قبر در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۱ نوامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۷:۱۴

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث قبر است. "قبر" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

قبر در قرآن - قبر در حدیث - قبر در کلام اسلامی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل قبر (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

منظور شیوه برخورد پیامبر با قبر و اهل قبور است. این معنا هر چند به طور عمده درباره کافران و منافقان است، امّا می‌تواند در جهت حضور در محل اهل قبور در شکل مثبت و منفی آن معنا داشته باشد؛ زیرا این تعبیر: وَلَا تَقُمْ عَلَى قَبْرِهِ^[۱] معنای مقابلی و مفهوم مخالف هم دارد که اگر منافق نباشد، پیامبر می‌تواند برود و دعا کند و این سنت پسندیده‌ای است.

يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ جَاهِدِ الْكُفَّارَ وَالْمُنَافِقِينَ وَاغْلُظْ عَلَيْهِمْ وَمَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ * وَلَا تُصَلِّ عَلَى أَحَدٍ مِنْهُمْ مَاتَ أَبَدًا وَلَا تَقُمْ عَلَى قَبْرِهِ إِنَّهُمْ كَفَرُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَمَاتُوا وَهُمْ فَاسِقُونَ^[۲].
وَلَقَدْ جَاءَهُمْ مِنَ الْأَنْبَاءِ مَا فِيهِ مُزْدَجَرٌ * حِكْمَةٌ بَالِغَةٌ فَمَا تُغْنِ النُّذُرُ * فَتَوَلَّ عَنْهُمْ يَوْمَ يَدْعُ الدَّاعِ إِلَى شَيْءٍ نُكُرٍ * خُشَّعًا أَبْصَارُهُمْ يَخْرُجُونَ مِنَ الْأَجْدَاثِ كَأَنَّهُمْ جَرَادٌ مُنْتَشِرٌ * مُهْطِعِينَ إِلَى الدَّاعِ يَقُولُ الْكَافِرُونَ هَذَا يَوْمٌ عَسِرٌ^[۳].
فَذَرْهُمْ يَخُوضُوا وَيَلْعَبُوا حَتَّى يُلَاقُوا يَوْمَهُمُ الَّذِي يُوعَدُونَ * يَوْمَ يَخْرُجُونَ مِنَ الْأَجْدَاثِ سِرَاعًا كَأَنَّهُمْ إِلَى نُصُبٍ يُوفِضُونَ^[۴].

نکات

در آیات فوق این موضوعات مطرح گردیده است:

حرمت حضور در کنار قبر کافران به خدا و رسول جهت دعا و استغفار برای آنان: يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ جَاهِدِ الْكُفَّارَ... * وَلَا تُصَلِّ عَلَى أَحَدٍ مِنْهُمْ مَاتَ أَبَدًا وَلَا تَقُمْ عَلَى قَبْرِهِ إِنَّهُمْ كَفَرُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَمَاتُوا وَهُمْ فَاسِقُونَ؛
ممنوع شدن پیامبر از حضور در کنار قبر منافقان فاسق، جهت دعا برای آنان: يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ جَاهِدِ الْكُفَّارَ وَالْمُنَافِقِينَ... * وَلَا تُصَلِّ عَلَى أَحَدٍ مِنْهُمْ مَاتَ أَبَدًا وَلَا تَقُمْ عَلَى قَبْرِهِ إِنَّهُمْ كَفَرُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَمَاتُوا وَهُمْ فَاسِقُونَ؛
موظف بودن پیامبر به اعراض از کافران لجوج، تا روز و لحظه خروجشان از قبرها در رستاخیز: فَتَوَلَّ عَنْهُمْ يَوْمَ يَدْعُ الدَّاعِ إِلَى شَيْءٍ نُكُرٍ * خُشَّعًا أَبْصَارُهُمْ يَخْرُجُونَ مِنَ الْأَجْدَاثِ كَأَنَّهُمْ جَرَادٌ مُنْتَشِرٌ؛
فرمان خدا به پیامبر مبنی بر رهاکردن کافران معاند به حال خود تا لحظه خروجشان از گورها در رستاخیز: فَذَرْهُمْ يَخُوضُوا وَيَلْعَبُوا حَتَّى يُلَاقُوا يَوْمَهُمُ الَّذِي يُوعَدُونَ * يَوْمَ يَخْرُجُونَ مِنَ الْأَجْدَاثِ سِرَاعًا كَأَنَّهُمْ إِلَى نُصُبٍ يُوفِضُونَ^[۵].

جستارهای وابسته

منابع

سعیدیان‌فر و ایازی، فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم

پانویس

با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:

↑ «و بر گور او حاضر مشو» سوره توبه، آیه ۸۴.
↑ «ای پیامبر! با کافران و منافقان جهاد کن و بر آنان سخت بگیر و جایگاهشان دوزخ است و (این) پایانه، بد است * و هیچ‌گاه بر هیچ‌یک از ایشان چون مرد نماز مگزار و بر گور او حاضر مشو؛ اینان به خداوند و پیامبرش کفر ورزیده‌اند و نافرمان مرده‌اند» سوره توبه، آیه ۷۳ و ۸۴.
↑ «و از خبرها آنچه در آن پندی است به آنان رسیده است * پندی است رسا اما هشدار به کار (کافران) نمی‌آید * و روزی که فرا خواننده به چیزی ناشناس فرا خواند، روی از آنان بگردان * با چشمانی فروافتاده از گورها بیرون می‌آیند گویی ملخ‌هایی پراکنده‌اند * در حالی که به سوی فراخواننده شتابانند؛ کافران می‌گویند: این، روزی دشوار است» سوره قمر، آیه ۴-۸.
↑ «پس آنان را واگذار تا یاوه گویند و به بازی پردازند تا آن روز را که به آنان وعده می‌دهند ببینند * روزی که از گورها شتابان برآیند گویی به سوی نشانه‌ای نصب شده می‌شتابند» سوره معارج، آیه ۴۲-۴۳.
↑ سعیدیان‌فر و ایازی، فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم، ج۲، ص ۳۷۶.

[1] «و بر گور او حاضر مشو» سوره توبه، آیه ۸۴.

[2] «ای پیامبر! با کافران و منافقان جهاد کن و بر آنان سخت بگیر و جایگاهشان دوزخ است و (این) پایانه، بد است * و هیچ‌گاه بر هیچ‌یک از ایشان چون مرد نماز مگزار و بر گور او حاضر مشو؛ اینان به خداوند و پیامبرش کفر ورزیده‌اند و نافرمان مرده‌اند» سوره توبه، آیه ۷۳ و ۸۴.

[3] «و از خبرها آنچه در آن پندی است به آنان رسیده است * پندی است رسا اما هشدار به کار (کافران) نمی‌آید * و روزی که فرا خواننده به چیزی ناشناس فرا خواند، روی از آنان بگردان * با چشمانی فروافتاده از گورها بیرون می‌آیند گویی ملخ‌هایی پراکنده‌اند * در حالی که به سوی فراخواننده شتابانند؛ کافران می‌گویند: این، روزی دشوار است» سوره قمر، آیه ۴-۸.

[4] «پس آنان را واگذار تا یاوه گویند و به بازی پردازند تا آن روز را که به آنان وعده می‌دهند ببینند * روزی که از گورها شتابان برآیند گویی به سوی نشانه‌ای نصب شده می‌شتابند» سوره معارج، آیه ۴۲-۴۳.

[5] سعیدیان‌فر و ایازی، فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم، ج۲، ص ۳۷۶.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

@@ خط ۴: / خط ۴: @@
 <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[قبر در قرآن]] - [[قبر در حدیث]] - [[قبر در کلام اسلامی]]</div>
 <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[قبر (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
-<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
 ==مقدمه==
 منظور شیوه برخورد [[پیامبر]] با [[قبر]] و [[اهل قبور]] است. این معنا هر چند به طور عمده درباره [[کافران]] و [[منافقان]] است، امّا می‌تواند در جهت حضور در محل [[اهل قبور]] در شکل مثبت و منفی آن معنا داشته باشد؛ زیرا این تعبیر: {{متن قرآن|وَلَا تَقُمْ عَلَى قَبْرِهِ}}<ref>«و بر گور او حاضر مشو» سوره توبه، آیه ۸۴.</ref> معنای مقابلی و مفهوم مخالف هم دارد که اگر [[منافق]] نباشد، [[پیامبر]] می‌تواند برود و [[دعا]] کند و این [[سنت]] پسندیده‌ای است.