علامت: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۴ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۳۵

مقدمه

علامت از ابزار و وسایل عزاداری امام حسین(ع) که در هیئت‌ها و دسته‌های مذهبی به کار گرفته می‌شود. علامت به معنای نشانه است. این علامت‌ها هم نشانه‌های گروه‌های عزادار محسوب می‌شده است و کسانی هم که آن را حمل می‌کردند، “علامت کش” بودند، یعنی علم بردار. به نوشتۀ دهخدا: “صلیب مانندی که بر چوب یا آهن افقی آن از سوی پایین شال‌های ترمه آویزند و از سوی زبر لاله و تندیس‌هایی از مرغ و جز آن نصب کنند و در میان زبانه‌ای از فلزّ طویل دارد و بر نوک آن فلز پر یا گلوله‌ای از شیشۀ الوان نصب کنند و این زبانه‌های فلزّی که به “تیغ” مشهور است، سه یا پنج باشد و در مراسم عزاداری محرّم پیشاپیش دسته‌ها به حرکت آرند”^[۱]. “شیئی است فلزّی و کار صنعت‌گران اصفهان که قدمت آن به عهد سلاطین صفوی می‌رسد، دارای تعدادی زبانه، گنبد، گلدان و طاووس بوده و آن را با شال‌های سبز و سیاه و قهوه‌ای و پر طاووس و سکّه‌های نقره و شمشیر و قمه و خنجر زینت می‌کنند و در آخر دسته‌ها به حرکت در می‌آورند... عدّه‌ای از جوانان هم نذر می‌کنند که همه ساله باید در بردن علمات، سهم داشته باشند”^[۲]. به آن علمات هم می‌گویند. شباهت آن به صلیب، می‌‌رساند که پس از ارتباط ایران با اروپایی‌ها در عصر قاجار، از آیین‌های مذهبی مسیحیّت اقتباس شده است. به هر حال، نمود‌ها و مظاهری است که گاهی عزاداران را از محتوا و اصل عزاداری و اقامۀ شعائر دینی بازمی‌دارد^[۳].

منابع

محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا

پانویس

↑ لغت‌نامه، دهخدا.
↑ تاریخ تکایا و عزاداری قم، ص۲۱۴.
↑ محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص ۳۴۶.

[1] لغت‌نامه، دهخدا.

[2] تاریخ تکایا و عزاداری قم، ص۲۱۴.

[3] محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص ۳۴۶.

[۱]

[۲]

[۳]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{امامت}}
 ==مقدمه==
 '''علامت''' از ابزار و وسایل [[عزاداری امام حسین]]{{ع}} که در هیئت‌ها و دسته‌های مذهبی به کار گرفته می‌شود. علامت به معنای نشانه است. این علامت‌ها هم نشانه‌های گروه‌های [[عزادار]] محسوب می‌شده است و کسانی هم که آن را حمل می‌کردند، “علامت کش” بودند، یعنی [[علم]] بردار. به نوشتۀ دهخدا: “صلیب مانندی که بر چوب یا آهن افقی آن از سوی پایین شال‌های ترمه آویزند و از سوی زبر لاله و تندیس‌هایی از مرغ و جز آن [[نصب]] کنند و در میان زبانه‌ای از فلزّ طویل دارد و بر نوک آن فلز پر یا گلوله‌ای از شیشۀ الوان [[نصب]] کنند و این زبانه‌های فلزّی که به “تیغ” مشهور است، سه یا پنج باشد و در [[مراسم]] [[عزاداری]] [[محرّم]] پیشاپیش دسته‌ها به حرکت آرند”<ref>لغت‌نامه، دهخدا.</ref>. “شیئی است فلزّی و کار صنعت‌گران [[اصفهان]] که قدمت آن به [[عهد]] [[سلاطین]] صفوی می‌رسد، دارای تعدادی زبانه، گنبد، گلدان و طاووس بوده و آن را با شال‌های سبز و سیاه و قهوه‌ای و پر طاووس و سکّه‌های نقره و [[شمشیر]] و قمه و خنجر [[زینت]] می‌کنند و در آخر دسته‌ها به حرکت در می‌آورند... عدّه‌ای از [[جوانان]] هم [[نذر]] می‌کنند که همه ساله باید در بردن علمات، سهم داشته باشند”<ref>تاریخ تکایا و عزاداری قم، ص۲۱۴.</ref>. به آن علمات هم می‌گویند. شباهت آن به [[صلیب]]، می‌‌رساند که پس از [[ارتباط]] [[ایران]] با اروپایی‌ها در عصر قاجار، از آیین‌های مذهبی [[مسیحیّت]] اقتباس شده است. به هر حال، نمود‌ها و مظاهری است که گاهی [[عزاداران]] را از محتوا و اصل [[عزاداری]] و اقامۀ [[شعائر]] [[دینی]] بازمی‌دارد<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۳۴۶.</ref>.