جبار (اسم الهی): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جز (جایگزینی متن - 'غالب' به 'غالب')
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = اسم الهی
| موضوع مرتبط = اسم الهی
خط ۱۰: خط ۹:


== تبیین اسم جبار ==
== تبیین اسم جبار ==
جبار مانند واژه [[جبروت]] از جبر به معنای [[تلافی]] و [[تدارک]] اشتقاق یافته و هرگز از جبر به معنای [[اضطرار]] گرفته نشده است، آن گونه که [[اشاعره]] پنداشته‌اند که [[بندگان]] در [[افعال]] خویش مجبورند. در هیچ جای [[قرآن]] نیز نیامده است که [[خدا]] بر چیزی [[اجبار]] می‌‌کند، بلکه در قرآن از قاهریت او نسبت به بندگانش: {{متن قرآن|وَهُوَ الْقَاهِرُ فَوْقَ عِبَادِهِ}}<ref>«و اوست که بر بندگان خویش چیره است و او فرزانه آگاه است» سوره انعام، آیه ۱۸.</ref> و نیز از مسخر بودن همه چیز تحت [[فرمان]] و امر او: {{متن قرآن|وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُومَ مُسَخَّرَاتٍ بِأَمْرِهِ}}<ref>« خورشید و ماه و ستارگان را رام فرمان خویش آفرید» سوره اعراف، آیه ۵۴.</ref> [[سخن]] به میان آمده است. <ref>شرح الاسماء، ص۶۱۵ - ۶۱۶.</ref>
جبار مانند واژه [[جبروت]] از جبر به معنای [[تلافی]] و [[تدارک]] اشتقاق یافته و هرگز از جبر به معنای [[اضطرار]] گرفته نشده است، آن گونه که [[اشاعره]] پنداشته‌اند که [[بندگان]] در [[افعال]] خویش مجبورند. در هیچ جای [[قرآن]] نیز نیامده است که [[خدا]] بر چیزی [[اجبار]] می‌‌کند، بلکه در قرآن از قاهریت او نسبت به بندگانش: {{متن قرآن|وَهُوَ الْقَاهِرُ فَوْقَ عِبَادِهِ}}<ref>«و اوست که بر بندگان خویش چیره است و او فرزانه آگاه است» سوره انعام، آیه ۱۸.</ref> و نیز از مسخر بودن همه چیز تحت [[فرمان]] و امر او: {{متن قرآن|وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُومَ مُسَخَّرَاتٍ بِأَمْرِهِ}}<ref>«خورشید و ماه و ستارگان را رام فرمان خویش آفرید» سوره اعراف، آیه ۵۴.</ref> [[سخن]] به میان آمده است. <ref>شرح الاسماء، ص۶۱۵ - ۶۱۶.</ref>


بنابراین [[جبار]] بودن [[خداوند]] بدین معناست که او نقصان ذاتی ماهیات را که مقتضی روی آوردن آنها به سوی عدم است با وجود بخشیدن به آنها و نیز [[قوه]] ذاتی مواد را که موجب نابودی و هلاک آن هاست با فعلیت بخشیدن به آنها [[تدارک]] <ref>شرح الاسماء، ص۶۱۵ - ۶۱۶.</ref> و سرانجام هر [[کاستی]] و کمبودی را جبران و هر شکستگی را ترمیم می‌‌کند،<ref>التفکر فی الاسماء، ص۱۳۸؛ اسماء اللّه الحسنی، ص۶۷.</ref> چنان که در اسم دیگری خداوند «جابر العَظْم الکَسیر» یعنی ترمیم کننده استخوان شکسته خوانده شده، چه جابر نیز مانند [[جبّار]] از [[جبر]] به معنای [[تلافی]] مشتق شده است.<ref>شرح الاسماء، ص۶۱۵ - ۶۱۶.</ref>
بنابراین [[جبار]] بودن [[خداوند]] بدین معناست که او نقصان ذاتی ماهیات را که مقتضی روی آوردن آنها به سوی عدم است با وجود بخشیدن به آنها و نیز [[قوه]] ذاتی مواد را که موجب نابودی و هلاک آن هاست با فعلیت بخشیدن به آنها [[تدارک]] <ref>شرح الاسماء، ص۶۱۵ - ۶۱۶.</ref> و سرانجام هر [[کاستی]] و کمبودی را جبران و هر شکستگی را ترمیم می‌‌کند،<ref>التفکر فی الاسماء، ص۱۳۸؛ اسماء اللّه الحسنی، ص۶۷.</ref> چنان که در اسم دیگری خداوند «جابر العَظْم الکَسیر» یعنی ترمیم کننده استخوان شکسته خوانده شده، چه جابر نیز مانند [[جبّار]] از [[جبر]] به معنای [[تلافی]] مشتق شده است.<ref>شرح الاسماء، ص۶۱۵ - ۶۱۶.</ref>
خط ۲۴: خط ۲۳:
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
#[[پرونده:000060.jpg|22px]] [[سید رضا اسحاق‌نیا تربتی|اسحاق‌نیا تربتی، سید رضا]]، [[جبار - اسحاق‌نیا تربتی (مقاله)|مقاله «جبار»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹''']]
# [[پرونده:000060.jpg|22px]] [[سید رضا اسحاق‌نیا تربتی|اسحاق‌نیا تربتی، سید رضا]]، [[جبار - اسحاق‌نیا تربتی (مقاله)|مقاله «جبار»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
[[رده:مدخل]]
 
[[رده:اسماء و صفات الهی]]
[[رده:اسماء و صفات الهی]]
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش