شریعه در فقه سیاسی

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث شریعه است. "شریعه" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

شریعه در قرآن - شریعه در حدیث - شریعه در فقه سیاسی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل شریعه (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

اصل آن شرع به معنای "به‌وجود آوردن راهی روشن" (مادی یا معنوی)، مثال مادی آن: مسیر ورود برای دسترسی به آب آشامیدن را "شریعة الماء" می‌گویند و نمونه معنوی دین است که به معنای ایجاد و ارائه برنامه‌ها و راه‌های روشن برای حیات انسانی است و به آن شریعت اطلاق می‌شود.

﴿ثُمَّ جَعَلْنَاكَ عَلَى شَرِيعَةٍ مِنَ الْأَمْرِ فَاتَّبِعْهَا﴾.

آیه شریفه ﴿شَرَعَ لَكُمْ مِنَ الدِّينِ﴾ اشاره به اصولی است که همه امت‌ها و دین‌ها در آن مشترک و مساوی هستند و نسخ و تغییر آنها امکان ندارد.

"شریعت" مجموعه احکامی است که خداوند بر بندگانش در قالب دین تشریع کرده است و این شریعت راه روشنی به سوی حق، سعادت و نجات در آخرت است؛ زیرا شامل اوامر و نواهی الهی، حدود و واجباتی است که به دلایل آشکار بر ما اثبات شده است و دلیل آن قرآن است؛ درحالی ‌که تورات و انجیل به دست کاتبان و علمای یهودی و مسیحی، تحریف و ضایع گشته است.

آیه شریفه ﴿لِكُلٍّ جَعَلْنَا مِنْكُمْ شِرْعَةً وَمِنْهَاجًا﴾ حاوی این نکته مهم است که عطایا و نعمت‌های الهی به نوع بشر (از جمله استعداد و آمادگی‌های آنها) در زمان‌های مختلف، متفاوت است. شریعت و سنن الهی که برای تکمیل سعادت دنیوی و اخروی انسان آمده است، ناگزیر به دلیل هماهنگی با استعدادها و آمادگی‌های انسان‌ها در هر عصر، باید مختلف باشند؛ لذا خداوند برای هر امتی شریعت و طریقه‌ای قرار داده است تا امتحان و ابتلای الهی را نسبت به نعمت‌ها و عطایای ارزانی‌شده به انسان تحقق بخشد.

منابع

• نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم

پانویس