شریعه در فقه سیاسی
این مدخل زیرشاخهٔ بحث شریعه است. شریعه از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: شریعه در فقه سیاسی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
اصل آن شرع به معنای "به‌وجود آوردن راهی روشن" (مادی یا معنوی)، مثال مادی آن: مسیر ورود برای دسترسی به آب آشامیدن را "شریعة الماء" می‌گویند و نمونه معنوی دین است که به معنای ایجاد و ارائه برنامه‌ها و راه‌های روشن برای حیات انسانی است و به آن شریعت اطلاق می‌شود[۱].
ثُمَّ جَعَلْنَاكَ عَلَى شَرِيعَةٍ مِنَ الْأَمْرِ فَاتَّبِعْهَا
[۲].
آیه شریفه شَرَعَ لَكُمْ مِنَ الدِّينِ[۳] اشاره به اصولی است که همه امت‌ها و دین‌ها در آن مشترک و مساوی هستند و نسخ و تغییر آنها امکان ندارد[۴].
"شریعت" مجموعه احکامی است که خداوند بر بندگانش در قالب دین تشریع کرده است و این شریعت راه روشنی به سوی حق، سعادت و نجات در آخرت است؛ زیرا شامل اوامر و نواهی الهی، حدود و واجباتی است که به دلایل آشکار بر ما اثبات شده است و دلیل آن قرآن است؛ درحالی که تورات و انجیل به دست کاتبان و علمای یهودی و مسیحی، تحریف و ضایع گشته است[۵].
آیه شریفه لِكُلٍّ جَعَلْنَا مِنْكُمْ شِرْعَةً وَمِنْهَاجًا[۶] حاوی این نکته مهم است که عطایا و نعمت‌های الهی به نوع بشر (از جمله استعداد و آمادگی‌های آنها) در زمان‌های مختلف، متفاوت است. شریعت و سنن الهی که برای تکمیل سعادت دنیوی و اخروی انسان آمده است، ناگزیر به دلیل هماهنگی با استعدادها و آمادگی‌های انسان‌ها در هر عصر، باید مختلف باشند؛ لذا خداوند برای هر امتی شریعت و طریقه‌ای قرار داده است تا امتحان و ابتلای الهی را نسبت به نعمت‌ها و عطایای ارزانی‌شده به انسان تحقق بخشد[۷].[۸]
منابع
پانویس
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۴۱.
- ↑ «سپس تو را بر آبشخوری از کار (دین) برگماشتیم، از همان پیروی کن و از هوس‌های کسانی که (چیزی) نمی‌دانند پیروی مکن» سوره جاثیه، آیه ۱۸.
- ↑ «از دین، همان را برای شما بیان داشت» سوره شوری، آیه ۱۳.
- ↑ حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۴۵۰.
- ↑ وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج۲۵، ص۲۷۰.
- ↑ «ما به هر یک از شما شریعت و راهی داده‌ایم» سوره مائده، آیه ۴۸.
- ↑ سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۵، ص۳۵۳.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص ۳۶۴-۳۶۵.