یقین در حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
}} | }} | ||
==[[ارزش]] [[یقین]]== | == [[ارزش]] [[یقین]] == | ||
#"[[امام صادق]]{{ع}} به [[جابر جعفی]] فرمودند:ای مرد جعفی! [[ایمان]] [[برتر]] از [[اسلام]]، و [[یقین]] [[برتر]] از [[ایمان]] است؛ و هیچ چیزی ارزشمندتر و کمیاب تر از [[یقین]] نیست"<ref>{{متن حدیث| عَنْ جَابِرٍ قَالَ: قَالَ لِي أَبُو عَبْدِ اللَّهِ{{ع}}: يَا أَخَا جُعْفٍ إِنَّ الْإِيمَانَ أَفْضَلُ مِنَ الْإِسْلَامِ وَ إِنَّ الْيَقِينَ أَفْضَلُ مِنَ الْإِيمَانِ وَ مَا مِنْ شَيْءٍ أَعَزَّ مِنَ الْيَقِينِ}}؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۱۳۵.</ref>؛ | #"[[امام صادق]] {{ع}} به [[جابر جعفی]] فرمودند:ای مرد جعفی! [[ایمان]] [[برتر]] از [[اسلام]]، و [[یقین]] [[برتر]] از [[ایمان]] است؛ و هیچ چیزی ارزشمندتر و کمیاب تر از [[یقین]] نیست"<ref>{{متن حدیث| عَنْ جَابِرٍ قَالَ: قَالَ لِي أَبُو عَبْدِ اللَّهِ {{ع}}: يَا أَخَا جُعْفٍ إِنَّ الْإِيمَانَ أَفْضَلُ مِنَ الْإِسْلَامِ وَ إِنَّ الْيَقِينَ أَفْضَلُ مِنَ الْإِيمَانِ وَ مَا مِنْ شَيْءٍ أَعَزَّ مِنَ الْيَقِينِ}}؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۱۳۵.</ref>؛ | ||
# [[امام کاظم]]{{ع}} فرمودند: "[[ایمان]] یک درجه بالاتر از [[اسلام]]، و [[تقوی]] یک درجه بالاتر از [[ایمان]] و [[یقین]] یک درجه بالاتر از [[تقوی]] است؛ و در میان [[مردمان]] هیچ چیزی کمتر از [[یقین]] تقسیم نشده است"<ref>{{متن حدیث| عَنِ الْوَشَّاءِ عَنْ أَبِي الْحَسَنِ{{ع}} قَالَ: سَمِعْتُهُ يَقُولُ: الْإِيمَانُ فَوْقَ الْإِسْلَامِ بِدَرَجَةٍ وَ التَّقْوَى فَوْقَ الْإِيمَانِ بِدَرَجَةٍ وَ الْيَقِينُ فَوْقَ التَّقْوَى بِدَرَجَةٍ وَ مَا قُسِمَ فِي النَّاسِ شَيْءٌ أَقَلُّ مِنَ الْيَقِينِ}}؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۱۳۶.</ref>؛ | # [[امام کاظم]] {{ع}} فرمودند: "[[ایمان]] یک درجه بالاتر از [[اسلام]]، و [[تقوی]] یک درجه بالاتر از [[ایمان]] و [[یقین]] یک درجه بالاتر از [[تقوی]] است؛ و در میان [[مردمان]] هیچ چیزی کمتر از [[یقین]] تقسیم نشده است"<ref>{{متن حدیث| عَنِ الْوَشَّاءِ عَنْ أَبِي الْحَسَنِ {{ع}} قَالَ: سَمِعْتُهُ يَقُولُ: الْإِيمَانُ فَوْقَ الْإِسْلَامِ بِدَرَجَةٍ وَ التَّقْوَى فَوْقَ الْإِيمَانِ بِدَرَجَةٍ وَ الْيَقِينُ فَوْقَ التَّقْوَى بِدَرَجَةٍ وَ مَا قُسِمَ فِي النَّاسِ شَيْءٌ أَقَلُّ مِنَ الْيَقِينِ}}؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۱۳۶.</ref>؛ | ||
# [[پیامبر اکرم]]{{صل}} فرمودند: "[[بهترین]] چیزی که در [[قلب]] پدید می‌‌آید، [[یقین]] است"<ref>{{متن حدیث| قَالَ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}}: خَيْرُ مَا أُلْقِيَ فِي الْقَلْبِ الْيَقِينُ}}؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۱۷۳.</ref><ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۱ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۱، ص ۲۸۵-۲۸۶.</ref>. | # [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمودند: "[[بهترین]] چیزی که در [[قلب]] پدید می‌‌آید، [[یقین]] است"<ref>{{متن حدیث| قَالَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}}: خَيْرُ مَا أُلْقِيَ فِي الْقَلْبِ الْيَقِينُ}}؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۱۷۳.</ref><ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۱ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۱، ص ۲۸۵-۲۸۶.</ref>. | ||
==معنی [[یقین]]== | == معنی [[یقین]] == | ||
#"[[امام رضا]]{{ع}} در [[تفسیر]] [[یقین]] فرمودند: "[[یقین]] [[توکّل]] کردن بر [[خدا]]، و [[تسلیم]] او بودن، و بقضای او [[راضی]] شدن، و وانهادن [[کارها]] به اوست"<ref>{{متن حدیث| قَالَ يُونُسُ: قُلْتُ فَأَيُّ شَيْءٍ الْيَقِينُ؟ قَالَ التَّوَكُّلُ عَلَى اللَّهِ وَ التَّسْلِيمُ لِلَّهِ وَ الرِّضَا بِقَضَاءِ اللَّهِ وَ التَّفْوِيضُ إِلَى اللَّهِ}}؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۱۳۸.</ref>؛ | #"[[امام رضا]] {{ع}} در [[تفسیر]] [[یقین]] فرمودند: "[[یقین]] [[توکّل]] کردن بر [[خدا]]، و [[تسلیم]] او بودن، و بقضای او [[راضی]] شدن، و وانهادن [[کارها]] به اوست"<ref>{{متن حدیث| قَالَ يُونُسُ: قُلْتُ فَأَيُّ شَيْءٍ الْيَقِينُ؟ قَالَ التَّوَكُّلُ عَلَى اللَّهِ وَ التَّسْلِيمُ لِلَّهِ وَ الرِّضَا بِقَضَاءِ اللَّهِ وَ التَّفْوِيضُ إِلَى اللَّهِ}}؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۱۳۸.</ref>؛ | ||
# [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند: "از [[علائم]] درستی [[یقین]] [[انسان]] [[مسلمان]]، آنست که بواسطة خشمگین کردن [[خداوند]] در پی [[راضی]] کردن [[مردم]] نباشد، و آنان را بواسطه آنچه [[خدا]] در [[اختیار]] او ننهاده به ملامت نگیرد"<ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} قَالَ: مِنْ صِحَّةِ يَقِينِ الْمَرْءِ الْمُسْلِمِ أَنْ لَا يُرْضِيَ النَّاسَ بِسَخَطِ اللَّهِ وَ لَا يَلُومَهُمْ عَلَى مَا لَمْ يُؤْتِهِ اللَّهُ}}؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۱۴۳.</ref>؛ | # [[امام صادق]] {{ع}} فرمودند: "از [[علائم]] درستی [[یقین]] [[انسان]] [[مسلمان]]، آنست که بواسطة خشمگین کردن [[خداوند]] در پی [[راضی]] کردن [[مردم]] نباشد، و آنان را بواسطه آنچه [[خدا]] در [[اختیار]] او ننهاده به ملامت نگیرد"<ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} قَالَ: مِنْ صِحَّةِ يَقِينِ الْمَرْءِ الْمُسْلِمِ أَنْ لَا يُرْضِيَ النَّاسَ بِسَخَطِ اللَّهِ وَ لَا يَلُومَهُمْ عَلَى مَا لَمْ يُؤْتِهِ اللَّهُ}}؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۱۴۳.</ref>؛ | ||
# [[پیامبر اکرم]]{{صل}} فرمودند: "از [[جبرئیل]] درباره معنای [[یقین]] سؤال کردم؛ او گفت: [[یقین]] آنست که [[مؤمن]] به گونه‌ای برای [[خدا]] کار کند که گوئی او را می‌‌بیند، و اگر او [[خداوند]] را نمی‌بیند [[خداوند]] او را می‌‌بیند"<ref>{{متن حدیث| عَنِ النَّبِيِّ{{صل}} قَالَ: قُلْتُ لِجَبْرَئِيلَ: مَا تَفْسِيرُ الْيَقِينِ؟ قَالَ الْمُؤْمِنُ يَعْمَلُ لِلَّهِ كَأَنَّهُ يَرَاهُ فَإِنْ لَمْ يَكُنْ يَرَى اللَّهَ فَإِنَّ اللَّهَ يَرَاهُ وَ أَنْ يَعْلَمَ يَقِيناً أَنَّ مَا أَصَابَهُ لَمْ يَكُنْ لِيُخْطِئَهُ وَ أَنَّ مَا أَخْطَأَهُ لَمْ يَكُنْ لِيُصِيبَهُ}}؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۱۷۳.</ref>؛ | # [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمودند: "از [[جبرئیل]] درباره معنای [[یقین]] سؤال کردم؛ او گفت: [[یقین]] آنست که [[مؤمن]] به گونه‌ای برای [[خدا]] کار کند که گوئی او را می‌‌بیند، و اگر او [[خداوند]] را نمی‌بیند [[خداوند]] او را می‌‌بیند"<ref>{{متن حدیث| عَنِ النَّبِيِّ {{صل}} قَالَ: قُلْتُ لِجَبْرَئِيلَ: مَا تَفْسِيرُ الْيَقِينِ؟ قَالَ الْمُؤْمِنُ يَعْمَلُ لِلَّهِ كَأَنَّهُ يَرَاهُ فَإِنْ لَمْ يَكُنْ يَرَى اللَّهَ فَإِنَّ اللَّهَ يَرَاهُ وَ أَنْ يَعْلَمَ يَقِيناً أَنَّ مَا أَصَابَهُ لَمْ يَكُنْ لِيُخْطِئَهُ وَ أَنَّ مَا أَخْطَأَهُ لَمْ يَكُنْ لِيُصِيبَهُ}}؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۱۷۳.</ref>؛ | ||
#صفوان گوید: "درباره [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|أَوَلَمْ تُؤْمِنْ قَالَ بَلَى وَلَكِنْ لِيَطْمَئِنَّ قَلْبِي}}<ref>«آیا ایمان نداری؟ گفت: چرا امّا تا دلم آرام یابد» سوره بقره، آیه ۲۶۰.</ref>، سؤال کردم، که آیا درباره [[معاد]] شکّی در [[قلب]] [[حضرت ابراهیم]] بود؟ [[حضرت]] فرمودند: نه! او به این مسأله [[یقین]] داشت، امّا می‌‌خواست که [[خداوند]] [[یقین]] او را بیشتر نماید"<ref>{{متن حدیث| عَنْ صَفْوَانَ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا الْحَسَنِ الرِّضَا{{ع}} عَنْ قَوْلِ اللَّهِ لِإِبْرَاهِيمَ{{ع}}: أَوَلَمْ تُؤْمِنْ قَالَ بَلَى وَلَكِنْ لِيَطْمَئِنَّ قَلْبِي أَ كَانَ فِي قَلْبِهِ شَكٌّ؟ قَالَ لَا كَانَ عَلَى يَقِينٍ وَ لَكِنَّهُ أَرَادَ مِنَ اللَّهِ الزِّيَادَةَ فِي يَقِينِهِ}}؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۱۷۶-۱۷۷.</ref>؛ | # صفوان گوید: "درباره [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|أَوَلَمْ تُؤْمِنْ قَالَ بَلَى وَلَكِنْ لِيَطْمَئِنَّ قَلْبِي}}<ref>«آیا ایمان نداری؟ گفت: چرا امّا تا دلم آرام یابد» سوره بقره، آیه ۲۶۰.</ref>، سؤال کردم، که آیا درباره [[معاد]] شکّی در [[قلب]] [[حضرت ابراهیم]] بود؟ [[حضرت]] فرمودند: نه! او به این مسأله [[یقین]] داشت، امّا می‌‌خواست که [[خداوند]] [[یقین]] او را بیشتر نماید"<ref>{{متن حدیث| عَنْ صَفْوَانَ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا الْحَسَنِ الرِّضَا {{ع}} عَنْ قَوْلِ اللَّهِ لِإِبْرَاهِيمَ {{ع}}: أَوَلَمْ تُؤْمِنْ قَالَ بَلَى وَلَكِنْ لِيَطْمَئِنَّ قَلْبِي أَ كَانَ فِي قَلْبِهِ شَكٌّ؟ قَالَ لَا كَانَ عَلَى يَقِينٍ وَ لَكِنَّهُ أَرَادَ مِنَ اللَّهِ الزِّيَادَةَ فِي يَقِينِهِ}}؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۱۷۶-۱۷۷.</ref>؛ | ||
# [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند: "هیچ چیزی نیست مگر اینکه او را تعریفی است؛ گفتم: تعریف [[یقین]] چیست؟ فرمودند: آنست که با وجود [[خداوند]] از هیچ چیزی نترسی"<ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} قَالَ: مَا مِنْ شَيْءٍ إِلَّا وَ لَهُ حَدٌّ. قُلْتُ: فَمَا حَدُّ الْيَقِينِ؟ قَالَ أَنْ لَا تَخَافَ مَعَ اللَّهِ شَيْئاً}}؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۱۸۰.</ref><ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۱ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۱، ص ۲۸۶-۲۸۸.</ref>. | # [[امام صادق]] {{ع}} فرمودند: "هیچ چیزی نیست مگر اینکه او را تعریفی است؛ گفتم: تعریف [[یقین]] چیست؟ فرمودند: آنست که با وجود [[خداوند]] از هیچ چیزی نترسی"<ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} قَالَ: مَا مِنْ شَيْءٍ إِلَّا وَ لَهُ حَدٌّ. قُلْتُ: فَمَا حَدُّ الْيَقِينِ؟ قَالَ أَنْ لَا تَخَافَ مَعَ اللَّهِ شَيْئاً}}؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۱۸۰.</ref><ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۱ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۱، ص ۲۸۶-۲۸۸.</ref>. | ||
== فوائد [[یقین]]== | == فوائد [[یقین]] == | ||
# [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند: "عمل همیشگی اندکی که به همراه [[یقین]] باشد، نزد [[خداوند]] [[برتر]] از عمل زیادی است که بدون [[یقین]] انجام شود"<ref>{{متن حدیث| عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} يَقُولُ: إِنَّ الْعَمَلَ الدَّائِمَ الْقَلِيلَ عَلَى الْيَقِينِ أَفْضَلُ عِنْدَ اللَّهِ مِنَ الْعَمَلِ الْكَثِيرِ عَلَى غَيْرِ يَقِينٍ}}؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۱۴۷.</ref>؛ | # [[امام صادق]] {{ع}} فرمودند: "عمل همیشگی اندکی که به همراه [[یقین]] باشد، نزد [[خداوند]] [[برتر]] از عمل زیادی است که بدون [[یقین]] انجام شود"<ref>{{متن حدیث| عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} يَقُولُ: إِنَّ الْعَمَلَ الدَّائِمَ الْقَلِيلَ عَلَى الْيَقِينِ أَفْضَلُ عِنْدَ اللَّهِ مِنَ الْعَمَلِ الْكَثِيرِ عَلَى غَيْرِ يَقِينٍ}}؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۱۴۷.</ref>؛ | ||
# [[پیامبر اکرم]]{{صل}} فرمودند: "برای [[ثروت]] [[انسان]]، [[یقین]] کافی است؛ و برای کار او، [[عبادت]]"<ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}}: كَفَى بِالْيَقِينِ غِنًى وَ بِالْعِبَادَةِ شُغُلًا }}؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۱۷۶.</ref>؛ | # [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمودند: "برای [[ثروت]] [[انسان]]، [[یقین]] کافی است؛ و برای کار او، [[عبادت]]"<ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}}: كَفَى بِالْيَقِينِ غِنًى وَ بِالْعِبَادَةِ شُغُلًا }}؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۱۷۶.</ref>؛ | ||
# [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند: "[[مؤمن]] از آهن سخت، محکمتر است، چرا که آهن چون در [[آتش]] داخل شود نرم میشود، ولی [[مؤمن]] اگر کشته شود و بعد زنده و باز کشته شود، هرگز قلبش تغییر نخواهد کرد و از [[اعتقاد]] خود دست نخواهد کشید"<ref>{{متن حدیث| قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ{{ع}}: إِنَّ الْمُؤْمِنَ أَشَدُّ مِنْ زُبَرِ الْحَدِيدِ إِنَّ الْحَدِيدَ إِذَا دَخَلَ النَّارَ لَانَ وَ إِنَّ الْمُؤْمِنَ لَوْ قُتِلَ وَ نُشِرَ ثُمَّ قُتِلَ وَ نُشِرَ لَمْ يَتَغَيَّرْ قَلْبُهُ}}؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۱۷۸.</ref><ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۱ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۱، ص ۲۸۸.</ref>. | # [[امام صادق]] {{ع}} فرمودند: "[[مؤمن]] از آهن سخت، محکمتر است، چرا که آهن چون در [[آتش]] داخل شود نرم میشود، ولی [[مؤمن]] اگر کشته شود و بعد زنده و باز کشته شود، هرگز قلبش تغییر نخواهد کرد و از [[اعتقاد]] خود دست نخواهد کشید"<ref>{{متن حدیث| قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ {{ع}}: إِنَّ الْمُؤْمِنَ أَشَدُّ مِنْ زُبَرِ الْحَدِيدِ إِنَّ الْحَدِيدَ إِذَا دَخَلَ النَّارَ لَانَ وَ إِنَّ الْمُؤْمِنَ لَوْ قُتِلَ وَ نُشِرَ ثُمَّ قُتِلَ وَ نُشِرَ لَمْ يَتَغَيَّرْ قَلْبُهُ}}؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۱۷۸.</ref><ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۱ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۱، ص ۲۸۸.</ref>. | ||
==درباره مراتب و درجات [[یقین]]== | == درباره مراتب و درجات [[یقین]] == | ||
# [[امام باقر]]{{ع}} فرمودند: "هیچ بنده‌ای نیست که [[چهل]] روز [[ایمان]] [[خالص]] به [[خداوند]] داشته باشد- و یا فرمودند: هیچ بنده‌ای نیست که [[چهل]] روز به [[نیکی]] به [[یاد خدا]] باشد-، مگر آنکه [[خداوند]] او را از [[دنیا]] روگردان می‌‌کند، و درد و درمان [[دنیا]] را به او نشان می‌‌دهد، و [[حکمت]] را در قلبش نشانده و آن را بر زبانش جاری می‌‌سازد"<ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ{{ع}} قَالَ: مَا أَخْلَصَ عَبْدٌ الْإِيمَانَ بِاللَّهِ أَرْبَعِينَ يَوْماً أَوْ قَالَ مَا أَجْمَلَ عَبْدٌ ذِكْرَ اللَّهِ أَرْبَعِينَ يَوْماً إِلَّا زَهَّدَهُ اللَّهُ فِي الدُّنْيَا وَ بَصَّرَهُ دَاءَهَا وَ دَوَاءَهَا وَ أَثْبَتَ الحِكْمَةَ فِي قَلْبِهِ وَ أَنْطَقَ بِهَا لِسَانَهُ}}؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۲۴۰.</ref>؛ | # [[امام باقر]] {{ع}} فرمودند: "هیچ بنده‌ای نیست که [[چهل]] روز [[ایمان]] [[خالص]] به [[خداوند]] داشته باشد- و یا فرمودند: هیچ بنده‌ای نیست که [[چهل]] روز به [[نیکی]] به [[یاد خدا]] باشد-، مگر آنکه [[خداوند]] او را از [[دنیا]] روگردان می‌‌کند، و درد و درمان [[دنیا]] را به او نشان می‌‌دهد، و [[حکمت]] را در قلبش نشانده و آن را بر زبانش جاری می‌‌سازد"<ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ {{ع}} قَالَ: مَا أَخْلَصَ عَبْدٌ الْإِيمَانَ بِاللَّهِ أَرْبَعِينَ يَوْماً أَوْ قَالَ مَا أَجْمَلَ عَبْدٌ ذِكْرَ اللَّهِ أَرْبَعِينَ يَوْماً إِلَّا زَهَّدَهُ اللَّهُ فِي الدُّنْيَا وَ بَصَّرَهُ دَاءَهَا وَ دَوَاءَهَا وَ أَثْبَتَ الحِكْمَةَ فِي قَلْبِهِ وَ أَنْطَقَ بِهَا لِسَانَهُ}}؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۲۴۰.</ref>؛ | ||
# [[پیامبر اکرم]]{{صل}} فرمودند: "هیچ بنده‌ای [[چهل]] روز برای [[حضرت حق]] [[اخلاص]] نورزید، مگر آنکه چشمه‌های [[حکمت]] از قلبش بر زبانش جاری شد"<ref>{{متن حدیث| عَنِ الرِّضَا عَنْ آبَائِهِ{{ع}}: قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}}: مَا أَخْلَصَ عَبْدٌ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَرْبَعِينَ صَبَاحاً إِلَّا جَرَتْ يَنَابِيعُ الْحِكْمَةِ مِنْ قَلْبِهِ عَلَى لِسَانِهِ}}؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۲۴۲.</ref>؛ | # [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمودند: "هیچ بنده‌ای [[چهل]] روز برای [[حضرت حق]] [[اخلاص]] نورزید، مگر آنکه چشمه‌های [[حکمت]] از قلبش بر زبانش جاری شد"<ref>{{متن حدیث| عَنِ الرِّضَا عَنْ آبَائِهِ {{ع}}: قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}}: مَا أَخْلَصَ عَبْدٌ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَرْبَعِينَ صَبَاحاً إِلَّا جَرَتْ يَنَابِيعُ الْحِكْمَةِ مِنْ قَلْبِهِ عَلَى لِسَانِهِ}}؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۲۴۲.</ref>؛ | ||
# [[امام کاظم]]{{ع}} فرمودند: "ای [[بندگان خدا]]! [[نعمت‌های الهی]] را در راه [[اصلاح]] خود بکار گیرید، تا [[یقین]] شما افزوده شود"<ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي الْحَسَنِ{{ع}}: ... تَعَاهَدُوا عِبَادَ اللَّهِ نِعَمَهُ بِإِصْلَاحِكُمْ أَنْفُسَكُمْ تَزْدَادُوا يَقِيناً}}؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۱۹۴.</ref><ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۱ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۱، ص ۲۸۹.</ref>. | # [[امام کاظم]] {{ع}} فرمودند: "ای [[بندگان خدا]]! [[نعمت‌های الهی]] را در راه [[اصلاح]] خود بکار گیرید، تا [[یقین]] شما افزوده شود"<ref>{{متن حدیث| عَنْ أَبِي الْحَسَنِ {{ع}}: ... تَعَاهَدُوا عِبَادَ اللَّهِ نِعَمَهُ بِإِصْلَاحِكُمْ أَنْفُسَكُمْ تَزْدَادُوا يَقِيناً}}؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۱۹۴.</ref><ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۱ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۱، ص ۲۸۹.</ref>. | ||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ ۲۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۱۶
این مدخل زیرشاخهٔ بحث یقین است. یقین از چند منظر متفاوت، بررسی میشود: یقین در قرآن - یقین در حدیث - یقین در نهج البلاغه - یقین در اخلاق اسلامی - یقین در معارف دعا و زیارات - یقین در کلام اسلامی - پرسش‌های مرتبطارزش یقین
- "امام صادق (ع) به جابر جعفی فرمودند:ای مرد جعفی! ایمان برتر از اسلام، و یقین برتر از ایمان است؛ و هیچ چیزی ارزشمندتر و کمیاب تر از یقین نیست"[۱]؛
- امام کاظم (ع) فرمودند: "ایمان یک درجه بالاتر از اسلام، و تقوی یک درجه بالاتر از ایمان و یقین یک درجه بالاتر از تقوی است؛ و در میان مردمان هیچ چیزی کمتر از یقین تقسیم نشده است"[۲]؛
- پیامبر اکرم (ص) فرمودند: "بهترین چیزی که در قلب پدید می‌‌آید، یقین است"[۳][۴].
معنی یقین
- "امام رضا (ع) در تفسیر یقین فرمودند: "یقین توکّل کردن بر خدا، و تسلیم او بودن، و بقضای او راضی شدن، و وانهادن کارها به اوست"[۵]؛
- امام صادق (ع) فرمودند: "از علائم درستی یقین انسان مسلمان، آنست که بواسطة خشمگین کردن خداوند در پی راضی کردن مردم نباشد، و آنان را بواسطه آنچه خدا در اختیار او ننهاده به ملامت نگیرد"[۶]؛
- پیامبر اکرم (ص) فرمودند: "از جبرئیل درباره معنای یقین سؤال کردم؛ او گفت: یقین آنست که مؤمن به گونه‌ای برای خدا کار کند که گوئی او را می‌‌بیند، و اگر او خداوند را نمی‌بیند خداوند او را می‌‌بیند"[۷]؛
- صفوان گوید: "درباره آیه شریفه ﴿أَوَلَمْ تُؤْمِنْ قَالَ بَلَى وَلَكِنْ لِيَطْمَئِنَّ قَلْبِي﴾[۸]، سؤال کردم، که آیا درباره معاد شکّی در قلب حضرت ابراهیم بود؟ حضرت فرمودند: نه! او به این مسأله یقین داشت، امّا می‌‌خواست که خداوند یقین او را بیشتر نماید"[۹]؛
- امام صادق (ع) فرمودند: "هیچ چیزی نیست مگر اینکه او را تعریفی است؛ گفتم: تعریف یقین چیست؟ فرمودند: آنست که با وجود خداوند از هیچ چیزی نترسی"[۱۰][۱۱].
فوائد یقین
- امام صادق (ع) فرمودند: "عمل همیشگی اندکی که به همراه یقین باشد، نزد خداوند برتر از عمل زیادی است که بدون یقین انجام شود"[۱۲]؛
- پیامبر اکرم (ص) فرمودند: "برای ثروت انسان، یقین کافی است؛ و برای کار او، عبادت"[۱۳]؛
- امام صادق (ع) فرمودند: "مؤمن از آهن سخت، محکمتر است، چرا که آهن چون در آتش داخل شود نرم میشود، ولی مؤمن اگر کشته شود و بعد زنده و باز کشته شود، هرگز قلبش تغییر نخواهد کرد و از اعتقاد خود دست نخواهد کشید"[۱۴][۱۵].
درباره مراتب و درجات یقین
- امام باقر (ع) فرمودند: "هیچ بنده‌ای نیست که چهل روز ایمان خالص به خداوند داشته باشد- و یا فرمودند: هیچ بنده‌ای نیست که چهل روز به نیکی به یاد خدا باشد-، مگر آنکه خداوند او را از دنیا روگردان می‌‌کند، و درد و درمان دنیا را به او نشان می‌‌دهد، و حکمت را در قلبش نشانده و آن را بر زبانش جاری می‌‌سازد"[۱۶]؛
- پیامبر اکرم (ص) فرمودند: "هیچ بنده‌ای چهل روز برای حضرت حق اخلاص نورزید، مگر آنکه چشمه‌های حکمت از قلبش بر زبانش جاری شد"[۱۷]؛
- امام کاظم (ع) فرمودند: "ای بندگان خدا! نعمت‌های الهی را در راه اصلاح خود بکار گیرید، تا یقین شما افزوده شود"[۱۸][۱۹].
منابع
پانویس
- ↑ « عَنْ جَابِرٍ قَالَ: قَالَ لِي أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (ع): يَا أَخَا جُعْفٍ إِنَّ الْإِيمَانَ أَفْضَلُ مِنَ الْإِسْلَامِ وَ إِنَّ الْيَقِينَ أَفْضَلُ مِنَ الْإِيمَانِ وَ مَا مِنْ شَيْءٍ أَعَزَّ مِنَ الْيَقِينِ»؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۱۳۵.
- ↑ « عَنِ الْوَشَّاءِ عَنْ أَبِي الْحَسَنِ (ع) قَالَ: سَمِعْتُهُ يَقُولُ: الْإِيمَانُ فَوْقَ الْإِسْلَامِ بِدَرَجَةٍ وَ التَّقْوَى فَوْقَ الْإِيمَانِ بِدَرَجَةٍ وَ الْيَقِينُ فَوْقَ التَّقْوَى بِدَرَجَةٍ وَ مَا قُسِمَ فِي النَّاسِ شَيْءٌ أَقَلُّ مِنَ الْيَقِينِ»؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۱۳۶.
- ↑ « قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): خَيْرُ مَا أُلْقِيَ فِي الْقَلْبِ الْيَقِينُ»؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۱۷۳.
- ↑ مظاهری، حسین، دانش اخلاق اسلامی، ج۱، ص ۲۸۵-۲۸۶.
- ↑ « قَالَ يُونُسُ: قُلْتُ فَأَيُّ شَيْءٍ الْيَقِينُ؟ قَالَ التَّوَكُّلُ عَلَى اللَّهِ وَ التَّسْلِيمُ لِلَّهِ وَ الرِّضَا بِقَضَاءِ اللَّهِ وَ التَّفْوِيضُ إِلَى اللَّهِ»؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۱۳۸.
- ↑ « عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ: مِنْ صِحَّةِ يَقِينِ الْمَرْءِ الْمُسْلِمِ أَنْ لَا يُرْضِيَ النَّاسَ بِسَخَطِ اللَّهِ وَ لَا يَلُومَهُمْ عَلَى مَا لَمْ يُؤْتِهِ اللَّهُ»؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۱۴۳.
- ↑ « عَنِ النَّبِيِّ (ص) قَالَ: قُلْتُ لِجَبْرَئِيلَ: مَا تَفْسِيرُ الْيَقِينِ؟ قَالَ الْمُؤْمِنُ يَعْمَلُ لِلَّهِ كَأَنَّهُ يَرَاهُ فَإِنْ لَمْ يَكُنْ يَرَى اللَّهَ فَإِنَّ اللَّهَ يَرَاهُ وَ أَنْ يَعْلَمَ يَقِيناً أَنَّ مَا أَصَابَهُ لَمْ يَكُنْ لِيُخْطِئَهُ وَ أَنَّ مَا أَخْطَأَهُ لَمْ يَكُنْ لِيُصِيبَهُ»؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۱۷۳.
- ↑ «آیا ایمان نداری؟ گفت: چرا امّا تا دلم آرام یابد» سوره بقره، آیه ۲۶۰.
- ↑ « عَنْ صَفْوَانَ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا الْحَسَنِ الرِّضَا (ع) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ لِإِبْرَاهِيمَ (ع): أَوَلَمْ تُؤْمِنْ قَالَ بَلَى وَلَكِنْ لِيَطْمَئِنَّ قَلْبِي أَ كَانَ فِي قَلْبِهِ شَكٌّ؟ قَالَ لَا كَانَ عَلَى يَقِينٍ وَ لَكِنَّهُ أَرَادَ مِنَ اللَّهِ الزِّيَادَةَ فِي يَقِينِهِ»؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۱۷۶-۱۷۷.
- ↑ « عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ: مَا مِنْ شَيْءٍ إِلَّا وَ لَهُ حَدٌّ. قُلْتُ: فَمَا حَدُّ الْيَقِينِ؟ قَالَ أَنْ لَا تَخَافَ مَعَ اللَّهِ شَيْئاً»؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۱۸۰.
- ↑ مظاهری، حسین، دانش اخلاق اسلامی، ج۱، ص ۲۸۶-۲۸۸.
- ↑ « عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (ع) يَقُولُ: إِنَّ الْعَمَلَ الدَّائِمَ الْقَلِيلَ عَلَى الْيَقِينِ أَفْضَلُ عِنْدَ اللَّهِ مِنَ الْعَمَلِ الْكَثِيرِ عَلَى غَيْرِ يَقِينٍ»؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۱۴۷.
- ↑ « عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): كَفَى بِالْيَقِينِ غِنًى وَ بِالْعِبَادَةِ شُغُلًا »؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۱۷۶.
- ↑ « قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (ع): إِنَّ الْمُؤْمِنَ أَشَدُّ مِنْ زُبَرِ الْحَدِيدِ إِنَّ الْحَدِيدَ إِذَا دَخَلَ النَّارَ لَانَ وَ إِنَّ الْمُؤْمِنَ لَوْ قُتِلَ وَ نُشِرَ ثُمَّ قُتِلَ وَ نُشِرَ لَمْ يَتَغَيَّرْ قَلْبُهُ»؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۱۷۸.
- ↑ مظاهری، حسین، دانش اخلاق اسلامی، ج۱، ص ۲۸۸.
- ↑ « عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (ع) قَالَ: مَا أَخْلَصَ عَبْدٌ الْإِيمَانَ بِاللَّهِ أَرْبَعِينَ يَوْماً أَوْ قَالَ مَا أَجْمَلَ عَبْدٌ ذِكْرَ اللَّهِ أَرْبَعِينَ يَوْماً إِلَّا زَهَّدَهُ اللَّهُ فِي الدُّنْيَا وَ بَصَّرَهُ دَاءَهَا وَ دَوَاءَهَا وَ أَثْبَتَ الحِكْمَةَ فِي قَلْبِهِ وَ أَنْطَقَ بِهَا لِسَانَهُ»؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۲۴۰.
- ↑ « عَنِ الرِّضَا عَنْ آبَائِهِ (ع): قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): مَا أَخْلَصَ عَبْدٌ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَرْبَعِينَ صَبَاحاً إِلَّا جَرَتْ يَنَابِيعُ الْحِكْمَةِ مِنْ قَلْبِهِ عَلَى لِسَانِهِ»؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۲۴۲.
- ↑ « عَنْ أَبِي الْحَسَنِ (ع): ... تَعَاهَدُوا عِبَادَ اللَّهِ نِعَمَهُ بِإِصْلَاحِكُمْ أَنْفُسَكُمْ تَزْدَادُوا يَقِيناً»؛ بحار الأنوار، ج ۷۰، ص ۱۹۴.
- ↑ مظاهری، حسین، دانش اخلاق اسلامی، ج۱، ص ۲۸۹.