اولوالعزم: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[اولوالعزم در قرآن]] - [[اولوالعزم در کلام اسلامی]] | پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[اولوالعزم در قرآن]] - [[اولوالعزم در حدیث]] - [[اولوالعزم در کلام اسلامی]] - [[اولوالعزم در فلسفه اسلامی]] - [[اولوالعزم در عرفان اسلامی]]| پرسش مرتبط  = اولوالعزم (پرسش)}}


'''اولوالعزم'''، به معنای صاحبان [[عزم]] و [[اراده]] و اصطلاحاً به [[پنج تن]] از [[پیامبران]] بزرگ گفته می‌شود که [[دین]] و دعوتشان جهانی بود و برای [[هدایت مردم]] [[شرق]] و [[غرب]] و جنّ و انس، [[مبعوث]] شده بودند<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۳۷.</ref>. این [[پیامبران]]، [[صاحب]] [[شریعت]] و [[کتاب آسمانی]] بودند<ref>[[محمد هادی ذبیح‌زاده روشن|ذبیح‌زاده روشن، محمد هادی]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۵، ص ۶۹ - ۷۲.</ref>. [[پیامبران اولوالعزم]] عبارتند از: [[حضرت نوح]]، [[حضرت ابراهیم]]، [[حضرت موسی]]، [[حضرت عیسی]] و [[حضرت محمد]] {{صل}} در [[قرآن]] نیز از آنان یاد شده است<ref>{{متن قرآن|فَاصْبِرْ كَمَا صَبَرَ أُوْلُوا الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ...}} «بنابراین شکیبا باش همان‌گونه که پیامبران اولوا العزم شکیبایی ورزیدند...» سوره احقاف، آیه ۳۵.</ref>. پیامبرانی که در فاصله میان اینان برانگیخته می‌شدند، پیرو و ترویج‌کننده [[دین]] و کتاب [[پیامبر]] قبلی بودند<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۳۷.</ref>.
== مقدمه ==
[[اولوالعزم]] به معنای صاحبان [[عزم]] و [[اراده]] و اصطلاحاً به [[پنج تن]] از [[پیامبران]] بزرگ گفته می‌شود که [[دین]] و دعوتشان جهانی بود و برای [[هدایت مردم]] [[شرق]] و [[غرب]] و جنّ و [[انس]]، [[مبعوث]] شده بودند. این [[پیامبران]]، صاحب [[شریعت]] و [[کتاب آسمانی]] بودند. [[[پیامبران اولوالعزم]]]] عبارت‌اند از: [[حضرت نوح]] {{ع}}، [[حضرت ابراهیم]] {{ع}}، [[حضرت موسی]] {{ع}}، [[حضرت عیسی]] {{ع}} و [[حضرت محمد]] {{صل}}؛ در [[قرآن]] نیز از آنان یاد شده است<ref>سوره احقاف، آیه ۳۵.</ref>.<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۳۷.</ref>


== واژه‌شناسی لغوی ==
== ویژگی‌های انبیای [[اولوالعزم]] ==
* کلمه "اولو" به معنای صاحبان و دارندگان<ref>لسان العرب، ج‌۱، ص‌۱۸۷، «الل».</ref> و "[[عزم]]" به معنای آهنگ و [[اراده]] کاری کردن<ref>لسان‌العرب، ج‌۹، ص‌۱۹۳؛ القاموس المحیط، ج‌۲، ص‌۱۴۹۷، «عزم».</ref>، تصمیم گرفتن قطعی و به دور از [[شک]] و تردید بر انجام کاری<ref>مقاییس اللغه، ج‌۴، ص‌۳۰۸؛ التحقیق، ج‌۸‌، ص‌۱۲۰؛ اقرب‌الموارد، ج‌۳، ص‌۵۴۱‌، «عزم».</ref>، [[قاطعیت]] و [[جدیت]] داشتن<ref>مقاییس اللغه، ج‌۴، ص‌۳۰۸؛ اقرب الموارد، ج‌۳، ص‌۵۴۱‌؛ قاموس المحیط، ج‌۲، ص‌۱۴۹۷، «عزم».</ref> و [[صبر]] و [[استواری]] داشتن در قصد انجام کار<ref>التحقیق، ج‌۸‌، ص‌۱۲۱؛ اقرب الموارد، ج‌۳، ص‌۵۴۲‌، «عزم».</ref> آمده است، بنابراین، [[اولوا العزم]] کسانی هستند که در تصمیم خویش [[قاطع]] و در [[اراده]] خود استوارند<ref>[[محمد هادی ذبیح‌زاده روشن|ذبیح‌زاده روشن، محمد هادی]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۵، ص ۶۹ - ۷۲.</ref>.
در [[قرآن کریم]] از برخی [[انبیا]] [[الهی]] به عنوان [[اولوالعزم]] یاد شده است<ref>سوره احقاف، آیه۳۵.</ref>. درباره اینکه مقصود از [[اولوالعزم]] چیست و انبیای [[اولوالعزم]] چه کسانی هستند سه نظریه مطرح شده است:
# برخی [[عزم]] را به معنای [[صبر]] دانسته‌اند و [[پیامبران اولوالعزم]] را به [[پیامبران]] دارای [[صبر]] و [[تحمل]] در مقابل [[سختی‌ها]] و [[مشکلات]] [[تبلیغ احکام الهی]] [[تفسیر]] نموده‌اند<ref>تفسیر عاملی، ج۷، ص ۵۳۳؛ تفسیر آیات الاحکام، ص ۶۸۰.</ref>.
# بعضی از [[مفسرین]] با استناد به برخی از [[روایات]]، [[عزم]] در کلمه [[اولوالعزم]] را به معنای [[عهد]] دانسته‌اند.<ref>تفسیر القرآن العظیم، ج۶، ص ۳۴۲ و کنزالدقائق، ج۸، ص ۳۶۰.</ref>. مطابق این [[تفسیر]] منظور از [[اولوالعزم]] پیامبرانی هستند که [[خداوند]] از آنها بر [[عبودیت]] و [[اطاعت]] تامه خویش<ref>بحارالانوار، ج۱۱، ص ۳۵ و تفسیر القرآن الکریم، ج۶، ص ۳۴۲.</ref> یا بر [[ولایت]] [[پیامبر خاتم]] {{صل}} و [[اهل بیت]] {{عم}} ایشان<ref>بحارالانوار، ج۱۱، ص ۳۵؛ المیزان، ج۲، ص ۲۱۳؛ تفسیر قمی، ج۲، ص ۶۶.</ref> [[پیمان]] گرفته است.
# عده دیگری از [[مفسرین]] با توجه به پاره‌ای از [[روایات]] دیگر، انبیای [[اولوالعزم]] را به [[انبیاء]] دارای کتاب و [[شریعت]] [[تفسیر]] نموده‌اند<ref>المیزان، ج۲، ص ۲۱۳؛ جوامع الجامع، ج۶، ص ۲۷ و ۲۹؛ روح البیان، ج۸، ص ۴۹۵؛ کنزالدقائق، ج۱۲، ص ۲۰۳ و تفسیر المبین، ص ۵۵۰.</ref>.


== [[اولوالعزم در قرآن]] ==
از پاره‌ای [[مفسرین]] [[نقل]] شده است که تمام [[رسولان الهی]] را [[اولوالعزم]] دانسته‌اند و برخی [[اولوالعزم]] را هیجده رسولی دانسته‌اند و برخی بر اساس بعضی [[روایات]]، انبیای [[اولوالعزم]] را نه نفر دانسته و برخی دیگر آنها را هفت یا شش نفر دانسته‌اند<ref>المیزان، ج۱۸، ص ۳۳۳؛ روح المعانی، ج۲۶۶، ص ۳۴و ۳۵.</ref>.
 
[[علامه طباطبایی]] و بعضی دیگر از [[مفسران]]، [[اولوالعزم]] را پنج [[پیامبر]] صاحب [[شریعت]]، یعنی [[حضرت نوح]] {{ع}}، [[حضرت ابراهیم]] {{ع}}، [[حضرت موسی]] {{ع}}، [[حضرت عیسی]] {{ع}} و [[پیامبر خاتم|محمد]] {{صل}} دانسته‌اند<ref>المیزان، ج۲، ص ۲۱۳؛ البرهان، ج۳، ص ۷۷۶؛ تفسیر مراغی، ج۲۱، ص ۱۳۲ و ج۲۶، ص ۲۹.</ref>. گفته شده است [[روایات]] دال بر این مطلب در حد [[مستفیض]] است<ref>المیزان، ج۲، ص ۱۴۵ و ۱۴۶ و ج۱۸ ص ۲۲۰.</ref>.
# [[رسالت]] انبیای [[اولوالعزم]] [[رسالت]] [[جهانی]] بوده است<ref>المیزان، ج۲، ص ۱۴۱ و ۱۴۲.</ref>. البته توضیح داده شده که انبیای [[اولوالعزم]] و صاحب کتاب دوگونه [[دعوت]] داشته‌اند یکی [[دعوت]] به [[خداپرستی]]، [[توحید]] و [[نفی]] [[شرک]]، و دیگری [[دعوت]] به [[احکام]] و [[شرایع]] خاص. [[دعوت]] نخست جهانی بوده است بر خلاف [[دعوت]] دوم که به [[قوم]] خاصی اختصاص داشته است و آنان [[مکلف]] می‌‌شدند به آن [[احکام]] عمل کنند.
# [[رسالت]] انبیای [[اولوالعزم]] [[رسالت]] [[جهانی]] نبوده است. برای مثال [[حضرت موسی]] {{ع}} و [[حضرت عیسی]] {{ع}} به سوی [[بنی اسرائیل]] برانگیخته شدند و [[دعوت]] آنان به این [[قوم]] اختصاص داشت. ظاهر برخی [[آیات]] نیز مؤید این مدعاست<ref>سوره آل عمران، آیه۴۹.</ref> و نیز مفاد ظاهر [[آیات]] دیگری<ref>سوره صف، آیه۶؛ سوره اسراء، آیه۱۰۱؛ سوره طه، آیه۴۷؛ سوره شعراء، آیه۱۷؛ سوره غافر، آیه۵۳.</ref> این است که [[رسالت]] این [[پیامبران]] [[جهانی]] نبوده است. بنابراین، بین اینکه [[پیامبری]] صاحب [[کتاب آسمانی]] ([[اولوالعزم]]) باشد و رسالتش رسالتی جهانی باشد تلازمی نیست<ref>[[محمد جواد اصغری|اصغری، محمد جواد]]، [[اولوالعزم (مقاله)|مقاله «اولوالعزم»]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی ج۱]]، ص۵۳۶.</ref>.


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* [[پرونده:000056.jpg|22px]] [[محمد هادی ذبیح‌زاده روشن|ذبیح‌زاده روشن، محمد هادی]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵''']]
# [[پرونده:440259451.jpg|22px]] [[محمد جواد اصغری|اصغری، محمد جواد]]، [[اولوالعزم (مقاله)|مقاله «اولوالعزم»]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه کلام اسلامی ج۱''']]
* [[پرونده:13681040.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه دینی''']]
# [[پرونده:000056.jpg|22px]] [[محمد هادی ذبیح‌زاده روشن|ذبیح‌زاده روشن، محمد هادی]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵''']]
# [[پرونده:13681040.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه دینی''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}



نسخهٔ ‏۱۵ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۴۶

مقدمه

اولوالعزم به معنای صاحبان عزم و اراده و اصطلاحاً به پنج تن از پیامبران بزرگ گفته می‌شود که دین و دعوتشان جهانی بود و برای هدایت مردم شرق و غرب و جنّ و انس، مبعوث شده بودند. این پیامبران، صاحب شریعت و کتاب آسمانی بودند. [[[پیامبران اولوالعزم]]]] عبارت‌اند از: حضرت نوح (ع)، حضرت ابراهیم (ع)، حضرت موسی (ع)، حضرت عیسی (ع) و حضرت محمد (ص)؛ در قرآن نیز از آنان یاد شده است[۱].[۲]

ویژگی‌های انبیای اولوالعزم

در قرآن کریم از برخی انبیا الهی به عنوان اولوالعزم یاد شده است[۳]. درباره اینکه مقصود از اولوالعزم چیست و انبیای اولوالعزم چه کسانی هستند سه نظریه مطرح شده است:

  1. برخی عزم را به معنای صبر دانسته‌اند و پیامبران اولوالعزم را به پیامبران دارای صبر و تحمل در مقابل سختی‌ها و مشکلات تبلیغ احکام الهی تفسیر نموده‌اند[۴].
  2. بعضی از مفسرین با استناد به برخی از روایات، عزم در کلمه اولوالعزم را به معنای عهد دانسته‌اند.[۵]. مطابق این تفسیر منظور از اولوالعزم پیامبرانی هستند که خداوند از آنها بر عبودیت و اطاعت تامه خویش[۶] یا بر ولایت پیامبر خاتم (ص) و اهل بیت (ع) ایشان[۷] پیمان گرفته است.
  3. عده دیگری از مفسرین با توجه به پاره‌ای از روایات دیگر، انبیای اولوالعزم را به انبیاء دارای کتاب و شریعت تفسیر نموده‌اند[۸].

از پاره‌ای مفسرین نقل شده است که تمام رسولان الهی را اولوالعزم دانسته‌اند و برخی اولوالعزم را هیجده رسولی دانسته‌اند و برخی بر اساس بعضی روایات، انبیای اولوالعزم را نه نفر دانسته و برخی دیگر آنها را هفت یا شش نفر دانسته‌اند[۹].

علامه طباطبایی و بعضی دیگر از مفسران، اولوالعزم را پنج پیامبر صاحب شریعت، یعنی حضرت نوح (ع)، حضرت ابراهیم (ع)، حضرت موسی (ع)، حضرت عیسی (ع) و محمد (ص) دانسته‌اند[۱۰]. گفته شده است روایات دال بر این مطلب در حد مستفیض است[۱۱].

  1. رسالت انبیای اولوالعزم رسالت جهانی بوده است[۱۲]. البته توضیح داده شده که انبیای اولوالعزم و صاحب کتاب دوگونه دعوت داشته‌اند یکی دعوت به خداپرستی، توحید و نفی شرک، و دیگری دعوت به احکام و شرایع خاص. دعوت نخست جهانی بوده است بر خلاف دعوت دوم که به قوم خاصی اختصاص داشته است و آنان مکلف می‌‌شدند به آن احکام عمل کنند.
  2. رسالت انبیای اولوالعزم رسالت جهانی نبوده است. برای مثال حضرت موسی (ع) و حضرت عیسی (ع) به سوی بنی اسرائیل برانگیخته شدند و دعوت آنان به این قوم اختصاص داشت. ظاهر برخی آیات نیز مؤید این مدعاست[۱۳] و نیز مفاد ظاهر آیات دیگری[۱۴] این است که رسالت این پیامبران جهانی نبوده است. بنابراین، بین اینکه پیامبری صاحب کتاب آسمانی (اولوالعزم) باشد و رسالتش رسالتی جهانی باشد تلازمی نیست[۱۵].

منابع

پانویس

  1. سوره احقاف، آیه ۳۵.
  2. محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۳۷.
  3. سوره احقاف، آیه۳۵.
  4. تفسیر عاملی، ج۷، ص ۵۳۳؛ تفسیر آیات الاحکام، ص ۶۸۰.
  5. تفسیر القرآن العظیم، ج۶، ص ۳۴۲ و کنزالدقائق، ج۸، ص ۳۶۰.
  6. بحارالانوار، ج۱۱، ص ۳۵ و تفسیر القرآن الکریم، ج۶، ص ۳۴۲.
  7. بحارالانوار، ج۱۱، ص ۳۵؛ المیزان، ج۲، ص ۲۱۳؛ تفسیر قمی، ج۲، ص ۶۶.
  8. المیزان، ج۲، ص ۲۱۳؛ جوامع الجامع، ج۶، ص ۲۷ و ۲۹؛ روح البیان، ج۸، ص ۴۹۵؛ کنزالدقائق، ج۱۲، ص ۲۰۳ و تفسیر المبین، ص ۵۵۰.
  9. المیزان، ج۱۸، ص ۳۳۳؛ روح المعانی، ج۲۶۶، ص ۳۴و ۳۵.
  10. المیزان، ج۲، ص ۲۱۳؛ البرهان، ج۳، ص ۷۷۶؛ تفسیر مراغی، ج۲۱، ص ۱۳۲ و ج۲۶، ص ۲۹.
  11. المیزان، ج۲، ص ۱۴۵ و ۱۴۶ و ج۱۸ ص ۲۲۰.
  12. المیزان، ج۲، ص ۱۴۱ و ۱۴۲.
  13. سوره آل عمران، آیه۴۹.
  14. سوره صف، آیه۶؛ سوره اسراء، آیه۱۰۱؛ سوره طه، آیه۴۷؛ سوره شعراء، آیه۱۷؛ سوره غافر، آیه۵۳.
  15. اصغری، محمد جواد، مقاله «اولوالعزم»، دانشنامه کلام اسلامی ج۱، ص۵۳۶.