حقیقت وحی در اسلام و مسیحیت (پایان‌نامه)

حقیقت وحی در اسلام و مسیحیت
زبان	فارسی
پژوهشگر	اسماعیل دانش (افغانستان)
استاد راهنما	محمد تقی فعالی (ایران)
موضوع	وحی، نبوت، کشف و شهود، مسیحیت و اسلام
مذهب	شیعه
سال دفاع	۱۳۸۵
وابسته به	جامعة المصطفی العالمیة
تعداد صفحات	(نامعلوم)
وبگاه معرف	پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایران داک)

حقیقت وحی در اسلام و مسیحیت پایان‌نامه‌ای است که به موضوع وحی از منظر اسلام و مسیحیت می‌پردازد. این پایان‌نامه توسط آقای اسماعیل دانش نگاشته و در دانشکده الهیات و معارف اسلامی وابسته به جامعة المصطفی العالمیة دفاع شده است. استاد راهنمای این پایان‌نامه آقای محمد تقی فعالی و استاد مشاور این پایان‌نامه آقای سید محمد علی داعی‌نژاد است.

چکیده پایان‌نامه

• پژوهشگر این پایان‌نامه در ابتدای چکیده خود می‌گوید: « پایان‌نامه موجود به عنوان حقیقت وحی در اسلام و مسیحیت با اهداف سهیم شدن در توسعه و تعمیق بخشیدن به پژوهش‌های دینی و پاسخ کامل‌تری به شبهات در حوزه‌ حقیقت وحی در اسلام و مسیحیت در دوران‌های مختلف، تتبع و تدوین شده است که در نوع خود کار جامع و در خصوص وحی مسیحی قبل از قرون وسطی پژوهشی جدید می‌باشد».

• در این رساله آمده است: «این تحقیق به یک سؤال اصلی که حقیقت وحی در اسلام و مسیحیت چیست؟ و به چند سؤال فرعی، طی چهار فصل پاسخ داده است در فصل اول واژگان کلیدی تعریف شده است. از اقسام هشت‌گانه وحی در قرآن، مشخص شده که وحی به معنای رسالت و نبوت مورد بحث است. و گونه‌های وحی نبوی، نحوه‌ دریافت وحی، فرق وحی با الهام و وسوسه و ویژگی‌های وحی تبیین شده است. در فصل دوم از حقیقت وحی در فلسفه و الهیات غرب در چهار دوره‌ مختلف بحث شده است. در دوران قبل از قرون وسطی وحی در عهد جدید بر اساس داده‌های اناجیل و کتاب‌های تفسیری پیرامون آن به این نتیجه رسیده است که عیسی تجسم وحی و کلمه‌ خدا است، عیسی وحی کامل است، و یا اینکه عیسی وحی منزل و تجلی کلمه در دنیا است، در دوران قرون وسطی در سرشت وحی سه دیدگاه یعنی نظریه‌ گزاره‌ای، زبانی و تایخ نجات‌بخشی مطرح بوده است، و به این نتیجه دست یافته است که وحی گزاره‌ای و زبانی مجموعه‌ای از حقایق است که خداوند بر پیامبر القاء کرده است. بر اساس دیدگاه تاریخ نجات‌بخشی وحی از مقوله‌ی فعل و حادثه است که به وسیله‌ آن خود را در عیسی نشان داده و با مصلوب شدنش نجات را عهده‌دار شده است. در دوران نوین نظریه شایرماخر که وحی را تجربه‌ دینی دانسته است بررسی گردیده و در قرن نوزدهم عده‌ای که وحی را نتیجه‌ بروز شخصیت درونی خوانده است. همچنین به تبیین دیدگاه کارل بارت که وحی اصلی شخص مسیح است پرداخته و مشخص کرده که کلام بارت بر تفاوت خدا با سایر جهان بنیان نهاده شده است. در دوران معاصر وحی اصلی شخص مسیح است و وحی در عیسی تجسم یافته است، و یا اینکه وحی مکاشفه مخصوص خدا برای نجات انسان است».

• در این پژوهش آمده است: « حقیقت وحی در فلسفه و الهیات اسلامی از نگاه فیلسوفان، متکلمان، عرفا و وحی از نگاه وحی مورد بررسی قرار گرفته است. و به این نتیجه دست یافته که فارابی و ... وحی را نتیجه عقل فعال دانسته‌اند. از نظر متکلمان به‌طور کلی وحی با دو رویکرد یعنی زبانی و غیر زبانی بحث شده و مشخص شده که دیدگاه تجربه دینی زبانی نیست. از نظر عرفا وحی کشف و شهود عرفانی است، برخی از مفسران وحی را نتیجه بلوغ دانسته‌اند. وحی از نگاه وحی به عنوان درک ویژه و سرشت زبانی داشتن آن، به این نتیجه دست یافته است که حقیقت وحی برای غیر پیامبران، قابل درک و فهم نیست دیگران تنها می‌توانند به آثار آن پی ببرند».
• پژوهشگر این پایان‌نامه: «به مقایسه‌ وحی بین اسلام و مسیحیت، اشتراک‌ها و اختلاف‌های آن تبیین گردیده است و روشن شده است وحی مسیحی قبل از قرون وسطی با وحی اسلامی، در معنا، ماهیت، وحی مکتوب، و ... اختلاف دارد. اشتراک‌ها و اختلاف‌های وحی مسیحی در دوران‌های قرون وسطی و نوین بیان گردیده و روشن شده است که تجربه‌ دینی قابل تطبیق بر وحی نیست. وحی نتیجه بروز شخصیت درونی، در فهم کارل بارت، نتیجه‌ نبوغ و کشف و شهود عرفانی مورد نقد قرار گرفته است. از دیدگاه‌های متکلمان پیرامون وحی، به دست آمده است که نظریه‌ی کلام حادث، کلام لفظی و شعور مرموز قابل قبول است».

فهرست پایان‌نامه

در این باره، اطلاعاتی در دست نیست.

دربارهٔ پدیدآورندگان

• 

  سید محمد علی داعی‌نژاد
  (استاد مشاور)

• 

  محمد تقی فعالی
  (استاد راهنما)

• 

  اسماعیل دانش
  (پژوهشگر)

• پژوهشگر این پایان‌نامه حجت الاسلام و المسلمین اسماعیل دانش (متولد ۱۳۴۹ش، افغانستان)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: احمد پایانی، مصطفی اعتمادی، محمد فاضل لنکرانی و ناصر مکارم شیرازی پیگیری کرد. محقق واحد پاسخ به سؤالات عقیدتی مؤسسه تخصصی کلام امام صادق(ع) و مجتمع آموزش عالی فقه، عضو هیئت رئیسه انجمن علمی پژوهشی کلام اسلامی مجتمع آموزش عالی فقه، عضو شورای سردبیری نشریه زمزم معارف مجتمع آموزش عالی فقه، محقق پژوهشکده فلسفه و کلام دفتر تبلیغات و واحد همایش‌ها و نشست‌های علمی جامعة المصطفی العالمیة از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس در حوزهٔ علمیه، به تألیف مقالات و کتب دینی و اعتقادی مبادرت ورزیده است و تا کنون چندین جلد کتاب به رشته تحریر درآورده است. «بررسی تطبیقی حقیقت وحی در اسلام و مسیحیت»، «امام است نه پیامبر(ص)»، «ویژگی‌های اخلاقی امام صادق»، «عصمت امام علی و اعتراف به خطا»، «عدالت جهانی در انتظار مهدی(ع)»، «امام علی انسانی معصومی که صبر کرد نه بیعت»، «سیمای مهدی در قرآن» و «پژوهش و تحقیق نو در سیره پیامبر اعظم(ص)» برخی از این آثار است.

• استاد راهنمای این پایان‌نامه حجت‌ الاسلام‌ و المسلمین محمد تقی فعالی (متولد ۱۳۴۱ ش، تهران)، تحصیلات حوزوی خود را در محضر اساتیدی همچون حضرات آیات: حسین وحید خراسانی، جواد تبریزی و ناصر مکارم شیرازی پیگیری کرد. وی تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری فلسفه تطبیقی دانشگاه مک گیل کانادا به اتمام رساند. مدیر گروه معرفت‌شناسی دینی و ریاست دانشکده الهیات و فلسفه از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی به راهنمایی و مشاوره پایان‌نامه‌های دانشجویان نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «درآمدی بر معرفت‌شناسی دینی و معاصر»، «ایمان دینی در اسلام و مسیحیت» و «سیک زندگی توحیدی و موفقیت الهی» برخی از این آثار است.

• استاد مشاور این پایان‌نامه حجت‌ الاسلام‌ و المسلمین سید محمد علی داعی‌نژاد (متولد ۱۳۴۲ ش، دزفول)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: عبدالله جوادی آملی، محمد تقی مصباح یزدی و حسین وحید خراسانی پیگیری کرد. عضو هیئت علمی و مسئول بخش مدخل‌یابی دائرةالمعارف علوم عقلی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی و عضو و مدیر گروه حلقه نقد و حکمت و دین‌پژوهی در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی به راهنمایی، مشاوره و داوری پایان‌نامه‌های دانشجویان نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «حکومت علوی»، «ایمان و آزادی از منظر قرآن»، «دین و سیاست» و «امام علی و اصول برخورد با دشمنان»، «چیستی وحی»، «وحی تجربه دینی نیست» و «گفتمان اسلام و حی و نبوت» برخی از این آثار است.

استخراج مقاله از پایان‌نامه

در این باره، اطلاعاتی در دست نیست.

چاپ پایان‌نامه به صورت کتاب

• بررسی تطبیقی حقیقت وحی در اسلام و مسیحیت (کتاب)