صدقه در معارف و سیره نبوی: تفاوت میان نسخه‌ها

== مقدمه ==

[[پیامبر اسلام]] خود به [[سخاوت]] و بخشش در [[راه خدا]] بسیار اهمیت می‌داد و با تعبیرهای گوناگون، [[پیروان]] خود را نیز به این ویژگی [[ارزشمند]] [[دعوت]] می‌کرد. برای نمونه، فرمود: {{متن حدیث|السَّخِيُّ قَرِيبٌ مِنَ اللَّهِ وَ قَرِيبٌ مِنَ النَّاسِ وَ قَرِيبٌ مِنَ الْجَنَّةِ}}<ref>«انسان سخاوتمند، به خدا، مردم و بهشت، نزدیک است» بحارالانوار، ج۷۳، ص۳۰۸.</ref>. آن [[حضرت]] به عدی، پسر حاتم طایی فرمود: {{متن حدیث|دُفِعَ عَنْ أَبِيكَ الْعَذَابُ الشَّدِيدُ لِسَخَاءِ نَفْسِهِ}}<ref>«از پدرت (حاتم) به دلیل سخاوتمند بودنش، عذاب سخت، دفع و برطرف شد» بحارالانوار، ج۷۱، ص۳۵۴.</ref>. علی {{ع}} درباره [[سیره پیامبر]] [[خدا]] می‌فرماید:

[[رسول الله]] {{صل}} به علی {{ع}} می‌فرمود: «تا می‌توانی صدقه بده تا حدی که بگویند [[اسراف]] کردی، درحالی که این اسراف نیست»<ref>فروع کافی، ج۴، ص۳.</ref>. [[پیامبر اکرم]] {{صل}} خطاب به کسانی که [[روح]] سخاوت ندارند، می‌فرماید:

روزی [[حضرت محمد]] {{صل}} به [[طواف]] [[کعبه]] مشغول بود. مردی را دید که [[پرده کعبه]] را گرفته است و می‌گوید: خدایا! به [[حرمت]] این [[خانه]]، مرا بیامرز. حضرت پرسید: گناهت چیست؟ او گفت: من مردی [[ثروتمند]] هستم. هر وقت [[فقیری]] به سوی من می‌آید و چیزی از من می‌خواهد، گویا شعله آتشی به من رو می‌آورد. پیامبر به او فرمود: «از من دور شو و مرا به [[آتش]] خود مسوزان». سپس فرمود: «اگر تو بین [[رکن و مقام]] (کنار کعبه) دو هزار رکعت [[نماز]] بگزاری و آن قدر [[گریه]] کنی که از اشک‌هایت، نهرها جاری گردد، ولی با [[خصلت]] [[بخل]] بمیری، [[اهل]] [[دوزخ]] خواهی بود»<ref>علامه نراقی، جامع السادات، ج۲، ص۱۵۴.</ref>. رسول الله {{صل}} در سخنی [[زیبا]] می‌فرماید: {{متن حدیث|مَا نَقَصَ مَالٌ مِنْ صَدَقَةٍ قَطُّ فَأَعْطُوا وَ لَا تَجْبُنُوا}}<ref>«هیچ مالی هرگز به جهت صدقه دادن کم نشد. پس عطا کنید و نترسید» میزان الحکمه، ج۱۳، ص۶۴.</ref>. [[پیامبر اکرم]] {{صل}} یکی از راه‌های درمانی [[بیماران]] را در [[صدقه دادن]] دانسته است و می‌فرماید:

[[رسول خدا]] {{صل}} در جای دیگر درباره صدقه دادن فرموده است: {{متن حدیث|تَصَدَّقُوا مِنْ غَيْرِ مَخِيلَةٍ فَإِنَّ الْمَخِيلَةَ تُبْطِلُ الْأَجْرَ}}<ref>«بی‌چشم‌داشت و بدون توقع، صدقه بدهید؛ زیرا چشم‌داشت، پاداش را از بین می‌برد» میزان الحکمه، ج۷، ص۳۰۵۶.</ref>.

== [[صدقه]] و [[بخشش]] ==

[[پیامبر اسلام]] به سخاوت و بخشش در [[راه خدا]] بسیار اهمیت می‌داد و با تعبیرهای گوناگون، [[پیروان]] خود را به [[آراستگی]] به این ویژگی [[ارزشمند]] [[دعوت]] می‌کرد. ایشان می‌فرمود: {{متن حدیث|السَّخِيُّ قَرِيبٌ مِنَ اللَّهِ قَرِيبٌ مِنَ النَّاسِ قَرِيبٌ مِنَ الْجَنَّةِ}}؛ «[[انسان]] سخاوتمند، به خدا، [[مردم]] و [[بهشت]]، نزدیک است»<ref>بحارالانوار، ج۷۳، ص۳۰۸.</ref>. آن [[حضرت]] به عدی، پسر حاتم طایی فرمود: {{متن حدیث|دُفِعَ عَنْ أَبِيكَ الْعَذَابُ الشَّدِيدُ لِسَخَاءِ نَفْسِهِ}}؛ «از پدرت (حاتم) به دلیل سخاوتمند بودنش، [[عذاب]] سخت، دفع و برطرف شد»<ref>بحارالانوار، ج۷۱، ص۳۵۴.</ref>. علی {{ع}} درباره [[سیره پیامبر]] خدا می‌فرماید:

همچنین [[رسول خدا]] {{صل}} به علی {{ع}} می‌فرمود: «تا می‌توانی [[صدقه]] بده تا حدی که بگویند [[اسراف]] کردی، در حالی که این اسراف نیست»<ref>فروع کافی، ج۴، ص۳.</ref>. [[پیامبر اکرم]] {{صل}} خطاب به کسانی که [[روح]] [[سخاوت]] ندارند، می‌فرماید: «هر که [[مال]] خود را به [[اختیار]] از [[نیکان]] دریغ کند، [[خداوند]]، مالش را به [[اجبار]]، نصیب بدان گرداند».<ref>{{متن حدیث|مَنْ مَنَعَ مَالَهُ مِنَ الْأَخْيَارِ اخْتِيَاراً صَرَفَ اللَّهُ مَالَهُ إِلَى الْأَشْرَارِ اضْطِرَاراً}}؛ میزان الحکمه، ج۱۳، ص۶۴۵۰.</ref>.

در [[سیره عملی]] [[حضرت محمد]] {{صل}} آمده است که روزی به [[طواف]] [[کعبه]] مشغول بود. مردی را دید که [[پرده کعبه]] را گرفته است و می‌گوید: خدایا! به [[حرمت]] این [[خانه]]، مرا بیامرز. [[حضرت]] پرسید: گناهت چیست؟ او گفت: من مردی [[ثروتمند]] هستم. هر وقت [[فقیری]] به سوی من می‌آید و چیزی از من می‌خواهد، گویا شعله آتشی به من روی می‌آورد. [[پیامبر]] به او فرمود: «از من دور شو و مرا به [[آتش]] خود مسوزان». سپس فرمود: «اگر تو بین [[رکن و مقام]] (کنار کعبه) دو هزار رکعت [[نماز]] بگزاری و آن قدر [[گریه]] کنی که از اشک‌هایت، نهرها جاری گردد، ولی با [[خصلت]] [[بخل]] بمیری، [[اهل]] [[دوزخ]] خواهی بود»<ref>علامه نراقی، جامع السادات، ج۲، ص۱۵۴.</ref>.

[[رسول الله]] {{صل}} در سخنی [[زیبا]] می‌فرماید: {{متن حدیث|مَا نَقَصَ مَالٌ مِنْ صَدَقَةٍ قَطُّ فَأَعْطُوا وَ لَا تَجْبُنُوا}}؛ «هیچ [[مالی]] هرگز به جهت [[صدقه دادن]] کم نشد. پس عطا کنید و نترسید»<ref>بحارالانوار، ج۱۳، ص۶۴.</ref>. پیامبر، یکی از راه‌های درمان [[بیماران]] را صدقه دادن دانسته است و می‌فرماید: «صدقه بدهید و بیماران خود را با صدقه درمان کنید؛ زیرا صدقه از پیش‌آمدهای ناگوار و [[بیماری‌ها]] جلوگیری می‌کند و بر عمر و [[حسنات]] شما می‌افزاید».<ref>{{متن حدیث|تَصَدَّقُوا وَ داوُوا مَرْضَاكُمْ بِالصَّدَقَةِ؛ فَإِنَّ الصَّدَقَةَ تَدْفَعُ عَنِ الْأَعْرَاضِ وَ الْأَمْرَاضِ، وَ هِيَ زِيَادَةٌ فِي أَعْمَارِكُمْ وَ حَسَنَاتِكُمْ}}؛ بحارالانوار، ج۷، ص۳۰۳۸.</ref>.

از سوی دیگر، پیامبر [[رحمت]]، صدقه را سایه سار [[مؤمن]] در [[روز قیامت]] می‌شمارد و می‌فرماید: {{متن حدیث|أَرْضُ الْقِيَامَةِ نَارٌ مَا خَلَا ظِلَّ الْمُؤْمِنِ فَإِنَّ صَدَقَتَهُ تُظِلُّهُ}}؛ «[[زمین]] [[قیامت]] یک‌پارچه [[آتش]] است به جز سایه [[مؤمن]]؛ زیرا صدقه‌اش بر او سایه می‌افکند»<ref>بحارالانوار، ج۷، ص۳۰۳۴.</ref>. [[رسول خدا]] {{صل}} درباره [[صدقه دادن]] نیز فرموده است: {{متن حدیث|تَصَدَّقُوا مِنْ غَيْرِ مَخِيلَةٍ فَإِنَّ الْمَخِيلَةَ تُبْطِلُ الْأَجْرَ}}؛ «بی‌چشم داشت، [[صدقه]] بدهید؛ زیرا [[چشم‌داشت]]، [[پاداش]] را از بین می‌برد»<ref>بحارالانوار، ج۷، ص۳۰۵۶.</ref>.

== پرسش مستقیم ==