر.ک. واسطی، محمد حسین، مصاحبۀ اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت.
  38. ر.ک. واسطی، محمد حسین، مصاحبۀ اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت.
  39. ر.ک. باقری‌زاده اشعری، محمد، از امام مهدی بیشتر بدانیم، ص۱۲۹، ۱۳۰.
  40. ر.ک. سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص ۶۸.
  41. ر.ک. موسوی نسبت، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج۲، ص۱۱۸، ۱۱۹.
  42. ر.ک. رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص۷۹، ۸۰؛ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص: ۲۲۳- ۲۲۶؛ پژوهشگران مرکز مطالعات حوزه علمیه قم.
  43. ر.ک. بهروزی لک، غلام رضا؛ حکومت جهانی حضرت مهدی، ص ۳۳۷ ـ ۳۴۳.
  44. سوره انبیاء آیه ۱۰۵.
  45. ر.ک. ابراهیم امینی، دادگستر جهان، ص۲۴۱؛ مکارم شیرازی، ناصر، حکومت جهانی مهدی(ع)، ص۱۰۰؛ پژوهشگران مرکز مطالعات حوزه علمیه قم.
  46. ر.ک. رضائی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص ۱۱۰ ـ ۱۱۷.
  47. ر.ک. واسطی، محمد حسین، مصاحبۀ اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت.
  48. ر.ک. کارگر، رحیم؛ مهدویت دوران ظهور، ص‌ص۲۳-۲۶، ۳۳ ـ ۳۷؛ یوسفیان، مهدی؛ شرایط ظهور، ص ۴۴ ـ ۵۱.
  49. ر.ک. نعمانی، الغیبه، ص۳۰۷؛ حر عاملی، اثبات الهداه، ج۳، ص۵۴۸.
  50. ر.ک. پژوهشگران مرکز مطالعات حوزه علمیه قم.
  51. ر.ک. رضائی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص ۱۱۰ ـ ۱۱۷.
  52. ر.ک. رضائی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص ۱۱۰ ـ ۱۱۷.
  53. ر.ک. موسوی نسبت، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج۲، ص۱۱۸، ۱۱۹.
  54. «"لَوْ أَدْرَکْتُهُ لَخَدَمْتُهُ أَیَّامَ حَیَاتِی"»، مجلسی، محمد باقر، بحار، ج ۵۱، ص ۱۴۸.
  55. ر.ک. رضائی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص ۱۱۰ ـ ۱۱۷.
  56. ر.ک. واسطی، محمد حسین، مصاحبۀ اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت.
  57. ر.ک. واسطی، محمد حسین، مصاحبۀ اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت.
  58. ر.ک. واسطی، محمد حسین، مصاحبۀ اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت.
  59. ر.ک. سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص ۶۸.
  60. ر.ک. رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص۷۹، ۸۰ ؛ بهروزی لک، غلام رضا؛ حکومت جهانی حضرت مهدی، ص ۳۳۷ ـ ۳۴۳.
  61. مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۲۴۴.
  62. ر.ک. پژوهشگران مرکز مطالعات حوزه علمیه قم.
  63. ر.ک. یوسفیان، مهدی؛ شرایط ظهور، ص ۴۴ ـ ۵۱.
  64. ر.ک. واسطی، محمد حسین، مصاحبۀ اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت.
  65. ر.ک. مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص ۳۶۶.
  66. ر.ک. کارگر، رحیم، مهدویت پیش از ظهور، ص ۲۱۷ و ۲۲۱؛ پژوهشگران مرکز مطالعات حوزه علمیه قم؛ سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص ۶۸.
  67. ر.ک. سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص ۶۸.
  68. ر.ک. واسطی، محمد حسین، مصاحبۀ اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت.
  69. ر.ک. رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص۷۹، ۸۰؛ مکارم شیرازی، ناصر، حکومت جهانی مهدی(ع)، ص۸۲ ؛ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص: ۲۲۳- ۲۲۶ ؛ پژوهشگران مرکز مطالعات حوزه علمیه قم ؛ بهروزی لک، غلام رضا؛ حکومت جهانی حضرت مهدی، ص ۳۳۷ ـ ۳۴۳.
  70. ر.ک. واسطی، محمد حسین، مصاحبۀ اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت.