ابوالعاص بن منبه

این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

ابوالعاص بن منبه در قرآن - ابوالعاص بن منبه در تاریخ اسلامی

مقدمه

عاص بن منبه ‌بن الحجاج بن‌ عامر پیش از هجرت پیامبر(ص)، اسلام را پذیرفت؛ امّا به جهت دنیاگرایی، از مهاجرت با ایشان خودداری کرد. برخی گفته‌اند: ابوالعاص هنگام هجرت مسلمانان، به‌وسیله بستگان و قبیله‌اش محبوس، و از مهاجرت منع شد. قبل از آغاز جنگ بدر و در پی اخطار سران قریش که هرکس در جنگ با مسلمانان شرکت نکند، خانه‌اش ویران و اموالش مصادره می‌شود، با کراهت و از روی تقیّه با آنان همراه شد. گفته‌اند: چون سپاه اسلام را ضعیف دید، در حقانیت اسلام تردید کرد؛ بدین ترتیب از اسلام برگشت و در حال ارتداد، در جنگ بدر با شمشیری به نام ذوالفقار، رو در روی علی(ع) ایستاد و به‌دست ایشان کشته شد. سپس پیامبر اکرم، آن شمشیر را به امام علی بخشید. بر پایه نقل طبری، ابوالعاص از‌ جمله منافقان بیمار دلی بود که می‌گفت: ﴿إِذْ يَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَالَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ غَرَّ هَؤُلَاءِ دِينُهُمْ وَمَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ﴾ خداوند در نکوهش وی و گروه هم‌کیش او می‌فرماید: ﴿إِنَّ الَّذِينَ تَوَفَّاهُمُ الْمَلَائِكَةُ ظَالِمِي أَنْفُسِهِمْ قَالُوا فِيمَ كُنْتُمْ قَالُوا كُنَّا مُسْتَضْعَفِينَ فِي الْأَرْضِ قَالُوا أَلَمْ تَكُنْ أَرْضُ اللَّهِ وَاسِعَةً فَتُهَاجِرُوا فِيهَا فَأُولَئِكَ مَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَسَاءَتْ مَصِيرًا﴾. از زمان و مکان ولادت و زندگی اجتماعی و احوال شخصی ابن‌منبه جز موارد مذکور، مطلبی در تاریخ نقل نشده است. وی با دیگر مشرکان کشته شده در جنگ بدر، در چاه بدر مدفون شد..

جستارهای وابسته

منابع

• پیرعباسی، یحیی، مقاله «ابوالعاص بن منبه»، دائرة المعارف قرآن کریم ج۲

پانویس