اصحاب اعراف: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۹ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۴۰

دربارۀ اعراف و اصحاب اعراف، بحث‌های بسیار و تعریف‌های مختلفی است. در یک اصطلاح، اعراف مرحله و عالمی بلندمرتبه است میان بهشت و دوزخ. در اصطلاح دیگر، جهانی مافوق که اهل آن (اصحاب اعراف) همه را به چهره می‌شناسند و می‌توانند به اهل بهشت و جهنم، به اذن خداوندی دستور بدهند و راهنمایی کنند ﴿وَبَيْنَهُمَا حِجَابٌ وَعَلَى الأَعْرَافِ رِجَالٌ يَعْرِفُونَ كُلاًّ بِسِيمَاهُمْ وَنَادَوْا أَصْحَابَ الْجَنَّةِ أَن سَلامٌ عَلَيْكُمْ لَمْ يَدْخُلُوهَا وَهُمْ يَطْمَعُونَ*وَإِذَا صُرِفَتْ أَبْصَارُهُمْ تِلْقَاء أَصْحَابِ النَّارِ قَالُواْ رَبَّنَا لاَ تَجْعَلْنَا مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ*وَنَادَى أَصْحَابُ الأَعْرَافِ رِجَالاً يَعْرِفُونَهُمْ بِسِيمَاهُمْ قَالُواْ مَا أَغْنَى عَنكُمْ جَمْعُكُمْ وَمَا كُنتُمْ تَسْتَكْبِرُونَ﴾^[۱] ^[۲]

مقدمه

اعراف از ریشۀ عرف به معنای شناخت و پذیرش است، که نقطه مقابل آن انکار و ردّ است. اعتراف هم از این ریشه است، گردن نهادن به چیزی و پذیرفتن آن.^[۳] در روایات، به یک معنی اصحاب اعراف همان ائمه و اهل بیت(ع) معرفی شده‌اند که ورود به بهشت، منوط به شناخت و اطاعت آنان است. حضرت علی(ع) فرمود: "نحن الأعراف، نوقف بین الجنّة، فلا یدخل الجنّة الاّ من عرفنا و عرفناه"^[۴]، اینکه ورود به بهشت در سایۀ معرفت به اعراف علی(ع) و آل او است، در روایات متعدّدی آمده است. از علی(ع) روایت است: اصحاب اعراف ماییم، یاران خود را از چهره‌شان می‌شناسیم، اعراف ماییم که خدا را هم جز از راه شناخت ما نمی‌توان شناخت و اعراف ماییم که خداوند متعال در روز قیامت ما را بر صراط به معرّفی قرار می‌دهد و جز کسی که ما را بشناسد و ما او را بشناسیم، وارد بهشت نمی‌شود. ^[۵] با این حساب، هم اعراف جایگاه مهمی است، هم اصحاب اعراف موقعیت ممتازی در قیامت دارند. اینگونه روایات، شأن والای عترت و مقام امامان(ع) را نشان می‌دهد.^[۶] سلمان فارسی نقل می‌کند که بیش از ده‌بار از پیامبر خدا(ص) شنیدم که فرمود: "یا علیّ! إنّک و الأوصیاء من بعدک اعراف بین الجنّة و النّار..."^[۷] در معنای اصحاب اعراف، این نیز گفته شده که جایی میان بهشت و جهنم است که گروهی آنجا ساکن می‌شوند که نه مستحقّ بهشتند نه عقاب دوزخ، به امید فرمان الهی و شفاعتند تا آنکه به آنان اذن داده شود وارد بهشت شوند، یا جایی است که کسانی غیر مکلّف در آنجا ساکنند که نه مستحقّ بهشتند نه دوزخ.^[۸]

