تسلیط

تسلیط از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: تسلیط در قرآن - تسلیط در حدیث - تسلیط در فقه سیاسی - پرسش‌های مرتبط

مقدمه

• تسلیط: تسلط‌ یافتن، سلطه‌ دادن و چیره‌ ساختن. اصل آن "سلط" به معنای قوّت و زور، تمکن با برتری و تفوّق (قهری یا غیرقهری).
• ﴿وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَسَلَّطَهُمْ عَلَيْكُمْ فَلَقَاتَلُوكُمْ﴾.
• "سلطه" در قرآن کریم به خداوند نسبت داده شده است و سلطه انسان‌ها بر یکدیگر یا افراد خاص (مانند انبیا) به اراده و اذن الهی بوده است: ﴿اللَّهَ يُسَلِّطُ رُسُلَهُ عَلَى مَنْ يَشَاءُ﴾ و ﴿وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَسَلَّطَهُمْ عَلَيْكُمْ فَلَقَاتَلُوكُمْ﴾؛ لذا در اندیشه سیاسی اسلام، قاعده‌ای تحت عنوان "اصل عدم سلطه" انسان‌ها بر یکدیگر وجود دارد که هرگونه سلطه انسانی را بر یکدیگر نفی می‌کند؛ مگر اینکه از جانب شرع یا عقل، حکمی بر سلطه پذیری یا سلطه بخشی صادر شده باشد.
• در علم سیاست سلطه رابطه‌ای آمیخته به قدرت بین دو فرد، دو گروه یا دو دولت است که به موجب آن، یک طرف بر طرف دیگر مسلط گردد. سلطه، مظهر عینی و ملموس قدرت است. در اساسِ هر سلطه سیاسی رابطه فرماندهی و فرمانبری وجود دارد.

منابع

• نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم

جستارهای وابسته

• سلطه
• ریاست

پانویس