ابوالعاص بن منبه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==پانویس== +== پانویس ==)) |
جز (جایگزینی متن - '== جستارهای وابسته == == منابع ==' به '== منابع ==') |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
[[عاص بن منبه بن الحجاج بن عامر]]<ref> السیرة النبویه، ج۲، ص۶۴۱.</ref> پیش از [[هجرت پیامبر]]{{صل}}، [[اسلام]] را پذیرفت؛ امّا به جهت [[دنیاگرایی]]، از [[مهاجرت]] با ایشان خودداری کرد.<ref>جامع‌البیان، مج۴، ج۵، ص۳۱۷ـ۳۱۸.</ref> برخی گفته‌اند: ابوالعاص هنگام [[هجرت]] [[مسلمانان]]، به‌وسیله بستگان و قبیله‌اش محبوس، و از مهاجرت منع شد.<ref>السیرة‌النبویه، ج۲، ص۶۴۱.</ref> قبل از آغاز [[جنگ بدر]] و در پی اخطار سران [[قریش]] که هرکس در [[جنگ]] با مسلمانان شرکت نکند، خانه‌اش ویران و اموالش [[مصادره]] می‌شود،<ref>جامع‌البیان، مج۴، ج۵، ص۳۲۰؛ الدرالمنثور، ج۲، ص۶۴۸.</ref> با [[کراهت]] <ref>جامع‌البیان، مج۴، ج۵، ص۳۱۸.</ref> و از روی [[تقیّه]] <ref>البدایة و النهایه، ج۳، ص۲۳۳.</ref> با آنان همراه شد. گفته‌اند: چون [[سپاه اسلام]] را [[ضعیف]] دید، در [[حقانیت]] اسلام تردید کرد؛<ref>مجمع‌البیان، ج۳، ص۱۵۰.</ref> بدین ترتیب از اسلام برگشت و در حال [[ارتداد]]، در جنگ بدر با شمشیری به نام [[ذوالفقار]]، رو در روی [[علی]]{{ع}} ایستاد و به‌دست ایشان کشته شد.<ref>السیرة النبویه، ج۲، ص۷۱۳؛ جامع‌البیان، مج۴، ج۵، ص۳۱۸.</ref> سپس [[پیامبر اکرم]]، آن [[شمشیر]] را به [[امام علی]] بخشید.<ref>المنمّق، ص۴۱۱.</ref> بر پایه [[نقل]] [[طبری]]، ابوالعاص از جمله [[منافقان]] بیمار دلی بود که می‌گفت: {{متن قرآن|إِذْ يَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَالَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ غَرَّ هَؤُلَاءِ دِينُهُمْ وَمَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ}}<ref>«و (یاد کن) آنگاه را که منافقان و بیماردلان می‌گفتند: اینان را دینشان فریفته است در حالی که هر کس بر خداوند توکّل کند بی‌گمان خداوند پیروزمندی فرزانه است» سوره انفال، آیه ۴۹.</ref><ref>مبهمات القرآن، ج۱، ص۵۱۶.</ref> [[خداوند]] در [[نکوهش]] وی و گروه هم‌کیش او می‌فرماید: {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ تَوَفَّاهُمُ الْمَلَائِكَةُ ظَالِمِي أَنْفُسِهِمْ قَالُوا فِيمَ كُنْتُمْ قَالُوا كُنَّا مُسْتَضْعَفِينَ فِي الْأَرْضِ قَالُوا أَلَمْ تَكُنْ أَرْضُ اللَّهِ وَاسِعَةً فَتُهَاجِرُوا فِيهَا فَأُولَئِكَ مَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَسَاءَتْ مَصِيرًا}}<ref>«از کسانی که فرشتگان جانشان را در حال ستم به خویش می‌گیرند، می‌پرسند: در چه حال بوده‌اید؟ می‌گویند: ما ناتوان شمرده‌شدگان روی زمین بوده‌ایم. می‌گویند: آیا زمین خداوند (آن‌قدر) فراخ نبود که در آن هجرت کنید؟ بنابراین، سرای (پایانی) اینان دوزخ است و بد پایانه‌ای است» سوره نساء، آیه ۹۷.</ref>.<ref>السیرة‌النبویه، ج۲، ص۶۴۱؛ جامع‌البیان، مج۴، ج۵، ص۳۱۸؛ مجمع‌البیان، ج۳، ص۱۵۰.</ref> از [[زمان]] و مکان ولادت و [[زندگی اجتماعی]] و احوال شخصی ابن‌منبه جز موارد مذکور، مطلبی در [[تاریخ]] [[نقل]] نشده است. وی با دیگر [[مشرکان]] کشته شده در [[جنگ بدر]]، در [[چاه]] [[بدر]] مدفون شد<ref>السیرة النبویه، ج۲، ص۶۳۸.</ref>.<ref>[[یحیی پیرعباسی|پیرعباسی، یحیی]]، [[ابوالعاص بن منبه (مقاله)|مقاله «ابوالعاص بن منبه»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۲ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۲.</ref>. | [[عاص بن منبه بن الحجاج بن عامر]]<ref> السیرة النبویه، ج۲، ص۶۴۱.</ref> پیش از [[هجرت پیامبر]]{{صل}}، [[اسلام]] را پذیرفت؛ امّا به جهت [[دنیاگرایی]]، از [[مهاجرت]] با ایشان خودداری کرد.<ref>جامع‌البیان، مج۴، ج۵، ص۳۱۷ـ۳۱۸.</ref> برخی گفته‌اند: ابوالعاص هنگام [[هجرت]] [[مسلمانان]]، به‌وسیله بستگان و قبیله‌اش محبوس، و از مهاجرت منع شد.<ref>السیرة‌النبویه، ج۲، ص۶۴۱.</ref> قبل از آغاز [[جنگ بدر]] و در پی اخطار سران [[قریش]] که هرکس در [[جنگ]] با مسلمانان شرکت نکند، خانه‌اش ویران و اموالش [[مصادره]] می‌شود،<ref>جامع‌البیان، مج۴، ج۵، ص۳۲۰؛ الدرالمنثور، ج۲، ص۶۴۸.</ref> با [[کراهت]] <ref>جامع‌البیان، مج۴، ج۵، ص۳۱۸.</ref> و از روی [[تقیّه]] <ref>البدایة و النهایه، ج۳، ص۲۳۳.</ref> با آنان همراه شد. گفته‌اند: چون [[سپاه اسلام]] را [[ضعیف]] دید، در [[حقانیت]] اسلام تردید کرد؛<ref>مجمع‌البیان، ج۳، ص۱۵۰.</ref> بدین ترتیب از اسلام برگشت و در حال [[ارتداد]]، در جنگ بدر با شمشیری به نام [[ذوالفقار]]، رو در روی [[علی]]{{ع}} ایستاد و به‌دست ایشان کشته شد.<ref>السیرة النبویه، ج۲، ص۷۱۳؛ جامع‌البیان، مج۴، ج۵، ص۳۱۸.</ref> سپس [[پیامبر اکرم]]، آن [[شمشیر]] را به [[امام علی]] بخشید.<ref>المنمّق، ص۴۱۱.</ref> بر پایه [[نقل]] [[طبری]]، ابوالعاص از جمله [[منافقان]] بیمار دلی بود که می‌گفت: {{متن قرآن|إِذْ يَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَالَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ غَرَّ هَؤُلَاءِ دِينُهُمْ وَمَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ}}<ref>«و (یاد کن) آنگاه را که منافقان و بیماردلان می‌گفتند: اینان را دینشان فریفته است در حالی که هر کس بر خداوند توکّل کند بی‌گمان خداوند پیروزمندی فرزانه است» سوره انفال، آیه ۴۹.</ref><ref>مبهمات القرآن، ج۱، ص۵۱۶.</ref> [[خداوند]] در [[نکوهش]] وی و گروه هم‌کیش او می‌فرماید: {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ تَوَفَّاهُمُ الْمَلَائِكَةُ ظَالِمِي أَنْفُسِهِمْ قَالُوا فِيمَ كُنْتُمْ قَالُوا كُنَّا مُسْتَضْعَفِينَ فِي الْأَرْضِ قَالُوا أَلَمْ تَكُنْ أَرْضُ اللَّهِ وَاسِعَةً فَتُهَاجِرُوا فِيهَا فَأُولَئِكَ مَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَسَاءَتْ مَصِيرًا}}<ref>«از کسانی که فرشتگان جانشان را در حال ستم به خویش می‌گیرند، می‌پرسند: در چه حال بوده‌اید؟ می‌گویند: ما ناتوان شمرده‌شدگان روی زمین بوده‌ایم. می‌گویند: آیا زمین خداوند (آن‌قدر) فراخ نبود که در آن هجرت کنید؟ بنابراین، سرای (پایانی) اینان دوزخ است و بد پایانه‌ای است» سوره نساء، آیه ۹۷.</ref>.<ref>السیرة‌النبویه، ج۲، ص۶۴۱؛ جامع‌البیان، مج۴، ج۵، ص۳۱۸؛ مجمع‌البیان، ج۳، ص۱۵۰.</ref> از [[زمان]] و مکان ولادت و [[زندگی اجتماعی]] و احوال شخصی ابن‌منبه جز موارد مذکور، مطلبی در [[تاریخ]] [[نقل]] نشده است. وی با دیگر [[مشرکان]] کشته شده در [[جنگ بدر]]، در [[چاه]] [[بدر]] مدفون شد<ref>السیرة النبویه، ج۲، ص۶۳۸.</ref>.<ref>[[یحیی پیرعباسی|پیرعباسی، یحیی]]، [[ابوالعاص بن منبه (مقاله)|مقاله «ابوالعاص بن منبه»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۲ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۲.</ref>. | ||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ ۴ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۲۰:۰۲
