←بعد فکری و اعتقادی انتظار
خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
*در بعد [[فکری]] که زیر بنای [[اعمال]] و [[رفتار]] [[انسان]] است، [[باورهای اساسی]] حیات [[آدمی]] را در حصار خود حفظ میکند. به بیان دیگر، [[انتظار صحیح]] میطلبد که [[منتظر]]، بنیانهای [[اعتقادی]] و [[فکری]] خود را تقویت کند، تا در دام مکتبهای [[انحرافی]] گرفتار نشود یا به سبب طولانی شدن دورۀ [[غیبت امام عصر]] {{ع}} به [[چاه]] [[یأس]] و [[ناامیدی]] سقوط نکند. [[امام باقر]] {{ع}} فرمود: «روزگاری بر [[مردم]] خواهد آمد که [[امام]] ایشان [[غایب]] خواهد شد؛ پس خوشا به حال آنان که در آن زمان، بر امرِ [[ولایت]] ما ثابت و [[استوار]] بمانند»<ref>کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۶۰۲، ح ۱۵.</ref>. یعنی در دورۀ [[غیبت]] که دشمنان با انواع [[شبههها]] میکوشند تا [[اعتقادات]] درست [[شیعیان]] را از بین ببرند به [[برکت]] قرار گرفتن در سنگر [[انتظار]]، مرزهای [[عقیدتی]] حفظ میشود<ref>ر.ک. زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲، ص۲۴۲؛ نویسندگان، آفتاب مهر، ج۲، ص ۱۰۴ - ۱۰۸.</ref>. | *در بعد [[فکری]] که زیر بنای [[اعمال]] و [[رفتار]] [[انسان]] است، [[باورهای اساسی]] حیات [[آدمی]] را در حصار خود حفظ میکند. به بیان دیگر، [[انتظار صحیح]] میطلبد که [[منتظر]]، بنیانهای [[اعتقادی]] و [[فکری]] خود را تقویت کند، تا در دام مکتبهای [[انحرافی]] گرفتار نشود یا به سبب طولانی شدن دورۀ [[غیبت امام عصر]] {{ع}} به [[چاه]] [[یأس]] و [[ناامیدی]] سقوط نکند. [[امام باقر]] {{ع}} فرمود: «روزگاری بر [[مردم]] خواهد آمد که [[امام]] ایشان [[غایب]] خواهد شد؛ پس خوشا به حال آنان که در آن زمان، بر امرِ [[ولایت]] ما ثابت و [[استوار]] بمانند»<ref>کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۶۰۲، ح ۱۵.</ref>. یعنی در دورۀ [[غیبت]] که دشمنان با انواع [[شبههها]] میکوشند تا [[اعتقادات]] درست [[شیعیان]] را از بین ببرند به [[برکت]] قرار گرفتن در سنگر [[انتظار]]، مرزهای [[عقیدتی]] حفظ میشود<ref>ر.ک. زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲، ص۲۴۲؛ نویسندگان، آفتاب مهر، ج۲، ص ۱۰۴ - ۱۰۸.</ref>. | ||
*حضور [[منتظران]] در [[جامعه]] وقتی کارساز و کارآمد است که همراه با [[دانش]] و [[آگاهی]] باشد<ref>ر.ک. فلاحی، صفر، امام مهدی ذخیره امامت، ص ۱۷ -۱۹.</ref> و در پرتو [[ظهور]] [[حضرت]]، [[عقل]] و [[خرد]] جامعۀ [[بشریت]] کامل میگردد<ref>ر.ک. کارگر، رحیم، مهدویت پیش از ظهور، ص ۱۹۹، ۲۰۲.</ref>. [[امام سجاد]] {{ع}} خطاب به ابوخالد فرمود: «ای ابوخالد مردمانی که در [[روزگار غیبت]] به سر میبرند و معتقدند و [[منتظر]] از [[مردمان]] همه زمانها افضلند؛ زیرا که [[خدای متعال]] به آنان [[خرد]] و [[فهم]] و معرفتی داده است که [[غیبت امام]] برای آنان مانند حضور است این [[مردم]] را [[خدا]] مانند سربازان پیکارگر [[صدر اسلام]] قرار داده است همانها که در رکاب [[پیامبر]] [[شمشیر]] میزدند و [[پیکار]] میکردند آنان [[اخلاص]] پیشگان [[حقیقی]] و [[شیعه]] واقعیاند که [[مردم]] را به [[دین خدا]] [[دعوت]] میکنند»<ref>{{متن حدیث|یَا أَبَا خَالِدٍ إِنَّ أَهْلَ زَمَانِ غَیْبَتِهِ الْقَائِلُونَ بِإِمَامَتِهِ الْمُنْتَظِرُونَ لِظُهُورِهِ أَفْضَلُ أَهْلِ کُلِّ زَمَانٍ لِأَنَّ اللَّهَ تَعَالَی ذِکْرُهُ أَعْطَاهُمْ مِنَ الْعُقُولِ وَ الْأَفْهَامِ وَ الْمَعْرِفَةِ مَا صَارَتْ بِهِ الْغَیْبَةُ عِنْدَهُمْ بِمَنْزِلَةِ الْمُشَاهَدَةِ وَ جَعَلَهُمْ فِی ذَلِکَ الزَّمَانِ بِمَنْزِلَةِ الْمُجَاهِدِینَ بَیْنَ یَدَیْ رَسُولِ اللَّهِ ص بِالسَّیْفِ أُولَئِکَ الْمُخْلَصُونَ حَقّاً وَ شِیعَتُنَا صِدْقاً وَ الدُّعَاةُ إِلَی دِینِ اللَّهِ سِرّاً وَ جَهْرا}}؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ۱۲۲. </ref>.<ref>ر.ک. فلاحی، صفر، امام مهدی ذخیره امامت، ص ۱۷ -۱۹.</ref> | *حضور [[منتظران]] در [[جامعه]] وقتی کارساز و کارآمد است که همراه با [[دانش]] و [[آگاهی]] باشد<ref>ر.ک. فلاحی، صفر، امام مهدی ذخیره امامت، ص ۱۷ -۱۹.</ref> و در پرتو [[ظهور]] [[حضرت]]، [[عقل]] و [[خرد]] جامعۀ [[بشریت]] کامل میگردد<ref>ر.ک. کارگر، رحیم، مهدویت پیش از ظهور، ص ۱۹۹، ۲۰۲.</ref>. [[امام سجاد]] {{ع}} خطاب به ابوخالد فرمود: «ای ابوخالد مردمانی که در [[روزگار غیبت]] به سر میبرند و معتقدند و [[منتظر]] از [[مردمان]] همه زمانها افضلند؛ زیرا که [[خدای متعال]] به آنان [[خرد]] و [[فهم]] و معرفتی داده است که [[غیبت امام]] برای آنان مانند حضور است این [[مردم]] را [[خدا]] مانند سربازان پیکارگر [[صدر اسلام]] قرار داده است همانها که در رکاب [[پیامبر]] [[شمشیر]] میزدند و [[پیکار]] میکردند آنان [[اخلاص]] پیشگان [[حقیقی]] و [[شیعه]] واقعیاند که [[مردم]] را به [[دین خدا]] [[دعوت]] میکنند»<ref>{{متن حدیث|یَا أَبَا خَالِدٍ إِنَّ أَهْلَ زَمَانِ غَیْبَتِهِ الْقَائِلُونَ بِإِمَامَتِهِ الْمُنْتَظِرُونَ لِظُهُورِهِ أَفْضَلُ أَهْلِ کُلِّ زَمَانٍ لِأَنَّ اللَّهَ تَعَالَی ذِکْرُهُ أَعْطَاهُمْ مِنَ الْعُقُولِ وَ الْأَفْهَامِ وَ الْمَعْرِفَةِ مَا صَارَتْ بِهِ الْغَیْبَةُ عِنْدَهُمْ بِمَنْزِلَةِ الْمُشَاهَدَةِ وَ جَعَلَهُمْ فِی ذَلِکَ الزَّمَانِ بِمَنْزِلَةِ الْمُجَاهِدِینَ بَیْنَ یَدَیْ رَسُولِ اللَّهِ ص بِالسَّیْفِ أُولَئِکَ الْمُخْلَصُونَ حَقّاً وَ شِیعَتُنَا صِدْقاً وَ الدُّعَاةُ إِلَی دِینِ اللَّهِ سِرّاً وَ جَهْرا}}؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ۱۲۲. </ref>.<ref>ر.ک. فلاحی، صفر، امام مهدی ذخیره امامت، ص ۱۷ -۱۹.</ref> | ||
*از نظر [[جایگاه]] [[اعتقادی]] نیز [[انتظار ظهور]] [[مهدی]] {{ع}} از چنان عظمتی برخوردار است که در [[روایات]]، قرین اصول و قواعد اساسی [[دین]]، نظیر [[توحید]] و [[نبوت]] ذکر شده است. وقتی یکی از [[اصحاب امام]] [[باقر]] {{ع}} از دیانتی سؤال میکند که مورد پذیرش [[خداوند متعال]] باشد، [[حضرت]] بعد از ذکر [[شهادت به توحید]] و [[ایمان]] به [[نبوت]] [[پیامبر]]{{صل}} و اعتراف به وحیانی بودن [[قرآن]] و [[اقرار]] به [[ولایت]] أئمه اطهار{{ع}} میفرماید: «... و [[منتظر]] بودن برای [[ظهور قائم]] ما [[اهل بیت]]؛ چراکه [[خداوند]] برای ما دولتی قرار داده و هر گاه بخواهد آن را محقق خواهد نمود»<ref>{{متن حدیث|... وَ إنتِظَارُ قَائِمِنَا، فَإنَّ لَنَا دَولَهً إذَا شَاءَ اللهُ جَاءَ بِهَا}}؛ کافی، ج۲، ص۲۳؛ امالی، صدوق، ص۱۷۹؛ جامع الاحادیث الشیعه، ج۱، ص۴۳۰.</ref>. در [[حدیث]] دیگری، [[ابو بصیر]] از [[امام صادق]] {{ع}} [[نقل]] میکند که فرمود: «آیا میخواهید شما را خبر دهم از آنچه بدون آن، [[خداوند]] هیچ عملی را از بندگانش نمیپذیرد؟» و در ادامه ضمن بر شمردن دیگر اصول و مبانی [[دین]]، فرمود: [[انتظار قائم]] {{ع}} جزو مبانی [[دین]] و شرط پذیرش [[اعمال]] در درگاه [[الهی]] است<ref>{{متن حدیث|أَنَّهُ قَالَ ذَاتَ یَوْمٍ أَ لَا أُخْبِرُکُمْ بِمَا لَا یَقْبَلُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنَ الْعِبَادِ عَمَلًا إِلَّا بِهِ فَقُلْتُ بَلَی فَقَالَ شَهَادَةُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ وَ الْإِقْرَارُ بِمَا أَمَرَ اللَّهُ وَ الْوَلَایَةُ لَنَا وَ الْبَرَاءَةُ مِنْ أَعْدَائِنَا یَعْنِی الْأَئِمَّةَ خَاصَّةً وَ التَّسْلِیمَ لَهُمْ وَ الْوَرَعُ وَ الِاجْتِهَادُ وَ الطُّمَأْنِینَةُ وَ الِانْتِظَارُ لِلْقَائِمِ{{ع}}ثُمَّ قَالَ إِنَّ لَنَا دَوْلَةً یَجِیءُ اللَّهُ بِهَا إِذَا شَاءَ ثُمَّ قَالَ مَنْ سَرَّهُ أَنْ یَکُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْیَنْتَظِرْ وَ لْیَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ فَإِنْ مَاتَ وَ قَامَ الْقَائِمُ بَعْدَهُ کَانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ أَدْرَکَهُ فَجِدُّوا وَ انْتَظِرُوا هَنِیئاً لَکُمْ أَیَّتُهَا الْعِصَابَةُ الْمَرْحُومَةُ}}؛ الغیبة، نعمانی، ص۲۰۷؛ بحار الانوار، ج۵۲، ص۱۴۰؛ معجم احادیث الامام المهدی{{ع}}، ج۳، ص۴۱۷.</ref>. تأکید بر [[قرابت]] و هم ردیفی [[انتظار قائم]] {{ع}} با دیگر [[اصول اعتقادی]] [[دین اسلام]]، بیانگر [[عظمت]] و [[جایگاه]] رفیع مسألۀ [[انتظار]] در ساختار [[اعتقادی]] [[دین]] است. پس همانگونه که به [[نص]] [[قرآن کریم]]<ref>{{متن قرآن| | *از نظر [[جایگاه]] [[اعتقادی]] نیز [[انتظار ظهور]] [[مهدی]] {{ع}} از چنان عظمتی برخوردار است که در [[روایات]]، قرین اصول و قواعد اساسی [[دین]]، نظیر [[توحید]] و [[نبوت]] ذکر شده است. وقتی یکی از [[اصحاب امام]] [[باقر]] {{ع}} از دیانتی سؤال میکند که مورد پذیرش [[خداوند متعال]] باشد، [[حضرت]] بعد از ذکر [[شهادت به توحید]] و [[ایمان]] به [[نبوت]] [[پیامبر]]{{صل}} و اعتراف به وحیانی بودن [[قرآن]] و [[اقرار]] به [[ولایت]] أئمه اطهار{{ع}} میفرماید: «... و [[منتظر]] بودن برای [[ظهور قائم]] ما [[اهل بیت]]؛ چراکه [[خداوند]] برای ما دولتی قرار داده و هر گاه بخواهد آن را محقق خواهد نمود»<ref>{{متن حدیث|... وَ إنتِظَارُ قَائِمِنَا، فَإنَّ لَنَا دَولَهً إذَا شَاءَ اللهُ جَاءَ بِهَا}}؛ کافی، ج۲، ص۲۳؛ امالی، صدوق، ص۱۷۹؛ جامع الاحادیث الشیعه، ج۱، ص۴۳۰.</ref>. در [[حدیث]] دیگری، [[ابو بصیر]] از [[امام صادق]] {{ع}} [[نقل]] میکند که فرمود: «آیا میخواهید شما را خبر دهم از آنچه بدون آن، [[خداوند]] هیچ عملی را از بندگانش نمیپذیرد؟» و در ادامه ضمن بر شمردن دیگر اصول و مبانی [[دین]]، فرمود: [[انتظار قائم]] {{ع}} جزو مبانی [[دین]] و شرط پذیرش [[اعمال]] در درگاه [[الهی]] است<ref>{{متن حدیث|أَنَّهُ قَالَ ذَاتَ یَوْمٍ أَ لَا أُخْبِرُکُمْ بِمَا لَا یَقْبَلُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنَ الْعِبَادِ عَمَلًا إِلَّا بِهِ فَقُلْتُ بَلَی فَقَالَ شَهَادَةُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ وَ الْإِقْرَارُ بِمَا أَمَرَ اللَّهُ وَ الْوَلَایَةُ لَنَا وَ الْبَرَاءَةُ مِنْ أَعْدَائِنَا یَعْنِی الْأَئِمَّةَ خَاصَّةً وَ التَّسْلِیمَ لَهُمْ وَ الْوَرَعُ وَ الِاجْتِهَادُ وَ الطُّمَأْنِینَةُ وَ الِانْتِظَارُ لِلْقَائِمِ{{ع}}ثُمَّ قَالَ إِنَّ لَنَا دَوْلَةً یَجِیءُ اللَّهُ بِهَا إِذَا شَاءَ ثُمَّ قَالَ مَنْ سَرَّهُ أَنْ یَکُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْیَنْتَظِرْ وَ لْیَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ فَإِنْ مَاتَ وَ قَامَ الْقَائِمُ بَعْدَهُ کَانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ أَدْرَکَهُ فَجِدُّوا وَ انْتَظِرُوا هَنِیئاً لَکُمْ أَیَّتُهَا الْعِصَابَةُ الْمَرْحُومَةُ}}؛ الغیبة، نعمانی، ص۲۰۷؛ بحار الانوار، ج۵۲، ص۱۴۰؛ معجم احادیث الامام المهدی{{ع}}، ج۳، ص۴۱۷.</ref>. تأکید بر [[قرابت]] و هم ردیفی [[انتظار قائم]] {{ع}} با دیگر [[اصول اعتقادی]] [[دین اسلام]]، بیانگر [[عظمت]] و [[جایگاه]] رفیع مسألۀ [[انتظار]] در ساختار [[اعتقادی]] [[دین]] است. پس همانگونه که به [[نص]] [[قرآن کریم]]<ref>{{متن قرآن|الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الإِسْلامَ}}«امروز کافران از بازگشت شما از دین خویش نومید شدهاند. از آنان مترسید از من بترسید. امروز دین شما را به کمال رسانیدم و نعمت خود بر شما تمام کردم و اسلام را دین شما برگزیدم» سوره مائده، آیه ۳.</ref>، [[دین]] و [[دیانت]] منهای [[ولایت]]، ناقص و ناتمام است، [[دین]] و [[اسلام]] منهای [[انتظار مهدی]] {{ع}} نیز فاقد [[ارزش]] و [[مقبولیت]] خداوندی است<ref>ر.ک. صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص۱۱۹.</ref>. | ||
*بعد [[اعتقادی]] [[انتظار]] شامل موارد زیر است: | *بعد [[اعتقادی]] [[انتظار]] شامل موارد زیر است: | ||
##بعد [[توحید]]: [[انتظار]] در ماهیت خود، [[انسان]] [[منتظر]] را متوجّه خدای [[جهان]] میکند. توجّه به [[خدا]] و طلب [[فرج]] از درگاه او، از مهمترین اصول [[مهدی]] باوری است<ref>ر.ک. کارگر، رحیم، مهدویت پیش از ظهور، ص ۱۹۹، ۲۰۲.</ref>. | ##بعد [[توحید]]: [[انتظار]] در ماهیت خود، [[انسان]] [[منتظر]] را متوجّه خدای [[جهان]] میکند. توجّه به [[خدا]] و طلب [[فرج]] از درگاه او، از مهمترین اصول [[مهدی]] باوری است<ref>ر.ک. کارگر، رحیم، مهدویت پیش از ظهور، ص ۱۹۹، ۲۰۲.</ref>. | ||
خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
##بعد [[عدل]]: [[انتظار مهدی]]، [[انتظار ظهور]] [[عدل]] است. او [[جهان]] آکنده از [[بیداد]] را از داد پر میسازد و [[عدل]] خدایی را در همه جا و همه سو سرایت میدهد<ref>ر.ک. کارگر، رحیم، مهدویت پیش از ظهور، ص ۱۹۹، ۲۰۲.</ref>. | ##بعد [[عدل]]: [[انتظار مهدی]]، [[انتظار ظهور]] [[عدل]] است. او [[جهان]] آکنده از [[بیداد]] را از داد پر میسازد و [[عدل]] خدایی را در همه جا و همه سو سرایت میدهد<ref>ر.ک. کارگر، رحیم، مهدویت پیش از ظهور، ص ۱۹۹، ۲۰۲.</ref>. | ||
##بعد [[معاد]]: در امر [[انتظار]]، اصل [[اعتقادی]] بسیار مهم [[معاد]] و بازگشت مسئولانه نزد [[خداوند]]، همواره حضور دارد. [[مهدی]] به [[هنگام ظهور]]، [[ستمگران]] را [[کیفر]] میدهد و [[ظالمان]] را به سزای [[اعمال]] خود میرساند و [[مؤمنان]] را [[عزیز]] میدارد. به [[هنگام ظهور]] او، گروهی از [[پاکان]] و پلیدان به [[جهان]] بازمیگردند و پلیدان [[کیفر]] و مجازات میبینند. از [[علایم حتمی]] فرارسیدن [[رستاخیز]]، [[ظهور مهدی]] است، تا او نیاید، [[عمر]] [[جهان]] به سر نمیرسد و [[قیامت]] برپا نمیگردد<ref>ر.ک. کارگر، رحیم، مهدویت پیش از ظهور، ص ۱۹۹، ۲۰۲.</ref>. | ##بعد [[معاد]]: در امر [[انتظار]]، اصل [[اعتقادی]] بسیار مهم [[معاد]] و بازگشت مسئولانه نزد [[خداوند]]، همواره حضور دارد. [[مهدی]] به [[هنگام ظهور]]، [[ستمگران]] را [[کیفر]] میدهد و [[ظالمان]] را به سزای [[اعمال]] خود میرساند و [[مؤمنان]] را [[عزیز]] میدارد. به [[هنگام ظهور]] او، گروهی از [[پاکان]] و پلیدان به [[جهان]] بازمیگردند و پلیدان [[کیفر]] و مجازات میبینند. از [[علایم حتمی]] فرارسیدن [[رستاخیز]]، [[ظهور مهدی]] است، تا او نیاید، [[عمر]] [[جهان]] به سر نمیرسد و [[قیامت]] برپا نمیگردد<ref>ر.ک. کارگر، رحیم، مهدویت پیش از ظهور، ص ۱۹۹، ۲۰۲.</ref>. | ||
===بعد روحی و روانی [[انتظار]]=== | ===بعد روحی و روانی [[انتظار]]=== | ||
*[[انتظار]] دارای آثار [[عظیم]] و شگفت روانی و [[تربیتی]] است<ref>ر.ک. اعرافی، علی رضا، انتظار با نگاه تربیتی، ص۱۷.</ref> که شخص [[منتظِر]] را وادار میکند تا به تقویت حیات روحی و روانی و جسمی خود و کسب [[فضیلتهای اخلاقی]] روی آورد<ref>ر.ک. زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲، ص۲۴۲. </ref> تا در کوران حوادث و ناملایمات از پا نیفتد، و ظرفیت وجودی خود را برابر [[گرفتاریها]] و مشکلات بالا ببرد<ref>ر.ک. حیدرینیک، مجید، نگاهی دوباره به انتظار، ص ۳۳-۴۳.</ref>. یکی از [[یاران امام]] [[باقر]] {{ع}} پرسید: «[[فرج]] شما چه هنگام است؟ آن [[حضرت]] فرمود: هرگز، هرگز، [[فرج]] ما نمیرسد، تا اینکه [[غربال]] شوید، و باز هم [[غربال]] شوید، و باز هم [[غربال]] شوید تا کدورتها، رفته [[صفا]] بماند»<ref>{{متن حدیث|قُلْتُ لِأَبِی جَعْفَرٍ{{ع}}مَتَی یَکُونُ فَرَجُکُمْ فَقَالَ هَیْهَاتَ هَیْهَاتَ لَا یَکُونُ فَرَجُنَا حَتَّی تُغَرْبَلُوا ثُمَّ تُغَرْبَلُوا ثُمَّ تُغَرْبَلُوا یَقُولُهَا ثَلَاثاً حَتَّی یُذْهِبَ اللَّهُ تَعَالَی الْکَدِرَ وَ یُبْقِیَ الصَّفْو}}؛ الغیبه طوسی، ص ۳۳۹.</ref> پس [[منتظر]] در این دوران پر مخاطره، با [[درک]] [[قدر]] و [[منزلت]] خود، با سعۀ صدر، [[شناخت]] تمامی موانع و رعایت [[تقوا]]؛ روحیۀ خود را در [[پناه]] [[قرآن و عترت]] حفظ کرده، با [[نشاط]] و بالندگی، [[چشم به راه]] [[امام]] خوبان خواهد بود<ref>ر.ک. حیدرینیک، مجید، نگاهی دوباره به انتظار، ص ۳۳-۴۳؛ نویسندگان، آفتاب مهر، ج۲، ص ۱۰۴ ـ ۱۰۸.</ref>. | *[[انتظار]] دارای آثار [[عظیم]] و شگفت روانی و [[تربیتی]] است<ref>ر.ک. اعرافی، علی رضا، انتظار با نگاه تربیتی، ص۱۷.</ref> که شخص [[منتظِر]] را وادار میکند تا به تقویت حیات روحی و روانی و جسمی خود و کسب [[فضیلتهای اخلاقی]] روی آورد<ref>ر.ک. زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲، ص۲۴۲. </ref> تا در کوران حوادث و ناملایمات از پا نیفتد، و ظرفیت وجودی خود را برابر [[گرفتاریها]] و مشکلات بالا ببرد<ref>ر.ک. حیدرینیک، مجید، نگاهی دوباره به انتظار، ص ۳۳-۴۳.</ref>. یکی از [[یاران امام]] [[باقر]] {{ع}} پرسید: «[[فرج]] شما چه هنگام است؟ آن [[حضرت]] فرمود: هرگز، هرگز، [[فرج]] ما نمیرسد، تا اینکه [[غربال]] شوید، و باز هم [[غربال]] شوید، و باز هم [[غربال]] شوید تا کدورتها، رفته [[صفا]] بماند»<ref>{{متن حدیث|قُلْتُ لِأَبِی جَعْفَرٍ{{ع}}مَتَی یَکُونُ فَرَجُکُمْ فَقَالَ هَیْهَاتَ هَیْهَاتَ لَا یَکُونُ فَرَجُنَا حَتَّی تُغَرْبَلُوا ثُمَّ تُغَرْبَلُوا ثُمَّ تُغَرْبَلُوا یَقُولُهَا ثَلَاثاً حَتَّی یُذْهِبَ اللَّهُ تَعَالَی الْکَدِرَ وَ یُبْقِیَ الصَّفْو}}؛ الغیبه طوسی، ص ۳۳۹.</ref> پس [[منتظر]] در این دوران پر مخاطره، با [[درک]] [[قدر]] و [[منزلت]] خود، با سعۀ صدر، [[شناخت]] تمامی موانع و رعایت [[تقوا]]؛ روحیۀ خود را در [[پناه]] [[قرآن و عترت]] حفظ کرده، با [[نشاط]] و بالندگی، [[چشم به راه]] [[امام]] خوبان خواهد بود<ref>ر.ک. حیدرینیک، مجید، نگاهی دوباره به انتظار، ص ۳۳-۴۳؛ نویسندگان، آفتاب مهر، ج۲، ص ۱۰۴ ـ ۱۰۸.</ref>. |