ظبیه: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۲۰:۱۲

موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

«ظُبیَه» را همان «عرق الظبیه» گفته‌اند. ^[۱] برخی ظبیه را درختی غیر مثمر، شبیه گیاه گون و جمع آن «ظبیان» دانستند که از سایه آن بهره گرفته می‌‌شود.^[۲] اما غالب اقلیم شناسان، از ظبیه به عنوان موضعی در حجاز نام برده‌اند. بعضی از ایشان، عرق الظبیه را موضعی بین مکه و مدینه در نزدیکی روحاء و برخی دیگر هم، آن را خود روحاء گفته‌اند.^[۳] واقدی نیز در کتاب خود، از این مکان به عنوان بخشی از روحاء یاد کرده و آن را در دو میلی مدینه دانسته است.^[۴] عرق الظبیه در برخی دیگر از منابع، مکانی در «صفراء» معرفی شده است.^[۵] از این موضع در ذکر وقایع جنگ بدر، نامی به میان آمده و آن را از توقف گاههای رسول خدا(ص) و یارانش در جریان غزوه بدر^[۶] و نیز مکان صدور فرمان قتل عقبة بن ابی معیط، توسط پیامبر(ص) در بازگشت از بدر نام برده شده است.^[۷] امروزه ساکنین این دیار از سرزمین خود با نام «طَرَف ظبیه» یاد می‌‌کنند. برخی متأخرین با یکی دانستن معنای اسامی «طرف» و «عرق» و «نعف» - که پیش از الظبیه به کار رفته‌اند - عرق الظبیه را گیاهی خاکستری رنگ که در وادی السِّداره در جاده مدینه به مکه، حدود سه میلی قبل از روحاء، در دیار بنی عوف از شاخه‌های قبیله حرب و نیز روحاء می‌‌روید، معرفی کرده‌اند.^[۸]

منابع

بلادی، عاتق بن غيث، معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة

پانویس

↑ یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۴، ص۵۸.
↑ النبی(ص) ثم مرّ علی تربان ثم علی ملل ثم علی غمیس الحمام من مرّیین ثم علی صُخیرات الیَمام، ثم علی السّیاله ثم علی فجّ الروحاء، ثم علی شنوکه و هی الطریق المعتدله حتی اذا کان بعرق الظبیه (ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۶۱۳؛ ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۳، ص۲۶۱.)
↑ یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۴، ص۵۸.
↑ واقدی، المغازی، ج۱، ص۴۰.
↑ بکری، معجم ما استعجم، ج۳، ص۹۰۳.
↑ واقدی، المغازی، ج۱، ص۴۰.
↑ واقدی، المغازی، ج۱، ص۱۱۴؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۲، ص۱۳۱.
↑ بلادی، عاتق بن غيث، معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة ص ۲۰۴.

[1] یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۴، ص۵۸.

[2] النبی(ص) ثم مرّ علی تربان ثم علی ملل ثم علی غمیس الحمام من مرّیین ثم علی صُخیرات الیَمام، ثم علی السّیاله ثم علی فجّ الروحاء، ثم علی شنوکه و هی الطریق المعتدله حتی اذا کان بعرق الظبیه (ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۶۱۳؛ ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۳، ص۲۶۱.)

[3] یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۴، ص۵۸.

[4] واقدی، المغازی، ج۱، ص۴۰.

[5] بکری، معجم ما استعجم، ج۳، ص۹۰۳.

[6] واقدی، المغازی، ج۱، ص۴۰.

[7] واقدی، المغازی، ج۱، ص۱۱۴؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۲، ص۱۳۱.

[8] بلادی، عاتق بن غيث، معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة ص ۲۰۴.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

@@ خط ۷: / خط ۷: @@
 ==مقدمه==
-ظُبیَه را همان «[[عرق الظبیه]]» گفته‌اند. <ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۴، ص۵۸.</ref> برخی ظبیه را درختی غیر مثمر، شبیه [[گیاه]] گون و جمع آن «[[ظبیان]]» دانستند که از [[سایه]] آن بهره گرفته می‌‌شود.<ref>{{عربی|النبی{{صل}} ثم مرّ علی تربان ثم علی ملل ثم علی غمیس الحمام من مرّیین ثم علی صُخیرات الیَمام، ثم علی السّیاله ثم علی فجّ الروحاء، ثم علی شنوکه و هی الطریق المعتدله حتی اذا کان بعرق الظبیه}} (ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۶۱۳؛ ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۳، ص۲۶۱.)</ref> اما غالب اقلیم شناسان، از ظبیه به عنوان موضعی در [[حجاز]] نام برده‌اند. بعضی از ایشان، عرق الظبیه را موضعی بین [[مکه]] و [[مدینه]] در نزدیکی [[روحاء]] و برخی دیگر هم، آن را خود روحاء گفته‌اند.<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۴، ص۵۸.</ref> [[واقدی]] نیز در کتاب خود، از این مکان به عنوان بخشی از روحاء یاد کرده و آن را در دو میلی مدینه دانسته است.<ref>واقدی، المغازی، ج۱، ص۴۰.</ref> عرق الظبیه در برخی دیگر از منابع، مکانی در «صفراء» معرفی شده است.<ref>بکری، معجم ما استعجم، ج۳، ص۹۰۳.</ref> از این موضع در ذکر وقایع [[جنگ بدر]]، نامی به میان آمده و آن را از توقف گاههای [[رسول خدا]]{{صل}} و یارانش در جریان [[غزوه بدر]]<ref>واقدی، المغازی، ج۱، ص۴۰.</ref> و نیز مکان صدور [[فرمان]] [[قتل]] [[عقبة بن ابی معیط]]، توسط [[پیامبر]]{{صل}} در بازگشت از [[بدر]] نام برده شده است.<ref>واقدی، المغازی، ج۱، ص۱۱۴؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۲، ص۱۳۱.</ref>
+«ظُبیَه» را همان «[[عرق الظبیه]]» گفته‌اند. <ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۴، ص۵۸.</ref> برخی ظبیه را درختی غیر مثمر، شبیه [[گیاه]] گون و جمع آن «[[ظبیان]]» دانستند که از [[سایه]] آن بهره گرفته می‌‌شود.<ref>{{عربی|النبی{{صل}} ثم مرّ علی تربان ثم علی ملل ثم علی غمیس الحمام من مرّیین ثم علی صُخیرات الیَمام، ثم علی السّیاله ثم علی فجّ الروحاء، ثم علی شنوکه و هی الطریق المعتدله حتی اذا کان بعرق الظبیه}} (ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۶۱۳؛ ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۳، ص۲۶۱.)</ref> اما غالب اقلیم شناسان، از ظبیه به عنوان موضعی در [[حجاز]] نام برده‌اند. بعضی از ایشان، عرق الظبیه را موضعی بین [[مکه]] و [[مدینه]] در نزدیکی [[روحاء]] و برخی دیگر هم، آن را خود روحاء گفته‌اند.<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۴، ص۵۸.</ref> [[واقدی]] نیز در کتاب خود، از این مکان به عنوان بخشی از روحاء یاد کرده و آن را در دو میلی مدینه دانسته است.<ref>واقدی، المغازی، ج۱، ص۴۰.</ref> عرق الظبیه در برخی دیگر از منابع، مکانی در «صفراء» معرفی شده است.<ref>بکری، معجم ما استعجم، ج۳، ص۹۰۳.</ref> از این موضع در ذکر وقایع [[جنگ بدر]]، نامی به میان آمده و آن را از توقف گاههای [[رسول خدا]]{{صل}} و یارانش در جریان [[غزوه بدر]]<ref>واقدی، المغازی، ج۱، ص۴۰.</ref> و نیز مکان صدور [[فرمان]] [[قتل]] [[عقبة بن ابی معیط]]، توسط [[پیامبر]]{{صل}} در بازگشت از [[بدر]] نام برده شده است.<ref>واقدی، المغازی، ج۱، ص۱۱۴؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۲، ص۱۳۱.</ref>
 امروزه ساکنین این [[دیار]] از [[سرزمین]] خود با نام «طَرَف ظبیه» یاد می‌‌کنند. برخی متأخرین با یکی دانستن معنای اسامی «طرف» و «عرق» و «نعف» - که پیش از الظبیه به کار رفته‌اند - عرق الظبیه را گیاهی خاکستری رنگ که در [[وادی]] السِّداره در جاده مدینه به مکه، حدود سه میلی قبل از روحاء، در دیار [[بنی عوف]] از شاخه‌های [[قبیله]] [[حرب]] و نیز روحاء می‌‌روید، معرفی کرده‌اند.<ref>[[عاتق بن غيث بلادی|بلادی، عاتق بن غيث]]، [[معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة (کتاب)|معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة]] ص ۲۰۴.</ref>