برهان سیر ملکوتی انسان

برهان سیر ملکوتی انسان از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: برهان سیر ملکوتی انسان در کلام اسلامی - برهان سیر ملکوتی انسان در فلسفه اسلامی - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

در فرهنگ قرآن، عالم هستی، بنا بر مراتبی که دارد، به عالم غیب و شهادت تقسیم شده است. عالم غیب، مرتبه‌ای مجرّد از ماده است و در نتیجه، غائب از انظار مادی است. عالم شهادت، نازل‌ترین مرتبه خلقت و مقیّد به ماده و مدّت است و قابل لمس و ادراک با حواس خمسه می‌باشد. در مباحث عقلی، عالم مجردات نیز به دو مرتبه مجردات محضه و غیر محضه تقسیم می‌شود؛ اولی را عالم عقل و دومی را عالم مثال می‌نامند. به این ترتیب، مراتب عالم در یک تقسیم کلی به عالم مجردات محضه یا عالم روح و یا عقل (بنا بر اختلاف در تعریف) و عالم مثال و عالم ماده تقسیم می‌گردد. اما در فرهنگ قرآن، خداوند عالم ماده را عالم مُلک یا شهادت و عالم غیب - اعم از مثال یا عقل- را عالم ملکوت نامیده است. در این میان، چون مراتب وجودی انسان قابلیت حضور در همه عوالم را دارد، او را کَون جامع نامیده‌اند. به این ترتیب، همه انسان‌ها، بنابر طبیعت حیوانی خود، در عالم مُلک متولد می‌شوند و رشد می‌کنند؛ ولی به لحاظ مقام انسانی که حائز آن هستند، باید مراحل کمال خود را به سوی درجات عالی‌تر، که در قلمرو عوالم ملکوت قرار دارد، بپیمایند.

از آنجا که طیّ طریق در عالم ملکوت، حرکت در مراتب عالم غیب است، بدون استمداد از پروردگار، نمی‌توان به سوی آن ره سپرد. در نتیجه، انسان‌ها بدون هدایت و استمداد از تعالیم انبیاء و اوصیای آنان(ع) نمی‌توانند از کمالات آن بهره‌مند شوند

منابع

1. فیاض‌بخش، محمد تقی و محسنی، فرید، ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۲