زکات در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

#«[[صدقه]]» که در بیشتر [[آیات]] به معنای [[انفاق مستحب]] است؛ ولی در برخی آیات، مراد از آن زکات واجب است؛<ref> التبیان، ج ۵، ص۲۹۲؛ التفسیر الکبیر، ج ۱۶، ص۱۱۳.</ref> مانند {{متن قرآن|خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً }}<ref>«از دارایی‌های آنان زکاتی بردار » سوره توبه، آیه ۱۰۳.</ref> و {{متن قرآن|وَمِنْهُمْ مَنْ عَاهَدَ اللَّهَ لَئِنْ آتَانَا مِنْ فَضْلِهِ لَنَصَّدَّقَنَّ وَلَنَكُونَنَّ مِنَ الصَّالِحِينَ}}<ref>«و از ایشان کسانی هستند که با خداوند پیمان بستند که اگر از بخشش خود به ما ارزانی دارد ما بی‌چون و چرا زکات خواهیم داد و بی‌گمان از شایستگان خواهیم بود» سوره توبه، آیه ۷۵.</ref>.

#«[[حق]]» که به معانی متعدد از جمله ثابت، سهم، [[ملک]] و مال آمده است <ref> لسان العرب، ج ۱۰، ص۴۹؛ معجم الفاظ الفقه، ص۱۶۴، «حق».</ref> و در برخی آیات به نظر عده‌ای مراد از آن زکات است: {{متن قرآن|وَآتُوا حَقَّهُ يَوْمَ حَصَادِهِ }}<ref>« حقّ (مستمندان) را از آن، روز درو (یا چیدن) آن بپردازید» سوره انعام، آیه ۱۴۱.</ref>.<ref>جامع البیان، ج ۸، ص۷۰؛ مجمع البیان، ج ۲، ص۱۷۷ - ۱۷۸.</ref>

در [[روایات اهل بیت]]{{عم}} افزون بر زکات رایج که از آن به زکات ظاهری تعبیر گردیده، از زکات دیگری با عنوان «زکات [[باطنی]]» یاد شده است <ref>الکافی، ج ۳، ص۵۰۰؛ وسائل الشیعه، ج ۹، ص۵۰.</ref> که مراد از آن، هرگونه [[کمک مالی]] به [[نیازمندان]] اعم از [[انفاق]] واجب و مستحب غیر از زکات است.<ref>نک: زکات باطنی، ص۹۱، ۲۹۶.</ref> شاید اطلاق این عنوان بر انفاق‌های یاد شده از آن رو باشد که برخلاف زکات اصطلاحی بهتر است که دادن این انفاق‌ها در خفا باشد. (انفاق) افزون بر این، در [[روایات]] دیگر، زکات افزون بر اطلاق بر زکات مالی، بر امور غیر مالی نیز اطلاق شده است؛ از جمله در روایتی از علی{{ع}} مراد از زکات در آیه {{متن قرآن|ِ وَأَقَامَ الصَّلَاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ}}<ref>« نماز برپا دارد و زکات پردازد » سوره بقره، آیه ۱۷۷.</ref> [[پرداخت زکات]] [[واجب]] [[مالی]] و در صورت نداشتن [[مال]]، اعطای [[زکات]] [[بدن]] و [[عقل]] دانسته شده است؛ مانند اینکه [[فضایل اهل بیت]] را بیان و هنگام [[بلاها]] [[تقیه]] کرده و در [[معاشرت]] با [[بندگان خدا]] [[دین]] و آبرویش را [[حفظ]] کند.<ref>بحارالانوار، ج ۲۴، ص۳۸۵؛ مستدرک الوسائل، ج ۷، ص۴۴ - ۴۵.</ref> در روایتی دیگر زکات در [[آیه]] {{متن قرآن|وَآتُوا الزَّكَاةَ}}<ref>« زکات بدهید » سوره بقره، آیه ۴۳.</ref> [[زکات]] مال، [[مقام]] و [[قدرت]] بدنی شمرده شده است که باید آنها را در راه [[کمک به دیگران]] به کار گرفت.<ref>بحارالانوار، ج ۷۱، ص۲۲۸؛ مستدرک الوسائل، ج ۷، ص۴۴.</ref> در روایتی همه اندام‌ها و اجزای بدن دارای زکاتی واجب دانسته شده؛ از جمله زکات [[چشم]]، نگاه عبرت‌آمیز و چشم‌پوشی از [[شهوت‌ها]] و زکات گوش، گوش فرادادن به [[علم]] و [[حکمت]] و [[قرآن]] و زکات زبان، [[خیرخواهی]] کردن برای [[مسلمانان]] و بیدار کردن غافلان و [[تسبیح]] و [[ذکر الهی]] و زکات[[دست]]، [[انفاق]] و زکات پا، تلاش در جهت [[ادای حقوق]] [[الهی]] مانند [[جهاد]] و [[صله رحم]] دانسته شده است.<ref>بحارالانوار، ج ۹۳، ص۷؛ مستدرک الوسائل، ج ۷، ص۴۵.</ref> در روایاتی دیگر زکات عقل، [[تحمل]] [[نادانی]] [[جاهلان]] <ref>عیون الحکم، ص۴۰۲؛ میزان الحکمه، ج ۲، ص۱۱۵۱.</ref> و زکات علم، نشر و عمل به آن، زکات [[آبرو]]، بذل کردن آن، زکات قدرت، [[انصاف]] و زکات [[زیبایی]]، [[عفاف]] و زکات بدن جهاد و [[روزه]]، زکات [[توانگری]] [[نیکی]] به [[همسایگان]] و صله رحم، زکات [[سلامت]] تلاش در [[طاعت الهی]]، زکات [[شجاعت]] [[جهاد در راه خدا]] و زکات [[حکمرانی]] فریادرسی و زکات [[نعمت]]، نیکی کردن به دیگران شمرده شده است.<ref>مستدرک الوسائل، ج ۷، ص۴۶؛ جامع احادیث الشیعه، ج ۸، ص۳۱۳ - ۳۱۴.</ref> در [[حدیثی]] دیگر زکات آبرو، وساطت برای حل مشکل دیگران و زکات بدن، [[بیماری]] دانسته شده است.<ref>تحف العقول، ص۳۸۱؛ بحارالانوار، ج ۷۵، ص۲۶۸؛ مستدرک الوسائل، ج ۷، ص۴۶ - ۴۷.</ref>

در باره [[زمان]] [[واجب]] شدن زکات بر مسلمانان دیدگاه‌های متفاوتی هست: مشهور برآن‌اند که [[حکم]] زکات در [[مدینه]] نازل شد.<ref>التفسیر الکبیر، ج ۲۵، ص۱۳۹؛ عمدة القاری، ج ۸، ص۲۵۵؛ نک: المیزان، ج ۶، ص۱۰ - ۱۱؛ البیان، ص۳۴۸.</ref> برخی از [[پیروان]] این دیدگاه، تشریع آن را در اوایل [[هجرت]]،<ref>الاتقان، ج ۱، ص۱۰۸.</ref> سال‌های دوم،<ref>تفسیر ابن کثیر، ج ۳، ص۲۴۹؛ مغنی المحتاج، ج ۱، ص۳۶۸؛ الامثل، ج ۶، ص۹۶.</ref> سوم، چهارم <ref>الصحیح من سیرة النبی، ج ۴، ص۲۹۷.</ref> و برخی در [[سال نهم هجرت]] دانسته‌اند.<ref>تاریخ طبری، ج ۲، ص۳۸۳؛ فتح‌الباری، ج ۳، ص۲۱۱.</ref> برخی در [[تأیید]] دیدگاه مشهور گفته‌اند: [[علمای اسلامی]] [[اتفاق نظر]] دارند <ref> فتح الباری، ج ۳، ص۲۱۱.</ref> که آیه تشریع [[روزه]]: {{متن قرآن|كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ}}<ref>«روزه بر شما مقرّر شده است » سوره بقره، آیه ۱۸۳.</ref> پس از [[هجرت]] و در [[مدینه]] نازل شد و بر اساس [[روایات]] دیگر، [[مأمور]] شدن به [[زکات]] فطره پیش از [[تشریع]] [[زکات]] [[اموال]] بوده است،<ref>سنن ابن ماجه، ج ۱، ص۵۸۵؛ سنن النسائی، ج ۵، ص۴۹.</ref> از این رو تشریع زکات اموال باید در مدینه و پس از هجرت باشد.<ref>فتح الباری، ج ۳، ص۲۱۱.</ref> در روایتی از [[اهل بیت]]{{عم}} نیز آمده است که وقتی [[آیه]] {{متن قرآن|خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً}}<ref>«از دارایی‌های آنان زکاتی بردار» سوره توبه، آیه ۱۰۳.</ref> در [[ماه رمضان]] نازل شد، [[پیامبر]]{{صل}} [[وجوب]] زکات را به [[مردم]] اعلام کرد و پس از گذشت یک سال آنان را به خارج ساختن زکات [[مال]] خود [[فرمان]] داد و مأمورانی را برای دریافت آن معین کرد.<ref>من لا یحضره الفقیه، ج ۲، ص۱۳ - ۱۴؛ وسائل الشیعه، ج ۹، ص۹.</ref> از این [[روایت]] نیز بر می‌آید که وجوب زکات و جمع‌آوری آن در مدینه بوده است؛ زیرا پیامبر در [[مکه]] مأمورانی برای دریافت زکات نداشت.

به نظر [[فقیهان]] [[شیعه]] و [[اهل سنت]] پرداخت زکات [[واجب]] است. مستند وجوب، آیاتی‌اند که در آنها به پرداخت زکات [[فرمان]] داده شده است؛<ref>تذکرة الفقهاء، ج ۵، ص۷؛ المجموع، ج ۵، ص۳۲۵؛ المغنی، ج ۲، ص۴۳۳.</ref> مانند آیه {{متن قرآن|وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ}}<ref>«و نماز را برپا دارید و زکات بدهید » سوره بقره، آیه ۴۳.</ref>؛ نیز [[آیه]] {{متن قرآن|خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَكِّيهِمْ بِهَا وَصَلِّ عَلَيْهِمْ إِنَّ صَلَاتَكَ سَكَنٌ لَهُمْ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ}}<ref>«از دارایی‌های آنان زکاتی بردار که با آن آنها را پاک می‌داری و پاکیزه می‌گردانی و برای آنها (به نیکی) دعا کن که دعای تو (مایه) آرامش آنان است و خداوند شنوایی داناست» سوره توبه، آیه ۱۰۳.</ref> که [[پیامبر اکرم]]{{صل}} را به [[گرفتن زکات]] [[اموال]] [[مردم]] [[فرمان]] داده است<ref> الاقناع، ج ۱، ص۱۹۵؛ الحدائق، ج ۱۲، ص۳.</ref> و [[آیات]] {{متن قرآن|قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ يُوحَى إِلَيَّ أَنَّمَا إِلَهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَاسْتَقِيمُوا إِلَيْهِ وَاسْتَغْفِرُوهُ وَوَيْلٌ لِلْمُشْرِكِينَ}}<ref>«بگو: من تنها بشری همانند شمایم، به من وحی می‌شود که خدای شما خدایی یگانه است پس به او رو آورید و از او آمرزش بخواهید و وای بر مشرکان!» سوره فصلت، آیه ۶.</ref>، {{متن قرآن|الَّذِينَ لَا يُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ كَافِرُونَ}}<ref>«همان کسانی که زکات نمی‌پردازند و اینانند که منکر جهان واپسین‌اند» سوره فصلت، آیه ۷.</ref> که [[مشرکان]] را به جهت ندادن [[زکات]] [[تهدید]] کرده است<ref>الحدائق، ج ۱۲، ص۳.</ref>. افزون بر این، به آیه {{متن قرآن|وَهُوَ الَّذِي أَنْشَأَ جَنَّاتٍ مَعْرُوشَاتٍ وَغَيْرَ مَعْرُوشَاتٍ وَالنَّخْلَ وَالزَّرْعَ مُخْتَلِفًا أُكُلُهُ وَالزَّيْتُونَ وَالرُّمَّانَ مُتَشَابِهًا وَغَيْرَ مُتَشَابِهٍ كُلُوا مِنْ ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ وَآتُوا حَقَّهُ يَوْمَ حَصَادِهِ وَلَا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ}}<ref>«و اوست که باغ‌هایی با داربست و بی‌داربست و خرمابن و کشتزار با خوردنی‌هایی گوناگون و زیتون و انار، همگون و ناهمگون آفریده است؛ از میوه‌اش چون بار آورد بخورید و حقّ (مستمندان) را از آن، روز درو (یا چیدن) آن بپردازید و گزافکاری نکنید که او گزافکاران را دوست نمی‌دارد» سوره انعام، آیه ۱۴۱.</ref> که [[مسلمانان]] را به پرداخت [[حق]] محصولات [[کشاورزی]] و [[باغی]] فرمان داده و آیه {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِنْ طَيِّبَاتِ مَا كَسَبْتُمْ وَمِمَّا أَخْرَجْنَا لَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَلَا تَيَمَّمُوا الْخَبِيثَ مِنْهُ تُنْفِقُونَ وَلَسْتُمْ بِآخِذِيهِ إِلَّا أَنْ تُغْمِضُوا فِيهِ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ حَمِيدٌ}}<ref>«ای مؤمنان! از دستاوردهای پاکیزه خود و آنچه ما از زمین برای شما بر می‌آوریم ببخشید و بر آن نباشید  که از نامرغوب‌های آنها ببخشید در حالی که خود نیز آنها را جز با چشم‌پوشی نسبت به آنها نمی‌ستاندید؛ و بدانید که خداوند بی‌نیازی ستوده است» سوره بقره، آیه ۲۶۷.</ref> که مسلمانان را به [[انفاق]] از آنچه کسب کرده یا [[خداوند]] از [[زمین]] برایشان خارج کرده، سفارش کرده و آیه {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ كَثِيرًا مِنَ الْأَحْبَارِ وَالرُّهْبَانِ لَيَأْكُلُونَ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ وَيَصُدُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ وَالَّذِينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّةَ وَلَا يُنْفِقُونَهَا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ}}<ref>«ای مؤمنان! بسیاری از دانشوران دینی (اهل کتاب) و راهبان، دارایی‌های مردم را به نادرستی می‌خورند و (مردم را) از راه خداوند باز می‌دارند؛ (ایشان) و آنان را که زر و سیم را می‌انبارند و آن را در راه خداوند نمی‌بخشند به عذابی دردناک نوید ده!» سوره توبه، آیه ۳۴.</ref> که جمع‌کنندگان طلا و نقره و [[امتناع]] کنندگان از انفاق از آنها را به [[عذاب الهی]] تهدید کرده است نیز بر [[وجوب]] [[پرداخت زکات]] برخی اموال استناد شده است.<ref>منتهی المطلب، ج ۱، ص۴۹۶.</ref> افزون بر [[آیات قرآن]]، به روایاتی از پیامبر اکرم{{صل}} و [[اهل بیت]]{{عم}} نیز بر وجوب [[استدلال]] شده است؛<ref>تذکرة الفقهاء، ج ۵، ص۷؛ منتهی المطلب، ج ۱، ص۴۹؛ المجموع، ج ۵، ص۳۲۵؛ المغنی، ج ۲، ص۴۳۳ - ۴۳۴.</ref> مانند روایتی که [[پیامبر]] به [[معاذ]] هنگام رفتن به [[یمن]] فرمان داد که به [[فرمان خدا]] [[زکات]] را از [[ثروتمندان]] آنها گرفته و به [[فقیران]] بپردازد.<ref>صحیح البخاری، ج ۲، ص۱۰۸؛ صحیح مسلم، ج ۱، ص۳۸.</ref> و روایتی که در آن پیامبر{{صل}} از وجوب زکات بر مردم همچون [[نماز]] یاد کرد؛<ref> الکافی، ج ۳، ص۴۹۷؛ من لا یحضره الفقیه، ج ۲، ص۱۳ - ۱۴.</ref> نیز روایاتی که در آنها از [[تشریع]] وجوب زکات همراه نماز یاد شده <ref> الکافی، ج ۳، ص۴۹۸؛ الاستبصار، ج ۲، ص۳.</ref> و نماز بدون زکات، نامقبول دانسته شده است <ref>الکافی، ج ۳، ص۵۰۶؛ من لا یحضره الفقیه، ج ۲، ص۱۰.</ref> و [[احادیث]] بیانگر [[ملعون]] بودن [[اموال زکات]] نداده <ref> الکافی، ج ۲، ص۲۵۸؛ وسائل الشیعه، ج ۹، ص۲۳.</ref> و [[تهدید]] مانعان [[زکات]] به [[عذاب الهی]].<ref>الکافی، ج ۳، ص۵۰۵ - ۵۰۶؛ من لا یحضره الفقیه، ج ۲، ص۹؛ سنن النسائی، ج ۵، ص۱۱.</ref> به [[اجماع]] [[مسلمانان]] نیز بر [[وجوب]] زکات [[استدلال]] شده است.<ref>تذکرة الفقهاء، ج ۵، ص۷؛ المجموع، ج ۵، ص۳۲۶؛ المغنی، ج ۲، ص۴۳۳.</ref>

