هویت‌بخشی: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۵ اوت ۲۰۲۲
جز
خط ۴: خط ۴:
'''هویت'''، مرز [[انسان]] با دیگران است و آنچه او را‌ از‌ دیگران متمایز می‌سازد [[هویت]] است. عوامل مختلفی در تشکیل [[هویت]] نقش دارند که از مهمترین آن، [[دین]] و [[مذهب]] است. به تغییرات و نتایجی که [[فرد]] [[مؤمن]] در اثر [[پذیرش]] و [[تعهد]] نسبت به [[دین]]، در [[زندگی]] خود [[احساس]] می‌‌کند، [[هویت دینی]] گفته می‌‌شود. آثار مختلف روانشناختی و غیر روانشناختی، برای [[فرد]] یا جامعۀ برخوردار از [[هویت دینی]] بیان شده است.
'''هویت'''، مرز [[انسان]] با دیگران است و آنچه او را‌ از‌ دیگران متمایز می‌سازد [[هویت]] است. عوامل مختلفی در تشکیل [[هویت]] نقش دارند که از مهمترین آن، [[دین]] و [[مذهب]] است. به تغییرات و نتایجی که [[فرد]] [[مؤمن]] در اثر [[پذیرش]] و [[تعهد]] نسبت به [[دین]]، در [[زندگی]] خود [[احساس]] می‌‌کند، [[هویت دینی]] گفته می‌‌شود. آثار مختلف روانشناختی و غیر روانشناختی، برای [[فرد]] یا جامعۀ برخوردار از [[هویت دینی]] بیان شده است.


==چیستی [[هویت]]==
== چیستی [[هویت]] ==
* [[هویّت]] در لغت [[فارسی]] یعنی آنچه موجب شناسایی شخص باشد<ref>محمد معین، فرهنگ فارسی، تهران، انتشارات امیر کبیر، ۱۳۷۵ش، چاپ دهم، ج ۴، ص ۵۲۲۸.</ref>، [[هویت]] [[حقیقت]] شیء یا شخص است که مشتمل بر صفات اصلی اوست و [[هویت]] در لغت [[عربی]] به معنای [[شخصیت]]، ذات، هستی و وجود است<ref>حسن عمید، فرهنگ عمید، تهران، انتشارات امیر کبیر، ۱۳۸۴، چاپ بیست و هفتم، ص ۱۲۶۵.</ref>.  
* [[هویّت]] در لغت [[فارسی]] یعنی آنچه موجب شناسایی شخص باشد<ref>محمد معین، فرهنگ فارسی، تهران، انتشارات امیر کبیر، ۱۳۷۵ش، چاپ دهم، ج ۴، ص ۵۲۲۸.</ref>، [[هویت]] [[حقیقت]] شیء یا شخص است که مشتمل بر صفات اصلی اوست و [[هویت]] در لغت [[عربی]] به معنای [[شخصیت]]، ذات، هستی و وجود است<ref>حسن عمید، فرهنگ عمید، تهران، انتشارات امیر کبیر، ۱۳۸۴، چاپ بیست و هفتم، ص ۱۲۶۵.</ref>.  
* [[هویت]]، مرز [[انسان]] با دیگران است و آنچه او را‌ از‌ دیگران متمایز می‌سازد [[هویت]] است<ref>ر.ک: [[امیر محسن عرفان|عرفان، امیر محسن]] و [[سید علی رضا واسعی|واسعی، سید علی رضا]]، [[باورداشت آموزه‌های مهدویت و نقش آن در احیای فرهنگ و تمدن اسلامی (مقاله)|باورداشت آموزه‌های مهدویت و نقش آن در احیای فرهنگ و تمدن اسلامی]].</ref>. این واژه، بیانگر چه کسی بودن است که از نیاز [[بشر]] به شناسانده شدن به چیزی یا جایی ناشی می‌‌شود. به عبارت دیگر، وقتی از "[[هویّت]] شخصی"[[سخن]] به میان می‌‌آید، مراد همان ویژگی‌های است که شخص را از دیگری متمایز می‌کند و به دیگران امکان اشاره با [[ضمیر]] "او"، (برای تشخّص این [[فرد]] از دیگر افراد) را می‌دهد؛ زیرا این شخص به گونه‌ای است که به [[علل]] و عواملی از جمله [[رفتار]] یا صفات خاص از دیگران متمایز شده و [[تشخص]] یافته است. البته، در [[تبیین]] [[هویت]] باید در نظر داشته باشیم همیشه معنایی ارزشی به همراه ندارد؛ چه‌بسا [[فرد]] یا ملتی ویژگی‌های ناپسندی نیز داشته باشند که‌ بخشی‌ از [[هویت]] آنان را می‌سازد<ref>ر.ک: [[امیر محسن عرفان|عرفان، امیر محسن]] و [[سید علی رضا واسعی|واسعی، سید علی رضا]]، [[باورداشت آموزه‌های مهدویت و نقش آن در احیای فرهنگ و تمدن اسلامی (مقاله)|باورداشت آموزه‌های مهدویت و نقش آن در احیای فرهنگ و تمدن اسلامی]].</ref>.
* [[هویت]]، مرز [[انسان]] با دیگران است و آنچه او را‌ از‌ دیگران متمایز می‌سازد [[هویت]] است<ref>ر. ک: [[امیر محسن عرفان|عرفان، امیر محسن]] و [[سید علی رضا واسعی|واسعی، سید علی رضا]]، [[باورداشت آموزه‌های مهدویت و نقش آن در احیای فرهنگ و تمدن اسلامی (مقاله)|باورداشت آموزه‌های مهدویت و نقش آن در احیای فرهنگ و تمدن اسلامی]].</ref>. این واژه، بیانگر چه کسی بودن است که از نیاز [[بشر]] به شناسانده شدن به چیزی یا جایی ناشی می‌‌شود. به عبارت دیگر، وقتی از "[[هویّت]] شخصی"[[سخن]] به میان می‌‌آید، مراد همان ویژگی‌های است که شخص را از دیگری متمایز می‌کند و به دیگران امکان اشاره با [[ضمیر]] "او"، (برای تشخّص این [[فرد]] از دیگر افراد) را می‌دهد؛ زیرا این شخص به گونه‌ای است که به [[علل]] و عواملی از جمله [[رفتار]] یا صفات خاص از دیگران متمایز شده و [[تشخص]] یافته است. البته، در [[تبیین]] [[هویت]] باید در نظر داشته باشیم همیشه معنایی ارزشی به همراه ندارد؛ چه‌بسا [[فرد]] یا ملتی ویژگی‌های ناپسندی نیز داشته باشند که‌ بخشی‌ از [[هویت]] آنان را می‌سازد<ref>ر. ک: [[امیر محسن عرفان|عرفان، امیر محسن]] و [[سید علی رضا واسعی|واسعی، سید علی رضا]]، [[باورداشت آموزه‌های مهدویت و نقش آن در احیای فرهنگ و تمدن اسلامی (مقاله)|باورداشت آموزه‌های مهدویت و نقش آن در احیای فرهنگ و تمدن اسلامی]].</ref>.


==عناصر تشکیل دهندۀ [[هویت]]==
== عناصر تشکیل دهندۀ [[هویت]] ==
* [[علل]] و عواملی وجود دارد که به عنوان صفات تمیز دهنده، [[فرد]] را از دیگران متمایز ساخته و شخصیت مستقلی به او می‌‌بخشند. [[سرزمین]]، [[تاریخ]]، [[زبان]]، [[ادبیات]]، [[دین]]، ساختار [[سیاسی]]، [[فرهنگ]] و [[هنر]] مشترک، از جمله عناصر تشکیل‌دهندۀ [[هویت]] هستند. البته، در فرآیند دست‌یابی به [[هویت]] کامل [[انسانی]]، [[فرد]] از عوامل دیگری مانند [[مذهب]]، [[خانواده]]، نهادهای [[آموزش و پرورش]]، [[نظام سیاسی]]، [[فرهنگی]] و [[اجتماعی]] [[حاکم]] بر [[جامعه]]، رسانه‌ها، مطبوعات و [[تبلیغات]] [[بیگانگان]] و... متأثر می‌‌شود که در این میان، دو عامل نخست ([[مذهب]] و [[خانواده]])، بیشترین تأثیر را دارند<ref>ر.ک: [[محمد سبحانی‌نیا|سبحانی‌نیا، محمد]]، [[مهدویت و آرامش روان (کتاب)|مهدویت و آرامش روان]]، ص۱۱۳-۱۱۴.</ref>. نکتۀ مهم آن است که برخی افراد در دستیابی به [[هویت]] کامل دچار مشکل می‌‌شوند که نسبت به این مسئله ([[ناتوانی]] [[فرد]] در کسب [[هویت]] [[انسانی]])، تعبیرهای متفاوتی صورت گرفته است. روان‌شناسان از این حالت، بیشتر با عنوان‌هایی چون: [[آشفتگی]] [[هویت]]، [[اختلال هویت]] و [[بحران هویت]] یاد می‌‌کنند و بعضی صاحب‌نظران آن را "[[گم کردن خویش]]" یا "[[از خود بیگانگی]]" می‌‌نامند <ref>ر.ک: [[محمد سبحانی‌نیا|سبحانی‌نیا، محمد]]، [[مهدویت و آرامش روان (کتاب)|مهدویت و آرامش روان]]، ص۱۱۳-۱۱۴</ref>.
* [[علل]] و عواملی وجود دارد که به عنوان صفات تمیز دهنده، [[فرد]] را از دیگران متمایز ساخته و شخصیت مستقلی به او می‌‌بخشند. [[سرزمین]]، [[تاریخ]]، [[زبان]]، [[ادبیات]]، [[دین]]، ساختار [[سیاسی]]، [[فرهنگ]] و [[هنر]] مشترک، از جمله عناصر تشکیل‌دهندۀ [[هویت]] هستند. البته، در فرآیند دست‌یابی به [[هویت]] کامل [[انسانی]]، [[فرد]] از عوامل دیگری مانند [[مذهب]]، [[خانواده]]، نهادهای [[آموزش و پرورش]]، [[نظام سیاسی]]، [[فرهنگی]] و [[اجتماعی]] [[حاکم]] بر [[جامعه]]، رسانه‌ها، مطبوعات و [[تبلیغات]] [[بیگانگان]] و... متأثر می‌‌شود که در این میان، دو عامل نخست ([[مذهب]] و [[خانواده]])، بیشترین تأثیر را دارند<ref>ر. ک: [[محمد سبحانی‌نیا|سبحانی‌نیا، محمد]]، [[مهدویت و آرامش روان (کتاب)|مهدویت و آرامش روان]]، ص۱۱۳-۱۱۴.</ref>. نکتۀ مهم آن است که برخی افراد در دستیابی به [[هویت]] کامل دچار مشکل می‌‌شوند که نسبت به این مسئله ([[ناتوانی]] [[فرد]] در کسب [[هویت]] [[انسانی]])، تعبیرهای متفاوتی صورت گرفته است. روان‌شناسان از این حالت، بیشتر با عنوان‌هایی چون: [[آشفتگی]] [[هویت]]، [[اختلال هویت]] و [[بحران هویت]] یاد می‌‌کنند و بعضی صاحب‌نظران آن را "[[گم کردن خویش]]" یا "[[از خود بیگانگی]]" می‌‌نامند <ref>ر. ک: [[محمد سبحانی‌نیا|سبحانی‌نیا، محمد]]، [[مهدویت و آرامش روان (کتاب)|مهدویت و آرامش روان]]، ص۱۱۳-۱۱۴</ref>.
==[[نقش دین]] در [[هویت بخشی]] به افراد==
== [[نقش دین]] در [[هویت بخشی]] به افراد ==
*همانطور که گفته شد [[دین]] یکی از عوامل تأثیر گذار در تشکیل [[هویت]] است و با [[تأمّل]] در رابطۀ میان این دو، درمی‌‏یابیم میان [[دین]] و [[هویت]]، نسبت وثیقی برقرار است؛ چراکه [[مذهب]] اساساً منابع شناختی، ایدئولوژیکی، [[جامعه]] شناختی و [[معنوی]] را برای [[هویّت]] به ‏دست می‏‌دهد<ref>[Furrow, J.L., King, P.E. & White, K. (۲۰۰۴) "Religion and Positive Youth Development: Identity, Meaning, and Prosocial Concerns". Applied Developmental Science, No. ۸, P ۱۷–۲۶]</ref>. [[دین]] از گذشته تاکنون عامل به وجود آورندۀ [[هویّت]] مشخص برای معتقدان خود بوده، به نحوی که [[هویّت]] انسان‏‌ها با [[مذهب]] و [[دین]] آنها شناخته می‏‌شد. [[یهودی]]، [[مسیحی]] و [[مسلمان]] بودن، [[هویّت]] [[فرهنگی]] انسان‏‌های مختلف را به نمایش می‏‌گذاشت<ref>ر.ک: ابوالفضل اشرفی، بی‏‌هویتی اجتماعی و گرایش به غرب. بررسی عوامل اجتماعی فرهنگی مؤثر بر گرایش نوجوانان به الگوهای فرهنگ غربی (رپ و هوی متال) در تهران، پایانامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، ۱۳۷۷، ص۹.</ref>. "[[هویّت]] [[دینی]]"، یکی از مهم‏ترین ابعاد [[هویّت]] است که نقش [[تعیین]] کننده‌‏ای در هویّت‌یابی افراد ایفا می‌‏کند و تقویت این بُعد از [[هویّت]]، می‌‏تواند موجب پایداریِ سایر ابعاد [[هویّت]] شود و چالش در این حوزه، می‏‌تواند زمینه‌‏ساز [[بحران]] در سایر ابعاد [[هویّت]] گردد.
* همانطور که گفته شد [[دین]] یکی از عوامل تأثیر گذار در تشکیل [[هویت]] است و با [[تأمّل]] در رابطۀ میان این دو، درمی‌‏یابیم میان [[دین]] و [[هویت]]، نسبت وثیقی برقرار است؛ چراکه [[مذهب]] اساساً منابع شناختی، ایدئولوژیکی، [[جامعه]] شناختی و [[معنوی]] را برای [[هویّت]] به ‏دست می‏‌دهد<ref>[Furrow, J.L. , King, P.E. & White, K. (۲۰۰۴) "Religion and Positive Youth Development: Identity, Meaning, and Prosocial Concerns". Applied Developmental Science, No. ۸, P ۱۷–۲۶]</ref>. [[دین]] از گذشته تاکنون عامل به وجود آورندۀ [[هویّت]] مشخص برای معتقدان خود بوده، به نحوی که [[هویّت]] انسان‏‌ها با [[مذهب]] و [[دین]] آنها شناخته می‏‌شد. [[یهودی]]، [[مسیحی]] و [[مسلمان]] بودن، [[هویّت]] [[فرهنگی]] انسان‏‌های مختلف را به نمایش می‏‌گذاشت<ref>ر. ک: ابوالفضل اشرفی، بی‏‌هویتی اجتماعی و گرایش به غرب. بررسی عوامل اجتماعی فرهنگی مؤثر بر گرایش نوجوانان به الگوهای فرهنگ غربی (رپ و هوی متال) در تهران، پایانامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، ۱۳۷۷، ص۹.</ref>. "[[هویّت]] [[دینی]]"، یکی از مهم‏ترین ابعاد [[هویّت]] است که نقش [[تعیین]] کننده‌‏ای در هویّت‌یابی افراد ایفا می‌‏کند و تقویت این بُعد از [[هویّت]]، می‌‏تواند موجب پایداریِ سایر ابعاد [[هویّت]] شود و چالش در این حوزه، می‏‌تواند زمینه‌‏ساز [[بحران]] در سایر ابعاد [[هویّت]] گردد.
==معنای [[هویت دینی]] و نحوۀ [[هویت بخشی]] [[دین اسلام]]==
== معنای [[هویت دینی]] و نحوۀ [[هویت بخشی]] [[دین اسلام]] ==
* [[فرد]] [[مؤمن]]، با [[پذیرش]] [[دین]] به عنوان اصل [[اعتقادی]] و [[احساس]] [[تعهّد]] و تعلّق به آن در زندگیِ خود تغییرات و نتایج مهمّی را تجربه می‌‌کند که [[هویّت]] [[دینی]]<ref>Religious Identity.</ref> نام دارد<ref>ر.ک: محمد جواد چیت‏ساز قمی، گسست نسلی در ایران: افسانه یا واقعیت، تهران، انتشارات جهاد دانشگاهی، ۱۳۸۳، ص۲۱-۴۳.</ref>. بنابراین [[هویّت]] [[دینی]]، همان داشتن اهتمام [[دینی]] است به نحوی که نگرش، [[گرایش]] و کنش‏های (عمل) [[فرد]] را متأثر سازد<ref>ر.ک: علی رضا شجاعی‏‌زند، مدلی برای سنجش دینداری در ایران، جامعه‏‌شناسی ایران، ۱۳۸۴، دوره ۶، ش ۱، ص۳۶.</ref>. [[دین اسلام]] از طریق پاسخ به پرسش‌های بنیادین [[انسان]]، [[فرد]] [[مؤمن]] را از [[شک]] و [[حیرت]] و گم گشتگیِ ناشی از فقدان [[هویت]] [[حفاظت]] می‌کند<ref>ر.ک: شهریار شهیدی و مصطفی حمدیه، اصول و مبانی بهداشت روانی، تهران، سمت، ۱۳۸۱، چاپ اول، ص۲۲۶-۲۲۷.</ref> و از سوی دیگر بر اساس [[حاکمیت الهی]]، با امر به گسترش [[خوبی‌ها]] و [[فضیلت‌ها]] و [[نهی]] از شکل‌گیری [[بدی‌ها]] و رذیلت‌ها، [[هویّت]] ممتاز و ارزش‌مندی به [[فرد]] و [[جامعه اسلامی]] در [[جهان]] می‌بخشد. بنابراین به [[زندگی]] افراد جهت می‌‌دهد و از این رو، یک [[مسلمان]]، در تمام جنبه‌های [[زندگی]] به خصوص در دو عرصۀ [[اعتقادی]] و [[رفتاری]] از [[هویت]] یکسان برخوردار می‌‌گردد.  
* [[فرد]] [[مؤمن]]، با [[پذیرش]] [[دین]] به عنوان اصل [[اعتقادی]] و [[احساس]] [[تعهّد]] و تعلّق به آن در زندگیِ خود تغییرات و نتایج مهمّی را تجربه می‌‌کند که [[هویّت]] [[دینی]]<ref>Religious Identity.</ref> نام دارد<ref>ر. ک: محمد جواد چیت‏ساز قمی، گسست نسلی در ایران: افسانه یا واقعیت، تهران، انتشارات جهاد دانشگاهی، ۱۳۸۳، ص۲۱-۴۳.</ref>. بنابراین [[هویّت]] [[دینی]]، همان داشتن اهتمام [[دینی]] است به نحوی که نگرش، [[گرایش]] و کنش‏های (عمل) [[فرد]] را متأثر سازد<ref>ر. ک: علی رضا شجاعی‏‌زند، مدلی برای سنجش دینداری در ایران، جامعه‏‌شناسی ایران، ۱۳۸۴، دوره ۶، ش ۱، ص۳۶.</ref>. [[دین اسلام]] از طریق پاسخ به پرسش‌های بنیادین [[انسان]]، [[فرد]] [[مؤمن]] را از [[شک]] و [[حیرت]] و گم گشتگیِ ناشی از فقدان [[هویت]] [[حفاظت]] می‌کند<ref>ر. ک: شهریار شهیدی و مصطفی حمدیه، اصول و مبانی بهداشت روانی، تهران، سمت، ۱۳۸۱، چاپ اول، ص۲۲۶-۲۲۷.</ref> و از سوی دیگر بر اساس [[حاکمیت الهی]]، با امر به گسترش [[خوبی‌ها]] و [[فضیلت‌ها]] و [[نهی]] از شکل‌گیری [[بدی‌ها]] و رذیلت‌ها، [[هویّت]] ممتاز و ارزش‌مندی به [[فرد]] و [[جامعه اسلامی]] در [[جهان]] می‌بخشد. بنابراین به [[زندگی]] افراد جهت می‌‌دهد و از این رو، یک [[مسلمان]]، در تمام جنبه‌های [[زندگی]] به خصوص در دو عرصۀ [[اعتقادی]] و [[رفتاری]] از [[هویت]] یکسان برخوردار می‌‌گردد.  
==[[انتظار]] و هویت‌بخشی به [[منتظر]]==
== [[انتظار]] و هویت‌بخشی به [[منتظر]] ==
* [[اعتقاد به مهدویت]]، نقش بسزایی در [[هویت]] دهی به [[منتظران]] خود دارد؛ زیرا در [[فرهنگ]] و [[مکتب اهل بیت]]، [[امام]] هویت‌بخش است. از این رو اهمیت [[آموزه‌های مهدوی]] در یک [[جامعه]] [[ایمانی]]، هویت‌بخشی آن در [[زندگی]] [[مؤمنان]] است<ref>ر.ک: [[محسن موحدی|موحدی، محسن]]، [[آثار روان‌شناختی آموزه‌های مهدویت (مقاله)|آثار روان‌شناختی آموزه‌های مهدویت]]، ص ۶.</ref>. [[مکتب انتظار]]، مجموعه [[معارف]] و محتوای اصیل [[توحیدی]] را در متن خود دارد که [[انسان]] و [[جامعه]] [[منتظِر]]، با [[فهم]] آن به آیندۀ [[جهان]] و [[انسان]]، [[بینش]] مثبت پیدا می‌کند و به تحوّلات سازنده که نوید داده شده است [[امیدوار]] می‌شود. مسائلی نظیر فلسفۀ [[تاریخ]] و نقش بزرگ [[انسان]] در رقم زدن [[سرنوشت]] نهایی [[بشریت]] و همچنین [[مبارزه با ظلم]] فراگیر جهانی و کوشش برای برپایی [[امنیت]] و [[عدالت]] [[جهان شمول]] و ایجاد [[جامعه]] بدون تضاد و [[تبعیض]] طبقاتی، ذیل مفهوم [[انتظار]]، به خوبی قابل [[درک]] است.  
* [[اعتقاد به مهدویت]]، نقش بسزایی در [[هویت]] دهی به [[منتظران]] خود دارد؛ زیرا در [[فرهنگ]] و [[مکتب اهل بیت]]، [[امام]] هویت‌بخش است. از این رو اهمیت [[آموزه‌های مهدوی]] در یک [[جامعه]] [[ایمانی]]، هویت‌بخشی آن در [[زندگی]] [[مؤمنان]] است<ref>ر. ک: [[محسن موحدی|موحدی، محسن]]، [[آثار روان‌شناختی آموزه‌های مهدویت (مقاله)|آثار روان‌شناختی آموزه‌های مهدویت]]، ص ۶.</ref>. [[مکتب انتظار]]، مجموعه [[معارف]] و محتوای اصیل [[توحیدی]] را در متن خود دارد که [[انسان]] و [[جامعه]] [[منتظِر]]، با [[فهم]] آن به آیندۀ [[جهان]] و [[انسان]]، [[بینش]] مثبت پیدا می‌کند و به تحوّلات سازنده که نوید داده شده است [[امیدوار]] می‌شود. مسائلی نظیر فلسفۀ [[تاریخ]] و نقش بزرگ [[انسان]] در رقم زدن [[سرنوشت]] نهایی [[بشریت]] و همچنین [[مبارزه با ظلم]] فراگیر جهانی و کوشش برای برپایی [[امنیت]] و [[عدالت]] [[جهان شمول]] و ایجاد [[جامعه]] بدون تضاد و [[تبعیض]] طبقاتی، ذیل مفهوم [[انتظار]]، به خوبی قابل [[درک]] است.  
*به طور کلی [[اعتقاد به مهدویت]]، از دو منظر می‌‌تواند در [[هویت بخشی]] أثر گذار باشد<ref>ر.ک: [[محمد سبحانی‌نیا|سبحانی‌نیا، محمد]]، [[مهدویت و آرامش روان (کتاب)|مهدویت و آرامش روان]]، ص۱۱۳-۱۱۴.</ref>:
* به طور کلی [[اعتقاد به مهدویت]]، از دو منظر می‌‌تواند در [[هویت بخشی]] أثر گذار باشد<ref>ر. ک: [[محمد سبحانی‌نیا|سبحانی‌نیا، محمد]]، [[مهدویت و آرامش روان (کتاب)|مهدویت و آرامش روان]]، ص۱۱۳-۱۱۴.</ref>:
# '''هویت‌بخشی به [[فرد]] [[منتظر]]''': این نوع هویت‌بخشی از این جهت است که [[فرد]] و جامعه‌ای که در [[انتظار]] به سر می‌برد، به آینده‌ای درخشان که متفاوت از وضع موجود است [[باور]] دارد. [[فرد]] [[منتظر]]، الگویی از وضع مطلوب<ref>حضور آن حقیقت متعالی در زندگی و توجه به او و رهایی از نیست‌انگاری، وضعیت مطلوب منتظر حقیقی است.</ref> دارد و همواره [[موقعیت]] و [[منزلت]] خود را با آن می‌‌سنجد که نتیجۀ آن، تلاش برای ایجاد جامعه‌ای [[الهی]] و [[انسانی]] است تا [[آمادگی]] لازم [[انسان‌ها]] برای [[قرب الهی]] نیز فراهم آید و در نهایت، حیاتی با [[معنویت]] و به دور از [[پوچی]] و [[بی‌هویتی]] برای [[فرد]] حاصل شود. بدین ترتیب، هویتِ یک [[شیعه]] با [[امام زمان]] خویش تعریف می‌شود و بدون [[مهدی]]{{ع}} گم‌شده‌ای بیش نیست<ref>ر.ک: [[محمد سبحانی‌نیا|سبحانی‌نیا، محمد]]، [[مهدویت و آرامش روان (کتاب)|مهدویت و آرامش روان]]، ص۱۱۳-۱۱۴.</ref>.
# '''هویت‌بخشی به [[فرد]] [[منتظر]]''': این نوع هویت‌بخشی از این جهت است که [[فرد]] و جامعه‌ای که در [[انتظار]] به سر می‌برد، به آینده‌ای درخشان که متفاوت از وضع موجود است [[باور]] دارد. [[فرد]] [[منتظر]]، الگویی از وضع مطلوب<ref>حضور آن حقیقت متعالی در زندگی و توجه به او و رهایی از نیست‌انگاری، وضعیت مطلوب منتظر حقیقی است.</ref> دارد و همواره [[موقعیت]] و [[منزلت]] خود را با آن می‌‌سنجد که نتیجۀ آن، تلاش برای ایجاد جامعه‌ای [[الهی]] و [[انسانی]] است تا [[آمادگی]] لازم [[انسان‌ها]] برای [[قرب الهی]] نیز فراهم آید و در نهایت، حیاتی با [[معنویت]] و به دور از [[پوچی]] و [[بی‌هویتی]] برای [[فرد]] حاصل شود. بدین ترتیب، هویتِ یک [[شیعه]] با [[امام زمان]] خویش تعریف می‌شود و بدون [[مهدی]] {{ع}} گم‌شده‌ای بیش نیست<ref>ر. ک: [[محمد سبحانی‌نیا|سبحانی‌نیا، محمد]]، [[مهدویت و آرامش روان (کتاب)|مهدویت و آرامش روان]]، ص۱۱۳-۱۱۴.</ref>.
# '''هویت‌بخشی به [[جامعه]]''': این نوع هویت‌بخشی بدان جهت است که [[فرهنگ مهدوی]] مرزهای میان [[انسان‌ها]] را مبتنی بر مرزهای [[عقیدتی]] دانسته و مرزهای جغرافیایی را تنها به [[دلیل]] واقعیت‌های موجود به رسمیت می‌‌شناسد<ref>ر.ک: [[محمد سبحانی‌نیا|سبحانی‌نیا، محمد]]، [[مهدویت و آرامش روان (کتاب)|مهدویت و آرامش روان]]، ص۱۱۳-۱۱۴.</ref>. در پرتو [[معارف]] [[توحیدی]] [[مکتب انتظار]]، [[انسان‌‌ها]] از هر جنس و نژادی که باشند دارای "[[هویت]] واحد" هستند و در پیشگاه [[خداوند]] مانند دندانه‌‌های شانه با هم برابرند<ref> امام صادق{{ع}}: {{متن حدیث|النَّاسُ کَأَسْنَانِ الْمُشْطِ سَوَاءٌ، وَ قَالَ: النَّاسُ سَوَاءٌ کَأَسْنَانِ الْمَشْطِ وَ الْمَرْءُ کَثِیرٌ بِأَخِیهِ وَ لَا خَیْرَ فِی صُحْبَةِ مَنْ لَمْ یَرَ لَکَ مِثْلَ الَّذِی یَرَی لِنَفْسِه}}؛ بحار الأنوار، ج۷۵ ص۲۵۱.</ref>؛ زیرا، همه را [[خداوند]] واحد<ref>{{متن قرآن|هُوَ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَجَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا}}«اوست که شما را از تنی یگانه آفرید و از (خود) او همسرش را پدید آورد» سوره اعراف، آیه ۱۸۹.</ref> از یک [[پدر]] و [[مادر]] [[آفریده]] است<ref> پیامبر اکرم{{صل}}: {{متن حدیث|إنَّ النّاسَ مِن آدَم و آدَم مِن تُرابٍ}}؛ بحار الانوار، ج ۷۷، حدیث۳، باب ۳، ص ۵۴.</ref>. در نتیجه، همان طور که [[آفریدگار]] واحد و ریشه در [[حقیقت]] واحد دارند،<ref>{{متن حدیث|الامام صادق{{ع}}: "فی جواب مَنْ سَأَلَهُ عن مُساواةٍ النّاس: نَعَم خَلَقَهُم اِلهُ واحد وَ هُم عَبیدُه"، و نیز الامام الرضا{{ع}}: "عن عبدالله بن الصَّلت،...اِنّ الرّبَ ـ تبارک و تعالی ـ واحدٌ، ‌و الأُمَّ واحِدَةٌ، وَ الْأَب واحِدٌ، و الجزاءَ بالأعمال}}؛ محمد رضا حکیمی و دیگران، الحیاة، ج۱، ص ۲۴۹).</ref> "[[هویت]] مشترک" نیز دارند.<ref>{{متن حدیث|الامام صادق{{ع}}: "فی جواب مَنْ سَأَلَهُ عن مُساواةٍ النّاس: نَعَم خَلَقَهُم اِلهُ واحد وَ هُم عَبیدُه}}؛ و نیز {{متن حدیث|الامام الرضا{{ع}}: "عن عبدالله بن الصَّلت،...اِنّ الرّبَ ـ تبارک و تعالی ـ واحدٌ، ‌و الأُمَّ واحِدَةٌ، وَ الْأَب واحِدٌ، و الجزاءَ بالأعمال}}؛ محمد رضا حکیمی و دیگران، الحیاة، ج۱، ص ۲۴۹.</ref>
# '''هویت‌بخشی به [[جامعه]]''': این نوع هویت‌بخشی بدان جهت است که [[فرهنگ مهدوی]] مرزهای میان [[انسان‌ها]] را مبتنی بر مرزهای [[عقیدتی]] دانسته و مرزهای جغرافیایی را تنها به [[دلیل]] واقعیت‌های موجود به رسمیت می‌‌شناسد<ref>ر. ک: [[محمد سبحانی‌نیا|سبحانی‌نیا، محمد]]، [[مهدویت و آرامش روان (کتاب)|مهدویت و آرامش روان]]، ص۱۱۳-۱۱۴.</ref>. در پرتو [[معارف]] [[توحیدی]] [[مکتب انتظار]]، [[انسان‌‌ها]] از هر جنس و نژادی که باشند دارای "[[هویت]] واحد" هستند و در پیشگاه [[خداوند]] مانند دندانه‌‌های شانه با هم برابرند<ref> امام صادق {{ع}}: {{متن حدیث|النَّاسُ کَأَسْنَانِ الْمُشْطِ سَوَاءٌ، وَ قَالَ: النَّاسُ سَوَاءٌ کَأَسْنَانِ الْمَشْطِ وَ الْمَرْءُ کَثِیرٌ بِأَخِیهِ وَ لَا خَیْرَ فِی صُحْبَةِ مَنْ لَمْ یَرَ لَکَ مِثْلَ الَّذِی یَرَی لِنَفْسِه}}؛ بحار الأنوار، ج۷۵ ص۲۵۱.</ref>؛ زیرا، همه را [[خداوند]] واحد<ref>{{متن قرآن|هُوَ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَجَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا}}«اوست که شما را از تنی یگانه آفرید و از (خود) او همسرش را پدید آورد» سوره اعراف، آیه ۱۸۹.</ref> از یک [[پدر]] و [[مادر]] [[آفریده]] است<ref> پیامبر اکرم {{صل}}: {{متن حدیث|إنَّ النّاسَ مِن آدَم و آدَم مِن تُرابٍ}}؛ بحار الانوار، ج ۷۷، حدیث۳، باب ۳، ص ۵۴.</ref>. در نتیجه، همان طور که [[آفریدگار]] واحد و ریشه در [[حقیقت]] واحد دارند،<ref>{{متن حدیث|الامام صادق {{ع}}: "فی جواب مَنْ سَأَلَهُ عن مُساواةٍ النّاس: نَعَم خَلَقَهُم اِلهُ واحد وَ هُم عَبیدُه"، و نیز الامام الرضا {{ع}}: "عن عبدالله بن الصَّلت،...اِنّ الرّبَ ـ تبارک و تعالی ـ واحدٌ، ‌و الأُمَّ واحِدَةٌ، وَ الْأَب واحِدٌ، و الجزاءَ بالأعمال}}؛ محمد رضا حکیمی و دیگران، الحیاة، ج۱، ص ۲۴۹).</ref> "[[هویت]] مشترک" نیز دارند.<ref>{{متن حدیث|الامام صادق {{ع}}: "فی جواب مَنْ سَأَلَهُ عن مُساواةٍ النّاس: نَعَم خَلَقَهُم اِلهُ واحد وَ هُم عَبیدُه}}؛ و نیز {{متن حدیث|الامام الرضا {{ع}}: "عن عبدالله بن الصَّلت،...اِنّ الرّبَ ـ تبارک و تعالی ـ واحدٌ، ‌و الأُمَّ واحِدَةٌ، وَ الْأَب واحِدٌ، و الجزاءَ بالأعمال}}؛ محمد رضا حکیمی و دیگران، الحیاة، ج۱، ص ۲۴۹.</ref>


==پرسش مستقیم==
== پرسش مستقیم ==
* [[هویت‌بخشی به عنوان یکی از آثار روان‌شناختی انتظار در بعد ارتقای بهداشت روانی به چه معناست؟ (پرسش)]]
* [[هویت‌بخشی به عنوان یکی از آثار روان‌شناختی انتظار در بعد ارتقای بهداشت روانی به چه معناست؟ (پرسش)]]


خط ۲۹: خط ۲۹:
{{منابع}}
{{منابع}}
# [[پرونده:137963.jpg|22px]] [[محمد سبحانی‌نیا|سبحانی‌نیا، محمد]]، [[مهدویت و آرامش روان (کتاب)|'''مهدویت و آرامش روان''']]
# [[پرونده:137963.jpg|22px]] [[محمد سبحانی‌نیا|سبحانی‌نیا، محمد]]، [[مهدویت و آرامش روان (کتاب)|'''مهدویت و آرامش روان''']]
# [[پرونده:مشرق موعود.jpg|22px]] [[امیر محسن عرفان|عرفان، امیر محسن]] و [[سید علی رضا واسعی|واسعی، سید علی رضا]]، [[باورداشت آموزه‌های مهدویت و نقش آن در احیای فرهنگ و تمدن اسلامی (مقاله)|'''باورداشت آموزه‌های مهدویت و نقش آن در احیای فرهنگ و تمدن اسلامی''']]
# [[پرونده:مشرق موعود.jpg|22px]] [[امیر محسن عرفان|عرفان، امیر محسن]] و [[سید علی رضا واسعی|واسعی، سید علی رضا]]، [[باورداشت آموزه‌های مهدویت و نقش آن در احیای فرهنگ و تمدن اسلامی (مقاله)|'''باورداشت آموزه‌های مهدویت و نقش آن در احیای فرهنگ و تمدن اسلامی''']]
# [[پرونده:137947.jpg|22px]] [[محسن موحدی|موحدی، محسن]]، [[آثار روان‌شناختی آموزه‌های مهدویت (مقاله)|'''آثار روان‌شناختی آموزه‌های مهدویت''']]
# [[پرونده:137947.jpg|22px]] [[محسن موحدی|موحدی، محسن]]، [[آثار روان‌شناختی آموزه‌های مهدویت (مقاله)|'''آثار روان‌شناختی آموزه‌های مهدویت''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش