آزادی: تفاوت میان نسخه‌ها
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[آزادی در لغت]] - [[آزادی در قرآن]] - [[آزادی در کلام اسلامی]] - [[آزادی در نهج البلاغه]] - [[آزادی در فقه سیاسی]] - [[آزادی در معارف دعا و زیارات]] - [[آزادی در معارف و سیره نبوی]] - [[آزادی در معارف و سیره علوی]] - [[آزادی در معارف و سیره سجادی]] - [[آزادی در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]] - [[آزادی از دیدگاه برون‌دینی]] - [[آزادی در حقوق اسلامی]] - [[آزادی در خانواده]]| پرسش مرتبط = آزادی (پرسش)}} | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[آزادی در لغت]] - [[آزادی در قرآن]] - [[آزادی در کلام اسلامی]] - [[آزادی در نهج البلاغه]] - [[آزادی در فقه سیاسی]] - [[آزادی در معارف دعا و زیارات]] - [[آزادی در معارف و سیره نبوی]] - [[آزادی در معارف و سیره علوی]] - [[آزادی در معارف و سیره سجادی]] - [[آزادی در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]] - [[آزادی از دیدگاه برون‌دینی]] - [[آزادی در حقوق اسلامی]] - [[آزادی در خانواده]]| پرسش مرتبط = آزادی (پرسش)}} | ||
== معناشناسی == | |||
لغویان برای [[آزادی]] معانی متعددی گفته‌اند؛ از جمله، آن را به [[قدرت]] [[انتخاب]]، رهایی، ضد [[بندگی]]<ref>لغت نامه دهخدا، ج ۱، ص ۷۷، «آزادی».</ref> و [[استقلال]] در عمل<ref>The concisi oxford dictionry.</ref> و از آمیختگی رها شدن<ref>مفردات، ص ۲۲۴، «حر».</ref> معنا کرده‌اند. در اصطلاح نیز معانی بسیاری برای [[آزادی]] بیان شده<ref>چهار مقاله آزادی، ص ۲۳۶.</ref>؛ مانند: فقدان موانع در راه تحقق آرزوهای [[انسان]]<ref>چهار مقاله آزادی، ص ۲۳۶.</ref>، سلب مانع ترقی و [[تکامل]]<ref>یادداشت‌های استاد مطهری، ج ۱، ص ۱۳۱.</ref>، داشتن [[حق]] انجام هر عملی تا حدی که [[حق]] دیگران مورد [[تجاوز]] قرار نگیرد، مصون ماندن از [[اراده]] مستبدانه دیگران<ref>فرهنگ علوم سیاسی، ص ۱۶۴.</ref> و...<ref>[[علی رضایی بیرجندی|رضایی بیرجندی، علی]]، [[آزادی - رضایی بیرجندی (مقاله)|آزادی]] [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ص ۱۸۳-۱۸۵.</ref>. | |||
== معناشناسی آزادی == | == معناشناسی آزادی == | ||
نسخهٔ ۱۸ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۱۳
آزادی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: آزادی در لغت - آزادی در قرآن - آزادی در کلام اسلامی - آزادی در نهج البلاغه - آزادی در فقه سیاسی - آزادی در معارف دعا و زیارات - آزادی در معارف و سیره نبوی - آزادی در معارف و سیره علوی - آزادی در معارف و سیره سجادی - آزادی در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی - آزادی از دیدگاه برون‌دینی - آزادی در حقوق اسلامی - آزادی در خانواده - پرسش‌های مرتبطمعناشناسی
لغویان برای آزادی معانی متعددی گفته‌اند؛ از جمله، آن را به قدرت انتخاب، رهایی، ضد بندگی[۱] و استقلال در عمل[۲] و از آمیختگی رها شدن[۳] معنا کرده‌اند. در اصطلاح نیز معانی بسیاری برای آزادی بیان شده[۴]؛ مانند: فقدان موانع در راه تحقق آرزوهای انسان[۵]، سلب مانع ترقی و تکامل[۶]، داشتن حق انجام هر عملی تا حدی که حق دیگران مورد تجاوز قرار نگیرد، مصون ماندن از اراده مستبدانه دیگران[۷] و...[۸].
معناشناسی آزادی
معانی مختلفی برای کلمۀ "آزادی" نقل شده است، لکن می‌توان معنای لغوی آن را خلاف بردگی، اسارت و اجبار دانست[۹]. در اصطلاح نیز به معنای امکان عملی کردن خواسته ها به صورت فردی یا اجتماعی و یا حق اقدام و انتخاب بدون دخالت دیگران است[۱۰][۱۱]. آزادی یعنی مانعی برای بروز استعدادهای هیچ انسانی وجود نداشته باشد [۱۲]. انسان‌های آزاد، با موانعی که جلوی رشد و تکامل‌شان قرار می‌گیرد، مبارزه می‌کنند[۱۳][۱۴]
اقسام و انوع آزادی
به لحاظ تکوین و تشریع
آزادی تشریعی
آزادی تکوینی
به لحاظ فرد و اجتماع
آزادی فردی
آزادی اجتماعی
به لحاظ متعلق
آزادی تن
آزادی زن
آزادی اراده
آزادی در حقوق
آزادی اندیشه
آزادی بیان
آزادی تشکیل حزب
آزادی عقیده
آزادی قلم
آزادی وجدان
به لحاظ نوع
آزادی دموکراتیک
آزادی سیاسی
آزادی فرهنگی
آزادی اقتصادی
آزادی معنوی
آزادی جنسی
آزادی اقلیت‌های مذهبی
دعوت به آزادی هدفمند
اجرای آزادی سیاسی
موانع آزادی
چالش‌های آزادی
آسیب‌شناسی آزادی
پرسش مستقیم
جستارهای وابسته
- آزادی اجتماعی
- آزادی اخلاقی
- آزادی اسلامی
- آزادی اقتصادی
- آزادی اندیشه
- آزادی انسانی
- آزادی اپیکوری
- آزادی بیان
- آزادی تبلیغات
- آزادی تشریعی
- آزادی تصعید شده
- آزادی تکوینی
- آزادی حیوانی
- آزادی خواهی
- آزادی دینی
- آزادی سیاسی
- آزادی طبیعی محض
- آزادی طبیعی
- آزادی عقیده
- آزادی غربی
- آزادی غیر معقول
- آزادی فردی
- آزادی قلم
- آزادی مثبت
- آزادی مذموم
- آزادی مسئولانه
- آزادی مشروع
- آزادی مطبوعات
- آزادی معقول
- آزادی معنوی
- آزادی منفی
- آزادی نامعقول
- اباحه
- اباحیگری
- حدود آزادی
- حریت
منابع
پانویس
- ↑ لغت نامه دهخدا، ج ۱، ص ۷۷، «آزادی».
- ↑ The concisi oxford dictionry.
- ↑ مفردات، ص ۲۲۴، «حر».
- ↑ چهار مقاله آزادی، ص ۲۳۶.
- ↑ چهار مقاله آزادی، ص ۲۳۶.
- ↑ یادداشت‌های استاد مطهری، ج ۱، ص ۱۳۱.
- ↑ فرهنگ علوم سیاسی، ص ۱۶۴.
- ↑ رضایی بیرجندی، علی، آزادی دائرةالمعارف قرآن کریم، ص ۱۸۳-۱۸۵.
- ↑ علی اکبر دهخدا، لغت نامه، ج ۲، ص ۸۶.
- ↑ حسن انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ج ۱، ص ۸۹.
- ↑ اکبری، هادی و پهلوان‌پور، فاطمه، فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم، ص ۸۲.
- ↑ مرتضی مطهری، جهاد، ص۵۳.
- ↑ مرتضی مطهری، گفتارهای معنوی، ص۱۲ و ۱۳.
- ↑ ر. ک: زکریایی، محمد علی، فرهنگ مطهر، ص ۴۳.