بدون خلاصۀ ویرایش
(←منابع) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
[[اهل بیت]] در اصطلاح در مورد [[خاندان پیامبر]] اکرم به کار می‌‌رود و آنچه که در تحقیق لغوی این ترکیب میتوان بیان کرد این است که اضافۀ «[[بیت]]» به «النبوه» اضافۀ «لامیه» است، یعنی «[[بیت]] للنبوه». بنابراین، خانۀ متعلق به [[مقام نبوت]] مراد است، نه [[خانه]] متعلق به [[محمد بن عبدالله]] {{صل}} به عنوان یک [[شهروند]] مکی یا مدنی. از همین رو، ارتباط با هر [[خانه]]، رفت و آمد، [[وابستگی]] و اهلیت پیدا کردن با آن، از طریق اسباب و مقدمات متناسب با همان [[خانه]] امکان دارد. ارتباط با خانۀ مرد بزرگوار [[مکی و مدنی]]، یعنی [[محمد بن عبدالله]] {{صل}}، از طریق [[قرابت]] سبب، نسبی، رفاقت، رحامت، [[همسایگی]]، و... ممکن است. از این جهت، نه تنها زن‌های آن حضرت و [[فرزندان]] او با خانه‌اش ارتباط داشتند، بلکه بستگان دیگر نیز با [[خانه]] او در ارتباط بودند. لکن ارتباط با بیتی که منسوب به [[مقام نبوت]] است به اسباب مخصوصی نیاز دارد و ارتباط سببی، نسبی و... کفایت نمی‌کند. با این ملاک، حتی کسانی زمان حیات [[پیامبر خاتم]] {{صل}} را [[درک]] نکردند (همانند [[امام]] نُه گانه بعد از [[امام حسین]] {{ع}}) یا احیاناً برخی از آن بزرگواران [[خانه]] آن حضرت را در [[مکه]] و [[مدینه]] ندیده‌اند نیز می‌‌توانند [[اهل بیت]] [[نبوت]] باشند. | [[اهل بیت]] در اصطلاح در مورد [[خاندان پیامبر]] اکرم به کار می‌‌رود و آنچه که در تحقیق لغوی این ترکیب میتوان بیان کرد این است که اضافۀ «[[بیت]]» به «النبوه» اضافۀ «لامیه» است، یعنی «[[بیت]] للنبوه». بنابراین، خانۀ متعلق به [[مقام نبوت]] مراد است، نه [[خانه]] متعلق به [[محمد بن عبدالله]] {{صل}} به عنوان یک [[شهروند]] مکی یا مدنی. از همین رو، ارتباط با هر [[خانه]]، رفت و آمد، [[وابستگی]] و اهلیت پیدا کردن با آن، از طریق اسباب و مقدمات متناسب با همان [[خانه]] امکان دارد. ارتباط با خانۀ مرد بزرگوار [[مکی و مدنی]]، یعنی [[محمد بن عبدالله]] {{صل}}، از طریق [[قرابت]] سبب، نسبی، رفاقت، رحامت، [[همسایگی]]، و... ممکن است. از این جهت، نه تنها زن‌های آن حضرت و [[فرزندان]] او با خانه‌اش ارتباط داشتند، بلکه بستگان دیگر نیز با [[خانه]] او در ارتباط بودند. لکن ارتباط با بیتی که منسوب به [[مقام نبوت]] است به اسباب مخصوصی نیاز دارد و ارتباط سببی، نسبی و... کفایت نمی‌کند. با این ملاک، حتی کسانی زمان حیات [[پیامبر خاتم]] {{صل}} را [[درک]] نکردند (همانند [[امام]] نُه گانه بعد از [[امام حسین]] {{ع}}) یا احیاناً برخی از آن بزرگواران [[خانه]] آن حضرت را در [[مکه]] و [[مدینه]] ندیده‌اند نیز می‌‌توانند [[اهل بیت]] [[نبوت]] باشند. | ||
به بیان دیگر، مراد از [[بیت]] [[نبوت]]، [[خانه]] ای است که رابط بین [[زمین]] و [[آسمان]] است، نه [[خانه]] ای که بدن مُلکی [[پیامبر خدا]] {{صل}} در آن زیست می‌‌کرد و شب هنگام در آن می‌‌آرمید، [[همسران]] آن حضرت در آنجا سُکنا داشتند و.... ، هر چند آن خانۀ سنگی و گِلی نیز از جهت انتساب به آن حضرت، شایستۀ [[تکریم]] و [[تعظیم]] بوده و هست. این خانۀ [[نبوت]] و [[ولایت]] است که [[مصالح]] آن، [[فضایل]] و کمالات معنوی و سایر اموری است که با [[ولایت]] تناسب دارد، نه [[خانه]] [[محمد بن عبدالله]] {{صل}} و زن‌های آن حضرت. در نتیجه، [[اهل]] این [[خانه]] کسانی هستند که با این [[فضایل]] و [[کمالات]]، ارتباط تام و کامل دارند<ref>ر.ک: [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[ادب فنای مقربان (کتاب)|ادب فنای مقربان]]، | به بیان دیگر، مراد از [[بیت]] [[نبوت]]، [[خانه]] ای است که رابط بین [[زمین]] و [[آسمان]] است، نه [[خانه]] ای که بدن مُلکی [[پیامبر خدا]] {{صل}} در آن زیست می‌‌کرد و شب هنگام در آن می‌‌آرمید، [[همسران]] آن حضرت در آنجا سُکنا داشتند و.... ، هر چند آن خانۀ سنگی و گِلی نیز از جهت انتساب به آن حضرت، شایستۀ [[تکریم]] و [[تعظیم]] بوده و هست. این خانۀ [[نبوت]] و [[ولایت]] است که [[مصالح]] آن، [[فضایل]] و کمالات معنوی و سایر اموری است که با [[ولایت]] تناسب دارد، نه [[خانه]] [[محمد بن عبدالله]] {{صل}} و زن‌های آن حضرت. در نتیجه، [[اهل]] این [[خانه]] کسانی هستند که با این [[فضایل]] و [[کمالات]]، ارتباط تام و کامل دارند<ref>ر.ک: [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[ادب فنای مقربان ج۱ (کتاب)|ادب فنای مقربان ج۱]]، ص ۱۰۹-۱۱۱.</ref>. | ||
