جز
وظیفهٔ شمارهٔ ۵، قسمت دوم
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
خط ۶: | خط ۶: | ||
}} | }} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
* خطبه سوم از معروفترین [[خطبههای نهج البلاغه]] است. سبب معروفیت آن رمزگشایی [[امام علی]] {{ع}} از [[غصب خلافت]] و آشکار ساختن سیمای [[حکومت]] خلفای اول و دوم و سوم است. بههمین سبب برخی در صدور آن از [[ناحیه]] [[امام]] ایجاد تشکیک کردهاند. اما با نگاهی به منابع پیش از [[شریف رضی]] و [[راویان]] این [[خطبه]] پس از او، که از [[راویان]] موثقاند، انتساب [[خطبه]] به [[امام]] {{ع}} مسلم میشود. | * خطبه سوم از معروفترین [[خطبههای نهج البلاغه]] است. سبب معروفیت آن رمزگشایی [[امام علی]] {{ع}} از [[غصب خلافت]] و آشکار ساختن سیمای [[حکومت]] خلفای اول و دوم و سوم است. بههمین سبب برخی در صدور آن از [[ناحیه]] [[امام]] ایجاد تشکیک کردهاند. اما با نگاهی به منابع پیش از [[شریف رضی]] و [[راویان]] این [[خطبه]] پس از او، که از [[راویان]] موثقاند، انتساب [[خطبه]] به [[امام]] {{ع}} مسلم میشود. | ||
*با توجه به نام بردن [[امام]] از [[ناکثین]] (۳۶ ق)، [[قاسطین]] (اواخر ۳۶) و [[مارقین]] (اواخر ۳۷ یا اوایل ۳۸ ق)، میتوان پنداشت که صدور آن اواخر سال ۳۸ ق باشد. | * با توجه به نام بردن [[امام]] از [[ناکثین]] (۳۶ ق)، [[قاسطین]] (اواخر ۳۶) و [[مارقین]] (اواخر ۳۷ یا اوایل ۳۸ ق)، میتوان پنداشت که صدور آن اواخر سال ۳۸ ق باشد. | ||
==منابع [[خطبه]]== | == منابع [[خطبه]] == | ||
*بخشهایی از این [[خطبه]] در منابع [[موثق]] و معتبر به [[تواتر]] [[نقل]] شده است. از جمله [[ابوجعفر]] [[محمد]] بن عبدالرحمن بن قبة الرازی (قرن سوم) در کتاب الانصاف فی الامامة، [[شیخ صدوق]] در دو کتاب معانیالاخبار و علل الشرایع مربوط به عصر پیش از [[شریف رضی]]، [[شیخ مفید]] در کتاب [[الارشاد]] و شریف [[مرتضی]] کتابی در شرح این [[خطبه]] نگاشتهاند. این منابع که نام بردیم مربوط به همعصران [[شریف رضی]] است. [[شیخ طوسی]] در کتاب [[الامالی]]، [[ابن ابی الحدید مدائنی معتزلی]] در [[شرح نهج البلاغه]] و [[ابن میثم بحرانی]] در شرح [[اختیار مصباح السالکین]] مربوط به عصر پس از [[شریف رضی]] نیز این [[خطبه]] را آوردهاند. | * بخشهایی از این [[خطبه]] در منابع [[موثق]] و معتبر به [[تواتر]] [[نقل]] شده است. از جمله [[ابوجعفر]] [[محمد]] بن عبدالرحمن بن قبة الرازی (قرن سوم) در کتاب الانصاف فی الامامة، [[شیخ صدوق]] در دو کتاب معانیالاخبار و علل الشرایع مربوط به عصر پیش از [[شریف رضی]]، [[شیخ مفید]] در کتاب [[الارشاد]] و شریف [[مرتضی]] کتابی در شرح این [[خطبه]] نگاشتهاند. این منابع که نام بردیم مربوط به همعصران [[شریف رضی]] است. [[شیخ طوسی]] در کتاب [[الامالی]]، [[ابن ابی الحدید مدائنی معتزلی]] در [[شرح نهج البلاغه]] و [[ابن میثم بحرانی]] در شرح [[اختیار مصباح السالکین]] مربوط به عصر پس از [[شریف رضی]] نیز این [[خطبه]] را آوردهاند. | ||
==مطالب مهم [[خطبه]]== | == مطالب مهم [[خطبه]] == | ||
# [[امامت]] و [[خلافت]]؛ | # [[امامت]] و [[خلافت]]؛ | ||
# [[فضایل امام علی]] {{ع}}؛ | # [[فضایل امام علی]] {{ع}}؛ | ||
#تحلیل مسائل پس از [[وفات پیامبر اکرم]]{{صل}}؛ | # تحلیل مسائل پس از [[وفات پیامبر اکرم]] {{صل}}؛ | ||
#ترسیم [[حکومت خلیفه دوم]]؛ | # ترسیم [[حکومت خلیفه دوم]]؛ | ||
#بیان ماجرای [[شورای شش نفره]] و افرادی که در آن [[شورا]] حضور داشتند؛ | # بیان ماجرای [[شورای شش نفره]] و افرادی که در آن [[شورا]] حضور داشتند؛ | ||
#ترسیم سیمای [[حکومت عثمان]]؛ | # ترسیم سیمای [[حکومت عثمان]]؛ | ||
# [[قاتلان عثمان]]؛ | # [[قاتلان عثمان]]؛ | ||
# [[تحمیل امر حکومت به امام]]؛ | # [[تحمیل امر حکومت به امام]]؛ | ||
# [[دلایل پذیرش حکومت]]؛ | # [[دلایل پذیرش حکومت]]؛ | ||
#فتنههای گروههای [[سیاسی]] علیه [[امام]]. | # فتنههای گروههای [[سیاسی]] علیه [[امام]]. | ||
* [[امام]] {{ع}} در این [[خطبه]] به بیان [[بینیازی]] خود از [[حکومت]] و بیارزشی [[دنیا]] نزد خود و [[علت]] [[پذیرش حکومت]] میپردازد و میفرماید: [[سوگند]] به شکافنده بذر و آفریننده [[جان]]، اگر نبود حضور فشرده [[مردم]] برای [[بیعت]] و عهدی که خدای از [[عالمان]] گرفته است که بر شکمبارگیِ [[ستمگر]] و محرومیّت ستمدیده صحّه نگذارند، حتماً افسار [[خلافت]] را رها میکردم و هرگز زیر بار مسئولیّت نمیرفتم و همان گونه که در آغاز، [[خلافت]] را وانهادم در پایان نیز میهشتم؛ و میدیدید این [[دنیایی]] که بدان مینازید و [[دین]] بدان میبازید، در دیدگاه من از [[آب]] بینیِ مادهبزی بیارزشتر است. چنین [[روایت]] کنند، آن گاه که [[خطبه]] [[امام]] بدینجا رسید، مردی عراقی برخاست و نامهای تقدیم داشت. [[امام]] {{ع}} [[نامه]] را گرفت و به آن نظر افکند. آن گاه که از خواندن [[نامه]] فراغت یافت، [[ابنعباس]] گفت: ای [[امیر مؤمنان]]، خطبهات را از ما دریغ مدار و از آنجا که قطع فرمودی، ادامه ده. [[امام]] فرمود: دریغا چه دور است ای پسر عبّاس {{عربی|شِقْشِقَه هَدَرَتْ ثمَّ قَرَّتْ}} آتشفشانی بود که خاموش شد. به همین [[دلیل]] این [[خطبه]] را [[خطبه شقشقیه]] نیز مینامند. [[ابنعباس]] میگوید: "به [[خدا]] [[سوگند]] هرگز بر کلامی این گونه افسوس نخوردم، زیرا امام {{ع}} سخنش نیمه تمام ماند و به آنچه میخواست، نرسید." | * [[امام]] {{ع}} در این [[خطبه]] به بیان [[بینیازی]] خود از [[حکومت]] و بیارزشی [[دنیا]] نزد خود و [[علت]] [[پذیرش حکومت]] میپردازد و میفرماید: [[سوگند]] به شکافنده بذر و آفریننده [[جان]]، اگر نبود حضور فشرده [[مردم]] برای [[بیعت]] و عهدی که خدای از [[عالمان]] گرفته است که بر شکمبارگیِ [[ستمگر]] و محرومیّت ستمدیده صحّه نگذارند، حتماً افسار [[خلافت]] را رها میکردم و هرگز زیر بار مسئولیّت نمیرفتم و همان گونه که در آغاز، [[خلافت]] را وانهادم در پایان نیز میهشتم؛ و میدیدید این [[دنیایی]] که بدان مینازید و [[دین]] بدان میبازید، در دیدگاه من از [[آب]] بینیِ مادهبزی بیارزشتر است. چنین [[روایت]] کنند، آن گاه که [[خطبه]] [[امام]] بدینجا رسید، مردی عراقی برخاست و نامهای تقدیم داشت. [[امام]] {{ع}} [[نامه]] را گرفت و به آن نظر افکند. آن گاه که از خواندن [[نامه]] فراغت یافت، [[ابنعباس]] گفت: ای [[امیر مؤمنان]]، خطبهات را از ما دریغ مدار و از آنجا که قطع فرمودی، ادامه ده. [[امام]] فرمود: دریغا چه دور است ای پسر عبّاس {{عربی|شِقْشِقَه هَدَرَتْ ثمَّ قَرَّتْ}} آتشفشانی بود که خاموش شد. به همین [[دلیل]] این [[خطبه]] را [[خطبه شقشقیه]] نیز مینامند. [[ابنعباس]] میگوید: "به [[خدا]] [[سوگند]] هرگز بر کلامی این گونه افسوس نخوردم، زیرا امام {{ع}} سخنش نیمه تمام ماند و به آنچه میخواست، نرسید." | ||
*شقشقه گوشت سرخی است که شتر هنگام [[هیجان]] از دهان بیرون میآورد. هدیر نیز بانگ شتر است. از اینرو این [[خطبه]] را [[خطبه شقشقیه]] نیز نامیدهاند<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 336- 337.</ref>. | * شقشقه گوشت سرخی است که شتر هنگام [[هیجان]] از دهان بیرون میآورد. هدیر نیز بانگ شتر است. از اینرو این [[خطبه]] را [[خطبه شقشقیه]] نیز نامیدهاند<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 336- 337.</ref>. | ||
== منابع == | == منابع == |