# [[اسلام]]: بسیاری از [[فقهای اهل سنت]]، اسلام را شرط تعلق [[تکلیف]] دانسته<ref>الاقناع، ج۱، ص۱۹۶؛ کشاف القناع، ج۲، ص۱۹۴؛ حاشیة رد المحتار، ج ۲، ص۵۰۳ - ۵۰۴.</ref> و گفته‌اند که [[پرداخت زکات]] بر [[کافران]] واجب نیست،<ref>المغنی، ج ۲، ص۴۹۲ - ۴۹۳؛ المجموع، ج ۵، ص۳۲۸.</ref> زیرا آنان به [[حقوقی]] همچون زکات که از ابتدا به آن ملتزم نشده‌اند [[مکلف]] نیستند؛<ref>المجموع، ج ۵، ص۳۲۸.</ref> اما به نظر فقیهان شیعه <ref>الخلاف، ج۲، ص۸۳؛ جواهرالکلام، ج۱۵، ص۶۱.</ref> و برخی از فقهای اهل سنت <ref> کشاف القناع، ج ۱، ص۲۶۲.</ref> زکات بر [[کافران]] نیز [[واجب]] است؛ زیرا آنان همانند [[مسلمانان]] به [[فروع دین اسلام]] از جمله [[زکات]] مکلف‌اند.<ref>منتهی المطلب، ج ۱، ص۴۷۳؛ مواهب الجلیل، ج ۳، ص۴۲۵؛ کشاف القناع، ج ۱، ص۲۶۲.</ref> مستند این امر عموم آیاتی است که همه [[انسان‌ها]] را به [[عبادت خدا]] [[مکلف]] کرده است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا النَّاسُ اعْبُدُوا رَبَّكُمُ}}<ref>«ای مردم! پروردگارتان را بپرستید » سوره بقره، آیه ۲۱.</ref> و [[آیات]] [[وجوب]] زکات که عام بوده و کافران را نیز در بر می‌گیرد و نیز آیات {{متن قرآن|قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ يُوحَى إِلَيَّ أَنَّمَا إِلَهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَاسْتَقِيمُوا إِلَيْهِ وَاسْتَغْفِرُوهُ وَوَيْلٌ لِلْمُشْرِكِينَ}}<ref>«بگو: من تنها بشری همانند شمایم، به من وحی می‌شود که خدای شما خدایی یگانه است پس به او رو آورید و از او آمرزش بخواهید و وای بر مشرکان!» سوره فصلت، آیه ۶.</ref>، {{متن قرآن|الَّذِينَ لَا يُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ كَافِرُونَ}}<ref>«همان کسانی که زکات نمی‌پردازند و اینانند که منکر جهان واپسین‌اند» سوره فصلت، آیه ۷.</ref>،  {{متن قرآن|فَلَا صَدَّقَ وَلَا صَلَّى}}<ref>«نه (حق را) راست دانست و نه نماز گزارد» سوره قیامه، آیه ۳۱.</ref>، {{متن قرآن|وَلَكِنْ كَذَّبَ وَتَوَلَّى}}<ref>«ولی دروغ شمرد و روی گرداند» سوره قیامه، آیه ۳۲.</ref> که به طور خاص [[مشرکان]] را به جهت ندادن زکات [[تهدید]] کرده است؛<ref>الخلاف، ج ۲، ص۸۳؛ غنائم الایام، ج ۴، ص۵۱ - ۵۲؛ جواهرالکلام، ج ۱۵، ص۶۱.</ref> ولی [[پیروان]] این دیدگاه، افزوده‌اند: در صورت پرداختن زکات، عمل آنان صحیح و پذیرفته نیست؛ زیرا پرداختن زکات، مشروط به [[قصد قربت]] بوده و این [[نیت]] از [[کافر]] محقق نمی‌شود؛<ref>المعتبر، ج ۲، ص۴۹۰؛ منتهی المطلب، ج ۱، ص۴۷۳.</ref> اما در صورت [[اسلام آوردن]] کافران، به نظر بسیاری از [[فقیهان]]، [[زکات]] [[اموال]] [[زمان]] [[کفر]] آنان ساقط بوده و پرداخت آن واجب نیست.<ref> مفتاح الکرامه، ج ۱۱، ص۱۰۳ - ۱۰۴؛ الروضة البهیه، ج ۲، ص۵۲؛ المجموع، ج ۵، ص۳۲۸.</ref> دلیل برخی بر [[سقوط]] این [[تکلیف]]، [[آیه]] {{متن قرآن|قُلْ لِلَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ يَنْتَهُوا يُغْفَرْ لَهُمْ مَا قَدْ سَلَفَ وَإِنْ يَعُودُوا فَقَدْ مَضَتْ سُنَّتُ الْأَوَّلِينَ}}<ref>«به کافران بگو: اگر (از کفر) باز ایستند گذشته‌هایشان بخشوده می‌گردد و اگر (به آن) باز گردند، (بدانند که) سنّت پیشینیان گذشته است» سوره انفال، آیه ۳۸.</ref> است که از [[آمرزش]] و [[بخشایش]] گذشته کافران در صورت [[پذیرش اسلام]] [[سخن]] گفته است<ref>جواهرالکلام، ج ۱۵، ص۶۱ - ۶۲.</ref> و نیز [[روایت]] [[پیامبر]]{{صل}} که [[اسلام]] را سبب محو و پوشاندن گذشته فرد شمرده است؛<ref>تذکرة الفقهاء، ج ۵، ص۴۰؛ مدارک الاحکام، ج ۵، ص۴۲.</ref> ولی برخی از [[فقها]] [[ادله]] یاد شده را [[ضعیف]] شمرده، و برآن‌اند که با پذیرش اسلام، زکات از کافر نسبت به اموال زمان کفر ساقط نمی‌گردد.<ref>مفتاح الکرامه، ج ۱۱، ص۱۰۴؛ مدارک الاحکام، ج ۵، ص۴۲.</ref>

#[[رسول خدا]]{{صل}} از [[فقر]] به [[خدا]] [[پناه]] برده و درخواست مسکنَت نموده و فرموده است: "پروردگارا، از فقر به تو پناه می‌برم" و "پروردگارا، مرا مسکین زنده بدار و مسکین بمیران و در [[قیامت]]، مسکین [[محشور]] بفرما"؛

#[[خداوند]] در [[قرآن]] برای [[مساکین]] مقداری [[توانایی مالی]] را [[اثبات]] نموده و فرموده است: {{متن قرآن|أَمَّا السَّفِينَةُ فَكَانَتْ لِمَسَاكِينَ}}<ref>«امّا آن کشتی از آن مستمندان بود.».. سوره کهف، آیه ۷۹.</ref>.<ref>الفروق اللغویه، بند ۱۶۴۵.</ref>

#[[شأن نزول آیه]] را چنین گفته‌اند که [[مشرکان قریش]]، که [[حجاج]] را سقایت و [[اطعام]] می‌کردند، اعلام نمودند این امکانات را در [[اختیار]] کسانی که به [[پیامبر]] [[ایمان]] آورده‌اند قرار نمی‌دهند. این [[آیه]] درباره آنان نازل شده است<ref>الجامع لاحکام القرآن، ج۱۵، ص۳۴۱؛ الکشاف، ج۳، ص۴۴۳.</ref>؛

#[[مشرکان مکه]] [[اعتقادی]] به پیامبر و قرآن نداشتند، تا چه رسد به زکات، تا آنان بر عدم انجام این کار [[سرزنش]] شوند.

#[[پرونده:10524027.jpg|22px]] [[محمود سرمدی|سرمدی، محمود]]، [[آیه زکات (مقاله)|مقاله «آیه زکات»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|'''دانشنامه معاصر قرآن کریم''']]