منابع

محدثی، جواد، فرهنگ غدیر

پانویس

↑ اعراف، آیه ۴۶ تا ۴۸
↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۷۲.
↑ مفردات راغب
↑ «اعراف ماییم، ما را در میان بهشت نگه می‌دارند و جز کسی که ما را بشناسد و ما او را بشناسیم، وارد بهشت نمی‌شود.» تفسیر مرآة الأنوار، ص ۲۳۷
↑ نحن أصحاب الأعراف، نعرف أنصارنا بسیماهم، و نحن الأعراف الّذی لا یعرف اللّه عزّ و جلّ الاّ بسبیل معرفتنا، و نحن الأعراف، یعرّفنا اللّه عزّ و جلّ یوم القیامة علی الصّراط، فلا یدخل الجنّة الاّ من عرفنا و عرفناه...؛ اصول کافی، ج ۱ ص ۱۸۴ ح ۹
↑ دربارۀ اعراف و معانی آن و روایاتش ر. ک: بحار الأنوار، ج ۸ ص ۳۲۹(باب الأعراف) نیز: المیزان، ج ۸ ص ۱۳۴
↑ «یا علی، تو و جانشینان پس از تو، اعراف میان بهشت و دوزخند، جز کسی که شما را بشناسد و شما بشناسیدش وارد بهشت نمی‌شود و جز آنان که شما را انکار کنند و نشناسند و شما آنان را نشناسید، وارد دوزخ نمی‌گردند.» دربارۀ اعراف و معانی آن و روایاتش ر. ک: بحار الأنوار، ج ۸ ص ۳۲۹(باب الأعراف) نیز: المیزان، ج ۸ ص ۱۳۴
↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۷۲.

[1] اعراف، آیه ۴۶ تا ۴۸

[2] محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۷۲.

[3] مفردات راغب

[4] «اعراف ماییم، ما را در میان بهشت نگه می‌دارند و جز کسی که ما را بشناسد و ما او را بشناسیم، وارد بهشت نمی‌شود.» تفسیر مرآة الأنوار، ص ۲۳۷

[5] نحن أصحاب الأعراف، نعرف أنصارنا بسیماهم، و نحن الأعراف الّذی لا یعرف اللّه عزّ و جلّ الاّ بسبیل معرفتنا، و نحن الأعراف، یعرّفنا اللّه عزّ و جلّ یوم القیامة علی الصّراط، فلا یدخل الجنّة الاّ من عرفنا و عرفناه...؛ اصول کافی، ج ۱ ص ۱۸۴ ح ۹

[6] دربارۀ اعراف و معانی آن و روایاتش ر. ک: بحار الأنوار، ج ۸ ص ۳۲۹(باب الأعراف) نیز: المیزان، ج ۸ ص ۱۳۴

[7] «یا علی، تو و جانشینان پس از تو، اعراف میان بهشت و دوزخند، جز کسی که شما را بشناسد و شما بشناسیدش وارد بهشت نمی‌شود و جز آنان که شما را انکار کنند و نشناسند و شما آنان را نشناسید، وارد دوزخ نمی‌گردند.» دربارۀ اعراف و معانی آن و روایاتش ر. ک: بحار الأنوار، ج ۸ ص ۳۲۹(باب الأعراف) نیز: المیزان، ج ۸ ص ۱۳۴

[8] محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۷۲.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-#تغییر_مسیر [[اعراف]]{{مدخل مرتبط
+{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[اصحاب اعراف در قرآن]] - [[اصحاب اعراف در حدیث]] - [[اصحاب اعراف در کلام اسلامی]] - [[اصحاب اعراف در گفتگوهای بین‌المذاهب]]| پرسش مرتبط  = }}
-| موضوع مرتبط =
-| عنوان مدخل  =
-| مداخل مرتبط = [[اصحاب اعراف در قرآن]] - [[اصحاب اعراف در حدیث]] - [[اصحاب اعراف در کلام اسلامی]] - [[اصحاب اعراف در گفتگوهای بین‌المذاهب]]
-| پرسش مرتبط  = اصحاب اعراف (پرسش)
-}}
-<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
 دربارۀ اعراف و اصحاب اعراف، بحث‌های بسیار و تعریف‌های مختلفی است. در یک اصطلاح، اعراف مرحله و عالمی بلندمرتبه است میان بهشت و دوزخ. در اصطلاح دیگر، جهانی مافوق که اهل آن (اصحاب اعراف) همه را به چهره می‌شناسند و می‌توانند به اهل [[بهشت]] و [[جهنم]]، به اذن خداوندی دستور بدهند و راهنمایی کنند {{متن قرآن|وَبَيْنَهُمَا حِجَابٌ وَعَلَى الأَعْرَافِ رِجَالٌ يَعْرِفُونَ كُلاًّ بِسِيمَاهُمْ وَنَادَوْا أَصْحَابَ الْجَنَّةِ أَن سَلامٌ عَلَيْكُمْ لَمْ يَدْخُلُوهَا وَهُمْ يَطْمَعُونَ*وَإِذَا صُرِفَتْ أَبْصَارُهُمْ تِلْقَاء أَصْحَابِ النَّارِ قَالُواْ رَبَّنَا لاَ تَجْعَلْنَا مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ*وَنَادَى أَصْحَابُ الأَعْرَافِ رِجَالاً يَعْرِفُونَهُمْ بِسِيمَاهُمْ قَالُواْ مَا أَغْنَى عَنكُمْ جَمْعُكُمْ وَمَا كُنتُمْ تَسْتَكْبِرُونَ}}<ref>اعراف، آیه ۴۶ تا ۴۸</ref> <ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۷۲.</ref>
 ==مقدمه==
-*اعراف از ریشۀ عرف به معنای شناخت و پذیرش است، که نقطه مقابل آن انکار و ردّ است. اعتراف هم از این ریشه است، گردن نهادن به چیزی و پذیرفتن آن.<ref>مفردات راغب</ref> در روایات، به یک معنی اصحاب اعراف همان [[ائمه]] و [[اهل بیت]]{{عم}} معرفی شده‌اند که ورود به بهشت، منوط به شناخت و اطاعت آنان است. [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} فرمود: {{عربی|"نحن الأعراف، نوقف بین الجنّة، فلا یدخل الجنّة الاّ من عرفنا و عرفناه"}}<ref>«اعراف ماییم، ما را در میان بهشت نگه می‌دارند و جز کسی که ما را بشناسد و ما او را بشناسیم، وارد بهشت نمی‌شود.» تفسیر مرآة الأنوار، ص ۲۳۷</ref>، اینکه ورود به بهشت در سایۀ معرفت به اعراف [[امام علی|علی]]{{ع}} و [[آل علی|آل او]] است، در روایات متعدّدی آمده است. از [[امام علی|علی]]{{ع}} روایت است: اصحاب اعراف ماییم، یاران خود را از چهره‌شان می‌شناسیم، اعراف ماییم که خدا را هم جز از راه شناخت ما نمی‌توان شناخت و اعراف ماییم که خداوند متعال در روز قیامت ما را بر صراط به معرّفی قرار می‌دهد و جز کسی که ما را بشناسد و ما او را بشناسیم، وارد بهشت نمی‌شود. <ref>{{عربی|نحن أصحاب الأعراف، نعرف أنصارنا بسیماهم، و نحن الأعراف الّذی لا یعرف اللّه عزّ و جلّ الاّ بسبیل معرفتنا، و نحن الأعراف، یعرّفنا اللّه عزّ و جلّ یوم القیامة علی الصّراط، فلا یدخل الجنّة الاّ من عرفنا و عرفناه...}}؛ اصول کافی، ج ۱ ص ۱۸۴ ح ۹</ref> با این حساب، هم اعراف جایگاه مهمی است، هم اصحاب اعراف موقعیت ممتازی در [[قیامت]] دارند. اینگونه روایات، شأن والای [[عترت]] و مقام [[امامان]]{{عم}} را نشان می‌دهد.<ref>دربارۀ اعراف و معانی آن و روایاتش ر. ک: بحار الأنوار، ج ۸ ص ۳۲۹(باب الأعراف) نیز: المیزان، ج ۸ ص ۱۳۴</ref> سلمان فارسی نقل می‌کند که بیش از ده‌بار از [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]]{{صل}} شنیدم که فرمود: {{عربی|"یا  علیّ! إنّک و الأوصیاء من بعدک اعراف بین الجنّة و النّار..."}}<ref>«یا علی، تو و جانشینان پس از تو، اعراف میان بهشت و دوزخند، جز کسی که شما را بشناسد و شما بشناسیدش وارد بهشت نمی‌شود و جز آنان که شما را انکار کنند و نشناسند و شما آنان را نشناسید، وارد دوزخ نمی‌گردند.» دربارۀ اعراف و معانی آن و روایاتش ر. ک: بحار الأنوار، ج ۸ ص ۳۲۹(باب الأعراف) نیز: المیزان، ج ۸ ص ۱۳۴</ref> در معنای اصحاب اعراف، این نیز گفته شده که جایی میان بهشت و جهنم است که گروهی آنجا ساکن می‌شوند که نه مستحقّ بهشتند نه عقاب دوزخ، به امید فرمان الهی و [[شفاعت|شفاعتند]] تا آنکه به آنان اذن داده شود وارد بهشت شوند، یا جایی است که کسانی غیر مکلّف در آنجا ساکنند که نه مستحقّ بهشتند نه دوزخ.<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۷۲.</ref>
+اعراف از ریشۀ عرف به معنای شناخت و پذیرش است، که نقطه مقابل آن انکار و ردّ است. اعتراف هم از این ریشه است، گردن نهادن به چیزی و پذیرفتن آن.<ref>مفردات راغب</ref> در روایات، به یک معنی اصحاب اعراف همان [[ائمه]] و [[اهل بیت]]{{عم}} معرفی شده‌اند که ورود به بهشت، منوط به شناخت و اطاعت آنان است. [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} فرمود: {{عربی|"نحن الأعراف، نوقف بین الجنّة، فلا یدخل الجنّة الاّ من عرفنا و عرفناه"}}<ref>«اعراف ماییم، ما را در میان بهشت نگه می‌دارند و جز کسی که ما را بشناسد و ما او را بشناسیم، وارد بهشت نمی‌شود.» تفسیر مرآة الأنوار، ص ۲۳۷</ref>، اینکه ورود به بهشت در سایۀ معرفت به اعراف [[امام علی|علی]]{{ع}} و [[آل علی|آل او]] است، در روایات متعدّدی آمده است. از [[امام علی|علی]]{{ع}} روایت است: اصحاب اعراف ماییم، یاران خود را از چهره‌شان می‌شناسیم، اعراف ماییم که خدا را هم جز از راه شناخت ما نمی‌توان شناخت و اعراف ماییم که خداوند متعال در روز قیامت ما را بر صراط به معرّفی قرار می‌دهد و جز کسی که ما را بشناسد و ما او را بشناسیم، وارد بهشت نمی‌شود. <ref>{{عربی|نحن أصحاب الأعراف، نعرف أنصارنا بسیماهم، و نحن الأعراف الّذی لا یعرف اللّه عزّ و جلّ الاّ بسبیل معرفتنا، و نحن الأعراف، یعرّفنا اللّه عزّ و جلّ یوم القیامة علی الصّراط، فلا یدخل الجنّة الاّ من عرفنا و عرفناه...}}؛ اصول کافی، ج ۱ ص ۱۸۴ ح ۹</ref> با این حساب، هم اعراف جایگاه مهمی است، هم اصحاب اعراف موقعیت ممتازی در [[قیامت]] دارند. اینگونه روایات، شأن والای [[عترت]] و مقام [[امامان]]{{عم}} را نشان می‌دهد.<ref>دربارۀ اعراف و معانی آن و روایاتش ر. ک: بحار الأنوار، ج ۸ ص ۳۲۹(باب الأعراف) نیز: المیزان، ج ۸ ص ۱۳۴</ref> سلمان فارسی نقل می‌کند که بیش از ده‌بار از [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]]{{صل}} شنیدم که فرمود: {{عربی|"یا  علیّ! إنّک و الأوصیاء من بعدک اعراف بین الجنّة و النّار..."}}<ref>«یا علی، تو و جانشینان پس از تو، اعراف میان بهشت و دوزخند، جز کسی که شما را بشناسد و شما بشناسیدش وارد بهشت نمی‌شود و جز آنان که شما را انکار کنند و نشناسند و شما آنان را نشناسید، وارد دوزخ نمی‌گردند.» دربارۀ اعراف و معانی آن و روایاتش ر. ک: بحار الأنوار، ج ۸ ص ۳۲۹(باب الأعراف) نیز: المیزان، ج ۸ ص ۱۳۴</ref> در معنای اصحاب اعراف، این نیز گفته شده که جایی میان بهشت و جهنم است که گروهی آنجا ساکن می‌شوند که نه مستحقّ بهشتند نه عقاب دوزخ، به امید فرمان الهی و [[شفاعت|شفاعتند]] تا آنکه به آنان اذن داده شود وارد بهشت شوند، یا جایی است که کسانی غیر مکلّف در آنجا ساکنند که نه مستحقّ بهشتند نه دوزخ.<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۷۲.</ref>
 ==منابع==
-* [[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']]
+[[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']]
 ==پانویس==