جمعه: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۵ فوریهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۴:۱۳

این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید.

این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

جمعه در قرآن | جمعه در حدیث | جمعه در نهج البلاغه | جمعه در معارف دعا و زیارات | جمعه در معارف مهدویت

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل جمعه (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

نام روز آخر هفته، روز تعطیلی مسلمانان، روزی که مردم برای نماز جمعه گرد هم می‌آیند. روزی پُر برکت و خجسته، از نظر اسلام.
جمعه روز عید است و اعمال و آداب خاصّی دارد و بهتر است انسان کارهای روزانه را تعطیل کند و به استراحت، نظافت، عبادت، دید و بازدید، رفتن سر خاک مردگان، شرکت در نماز جمعه، دادن صدقه و اطعام بپردازد.
"نماز جمعه" یکی از عبادت‌های خاصّی است که به صورت گروهی و در روزهای جمعه خوانده می‌شود.
"سوره جمعه" نام سوره ۶۲ از قرآن کریم است که ۱۱ آیه دارد و به تلاوت آن به خصوص در شب و روز جمعه تأکید شده است.
"غسل جمعه" هم غسل مستحب در این روز است، طبق روایات اسلامی، ظهور امام زمان(ع) نیز در روز جمعه خواهد بود^[۱].

مقدمه

جمعه، روز پایانی هفته، مورد احترام مسلمانان و یکی از اعیاد مهم آنان است. به عقیده برخی، جمعه از آن‏رو جمعه نامیده شده است که در آن جهت نماز اجتماع می‌‏کنند^[۲]. اهمیت شب و روز جمعه، در احادیث بسیاری بیان شده و اعمال و ادعیه فراوانی برای آن مقرر گشته است.
از مهم‏ترین اعمال مؤمنان در روز جمعه، توجه به حضرت مهدی(ع)‏ و انتظار فرج آن بزرگوار است.
در این رو، زیارت آن حضرت و دعا برای تعجیل فرج او مستحب است؛ زیرا طبق برخی از روایات و زیارات، امید ظهور آن حضرت در روز جمعه بیش از سایر روزها است^[۳].
امام صادق(ع) در این‏ باره فرموده است: "و قائم ما اهل بیت در روز جمعه خروج می‌‏کند"^[۴]
همچنین در روایاتی آمده است: "روزی که پیامبر اکرم(ص) حضرت علی(ع) را در غدیر خم نصب فرمود، جمعه بود و روز قیام قائم(ع) جمعه خواهد بود و روز برپایی رستاخیز جمعه خواهد بود.
البته بین این سه رخداد عظیم، وجوه مشترک فراوانی وجود دارد. از ویژگی‌‏های دیگر این روز با عظمت، آن است که حضرت مهدی(ع)‏ در آن روز شریف پای به عرصه گیتی نهاد^[۵]^[۶].

جمعه در موعودنامه

به سکون میم به معنی هفته و به ضمّ‌ میم، نام یکی از روزهای هفته است^[۷]. روز جمعه از چند جهت اختصاص به امام زمان (ع) دارد. یکی آن‌که ولادت حضرت در آن روز بوده است.
دیگر آن‌که ظهور آن جناب در روز جمعه خواهد بود^[۸]. انتظار فرج در آن روز بیشتر از روزهای دیگر است، بلکه عید بودن روز جمعه و شمردن آن را به‌عنوان یکی از اعیاد چهارگانه، به جهت آن است که در این روز زمین را از لوث شرک و کفر و از وجود ملحدین و کافرین پاک می‌فرماید^[۹].
راوی می‌گوید: خدمت امام علی النّقی (ع) رسیدم و گفتم: ای سید من! حدیثی از رسول خدا (ص) روایت شده که معنای آن را نمی‌فهمم. فرمود: چیست‌؟ گفتم: "لَا تُعَادُوا الْأَيَّامَ فَتُعَادِيَكُمْ" یعنی با روزها دشمنی نکنید که آن‌ها با شما دشمنی خواهند کرد. حضرت فرمود: مراد از ایام، ما هستیم. مادامی که آسمان‌ها و زمین بپاست. شنبه اسم رسول خدا (ص) است و یکشنبه امیر المؤمنین (ع) و دوشنبه امام حسن و امام حسین (ع) و سه‌شنبه علی بن الحسین و محمد بن علی و جعفر بن محمد (ع) و چهارشنبه موسی بن جعفر و علی بن موسی و محمد بن علی (ع) و منم و پنجشنبه فرزندم حسن (ع) و جمعه فرزند فرزندم است و به سوی او اهل حق جمع می‌شوند...^[۱۰]. سفیانی نیز در روز جمعه خروج می‌کند^[۱۱].
در فضیلت روز جمعه پیامبر (ص) فرمودند: روز جمعه، بهترین روزهاست و نزد خداوند از روز عید قربان و عید فطر ارجمندتر است^[۱۲].
همچنین امام باقر (ع) فرمودند: خوبی و بدی در روز جمعه دو چندان می‌شود^[۱۳]. امام صادق (ع) نیز در روز جمعه، عملی را برتر از صلوات بر محمد و آل محمد نمی‌داند^[۱۴]. پیامبر (ص) فرمود: "خداوند در روز جمعه، ششصد هزار نفر را از آتش آزاد می‌سازد که همه مستحق دوزخ بوده‌اند"^[۱۵].
اولین کسی که جمعه را جمعه نامید کعب بن لوی بن غالب -یکی از اجداد پیامبر (ص)- بود. پیش از آن، این روز را عروبه می‌گفتند^[۱۶]^[۱۷].

پرسش مستقیم

امام مهدی در چه روزی ظهور می‌‏کند؟ (پرسش)

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:

↑ محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص:۱۴.
↑ راغب اصفهانی، مفردات
↑ ر. ک: محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۹۹، ص ۲۱۵
↑ ر. ک: محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۹۹، ص ۲۱۵
↑ " وَ كَانَ الْيَوْمُ الَّذِي نَصَبَ فِيهِ- رَسُولُ اللَّهِ (ص) أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ (ع)- بِغَدِيرِ خُمٍ‏ يَوْمَ‏ الْجُمُعَةِ وَ قِيَامُ‏ الْقَائِمِ‏ (ع) يَكُونُ فِي يَوْمِ الْجُمُعَةِ وَ تَقُومُ الْقِيَامَةُ فِي يَوْمِ الْجُمُعَة‏‏‏‏‏‏‏‏"شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج ۱، ص ۴۲۲، م ۱۲۴۱
↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۱۶۱ - ۱۶۲.
↑ معارف و معاریف، ج ۴، ص ۱۹۲.
↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۷۹.
↑ مفاتیح الجنان، اعمال روز جمعه.
↑ مفاتیح، باب اول، فصل پنجم.
↑ بشارة الاسلام، ص ۱۹۲.
↑ بحار الانوار، ج ۸۹، ص ۳۶۷.
↑ ثواب الاعمال، ص ۱۷۲.
↑ خصال، ص ۳۹۴.
↑ بحار الانوار، ج ۸۹، ص ۲۶۸ و ج ۵۹، ص ۳۶.
↑ معارف و معاریف، ج ۲، ص ۵۶۰.
↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۵۰.

[1] محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص:۱۴.

[2] راغب اصفهانی، مفردات

[3] ر. ک: محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۹۹، ص ۲۱۵

[4] ر. ک: محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۹۹، ص ۲۱۵

[5] " وَ كَانَ الْيَوْمُ الَّذِي نَصَبَ فِيهِ- رَسُولُ اللَّهِ (ص) أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ (ع)- بِغَدِيرِ خُمٍ‏ يَوْمَ‏ الْجُمُعَةِ وَ قِيَامُ‏ الْقَائِمِ‏ (ع) يَكُونُ فِي يَوْمِ الْجُمُعَةِ وَ تَقُومُ الْقِيَامَةُ فِي يَوْمِ الْجُمُعَة‏‏‏‏‏‏‏‏"شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج ۱، ص ۴۲۲، م ۱۲۴۱

[6] سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۱۶۱ - ۱۶۲.

[7] معارف و معاریف، ج ۴، ص ۱۹۲.

[8] بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۷۹.

[9] مفاتیح الجنان، اعمال روز جمعه.

[10] مفاتیح، باب اول، فصل پنجم.

[11] بشارة الاسلام، ص ۱۹۲.

[12] بحار الانوار، ج ۸۹، ص ۳۶۷.

[13] ثواب الاعمال، ص ۱۷۲.

[14] خصال، ص ۳۹۴.

[15] بحار الانوار، ج ۸۹، ص ۲۶۸ و ج ۵۹، ص ۳۶.

[16] معارف و معاریف، ج ۲، ص ۵۶۰.

[17] تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۵۰.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

@@ خط ۲۹: / خط ۲۹: @@
 *در [[فضیلت]] [[روز جمعه]] [[پیامبر]] {{صل}} فرمودند: [[روز جمعه]]، [[بهترین]] روزهاست و نزد [[خداوند]] از روز [[عید قربان]] و [[عید فطر]] ارجمندتر است<ref>بحار الانوار، ج ۸۹، ص ۳۶۷.</ref>.
 *همچنین [[امام باقر]] {{ع}} فرمودند: خوبی و بدی در [[روز جمعه]] دو چندان می‌شود<ref>ثواب الاعمال، ص ۱۷۲.</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} نیز در [[روز جمعه]]، عملی را [[برتر]] از [[صلوات بر محمد]] و [[آل محمد]] نمی‌داند<ref>خصال، ص ۳۹۴.</ref>. [[پیامبر]] {{صل}} فرمود: "[[خداوند]] در [[روز جمعه]]، ششصد هزار نفر را از [[آتش]] آزاد می‌سازد که همه [[مستحق]] [[دوزخ]] بوده‌اند"<ref>بحار الانوار، ج ۸۹، ص ۲۶۸ و ج ۵۹، ص ۳۶.</ref>.
-*اولین کسی که جمعه را جمعه نامید کعب بن لوی بن غالب -یکی از اجداد [[پیامبر]] {{صل}}- بود. پیش از آن، این روز را عروبه می‌گفتند<ref>معارف و معاریف، ج ۲، ص ۵۶۰.</ref><ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۵۰.</ref>.
+*اولین کسی که جمعه را جمعه نامید [[کعب بن لوی بن غالب]] -یکی از اجداد [[پیامبر]] {{صل}}- بود. پیش از آن، این روز را عروبه می‌گفتند<ref>معارف و معاریف، ج ۲، ص ۵۶۰.</ref><ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۵۰.</ref>.
 ==پرسش مستقیم==