این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
مقدمه
عاص بن منبه بن الحجاج بن عامر[۱] پیش از هجرت پیامبر(ص)، اسلام را پذیرفت؛ امّا به جهت دنیاگرایی، از مهاجرت با ایشان خودداری کرد.[۲] برخی گفته‌اند: ابوالعاص هنگام هجرت مسلمانان، به‌وسیله بستگان و قبیله‌اش محبوس، و از مهاجرت منع شد.[۳] قبل از آغاز جنگ بدر و در پی اخطار سران قریش که هرکس در جنگ با مسلمانان شرکت نکند، خانه‌اش ویران و اموالش مصادره می‌شود،[۴] با کراهت [۵] و از روی تقیّه [۶] با آنان همراه شد. گفته‌اند: چون سپاه اسلام را ضعیف دید، در حقانیت اسلام تردید کرد؛[۷] بدین ترتیب از اسلام برگشت و در حال ارتداد، در جنگ بدر با شمشیری به نام ذوالفقار، رو در روی علی(ع) ایستاد و به‌دست ایشان کشته شد.[۸] سپس پیامبر اکرم، آن شمشیر را به امام علی بخشید.[۹] بر پایه نقل طبری، ابوالعاص از جمله منافقان بیمار دلی بود که می‌گفت: ﴿إِذْ يَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَالَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ غَرَّ هَؤُلَاءِ دِينُهُمْ وَمَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ﴾[۱۰][۱۱] خداوند در نکوهش وی و گروه هم‌کیش او می‌فرماید: ﴿إِنَّ الَّذِينَ تَوَفَّاهُمُ الْمَلَائِكَةُ ظَالِمِي أَنْفُسِهِمْ قَالُوا فِيمَ كُنْتُمْ قَالُوا كُنَّا مُسْتَضْعَفِينَ فِي الْأَرْضِ قَالُوا أَلَمْ تَكُنْ أَرْضُ اللَّهِ وَاسِعَةً فَتُهَاجِرُوا فِيهَا فَأُولَئِكَ مَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَسَاءَتْ مَصِيرًا﴾[۱۲].[۱۳] از زمان و مکان ولادت و زندگی اجتماعی و احوال شخصی ابن‌منبه جز موارد مذکور، مطلبی در تاریخ نقل نشده است. وی با دیگر مشرکان کشته شده در جنگ بدر، در چاه بدر مدفون شد[۱۴].[۱۵].
منابع
پانویس
- ↑ السیرة النبویه، ج۲، ص۶۴۱.
- ↑ جامع‌البیان، مج۴، ج۵، ص۳۱۷ـ۳۱۸.
- ↑ السیرة‌النبویه، ج۲، ص۶۴۱.
- ↑ جامع‌البیان، مج۴، ج۵، ص۳۲۰؛ الدرالمنثور، ج۲، ص۶۴۸.
- ↑ جامع‌البیان، مج۴، ج۵، ص۳۱۸.
- ↑ البدایة و النهایه، ج۳، ص۲۳۳.
- ↑ مجمع‌البیان، ج۳، ص۱۵۰.
- ↑ السیرة النبویه، ج۲، ص۷۱۳؛ جامع‌البیان، مج۴، ج۵، ص۳۱۸.
- ↑ المنمّق، ص۴۱۱.
- ↑ «و (یاد کن) آنگاه را که منافقان و بیماردلان می‌گفتند: اینان را دینشان فریفته است در حالی که هر کس بر خداوند توکّل کند بی‌گمان خداوند پیروزمندی فرزانه است» سوره انفال، آیه ۴۹.
- ↑ مبهمات القرآن، ج۱، ص۵۱۶.
- ↑ «از کسانی که فرشتگان جانشان را در حال ستم به خویش می‌گیرند، می‌پرسند: در چه حال بوده‌اید؟ می‌گویند: ما ناتوان شمرده‌شدگان روی زمین بوده‌ایم. می‌گویند: آیا زمین خداوند (آن‌قدر) فراخ نبود که در آن هجرت کنید؟ بنابراین، سرای (پایانی) اینان دوزخ است و بد پایانه‌ای است» سوره نساء، آیه ۹۷.
- ↑ السیرة‌النبویه، ج۲، ص۶۴۱؛ جامع‌البیان، مج۴، ج۵، ص۳۱۸؛ مجمع‌البیان، ج۳، ص۱۵۰.
- ↑ السیرة النبویه، ج۲، ص۶۳۸.
- ↑ پیرعباسی، یحیی، مقاله «ابوالعاص بن منبه»، دائرة المعارف قرآن کریم، ج۲.