عدالت قضایی: تفاوت میان نسخه‌ها

۵۶ بایت حذف‌شده ،  ‏۳۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۲
جز
جز (جایگزینی متن - '\<div\sstyle\=\"background\-color\:\srgb\(252\,\s252\,\s233\)\;\stext\-align\:center\;\sfont\-size\:\s85\%\;\sfont\-weight\:\snormal\;\"\>(.*)\'\'\'\[\[(.*)\]\]\'\'\'(.*)\"\'\'\'(.*)\'\'\'\"(.*)\<\/div\> \<div\sstyle\=\"background\-color\:\srgb\(255\,\s245\,\s227\)\;\stext\-align\:center\;\sfont\-size\:\s85\%\;\sfont\-weight\:\snormal\;\"\>(.*)\<\/div\> \<div\sstyle\=\"background\-color\:\srgb\(206\,242\,\s299\)\;\stext\-align\:center\;\sfont\-size\:\s85\%\;\sfont\-weight\:\sn...)
خط ۸: خط ۸:


==مقدمه==
==مقدمه==
*[[عدالت]] و اجرای دقیق [[حقوق]] در [[مقام]] [[قضاوت]] و [[داوری]]، بعد دیگر [[عدالت اجتماعی]] محسوب می‌شود و به حدی حائز اهمیت است که [[خداوند تعالی]] در [[قرآن]] می‌فرماید: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا قَوَّامِينَ بِالْقِسْطِ شُهَدَاءَ لِلَّهِ وَلَوْ عَلَى أَنْفُسِكُمْ}}<ref>«ای مؤمنان! به دادگری بپاخیزید و برای خداوند گواهی دهید هر چند به زیان خود یا پدر و مادر و یا نزدیکان (تان) باشد» سوره نساء، آیه ۱۳۵.</ref>. همچنین [[دشمنی]] با قومی، نباید [[فرد]] را از رعایت [[عدالت]] و [[انصاف]] درباره آن [[قوم]] باز دارد. {{متن قرآن|لَا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلَى أَلَّا تَعْدِلُوا}}<ref>«و نباید دشمنی با گروهی شما را وادارد که دادگری نکنید» سوره مائده، آیه ۸.</ref> یکی از مصادیق مخاطبین این [[آیه کریمه]]، [[قضات]] هستند که در مسأله مهم و حساس [[قضاوت]] مشغول فعالیت میباشند. [[امام خمینی]] [[مسئولیت]] [[امر]] [[قضا]] را به [[دلیل]] [[ارتباط]] تنگانگ آن با [[جان]] و [[مال]] و نوامیس [[مردم]]، بسیار سنگین توصیف می‌کند<ref>صحیفه امام، ج۱۴، ص۳۳۶.</ref> و بر این [[باور]] است که [[مسئولیت]] [[قضات]] نسبت به سابق و حتی [[صدر اسلام]] خطیرتر است؛ چرا که امروزه [[دستگاه قضایی]]، پاسبان حیثیت [[اسلام]] و [[جمهوری اسلامی]] است و هرگونه تخلّف و [[انحرافی]] در امر [[قضاوت]]، [[مردم]] را نسبت به [[دستگاه قضایی]] و [[روحانیت]] و [[جمهوری اسلامی]] بدبین می‌سازد<ref>صحیفه امام، ج۱۰، ص۲۷۱.</ref>. [[امام خمینی]] به [[دلیل]] حساسیت این بخش از [[نظام]]، راهکارها و توصیه پیشنهاد‌هایی را در جهت بهبود وضع [[قوه قضائیه]] و ایجاد فضایی عادلانه در آن کرده‌اند، از جمله:
* [[عدالت]] و اجرای دقیق [[حقوق]] در [[مقام]] [[قضاوت]] و [[داوری]]، بعد دیگر [[عدالت اجتماعی]] محسوب می‌شود و به حدی حائز اهمیت است که [[خداوند تعالی]] در [[قرآن]] می‌فرماید: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا قَوَّامِينَ بِالْقِسْطِ شُهَدَاءَ لِلَّهِ وَلَوْ عَلَى أَنْفُسِكُمْ}}<ref>«ای مؤمنان! به دادگری بپاخیزید و برای خداوند گواهی دهید هر چند به زیان خود یا پدر و مادر و یا نزدیکان (تان) باشد» سوره نساء، آیه ۱۳۵.</ref>. همچنین [[دشمنی]] با قومی، نباید [[فرد]] را از رعایت [[عدالت]] و [[انصاف]] درباره آن [[قوم]] باز دارد. {{متن قرآن|لَا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلَى أَلَّا تَعْدِلُوا}}<ref>«و نباید دشمنی با گروهی شما را وادارد که دادگری نکنید» سوره مائده، آیه ۸.</ref> یکی از مصادیق مخاطبین این [[آیه کریمه]]، [[قضات]] هستند که در مسأله مهم و حساس [[قضاوت]] مشغول فعالیت میباشند. [[امام خمینی]] [[مسئولیت]] [[امر]] [[قضا]] را به [[دلیل]] [[ارتباط]] تنگانگ آن با [[جان]] و [[مال]] و نوامیس [[مردم]]، بسیار سنگین توصیف می‌کند<ref>صحیفه امام، ج۱۴، ص۳۳۶.</ref> و بر این [[باور]] است که [[مسئولیت]] [[قضات]] نسبت به سابق و حتی [[صدر اسلام]] خطیرتر است؛ چرا که امروزه [[دستگاه قضایی]]، پاسبان حیثیت [[اسلام]] و [[جمهوری اسلامی]] است و هرگونه تخلّف و [[انحرافی]] در امر [[قضاوت]]، [[مردم]] را نسبت به [[دستگاه قضایی]] و [[روحانیت]] و [[جمهوری اسلامی]] بدبین می‌سازد<ref>صحیفه امام، ج۱۰، ص۲۷۱.</ref>. [[امام خمینی]] به [[دلیل]] حساسیت این بخش از [[نظام]]، راهکارها و توصیه پیشنهاد‌هایی را در جهت بهبود وضع [[قوه قضائیه]] و ایجاد فضایی عادلانه در آن کرده‌اند، از جمله:
*'''توجه به صلاحیت [[قاضی]]''': از منظر [[امام خمینی]]، [[قضاوت]]، [[حق]] افراد دانشمند، [[عادل]] و با تقواست و یک [[لغزش]] در امر [[قضاوت]] گاه ممکن است یک [[کشور]] را از بین ببرد یا یک خانواده‌ای را [[تضعیف]] سازد و عکس این قضیه نیز صادق است<ref>صحیفه امام، ج۱۷، ص۲۳۲.</ref>. لذا [[حوزه‌های علمیه]] باید در [[تربیت]] [[قضات]] [[متعهد]] کوشا باشند<ref>صحیفه امام، ج۱۷، ص۳۷۹.</ref>.
*'''توجه به صلاحیت [[قاضی]]''': از منظر [[امام خمینی]]، [[قضاوت]]، [[حق]] افراد دانشمند، [[عادل]] و با تقواست و یک [[لغزش]] در امر [[قضاوت]] گاه ممکن است یک [[کشور]] را از بین ببرد یا یک خانواده‌ای را [[تضعیف]] سازد و عکس این قضیه نیز صادق است<ref>صحیفه امام، ج۱۷، ص۲۳۲.</ref>. لذا [[حوزه‌های علمیه]] باید در [[تربیت]] [[قضات]] [[متعهد]] کوشا باشند<ref>صحیفه امام، ج۱۷، ص۳۷۹.</ref>.
*'''[[لزوم]] [[حفظ]] بی‌طرفی کامل توسط [[قاضی]]''': برای [[اجرای عدالت]] در امر [[قضا]]، باید دو طرف دعوا، از همه لحاظ حتی در نگاه کردن میان آن دو، در نزد [[قاضی]] یکسان باشد و [[قاضی]] در [[مقام]] [[قضاوت]]، تفاوتی میان [[برادر]] و [[دشمن]] خود قائل نشود<ref>صحیفه امام، ج۱۳، ص۱۱۵.</ref>.
*'''[[لزوم]] [[حفظ]] بی‌طرفی کامل توسط [[قاضی]]''': برای [[اجرای عدالت]] در امر [[قضا]]، باید دو طرف دعوا، از همه لحاظ حتی در نگاه کردن میان آن دو، در نزد [[قاضی]] یکسان باشد و [[قاضی]] در [[مقام]] [[قضاوت]]، تفاوتی میان [[برادر]] و [[دشمن]] خود قائل نشود<ref>صحیفه امام، ج۱۳، ص۱۱۵.</ref>.
خط ۱۴: خط ۱۴:
*'''[[لزوم]] دقت و [[احتیاط]] در [[اجرای حدود]]''': از دید [[امام خمینی]] در [[اجرای حدود]] به خصوص در مورد جرایمی که ثبوتشان به آسانی امکان‌پذیر نیست، باید بر طبق [[موازین شرعی]] عمل کرده و از [[عجله]] و [[شتابزدگی]] در این باره اجتناب نمود؛ چرا که پای [[آبرو]] و حیثیت افراد در میان است<ref>صحیفه امام، ج۱۰، ص۲۷۲.</ref>. [[سستی]]، [[سهل‌انگاری]] و یا ترحّم در اجرای [[قصاص]] و تعزیرات [[اسلامی]] نیز قابل [[پذیرش]] نیست و [[قاضی]] در این موارد باید قسی‌القلب باشد<ref>صحیفه امام، ج۱۳، ص۱۱۵.</ref>.
*'''[[لزوم]] دقت و [[احتیاط]] در [[اجرای حدود]]''': از دید [[امام خمینی]] در [[اجرای حدود]] به خصوص در مورد جرایمی که ثبوتشان به آسانی امکان‌پذیر نیست، باید بر طبق [[موازین شرعی]] عمل کرده و از [[عجله]] و [[شتابزدگی]] در این باره اجتناب نمود؛ چرا که پای [[آبرو]] و حیثیت افراد در میان است<ref>صحیفه امام، ج۱۰، ص۲۷۲.</ref>. [[سستی]]، [[سهل‌انگاری]] و یا ترحّم در اجرای [[قصاص]] و تعزیرات [[اسلامی]] نیز قابل [[پذیرش]] نیست و [[قاضی]] در این موارد باید قسی‌القلب باشد<ref>صحیفه امام، ج۱۳، ص۱۱۵.</ref>.
*'''[[پرهیز]] از تطویل در رسیدگی به پرونده‌ها''': یکی دیگر از مصادیق [[اجرای عدالت]] در دستگاه‌های [[قضایی]] از دیدگاه [[امام خمینی]]، تضییع نکردن وقت [[شریف]] [[مردم]] در راهروهای دادسراهاست. بنابراین زمان رسیدگی به محاکمات باید تا حد امکان تقلیل یابد<ref>صحیفه امام، ج۷، ص۲۷۱.</ref>. رسیدگی سریع به پرونده‌های [[زندانیان]] و خصوصاً آنان که جرمشان مادون [[جرم]] گروهک‌های مفسدین و ملحدین اغتشاش‌گر است، نیز باید در [[دستور]] کار [[مسئولان]] [[قضایی]] قرار گیرد. همچنین رسیدگی به پرونده‌های کسانی که به عللی به تعویق افتاده است، [[اولویت]] دارد<ref>صحیفه امام، ج۱۶، ص۴۴.</ref><ref>[[سلیمان خاکبان|خاکبان، سلیمان]]، [[رقیه یوسفی|یوسفی، رقیه]]، [[عدالت اسلامی (مقاله)|"عدالت اسلامی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]]</ref>.
*'''[[پرهیز]] از تطویل در رسیدگی به پرونده‌ها''': یکی دیگر از مصادیق [[اجرای عدالت]] در دستگاه‌های [[قضایی]] از دیدگاه [[امام خمینی]]، تضییع نکردن وقت [[شریف]] [[مردم]] در راهروهای دادسراهاست. بنابراین زمان رسیدگی به محاکمات باید تا حد امکان تقلیل یابد<ref>صحیفه امام، ج۷، ص۲۷۱.</ref>. رسیدگی سریع به پرونده‌های [[زندانیان]] و خصوصاً آنان که جرمشان مادون [[جرم]] گروهک‌های مفسدین و ملحدین اغتشاش‌گر است، نیز باید در [[دستور]] کار [[مسئولان]] [[قضایی]] قرار گیرد. همچنین رسیدگی به پرونده‌های کسانی که به عللی به تعویق افتاده است، [[اولویت]] دارد<ref>صحیفه امام، ج۱۶، ص۴۴.</ref><ref>[[سلیمان خاکبان|خاکبان، سلیمان]]، [[رقیه یوسفی|یوسفی، رقیه]]، [[عدالت اسلامی (مقاله)|"عدالت اسلامی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]]</ref>.
== جستارهای وابسته ==


== منابع ==
== منابع ==
خط ۲۷: خط ۲۵:
{{عدالت}}
{{عدالت}}


[[رده:مدخل]]
[[رده:عدالت قضایی]]
[[رده:عدالت قضایی]]
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش