رشد روحیه صبر و استقامت به عنوان یکی از آثار روان‌شناختی انتظار در بعد رشد شخصیت روانی به چه معناست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

جز (جایگزینی متن - 'مهدویت]]. {{پایان}} {{پایان}} == پانویس == {{پانویس}}' به 'مهدویت]]. {{پایان منبع جامع}} == پانویس == {{پانویس}}')
جز (جایگزینی متن - '. ::::::' به '. ')
خط ۱۲۱: خط ۱۲۱:
«یکی از مؤلفه‌های مهم و موفقیت‌آمیز در [[زندگی]] [[انسان]]، وجود عامل [[صبر]] و [[شکیبایی]] در [[زندگی فردی]] و [[اجتماعی]] به خصوص در روابط [[خانوادگی]] است. [[قرآن کریم]] [[مؤمنان]] را به [[صبر]] و [[پایداری]] [[دعوت]] می‌کند و صبرپیشگی را زمینه دریافت [[معارف الهی]] دانسته است<ref>{{متن قرآن|وَقَالَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَيْلَكُمْ ثَوَابُ اللَّهِ خَيْرٌ لِمَنْ آمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا وَلَا يُلَقَّاهَا إِلَّا الصَّابِرُونَ}} «و دانشوران گفتند: وای بر شما! پاداش خداوند برای آن کس که ایمان آورد و کرداری شایسته دارد بهتر است و آن را جز به شکیبایان فرا نیاموزند» سوره قصص، آیه ۸۰.</ref>؛ چراکه در [[صبر]] فواید بی شماری برای [[تربیت نفس]]، تقویت شخصیت و افزایش [[توانایی]] [[انسان]] در برابر سختی‌ها و [[مصائب]] نهفته است، [[صبر]] به [[انسان]] می‌آموزد که در بذل جهد و تلاش برای تحقق اهداف [[علمی]] و عملی مداومت ورزد و تا رسیدن به نتیجه مطلوب بردبار باشد. شرایط بسیار دشوار [[عصر غیبت]] که دوران دوری از [[حجت الهی]]، هجمه [[دشمنان دین]] برای خاموش ساختن [[نور الهی]] و کمی [[یاران]] و [[یاوران]] [[دین]] معرفی شده<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، ج۲، ص۵۱۴.</ref> مستلزم آن است که [[منتظران راستین]]، با [[استقامت]] در برابر مشکلات و گرفتاریها بایستند واز موجودیت و [[هویت]] [[شیعی]] خود [[دفاع]] و از تعجیل و شتاب که نقطه مقابل [[صبر]] است پرهیز نمایند<ref>استرآبادی، علی، تأویل الآیات الظاهرة، ص٢۵۶.</ref>.
«یکی از مؤلفه‌های مهم و موفقیت‌آمیز در [[زندگی]] [[انسان]]، وجود عامل [[صبر]] و [[شکیبایی]] در [[زندگی فردی]] و [[اجتماعی]] به خصوص در روابط [[خانوادگی]] است. [[قرآن کریم]] [[مؤمنان]] را به [[صبر]] و [[پایداری]] [[دعوت]] می‌کند و صبرپیشگی را زمینه دریافت [[معارف الهی]] دانسته است<ref>{{متن قرآن|وَقَالَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَيْلَكُمْ ثَوَابُ اللَّهِ خَيْرٌ لِمَنْ آمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا وَلَا يُلَقَّاهَا إِلَّا الصَّابِرُونَ}} «و دانشوران گفتند: وای بر شما! پاداش خداوند برای آن کس که ایمان آورد و کرداری شایسته دارد بهتر است و آن را جز به شکیبایان فرا نیاموزند» سوره قصص، آیه ۸۰.</ref>؛ چراکه در [[صبر]] فواید بی شماری برای [[تربیت نفس]]، تقویت شخصیت و افزایش [[توانایی]] [[انسان]] در برابر سختی‌ها و [[مصائب]] نهفته است، [[صبر]] به [[انسان]] می‌آموزد که در بذل جهد و تلاش برای تحقق اهداف [[علمی]] و عملی مداومت ورزد و تا رسیدن به نتیجه مطلوب بردبار باشد. شرایط بسیار دشوار [[عصر غیبت]] که دوران دوری از [[حجت الهی]]، هجمه [[دشمنان دین]] برای خاموش ساختن [[نور الهی]] و کمی [[یاران]] و [[یاوران]] [[دین]] معرفی شده<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، ج۲، ص۵۱۴.</ref> مستلزم آن است که [[منتظران راستین]]، با [[استقامت]] در برابر مشکلات و گرفتاریها بایستند واز موجودیت و [[هویت]] [[شیعی]] خود [[دفاع]] و از تعجیل و شتاب که نقطه مقابل [[صبر]] است پرهیز نمایند<ref>استرآبادی، علی، تأویل الآیات الظاهرة، ص٢۵۶.</ref>.


چنان‌چه در [[روایت]] [[امام رضا]]{{ع}} [[صبر]] و [[انتظار فرج]] به عنوان دو قرین تحسین شده معرفی شده<ref>عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، ج۲، ص۲۰؛ فیض کاشانی، تفسیر صافی، ج۲، ص۴۷۰.</ref> و [[مؤمنان راستین]] به [[صبر]] پیشگی و [[استقامت]] در برابر [[یأس]] و [[ناامیدی]] [[دعوت]]<ref>حویزی، عبدعلی بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، ج۲، ص۲۹۰.</ref> و [[منتظران]] [[ظهور حضرت حجت]]{{ع}} به سبب [[صبر]] از [[یاران]] [[رسول]] خاتم{{صل}} و [[اصحاب بدر]] [[برتر]] شمرده شده‌اند<ref>نیلی نجفی، علی بن عبدالکریم، منتخب الأنوار المضیئه، ص٢۵.</ref>. انتظارِ حرکت آفرین و پویا، از خاستگاه‌های اصلی [[پایبندی]] به [[تکلیف]] شمرده شده و این [[توان]] را در [[منتظِر]] ایجاد می‌کند که صبرش مغلوب حوادث نگردد. [[منتظِر]] واقعیِ ظهورِ [[حضرت مهدی]]{{ع}}، به [[پیشوایان]] [[راستین]] و [[اسوه]] های [[صبر]] و [[ایستادگی]] [[تأسی]] می‌کند<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۲۲.</ref> و در برابر عوامل درونی و بیرونی انحراف، پابرجا و [[استوار]] است و با کلید [[صبر]] و [[استقامت]]، [[باب]] [[گشایش]] و [[فرج]] را می‌گشاید.  
چنان‌چه در [[روایت]] [[امام رضا]]{{ع}} [[صبر]] و [[انتظار فرج]] به عنوان دو قرین تحسین شده معرفی شده<ref>عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، ج۲، ص۲۰؛ فیض کاشانی، تفسیر صافی، ج۲، ص۴۷۰.</ref> و [[مؤمنان راستین]] به [[صبر]] پیشگی و [[استقامت]] در برابر [[یأس]] و [[ناامیدی]] [[دعوت]]<ref>حویزی، عبدعلی بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، ج۲، ص۲۹۰.</ref> و [[منتظران]] [[ظهور حضرت حجت]]{{ع}} به سبب [[صبر]] از [[یاران]] [[رسول]] خاتم{{صل}} و [[اصحاب بدر]] [[برتر]] شمرده شده‌اند<ref>نیلی نجفی، علی بن عبدالکریم، منتخب الأنوار المضیئه، ص٢۵.</ref>. انتظارِ حرکت آفرین و پویا، از خاستگاه‌های اصلی [[پایبندی]] به [[تکلیف]] شمرده شده و این [[توان]] را در [[منتظِر]] ایجاد می‌کند که صبرش مغلوب حوادث نگردد. [[منتظِر]] واقعیِ ظهورِ [[حضرت مهدی]]{{ع}}، به [[پیشوایان]] [[راستین]] و [[اسوه]] های [[صبر]] و [[ایستادگی]] [[تأسی]] می‌کند<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۲۲.</ref> و در برابر عوامل درونی و بیرونی انحراف، پابرجا و [[استوار]] است و با کلید [[صبر]] و [[استقامت]]، [[باب]] [[گشایش]] و [[فرج]] را می‌گشاید.
::::::در روایتی از سومین پیشوای [[شیعه]]{{ع}} چنین [[روایت]] شده است: {{متن حدیث|مِنَّا اثْنَا عَشَرَ مَهْدِيّاً أَوَّلُهُمْ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ وَ آخِرُهُمُ التَّاسِعُ مِنْ وُلْدِي وَ هُوَ الْقَائِمُ بِالْحَقِّ يُحْيِي اللَّهُ بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها وَ يُظْهِرُ بِهِ الدِّينَ يُحِقُّ الْحَقَّ وَ لَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ * لَهُ غَيْبَةٌ يَرْتَدُّ فِيهَا قَوْمٌ وَ يَثْبُتُ عَلَى الدِّينِ فِيهَا آخَرُونَ فَيُؤْذَوْنَ وَ يُقَالُ لَهُمْ مَتى‏ هذَا الْوَعْدُ إِنْ كُنْتُمْ‏ صادِقِينَ أَمَا إِنَّ الصَّابِرَ فِي غَيْبَتِهِ عَلَى الْأَذَى وَ التَّكْذِيبِ بِمَنْزِلَةِ الْمُجَاهِدِ بِالسَّيْفِ بَيْنَ يَدَيْ رَسُولِ اللَّهِ{{صل}}}}؛ از ما [[دوازده]] نفر مهدی هست که اول آنها [[علی بن ابی‌طالب]] و آخر آنان نهمین نفر از [[فرزندان]] من خواهد بود که به [[حق]] [[قیام]] خواهد کرد، [[خداوند]] [[زمین]] را به وسیله او زنده خواهد نمود پس از این که مرده شده باشد، و به وسیله او [[دین]] را [[قوی]] و [[شوکت]] می‌‌دهد و آشکارش می‌کند، و [[حق]] را [[استوار]] می‌سازد اگر چه [[مشرکین]] این موضوع را [[مکروه]] می‌شمارند. وی غیبتی خواهد داشت که گروهی در اثر طول [[غیبت]] [[مرتد]] خواهند شد، و جماعتی در انتظار خواهند بود و در این راه [[رنج]] و اذیت خواهند کشید، مخالفین به این دسته می‌گویند: اگر شما راست می‌گویید پس این [[وعده]] کی انجام خواهد گرفت، کسی که بر طول [[غیبت]] او [[صبر]] کند و در این راه اذیت و آزار ببیند، مثل این است که با [[شمشیر]] در رکاب [[رسول خدا]] [[جنگ]] می‌کند<ref>طبرسی، فضل بن حسن، إعلام الوری، ص۴٠۶-۴٠٧.</ref>.
 
در روایتی از سومین پیشوای [[شیعه]]{{ع}} چنین [[روایت]] شده است: {{متن حدیث|مِنَّا اثْنَا عَشَرَ مَهْدِيّاً أَوَّلُهُمْ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ وَ آخِرُهُمُ التَّاسِعُ مِنْ وُلْدِي وَ هُوَ الْقَائِمُ بِالْحَقِّ يُحْيِي اللَّهُ بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها وَ يُظْهِرُ بِهِ الدِّينَ يُحِقُّ الْحَقَّ وَ لَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ * لَهُ غَيْبَةٌ يَرْتَدُّ فِيهَا قَوْمٌ وَ يَثْبُتُ عَلَى الدِّينِ فِيهَا آخَرُونَ فَيُؤْذَوْنَ وَ يُقَالُ لَهُمْ مَتى‏ هذَا الْوَعْدُ إِنْ كُنْتُمْ‏ صادِقِينَ أَمَا إِنَّ الصَّابِرَ فِي غَيْبَتِهِ عَلَى الْأَذَى وَ التَّكْذِيبِ بِمَنْزِلَةِ الْمُجَاهِدِ بِالسَّيْفِ بَيْنَ يَدَيْ رَسُولِ اللَّهِ{{صل}}}}؛ از ما [[دوازده]] نفر مهدی هست که اول آنها [[علی بن ابی‌طالب]] و آخر آنان نهمین نفر از [[فرزندان]] من خواهد بود که به [[حق]] [[قیام]] خواهد کرد، [[خداوند]] [[زمین]] را به وسیله او زنده خواهد نمود پس از این که مرده شده باشد، و به وسیله او [[دین]] را [[قوی]] و [[شوکت]] می‌‌دهد و آشکارش می‌کند، و [[حق]] را [[استوار]] می‌سازد اگر چه [[مشرکین]] این موضوع را [[مکروه]] می‌شمارند. وی غیبتی خواهد داشت که گروهی در اثر طول [[غیبت]] [[مرتد]] خواهند شد، و جماعتی در انتظار خواهند بود و در این راه [[رنج]] و اذیت خواهند کشید، مخالفین به این دسته می‌گویند: اگر شما راست می‌گویید پس این [[وعده]] کی انجام خواهد گرفت، کسی که بر طول [[غیبت]] او [[صبر]] کند و در این راه اذیت و آزار ببیند، مثل این است که با [[شمشیر]] در رکاب [[رسول خدا]] [[جنگ]] می‌کند<ref>طبرسی، فضل بن حسن، إعلام الوری، ص۴٠۶-۴٠٧.</ref>.


همچنین در [[روایت]] دیگری که در [[تفسیر]] [[نعمانی]] بیان شده منتظرانی که [[صبر]] همراه با [[رضایت]] و بدور از شکوه و بی‌قراری دارند [[مدح]] شده و در زمره [[یاوران]] [[حقیقی]] و اهل [[نجات]] معرفی شده‌اند<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵٢، ص۱۴۴.</ref>.
همچنین در [[روایت]] دیگری که در [[تفسیر]] [[نعمانی]] بیان شده منتظرانی که [[صبر]] همراه با [[رضایت]] و بدور از شکوه و بی‌قراری دارند [[مدح]] شده و در زمره [[یاوران]] [[حقیقی]] و اهل [[نجات]] معرفی شده‌اند<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵٢، ص۱۴۴.</ref>.
خط ۱۳۴: خط ۱۳۵:
| پاسخ = سرکار خانم '''[[محبوبه رجایی]]'''، در مقاله ''«[[مؤلفه­‌های انتظار توان­مند در قرآن کریم و سنت (مقاله)|مؤلفه­‌های انتظار توان­مند در قرآن کریم و سنت]]»'' در این‌باره گفته است:
| پاسخ = سرکار خانم '''[[محبوبه رجایی]]'''، در مقاله ''«[[مؤلفه­‌های انتظار توان­مند در قرآن کریم و سنت (مقاله)|مؤلفه­‌های انتظار توان­مند در قرآن کریم و سنت]]»'' در این‌باره گفته است:


«بر اساس [[روایات انتظار فرج]] یکی از بزرگ‌ترین عوامل [[مقاومت]] و [[پایداری]] است. و از آن رو که [[مسلمانان]] و به ویژه [[شیعیان]] را در برابر [[ظلم‌ها]]، [[فسادها]]، زورگویی‌ها و انواع [[بلاها]] و [[سختی‌ها]]، ثابت و پا برجا نگه می‌‌دارد و به آنان [[دل]] و جرأت می‌‌دهد تا در برابر تهدیدها، تطمیع‌ها و سختگیری‌های [[دشمنان اسلام]] خود را نبازند، و از هیچ‌کس نترسند، و [[مقاومت]] و [[پایداری]] خود را از دست ندهند، و در [[عقیده]] خود همچنان محکم و مستحکم، [[استوار]] و [[ثابت قدم]] بمانند، [[سرمایه]] روحی بزرگی برای [[مؤمنان]] و [[منتظران]] و [[مستضعفان]] است.  
«بر اساس [[روایات انتظار فرج]] یکی از بزرگ‌ترین عوامل [[مقاومت]] و [[پایداری]] است. و از آن رو که [[مسلمانان]] و به ویژه [[شیعیان]] را در برابر [[ظلم‌ها]]، [[فسادها]]، زورگویی‌ها و انواع [[بلاها]] و [[سختی‌ها]]، ثابت و پا برجا نگه می‌‌دارد و به آنان [[دل]] و جرأت می‌‌دهد تا در برابر تهدیدها، تطمیع‌ها و سختگیری‌های [[دشمنان اسلام]] خود را نبازند، و از هیچ‌کس نترسند، و [[مقاومت]] و [[پایداری]] خود را از دست ندهند، و در [[عقیده]] خود همچنان محکم و مستحکم، [[استوار]] و [[ثابت قدم]] بمانند، [[سرمایه]] روحی بزرگی برای [[مؤمنان]] و [[منتظران]] و [[مستضعفان]] است.
::::::[[انتظار]] از دیدگاه [[اسلام]] مشوق [[مردم]] به [[استقامت]]، [[مقاومت]]، [[پایداری]]، و [[جهاد]] و [[مبارزه]] است. و از آنجا که چشم داشتن به [[ظهور]] یک [[قیام]] [[الهی]] و [[روحانی]] و [[اجتماعی]] در سطح [[جهان]] است، به [[منتظران]] دید وسیعی می‌‌بخشد و به آن‌ها دلگرمی می‌‌دهد و صفوف [[حق]] را در برابر ناحق فشرده‌تر می‌‌کند و حق‌طلبان و [[مصلحان]] و [[مؤمنان]] را به ادامه راه [[حق]] و [[عدل]]، در برابر [[فسادها]] و [[بی‌عدالتی‌ها]] مقاوم می‌‌نماید، و سرانجام از آنان انسان‌هایی پولادین می‌‌سازد. از همین‌رو در [[روایات اسلامی]] "[[انتظار فرج]]" [[عبادت]] شمرده شده، و حتی از بزرگ‌ترین [[عبادات]] به شمار آمده است»<ref>[[محبوبه رجایی|رجایی، محبوبه]]، [[مؤلفه­‌های انتظار توان­مند در قرآن کریم و سنت (مقاله)|مؤلفه­‌های انتظار توان­مند در قرآن کریم و سنت]].</ref>.
 
[[انتظار]] از دیدگاه [[اسلام]] مشوق [[مردم]] به [[استقامت]]، [[مقاومت]]، [[پایداری]]، و [[جهاد]] و [[مبارزه]] است. و از آنجا که چشم داشتن به [[ظهور]] یک [[قیام]] [[الهی]] و [[روحانی]] و [[اجتماعی]] در سطح [[جهان]] است، به [[منتظران]] دید وسیعی می‌‌بخشد و به آن‌ها دلگرمی می‌‌دهد و صفوف [[حق]] را در برابر ناحق فشرده‌تر می‌‌کند و حق‌طلبان و [[مصلحان]] و [[مؤمنان]] را به ادامه راه [[حق]] و [[عدل]]، در برابر [[فسادها]] و [[بی‌عدالتی‌ها]] مقاوم می‌‌نماید، و سرانجام از آنان انسان‌هایی پولادین می‌‌سازد. از همین‌رو در [[روایات اسلامی]] "[[انتظار فرج]]" [[عبادت]] شمرده شده، و حتی از بزرگ‌ترین [[عبادات]] به شمار آمده است»<ref>[[محبوبه رجایی|رجایی، محبوبه]]، [[مؤلفه­‌های انتظار توان­مند در قرآن کریم و سنت (مقاله)|مؤلفه­‌های انتظار توان­مند در قرآن کریم و سنت]].</ref>.
}}
}}