مقتل: تفاوت میان نسخه‌ها
(←مقدمه) |
(←مقدمه) |
||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
نام برخی از مقتل‌های معروف از این قرار است (البته آنها که عنوان "[[مقتل]]" دارد): "[[مقاتل الطالبیین (کتاب)|مقاتل الطالبیّین]]": نوشتۀ [[ابوالفرج اصفهانی]] که در شرح حال و ذکر [[اسامی]] شهدای [[فرزندان ابوطالب]] است. این کتاب به [[فارسی]] نیز ترجمه شده است: "[[سرگذشت کشته‌شدگان از فرزندان ابوطالب (کتاب)|سرگذشت کشته‌شدگان از فرزندان ابوطالب]]"، [[سید هاشم رسولی محلاتی]]. | نام برخی از مقتل‌های معروف از این قرار است (البته آنها که عنوان "[[مقتل]]" دارد): "[[مقاتل الطالبیین (کتاب)|مقاتل الطالبیّین]]": نوشتۀ [[ابوالفرج اصفهانی]] که در شرح حال و ذکر [[اسامی]] شهدای [[فرزندان ابوطالب]] است. این کتاب به [[فارسی]] نیز ترجمه شده است: "[[سرگذشت کشته‌شدگان از فرزندان ابوطالب (کتاب)|سرگذشت کشته‌شدگان از فرزندان ابوطالب]]"، [[سید هاشم رسولی محلاتی]]. | ||
"[[مقتل | "[[مقتل ابی‌مخنف]]": نوشتۀ [[لوط بن یحیی بن سعید بن مخنف]]، معروف به [[ابو مخنف]] که دربارۀ حوادث عاشوراست. این کتاب نیز به [[فارسی]] ترجمه شده است. اخیراً با نام "[[مقتل الحسین و مصرع اهل بیته و اصحابه فی کربلا (کتاب)|مقتل الحسین و مصرع اهل بیته و اصحابه فی کربلا]]" در ۲۳۰ صفحه توسط مؤسسه الوفاء چاپ شده است. | ||
"[[مقتل خوارزمی]]": متن [[تاریخی]] مربوط به حوادث کربلاست، در دو جزء که توسط [[موفق بن احمد مکی خوارزمی]] تألیف شده و اغلب مطالبش را از [[تاریخ ابن اعثم]] [[نقل]] کرده است. | "[[مقتل خوارزمی]]": متن [[تاریخی]] مربوط به حوادث کربلاست، در دو جزء که توسط [[موفق بن احمد مکی خوارزمی]] تألیف شده و اغلب مطالبش را از [[تاریخ ابن اعثم]] [[نقل]] کرده است. | ||
نسخهٔ ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۲۸
مقتل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: مقتل در حدیث - مقتل در تاریخ اسلامی - مقتل در معارف و سیره حسینی - پرسش‌های مرتبط |
| سوگواری امام حسین |
| رویدادها |
|---|
| واقعه عاشورا • اسیران کربلا • روز شمار واقعه عاشورا • روز عاشورا • نامه های کوفیان به امام حسین • واقعه عاشورا (از نگاه آمار) |
| افراد |
| علی اکبر • علی اصغر • عباس بن علی • زینب کبری • سکینه بنت حسین • فاطمه دختر امام حسین • مسلم بن عقیل • شهیدان کربلا • اسیران کربلا |
| جای‌ها |
| حرم امام حسین • تل زینبیه • حرم عباس بن علی • گودال قتلگاه • بین الحرمین • نهر علقمه |
| مناسبت‌ها |
| تاسوعا • عاشورا • اربعین |
| مراسم |
| مرثیه‌خوانی • نوحه • تعزیه • روضه • زنجیرزنی • سینه‌زنی • سقاخانه • سنج و دمام • دسته عزاداری • شام غریبان • تشت‌گذاری • نخل‌گردانی • قمه زنی • راهپیمایی اربعین • تابوت‌گردانی • مراسم تابوت |
مقتل هم به معنای محلّ قتل است، هم کتابی که دربارۀ شرح قتل حسین بن علی (ع) و واقعۀ کربلا نوشته شده باشد.
مقدمه
به نقل دهخدا: جایی و زمینی که کسی در آنجا کشته شده باشد. البته به معنای جایی و عضوی از بدن نیز گفته که اگر تیر یا تیغی بر آنجا وارد آید، سبب قتل شخص می‌شود. (لغت‌نامه دهخدا) به انگیزۀ زنده نگهداشتن یاد حادثۀ عاشورا و شهدای کربلا، از صدر اسلام تا کنون، همواره کتاب‌هایی بعنوان "مقتل" نوشته شده و می‌شود.
شیخ آقا بزرگ تهرانی بیش از هفتاد کتاب را با همین عنوان نام می‌برد که به حادثۀ کربلا مربوط می‌شود[۱] و "مقتل اصبغ بن نباته (از یاران علی (ع)) را اولین مقتلی می‌داند که نگاشته شده است[۲].
نام برخی از مقتل‌های معروف از این قرار است (البته آنها که عنوان "مقتل" دارد): "مقاتل الطالبیّین": نوشتۀ ابوالفرج اصفهانی که در شرح حال و ذکر اسامی شهدای فرزندان ابوطالب است. این کتاب به فارسی نیز ترجمه شده است: "سرگذشت کشته‌شدگان از فرزندان ابوطالب"، سید هاشم رسولی محلاتی.
"مقتل ابی‌مخنف": نوشتۀ لوط بن یحیی بن سعید بن مخنف، معروف به ابو مخنف که دربارۀ حوادث عاشوراست. این کتاب نیز به فارسی ترجمه شده است. اخیراً با نام "مقتل الحسین و مصرع اهل بیته و اصحابه فی کربلا" در ۲۳۰ صفحه توسط مؤسسه الوفاء چاپ شده است.
"مقتل خوارزمی": متن تاریخی مربوط به حوادث کربلاست، در دو جزء که توسط موفق بن احمد مکی خوارزمی تألیف شده و اغلب مطالبش را از تاریخ ابن اعثم نقل کرده است.
"مقتل الحسین": عبدالرزاق المقرم (م ۱۳۹۱ ق در نجف) که دربارۀ نهضت حسینی است و وقایع کربلا از خروج امام حسین (ع) از مدینه تا حوادث پس از عاشورا را در بر دارد.
کتاب‌های مقتل دیگری هم معروف است، همچون: «نفس المهموم»، «اللهوف علی قتلی الطفوف»، «منهاج الدموع»، «العیون العبری»، «مثیر الاحزان»، «روضة الشهدا»، «اسرار الشهاده»، «منتهی الآمال، بحار الانوار (ج۴۵) و...[۳].
منابع
پانویس
- ↑ الذّریعه، ج۲۲، ص۲۱ به بعد. همچنین در کتاب «نگرشی به مرثیه سرایی در ایران» عبد الرضا افسری کرمانی، ص۱۳۷، بیش از شصت کتاب شعر و به نثر عنوان «مقتل» را با نام گردآورندگان آنها آورده است.
- ↑ الذّریعه، ج۲۲، ص۲۳، شماره ۵۸۳۸.
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص ۴۶۴.
| سنت‌ها و مراسم‌ها |  | |
|---|---|---|
| روضه‌ها | ||
| تعزیه‌ها | ||
| مناسبت‌ها | ||
| مکان‌ها | ||
| کتاب‌ها | ||
| آداب | ||
| مرثیه‌ها | ||
| وابسته | ||