== مصادیق [[اهل بیت پیامبر]] == | == مصادیق [[اهل بیت پیامبر]] == | ||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
همانطور که گفته شد [[اهل البیت]] دراصطلاح امروزی چه در میان [[شیعه]] و چه [[اهل سنت]] در مورد [[خاندان پیامبر]] {{صل}} به کار می‌‌رود لکن اختلافی که وجود دارد به دایرۀ شمول این ترکیب بر می‌‌گردد. از همین رو، یکی از بحث‌های رایج، مصداق "[[اهل بیت]]" در [[آیه تطهیر]]<ref>{{متن قرآن|إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا}}«جز این نیست که خداوند می‌خواهد از شما اهل بیت هر پلیدی را بزداید و شما را به شایستگی پاک گردان» سوره احزاب، آیه ۳۳.</ref> است، مبنی بر اینکه [[اهل بیت]] چه کسانی‌اند<ref>ر.ک: [[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات علم کلام]]، ص ۴۶.</ref>. | همانطور که گفته شد [[اهل البیت]] دراصطلاح امروزی چه در میان [[شیعه]] و چه [[اهل سنت]] در مورد [[خاندان پیامبر]] {{صل}} به کار می‌‌رود لکن اختلافی که وجود دارد به دایرۀ شمول این ترکیب بر می‌‌گردد. از همین رو، یکی از بحث‌های رایج، مصداق "[[اهل بیت]]" در [[آیه تطهیر]]<ref>{{متن قرآن|إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا}}«جز این نیست که خداوند می‌خواهد از شما اهل بیت هر پلیدی را بزداید و شما را به شایستگی پاک گردان» سوره احزاب، آیه ۳۳.</ref> است، مبنی بر اینکه [[اهل بیت]] چه کسانی‌اند<ref>ر.ک: [[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات علم کلام]]، ص ۴۶.</ref>. | ||
نزد [[شیعه]] و [[اهل سنت]] [[مسلم]] است، [[اصحاب کساء]]؛ یعنی [[پیامبر]]، [[امام علی]]، [[فاطمه زهرا]]، [[امام حسن]] و [[امام حسین]] {{ع}} مشمول عنوان [[اهل بیت]] هستند. اما عده ای از [[اهل سنت]] معتقدند علاوه بر این پنج نفر، [[همسران پیامبر]] نیز شامل می‌‌شود و عده ای دیگر قائل‌اند غیر از [[همسران]] آن حضرت، دیگران نیز شامل می‌‌شود. در مقابل، [[شیعه]] [[معتقد]] است افزون بر [[پنج تن آل عبا]]، [[امامان معصوم]] از [[نسل]] [[سیدالشهدا]] نیز داخل در این عنوان هستند هر چند که دوران [[رسول]] اکرم را [[درک]] نکرده باشند<ref>ر.ک: [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[ادب | نزد [[شیعه]] و [[اهل سنت]] [[مسلم]] است، [[اصحاب کساء]]؛ یعنی [[پیامبر]]، [[امام علی]]، [[فاطمه زهرا]]، [[امام حسن]] و [[امام حسین]] {{ع}} مشمول عنوان [[اهل بیت]] هستند. اما عده ای از [[اهل سنت]] معتقدند علاوه بر این پنج نفر، [[همسران پیامبر]] نیز شامل می‌‌شود و عده ای دیگر قائل‌اند غیر از [[همسران]] آن حضرت، دیگران نیز شامل می‌‌شود. در مقابل، [[شیعه]] [[معتقد]] است افزون بر [[پنج تن آل عبا]]، [[امامان معصوم]] از [[نسل]] [[سیدالشهدا]] نیز داخل در این عنوان هستند هر چند که دوران [[رسول]] اکرم را [[درک]] نکرده باشند<ref>ر.ک: [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[ادب فنای مقربان ج۱ (کتاب)|ادب فنای مقربان ج۱]]، ص ۱۰۹؛ [[حسن یوسفیان|یوسفیان، حسن]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵]]، ص۷۶ ـ ۹۵؛ [[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات علم کلام]]، ص ۴۵.</ref>. | ||
به طور کلی، واژه [[اهل بیت]] در احادیث نبوی چهار کاربرد مختلف دارد که میتوان آنها را کاربردهای: اعم، عام، خاص و أخصّ نامید: | به طور کلی، واژه [[اهل بیت]] در احادیث نبوی چهار کاربرد مختلف دارد که میتوان آنها را کاربردهای: اعم، عام، خاص و أخصّ نامید: | ||