آیات الاحکام در فقه اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱۹: خط ۱۹:


==جایگاه استنباطی==
==جایگاه استنباطی==
[[قرآن کریم]]، نخستین و معتبرترین منبع [[شریعت]] [[مقدّس]]، بلکه ـ از آن جهت که [[سنّت]]، تبیین کننده و شارح [[کتاب اللّه]] است نه منبعی در عرض آن ـ تنها مصدر [[شریعت]] به شمار می‏‌رود.
[[قرآن کریم]]، نخستین و معتبرترین منبع [[شریعت مقدّس]]، بلکه ـ از آن جهت که [[سنّت]]، تبیین کننده و شارح [[کتاب اللّه]] است نه منبعی در عرض آن ـ تنها مصدر [[شریعت]] به شمار می‏‌رود.


علاوه بر این، [[قرآن]] [[میزان]] سنجش [[روایات]] و [[مشروعیّت]] شرایطی است که در [[عقد]] ذکر می‏‌شود، یعنی آن بخش از روایات یا شرایط عقد که مخالف قرآن باشد، مورد عمل قرار نمی‏‌گیرد. از این رو، [[فقها]] در بحث [[اجتهاد]] و [[قضاء]]، [[شناخت]] [[آیات الاحکام]] را از شرایط اجتهاد دانسته‏‌اند.
علاوه بر این، [[قرآن]] [[میزان]] سنجش [[روایات]] و [[مشروعیّت]] شرایطی است که در [[عقد]] ذکر می‏‌شود، یعنی آن بخش از روایات یا شرایط عقد که مخالف قرآن باشد، مورد عمل قرار نمی‏‌گیرد. از این رو، [[فقها]] در بحث [[اجتهاد]] و [[قضاء]]، [[شناخت]] [[آیات الاحکام]] را از شرایط اجتهاد دانسته‏‌اند.


برای تحقّق همین [[هدف]]، فقها از دیرباز به موضوع آیات الاحکام توجّهی ویژه داشته، در معرّفی، [[تفسیر]] و میزان دلالت آنها، کتاب‌های فراوانی نوشته‏‌اند. نخستین دانشمندی که در این موضوع کتاب نگاشته، [[محمّد]] بن [[سائب]] کلبی از [[اصحاب امام باقر]] و [[امام صادق]]{{عم}} است. کتاب‌های «[[فقه]] القرآن»، «[[کنز العرفان فی فقه القرآن]]» و «زبدة البیان فی [[براهین]] أحکام القرآن» به ترتیب، نوشته «[[قطب الدین راوندی]]»، «[[فاضل مقداد]]» و «[[مقدّس]] اردبیلی»، نمونه‏‌هایی از کتاب‌های آیات الاحکام است.
برای تحقّق همین [[هدف]]، فقها از دیرباز به موضوع آیات الاحکام توجّهی ویژه داشته، در معرّفی، [[تفسیر]] و میزان دلالت آنها، کتاب‌های فراوانی نوشته‏‌اند. نخستین دانشمندی که در این موضوع کتاب نگاشته، [[محمّد بن سائب کلبی]] از [[اصحاب امام باقر]] و [[امام صادق]]{{عم}} است. کتاب‌های «[[فقه القرآن]]»، «[[کنز العرفان فی فقه القرآن]]» و «[[زبدة البیان فی براهین أحکام القرآن]]» به ترتیب، نوشته «[[قطب الدین راوندی]]»، «[[فاضل مقداد]]» و «[[مقدّس اردبیلی]]»، نمونه‏‌هایی از کتاب‌های آیات الاحکام است.


تنظیم و تفسیر آیات الاحکام، به شیوه‏‌های گوناگون صورت گرفته که شیوه رایج، بر اساس [[ابواب فقهی]] است.<ref> [[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]] ج۱، صفحه ۱۶۸-۱۷۰.</ref>
تنظیم و تفسیر آیات الاحکام، به شیوه‏‌های گوناگون صورت گرفته که شیوه رایج، بر اساس [[ابواب فقهی]] است.<ref> [[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]] ج۱، صفحه ۱۶۸-۱۷۰.</ref>
۲۱۸٬۲۱۵

ویرایش