اختلاف قرائات: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'لام' به 'لام'
جز (جایگزینی متن - 'لام' به 'لام')
خط ۷: خط ۷:
# [[نقض]](باطل ‏شدن) یا نداشتن نقض وضوی ملموس (علاوه بر نقض وضوی لامس که قدر متیقّن از مدلول [[آیه]] است) بنابر [[اختلاف قرائت]] در «لَمَستُم» و {{متن قرآن|لَامَسْتُمُ}} (در آیه {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَقْرَبُوا الصَّلَاةَ وَأَنْتُمْ سُكَارَى حَتَّى تَعْلَمُوا مَا تَقُولُونَ وَلَا جُنُبًا إِلَّا عَابِرِي سَبِيلٍ حَتَّى تَغْتَسِلُوا وَإِنْ كُنْتُمْ مَرْضَى أَوْ عَلَى سَفَرٍ أَوْ جَاءَ أَحَدٌ مِنْكُمْ مِنَ الْغَائِطِ أَوْ لَامَسْتُمُ النِّسَاءَ فَلَمْ تَجِدُوا مَاءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيدًا طَيِّبًا فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَأَيْدِيكُمْ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَفُوًّا غَفُورًا}}<ref>«ای مؤمنان! در حال مستی به نماز رو نیاورید تا هنگامی که دریابید چه می‌گویید و نیز در حال جنابت (به نماز و محل نماز رو نیاورید) مگر رهگذر باشید تا آنکه غسل کنید و اگر بیمار یا در سفر بودید و یا یکی از شما از جای قضای حاجت باز آمد یا با زنان آمیزش کردید و آب نیافتید به خاکی پاک تیمّم کنید و بخشی از رخساره‌ها و دست‌هایتان را با آن مسح کنید که خداوند، در گذرنده‌ای آمرزنده است» سوره نساء، آیه ۴۳.</ref>).
# [[نقض]](باطل ‏شدن) یا نداشتن نقض وضوی ملموس (علاوه بر نقض وضوی لامس که قدر متیقّن از مدلول [[آیه]] است) بنابر [[اختلاف قرائت]] در «لَمَستُم» و {{متن قرآن|لَامَسْتُمُ}} (در آیه {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَقْرَبُوا الصَّلَاةَ وَأَنْتُمْ سُكَارَى حَتَّى تَعْلَمُوا مَا تَقُولُونَ وَلَا جُنُبًا إِلَّا عَابِرِي سَبِيلٍ حَتَّى تَغْتَسِلُوا وَإِنْ كُنْتُمْ مَرْضَى أَوْ عَلَى سَفَرٍ أَوْ جَاءَ أَحَدٌ مِنْكُمْ مِنَ الْغَائِطِ أَوْ لَامَسْتُمُ النِّسَاءَ فَلَمْ تَجِدُوا مَاءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيدًا طَيِّبًا فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَأَيْدِيكُمْ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَفُوًّا غَفُورًا}}<ref>«ای مؤمنان! در حال مستی به نماز رو نیاورید تا هنگامی که دریابید چه می‌گویید و نیز در حال جنابت (به نماز و محل نماز رو نیاورید) مگر رهگذر باشید تا آنکه غسل کنید و اگر بیمار یا در سفر بودید و یا یکی از شما از جای قضای حاجت باز آمد یا با زنان آمیزش کردید و آب نیافتید به خاکی پاک تیمّم کنید و بخشی از رخساره‌ها و دست‌هایتان را با آن مسح کنید که خداوند، در گذرنده‌ای آمرزنده است» سوره نساء، آیه ۴۳.</ref>).
# جواز وطی حائض به محض [[انقطاع]] دَم، یا مشروط ‏بودن به [[غسل]] بعد از انقطاع، بنابر اختلاف قرائت در {{متن قرآن|حَتَّى يَطْهُرْنَ}} (در آیه {{متن قرآن|وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الْمَحِيضِ قُلْ هُوَ أَذًى فَاعْتَزِلُوا النِّسَاءَ فِي الْمَحِيضِ وَلَا تَقْرَبُوهُنَّ حَتَّى يَطْهُرْنَ فَإِذَا تَطَهَّرْنَ فَأْتُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ أَمَرَكُمُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ}}<ref>«و از تو درباره حیض می‌پرسند؛ بگو که آن، گونه‌ای رنج است. پس در حیض از زنان کناره گیرید و با آنان آمیزش نکنید تا پاک شوند و چون شست و شو کردند، از همان‌جا که خداوند به شما فرموده است با آنان آمیزش کنید، بی‌گمان خداوند توبه کاران و شست‌وشوکنندگان را دوست می‌دارد» سوره بقره، آیه ۲۲۲.</ref>).
# جواز وطی حائض به محض [[انقطاع]] دَم، یا مشروط ‏بودن به [[غسل]] بعد از انقطاع، بنابر اختلاف قرائت در {{متن قرآن|حَتَّى يَطْهُرْنَ}} (در آیه {{متن قرآن|وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الْمَحِيضِ قُلْ هُوَ أَذًى فَاعْتَزِلُوا النِّسَاءَ فِي الْمَحِيضِ وَلَا تَقْرَبُوهُنَّ حَتَّى يَطْهُرْنَ فَإِذَا تَطَهَّرْنَ فَأْتُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ أَمَرَكُمُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ}}<ref>«و از تو درباره حیض می‌پرسند؛ بگو که آن، گونه‌ای رنج است. پس در حیض از زنان کناره گیرید و با آنان آمیزش نکنید تا پاک شوند و چون شست و شو کردند، از همان‌جا که خداوند به شما فرموده است با آنان آمیزش کنید، بی‌گمان خداوند توبه کاران و شست‌وشوکنندگان را دوست می‌دارد» سوره بقره، آیه ۲۲۲.</ref>).
# [[وجوب]] یا وجوب ‏نبودن [[سجده]] هنگام [[تلاوت]] یا استماع آیه {{متن قرآن|أَلَّا يَسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذِي يُخْرِجُ الْخَبْءَ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَيَعْلَمُ مَا تُخْفُونَ وَمَا تُعْلِنُونَ}}<ref>«(شیطان چنان کرد) تا برای خداوند سجده نبرند، همان (خداوند) که نهان آسمان‌ها و زمین را آشکار می‌گرداند و آنچه پنهان می‌کنید یا آشکار می‌دارید، می‌داند» سوره نمل، آیه ۲۵.</ref>، بنابر اختلاف قرائت در تشدید یا [[تخفیف]] [[لام]] در {{متن قرآن|أَلَّا}}.
# [[وجوب]] یا وجوب ‏نبودن [[سجده]] هنگام [[تلاوت]] یا استماع آیه {{متن قرآن|أَلَّا يَسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذِي يُخْرِجُ الْخَبْءَ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَيَعْلَمُ مَا تُخْفُونَ وَمَا تُعْلِنُونَ}}<ref>«(شیطان چنان کرد) تا برای خداوند سجده نبرند، همان (خداوند) که نهان آسمان‌ها و زمین را آشکار می‌گرداند و آنچه پنهان می‌کنید یا آشکار می‌دارید، می‌داند» سوره نمل، آیه ۲۵.</ref>، بنابر اختلاف قرائت در تشدید یا [[تخفیف]] لام در {{متن قرآن|أَلَّا}}.


یکی از محورهای بحث اختلاف قرائات، [[صحت]] و جواز [[تبعیت]] از قرائات مختلف است. دیدگاه‏‌ها در این بحث مبتنی بر اَنظار در تعریف و ضوابط و [[احکام]] قرائات شاذ است، و در [[حقیقت]] به منزله صغریات و مصادیق آن [[احکام کلی]] هستند؛ از‏این‏‌رو بعضی از وجوه در موارد اختلاف قرائات، صحیح و قرائت به آن وجوه هم جایز شمرده شده است. بخشی دیگر صحیح، اما قرائت به آن غیر جایز دانسته می‏‌شود و بخش سوم، غیر صحیح و غیر جایز اعلام می‏‌شود.<ref>محمد‏ بن‏ بهادر زرکشی؛ البرهان فی علوم ‏القرآن (با حاشیه)؛ ج۱، ص۳۲۶؛ محمد هادی معرفت؛ التمهید فی علوم‏ القرآن؛ ج۲، ص۱۰۳؛ محمد باقر حجتی؛ پژوهشی در تاریخ قرآن کریم؛ ص۲۶۶.</ref><ref>[[فرهنگ‌نامه علوم قرآنی (کتاب)|فرهنگ نامه علوم قرآنی]]، ص۲۰۴.</ref>
یکی از محورهای بحث اختلاف قرائات، [[صحت]] و جواز [[تبعیت]] از قرائات مختلف است. دیدگاه‏‌ها در این بحث مبتنی بر اَنظار در تعریف و ضوابط و [[احکام]] قرائات شاذ است، و در [[حقیقت]] به منزله صغریات و مصادیق آن [[احکام کلی]] هستند؛ از‏این‏‌رو بعضی از وجوه در موارد اختلاف قرائات، صحیح و قرائت به آن وجوه هم جایز شمرده شده است. بخشی دیگر صحیح، اما قرائت به آن غیر جایز دانسته می‏‌شود و بخش سوم، غیر صحیح و غیر جایز اعلام می‏‌شود.<ref>محمد‏ بن‏ بهادر زرکشی؛ البرهان فی علوم ‏القرآن (با حاشیه)؛ ج۱، ص۳۲۶؛ محمد هادی معرفت؛ التمهید فی علوم‏ القرآن؛ ج۲، ص۱۰۳؛ محمد باقر حجتی؛ پژوهشی در تاریخ قرآن کریم؛ ص۲۶۶.</ref><ref>[[فرهنگ‌نامه علوم قرآنی (کتاب)|فرهنگ نامه علوم قرآنی]]، ص۲۰۴.</ref>
۲۱۸٬۸۳۴

ویرایش