دعای ندبه: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۳: خط ۱۳:
===[[سند دعای ندبه]]===
===[[سند دعای ندبه]]===
*دعای ندبه سندی معتبر دارد؛ چنانکه [[علامه مجلسی]] آن را به [[امام صادق]]{{ع}} نسبت داده و قائل است دعای ندبه از [[عقاید]] [[حق]] و صحیح [[شیعه]] سخن می‌‌گوید و [[گریه]] [[زاری]] و تاسف برای [[غیبت]] [[حضرت قائم]]، در این [[دعا]] آمده است<ref>محمد باقر مجلسی، زاد المعاد، ص ۴۹۱؛ </ref>.<ref>ر.ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۲۲۹ – ۲۳۱؛ ر.ک. شوشتری، محمد تقی، دعای ندبه در اسناد، ص ۲۱.</ref>  
*دعای ندبه سندی معتبر دارد؛ چنانکه [[علامه مجلسی]] آن را به [[امام صادق]]{{ع}} نسبت داده و قائل است دعای ندبه از [[عقاید]] [[حق]] و صحیح [[شیعه]] سخن می‌‌گوید و [[گریه]] [[زاری]] و تاسف برای [[غیبت]] [[حضرت قائم]]، در این [[دعا]] آمده است<ref>محمد باقر مجلسی، زاد المعاد، ص ۴۹۱؛ </ref>.<ref>ر.ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۲۲۹ – ۲۳۱؛ ر.ک. شوشتری، محمد تقی، دعای ندبه در اسناد، ص ۲۱.</ref>  
برخی در نامعتبر دانستن این [[دعا]] معتقدند، نمی‌شود این [[دعا]] از [[امام صادق]]{{ع}} [[نقل]] شده باشد؛ چراکه از زمان [[امام صادق]]{{ع}} تا روز [[تولد]] [[امام عصر]] بیش از یک قرن فاصله وجود داشت، چگونه ممکن است [[انسان]] نسبت به کسی که بعد از یک قرن به [[دنیا]] می‌آید، [[گریه و زاری]] کند و در فراقش [[اشک]] بریزد؟<ref>با دعای ندبه در پگاه جمعه، علی اکبر مهدی‌پور، ص ۳۰. </ref>
*برخی در نامعتبر دانستن این [[دعا]] معتقدند، نمی‌شود این [[دعا]] از [[امام صادق]]{{ع}} [[نقل]] شده باشد؛ چراکه از زمان [[امام صادق]]{{ع}} تا روز [[تولد]] [[امام عصر]] بیش از یک قرن فاصله وجود داشت، چگونه ممکن است [[انسان]] نسبت به کسی که بعد از یک قرن به [[دنیا]] می‌آید، [[گریه و زاری]] کند و در فراقش [[اشک]] بریزد؟<ref>با دعای ندبه در پگاه جمعه، علی اکبر مهدی‌پور، ص ۳۰. </ref>
*در جواب گفته شده است ناله و [[زاری]] برای [[فراق]] افراد معمولی با چنین فاصله ای امری محال و قابل تصور نیست، اما اگر فرد مورد نظر شخصی باشد که همۀ [[پیامبران الهی]]، نوید او را به [[پیروان]] خود داده باشند و به [[امّت]] خود از [[غیبت طولانی]] و [[انتظار]] وی سخن گفته باشند، در این حالت دور از [[ذهن]] نیست که افرادی از جمله [[امام صادق]]{{ع}} از [[فراق]] او ناله و [[زاری]] و برای آمدنش ثانیه شماری کند<ref>با دعای ندبه در پگاه جمعه، علی اکبر مهدی‌پور، ص ۳۰. </ref>.   
*در جواب گفته شده است ناله و [[زاری]] برای [[فراق]] افراد معمولی با چنین فاصله ای امری محال و قابل تصور نیست، اما اگر فرد مورد نظر شخصی باشد که همۀ [[پیامبران الهی]]، نوید او را به [[پیروان]] خود داده باشند و به [[امّت]] خود از [[غیبت طولانی]] و [[انتظار]] وی سخن گفته باشند، در این حالت دور از [[ذهن]] نیست که افرادی از جمله [[امام صادق]]{{ع}} از [[فراق]] او ناله و [[زاری]] و برای آمدنش ثانیه شماری کند<ref>با دعای ندبه در پگاه جمعه، علی اکبر مهدی‌پور، ص ۳۰. </ref>.   
*بزرگانی همچون [[سید بن طاووس]] و ابن مشهدی این [[دعا]] را در کتاب‌های خودشان مطرح کرده اند<ref>ر.ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۲۲۹ - ۲۳۱. </ref>، علاوه بر اینکه دعای ندبه با محتوایی مستدل، [[فصیح]]، [[عاطفی]] و حماسی دارای مضامین عالی و حقایق تابناکی است که حکایت از صدور آن از طرف [[امام معصوم]] دارد و ما را از ارائۀ هرگونه [[سند]] و منبع بی‌نیاز می‌کند، چرا که چنین دقایق درخشانی هرگز از هیچ منبعی، جز سرچشمۀ زلال [[ولایت]] صادر نمی‌شود<ref>ر.ک. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۴۱۱. </ref>.
*بزرگانی همچون [[سید بن طاووس]] و ابن مشهدی این [[دعا]] را در کتاب‌های خودشان مطرح کرده اند<ref>ر.ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۲۲۹ - ۲۳۱. </ref>، علاوه بر اینکه دعای ندبه با محتوایی مستدل، [[فصیح]]، [[عاطفی]] و حماسی دارای مضامین عالی و حقایق تابناکی است که حکایت از صدور آن از طرف [[امام معصوم]] دارد و ما را از ارائۀ هرگونه [[سند]] و منبع بی‌نیاز می‌کند، چرا که چنین دقایق درخشانی هرگز از هیچ منبعی، جز سرچشمۀ زلال [[ولایت]] صادر نمی‌شود<ref>ر.ک. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۴۱۱. </ref>.
===فرازهای دعای ندبه===
===فرازهای دعای ندبه===
*این [[دعا]] از هشت فراز تشکیل شده است که با یکدیگر مرتبط بوده و در مجموع، یک منظومۀ منظم و منسجم را سامان داده است:  
*این [[دعا]] از هشت فراز تشکیل شده است که با یکدیگر مرتبط بوده و در مجموع، یک منظومۀ منظم و منسجم را سامان داده است:  

نسخهٔ ‏۱۳ آوریل ۲۰۲۰، ساعت ۰۹:۲۵

این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل دعای ندبه (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

معنای ندبه

سند دعای ندبه

فرازهای دعای ندبه

  • این دعا از هشت فراز تشکیل شده است که با یکدیگر مرتبط بوده و در مجموع، یک منظومۀ منظم و منسجم را سامان داده است:

حمد و صلوات

سپاس به درگاه الهی برای نعمت بزرگ وحی و نبوت و ولایت و امامت

ضرورت وحی و نبوت و خالی نبودن زمین از حجت

شریعت پیامبر(ص) و اهل بیت ایشان

امامت و فضائل امیرالمؤمنین علی(ع) و مظلومیت‌های خاندان رسالت

بی قراری منتظران

  • در این بخش از دعا با تعبیر "أَیْنَ" در حدود سی فراز، برنامه‌ها و هدف‌های ظهورِ حضرت و جایگاه و منزلت ایشان مورد توجه قرار می‌‌گیرد و خوانندۀ دعا با حزن اندوه در فراق امامش می‌‌سوزد و اشک می‌‌ریزد و خطاب به حضرت می‌‌گوید: «پدر و مادرم به فدای تو و جانم سپر و بلاگردان تو باشد»[۱۶].[۱۷]

استمداد و استغاثه به درگاه الهی برای پایان یافتن بلای غیبت

  • استمداد و استغاثه به درگاه الهی برای پایان یافتن بلای غیبت و درد دوری از امام: «اللَّهُمَّ أَنْتَ کَشَّافُ الْکُرَبِ وَ الْبَلْوَی‏،... وَ صَلِّ عَلَیْهِ صَلَاةً لَا غَایَةَ لِعَدَدِهَا، وَ لَا نِهَایَةَ لِمَدَدِهَا وَ لَا نَفَادَ لِأَمَدِهَا». در واقع دعای ندبه ترکیبی از دعا و زیارت است؛ یعنی در بخشی از این دعا زیارت و نجوا کردن با امام عصر لحاظ شده و در بخش دیگر، این دعا از حالت زیارت درآمده و مخصوص مناجات و استمداد از خداوند شده است، مانند عبارت: «ای فریادرس درماندگان! به فریاد بنده گرفتارت برس و و آقا و مولایش را به او نشان بده و با این دیدار، اندوه و سوز دلش را برطرف کن»[۱۸]

امام واسطۀ فیض

  • در بندهایی پایانی دعای ندبه حدود ۲۷ خواسته از خداوند درخواست می‌‌شود و تمام این در خواست‌ها به واسطۀ فیض بودن امام اشاره شده و با این لحن مطرح می‌‌شود، «خدایا!حق را به واسطه حضرت مهدی برپا دار و به واسطه او باطل را نابود گردان»..[۱۹].

نتیجه گیری

پرسش مستقیم

  1. آیا دعای ندبه نزد علما معتبر است؟ (پرسش)
  2. نظر بزرگان علما درباره دعای ندبه چیست؟ (پرسش)
  3. دعای ندبه از کدامین امام است؟ (پرسش)
  4. چه ارتباطی بین امام مهدی با کوه رضوی و ذی طوی است؟ (پرسش)
  5. چرا اسامی تمام امامان در این دعا ذکر نشده است؟ (پرسش)
  6. آیا دعای ندبه از امام معصوم است و سند دارد؟ و با زیارت ندبه چه تفاوتی دارد؟ (پرسش)
  7. چرا دعای ندبه در اعیاد اربعه خوانده می‌شود؟ (پرسش)
  8. چه کتاب‌هایی درباره دعای ندبه نوشته شده است؟ (پرسش)
  9. آیا جمله و عرجت بروحه مخالف با معراج جسمانی است؟ (پرسش)
  10. چه تألیفاتی درباره دعای ندبه نوشته شده است؟ (پرسش)
  11. در دعای ندبه می‌خوانیم: "آیا در رضوی یا ذی طوی هستی". اما پیروان کیسانیه معتقدند غیبت و ظهور محمد حنفیه در آنجاست؛ معنایش چیست؟ (پرسش)
  12. آیا دعای ندبه انشای برخی از علمای شیعه است؟ (پرسش)
  13. ابن مشهدی دعای ندبه را چگونه از محمد بن ‏ابی ‏قره نقل ‏کرده است؟ (پرسش)
  14. آیا درباره محمد بن حسین بن سفیان بزوفری معروف به ابن مشهدی توثیقی رسیده است؟ (پرسش)
  15. محمد بن علی بن ابی قره راوی دیگر دعای ندبه کیست؟ (پرسش)
  16. محمد بن مشهدی راوی با واسطه دعای ندبه کیست؟ (پرسش)
  17. چه کسانی دعای ندبه را نقل کرده‌‏اند؟ (پرسش)
  18. راوی دعای ندبه که معاصر امام نبوده چگونه دعا را نقل می‏‌کند؟ (پرسش)
  19. چرا امام مهدی را در دعای ندبه ابن طه می‌نامند؟ (پرسش)

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۲۵۹.
  2. ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۲۵۹.
  3. محمد باقر مجلسی، زاد المعاد، ص ۴۹۱؛
  4. ر.ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۲۲۹ – ۲۳۱؛ ر.ک. شوشتری، محمد تقی، دعای ندبه در اسناد، ص ۲۱.
  5. با دعای ندبه در پگاه جمعه، علی اکبر مهدی‌پور، ص ۳۰.
  6. با دعای ندبه در پگاه جمعه، علی اکبر مهدی‌پور، ص ۳۰.
  7. ر.ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۲۲۹ - ۲۳۱.
  8. ر.ک. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۴۱۱.
  9. ر.ک. اباذری، محمود، ادعیه و زیارات مهدوی، ص ۹۱ ـ ۹۲؛ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۲۲۹ - ۲۳۱.
  10. ر.ک: اباذری، محمود، ادعیه و زیارات مهدوی، ص ۸۷-۸۹.
  11. ر.ک: اباذری، محمود، ادعیه و زیارات مهدوی، ص ۹۰-۹۱؛ کبیری، محسن، بررسی مفاهیم سیاسی دعای ندبه، ص ۱۳۷.
  12. ر.ک. اباذری، محمود، ادعیه و زیارات مهدوی، ص ۹۰-۹۱.
  13. «تو، تنها بیم‌دهنده‌ای و هر گروهی رهنمونی دارد» سوره رعد، آیه ۷.
  14. ر.ک. سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۲۲۹ ـ ۲۳۱؛ کبیری، محسن، بررسی مفاهیم سیاسی دعای ندبه، ص ۱۳۷.
  15. ر.ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۲۲۹ ـ ۲۳۱.
  16. «بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی وَ نَفْسِی لَکَ الْوِقَاءُ وَ الْحِمَی»
  17. ر.ک. سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۲۲۹ ـ ۲۳۱؛ رحیمی، عباس، امید فردا، ص۶۹؛ اباذری، محمود، ادعیه و زیارات مهدوی، ص ۱۰۷-۱۰۸.
  18. ر.ک: اباذری، محمود، ادعیه و زیارات مهدوی، ص ۱۰۸-۱۰۹.
  19. ر.ک: اباذری، محمود، ادعیه و زیارات مهدوی، ص ۱۰۹.
  20. ر.ک: اباذری، محمود، ادعیه و زیارات مهدوی، ص ۱۰۹.