ابرهة بن صباح حبشی حمیری: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[ابرهة بن صباح حبشی حمیری در تراجم و رجال]] - [[ابرهة بن صباح حبشی حمیری در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[ابرهة بن صباح حبشی حمیری در تراجم و رجال]] - [[ابرهة بن صباح حبشی حمیری در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}


==مقدمه==
== مقدمه ==
[[ابن حبیب]]<ref>ابن حبیب، ص۲۵۸.</ref> وی را [[حبشی]] یا [[حمیری]] دانسته که [[اسلام]] آورده در حالی که هیچ کس بر او [[منت]] نگذاشت. [[ابن حجر]]<ref>ابن حجر، ج۱، ص۱۷۵.</ref> نیز به نقل از فاکهی، این گزارش را آورده و گفته است در [[مکه]] اسلام آورد. البته در نسخه موجود [[اخبار]] مکه فاکهی، این نام و گزارش یافت نشد. ابن حجر<ref>ابن حجر، ج۱، ص۱۷۵.</ref> پس از تردید در اینکه او جد [[ابرهة بن شرحبیل حمیری‏]] [[صحابی]] باشد یا نه، آن دو را یکی ندانسته و می‌گوید: ابن کلبی، وی را [[پادشاه]] تهامه و مادرش را دختر [[ابرهه]] اشرم معروف دانسته است که به [[کعبه]] [[حمله]] کرد. البته نام ابرهه معروف را نیز [[ابرهة بن صباح]] گفته‌اند<ref>طوسی، ج۱۰، ص۴۰۹؛ طبرسی، ج۱۰، ص۴۴۲.</ref> که با ابرهه مورد بحث یکی نیست.
[[ابن حبیب]]<ref>ابن حبیب، ص۲۵۸.</ref> وی را [[حبشی]] یا [[حمیری]] دانسته که [[اسلام]] آورده در حالی که هیچ کس بر او [[منت]] نگذاشت. [[ابن حجر]]<ref>ابن حجر، ج۱، ص۱۷۵.</ref> نیز به نقل از فاکهی، این گزارش را آورده و گفته است در [[مکه]] اسلام آورد. البته در نسخه موجود [[اخبار]] مکه فاکهی، این نام و گزارش یافت نشد. ابن حجر<ref>ابن حجر، ج۱، ص۱۷۵.</ref> پس از تردید در اینکه او جد [[ابرهة بن شرحبیل حمیری‏]] [[صحابی]] باشد یا نه، آن دو را یکی ندانسته و می‌گوید: ابن کلبی، وی را [[پادشاه]] تهامه و مادرش را دختر [[ابرهه]] اشرم معروف دانسته است که به [[کعبه]] [[حمله]] کرد. البته نام ابرهه معروف را نیز [[ابرهة بن صباح]] گفته‌اند<ref>طوسی، ج۱۰، ص۴۰۹؛ طبرسی، ج۱۰، ص۴۴۲.</ref> که با ابرهه مورد بحث یکی نیست.


بر پایه گزارشی، هنگامی که [[عمرو بن عاص]] و [[زبیر]]، عین شمس را در [[فتح مصر]] محاصره کردند، ابرهه را به فَرَما<ref>از شهرهای مصر؛ ر.ک: یاقوت حموی، ج۴، ص۲۵۵.</ref> فرستادند تا [[مردم]] آنجا را به [[صلح]] یا [[تسلیم]] وادارد<ref>ابن کثیر، ج۷، ص۱۱۴.</ref>. چون این گزارش درباره ابرهة بن شرحبیل نیز وجود دارد، به احتمال اشتباهی رخ داده است<ref>ر.ک: مدخل مربوط.</ref>.
بر پایه گزارشی، هنگامی که [[عمرو بن عاص]] و [[زبیر]]، عین شمس را در [[فتح مصر]] محاصره کردند، ابرهه را به فَرَما<ref>از شهرهای مصر؛ ر. ک: یاقوت حموی، ج۴، ص۲۵۵.</ref> فرستادند تا [[مردم]] آنجا را به [[صلح]] یا [[تسلیم]] وادارد<ref>ابن کثیر، ج۷، ص۱۱۴.</ref>. چون این گزارش درباره ابرهة بن شرحبیل نیز وجود دارد، به احتمال اشتباهی رخ داده است<ref>ر. ک: مدخل مربوط.</ref>.


از برخی [[روایات]] [[تاریخی]] به دست می‌آید ابرهه، در [[جنگ صفین]] از بزرگان [[سپاه معاویه]] بود. وی در خلال [[جنگ]] پیشنهاد کرد [[امام علی]]{{ع}} و [[معاویه]] با هم [[نبرد]] کنند؛ هر کدام [[پیروز]] شدند همگان به او بپیوندند. پیشنهاد وی مورد استقبال امام علی{{ع}} قرار گرفت و آن [[حضرت]] از این سخن ابرهه بسیار اظهار [[سرور]] کرد، ولی معاویه به انتهای صفوف [[سپاه]] رفت و ابرهه را به سبب این پیشنهاد [[سرزنش]] کرد. البته [[شامیان]] با اشاره به [[ترسیدن]] معاویه، ابرهه را در [[دین داری]]، [[خردورزی]] و [[استواری]] از همه [[برتر]] دانستند و ابرهه نیز با سرودن اشعاری، [[سخن]] خود را [[حق]]، و نظر معاویه را [[نادرست]] دانست <ref>منقری، ص۴۵۷-۴۵۸.</ref>.
از برخی [[روایات]] [[تاریخی]] به دست می‌آید ابرهه، در [[جنگ صفین]] از بزرگان [[سپاه معاویه]] بود. وی در خلال [[جنگ]] پیشنهاد کرد [[امام علی]]{{ع}} و [[معاویه]] با هم [[نبرد]] کنند؛ هر کدام [[پیروز]] شدند همگان به او بپیوندند. پیشنهاد وی مورد استقبال امام علی{{ع}} قرار گرفت و آن [[حضرت]] از این سخن ابرهه بسیار اظهار [[سرور]] کرد، ولی معاویه به انتهای صفوف [[سپاه]] رفت و ابرهه را به سبب این پیشنهاد [[سرزنش]] کرد. البته [[شامیان]] با اشاره به [[ترسیدن]] معاویه، ابرهه را در [[دین داری]]، [[خردورزی]] و [[استواری]] از همه [[برتر]] دانستند و ابرهه نیز با سرودن اشعاری، [[سخن]] خود را [[حق]]، و نظر معاویه را [[نادرست]] دانست <ref>منقری، ص۴۵۷-۴۵۸.</ref>.


بر پایه گزارشی دیگر، پسر وی، [[شمر بن ابرهه|ابو شمر]] یا [[شمر بن ابرهه]]<ref>برای اطلاع بیشتر، ر.ک: مدخل مربوط.</ref> به همراه عده‌ای از [[قاریان]] اهل [[شام]]، در [[روز]] پنجم از [[نبرد صفین]]، به [[امام علی]]{{ع}} پیوست <ref>منقری، ص۲۲۲؛ ابن ابی الحدید، ج۵، ص۱۸۰.</ref> که شاید [[ابرهه]] نیز در میان آنان بوده باشد. به [[روایت]] [[صعصعة بن صوحان]]، ابرهه پس از اشاره به ویژگی‌های [[یزید بن اسد بجلی]]، [[خطبه]] وی را در میان [[سپاه شام]] نقل کرده است<ref>منقری، ص۲۴۱؛ ابن ابی الحدید، ج۵، ص۱۹۳.</ref>. نیز [[ابوموسی اشعری]] در گفتگوی خود با [[عمرو بن عاص]] بر سر واگذاری امر [[حکومت]]، ابرهه را از نظر [[شرافت]] و [[دین‌داری]]، از [[معاویه]] شایسته‌تر دانست<ref>منقری، ص۲۴۱؛ دینوری، ص۱۹۹؛ ابن ابی الحدید، ج۲، ص۲۵۳.</ref>.
بر پایه گزارشی دیگر، پسر وی، [[شمر بن ابرهه|ابو شمر]] یا [[شمر بن ابرهه]]<ref>برای اطلاع بیشتر، ر. ک: مدخل مربوط.</ref> به همراه عده‌ای از [[قاریان]] اهل [[شام]]، در [[روز]] پنجم از [[نبرد صفین]]، به [[امام علی]]{{ع}} پیوست <ref>منقری، ص۲۲۲؛ ابن ابی الحدید، ج۵، ص۱۸۰.</ref> که شاید [[ابرهه]] نیز در میان آنان بوده باشد. به [[روایت]] [[صعصعة بن صوحان]]، ابرهه پس از اشاره به ویژگی‌های [[یزید بن اسد بجلی]]، [[خطبه]] وی را در میان [[سپاه شام]] نقل کرده است<ref>منقری، ص۲۴۱؛ ابن ابی الحدید، ج۵، ص۱۹۳.</ref>. نیز [[ابوموسی اشعری]] در گفتگوی خود با [[عمرو بن عاص]] بر سر واگذاری امر [[حکومت]]، ابرهه را از نظر [[شرافت]] و [[دین‌داری]]، از [[معاویه]] شایسته‌تر دانست<ref>منقری، ص۲۴۱؛ دینوری، ص۱۹۹؛ ابن ابی الحدید، ج۲، ص۲۵۳.</ref>.


از [[زمان]] درگذشت ابرهه، اطلاعی در دست نیست. تنها بر مبنای یک گزارش می‌توان احتمال داد وی تا سال ۶۵ زنده بوده است. در این گزارش آمده که [[زوف جیشانی]]، جد [[زرعة بن عمرو]]، از [[أکدر بن لحمام]] [[صحابی]]<ref>م.۶۵؛ ر.ک: مدخل اندر بن حمام.</ref> شنید که به ابرهه می‌گفت: [[جابر بن عبدالله انصاری]] از [[رسول خدا]]{{صل}} نقل کرده که ابن زرقاء - [[مروان بن حکم]] - [[منافق]] [[خبیث]] است<ref>ابن یونس، ج۱، ص۱۸۷-۱۸۶.</ref><ref>[[قاسم خانجانی|خانجانی، قاسم]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابرهة بن صباح حبشی حمیری»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۱۰۴-۱۰۵.</ref>
از [[زمان]] درگذشت ابرهه، اطلاعی در دست نیست. تنها بر مبنای یک گزارش می‌توان احتمال داد وی تا سال ۶۵ زنده بوده است. در این گزارش آمده که [[زوف جیشانی]]، جد [[زرعة بن عمرو]]، از [[أکدر بن لحمام]] [[صحابی]]<ref>م. ۶۵؛ ر. ک: مدخل اندر بن حمام.</ref> شنید که به ابرهه می‌گفت: [[جابر بن عبدالله انصاری]] از [[رسول خدا]]{{صل}} نقل کرده که ابن زرقاء - [[مروان بن حکم]] - [[منافق]] [[خبیث]] است<ref>ابن یونس، ج۱، ص۱۸۷-۱۸۶.</ref><ref>[[قاسم خانجانی|خانجانی، قاسم]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابرهة بن صباح حبشی حمیری»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۱۰۴-۱۰۵.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش