باطل در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۲ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۰ سپتامبر ۲۰۲۳
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط| موضوع مرتبط = باطل| عنوان مدخل  = باطل| مداخل مرتبط = [[باطل در قرآن]] - [[باطل در فقه سیاسی]] - [[باطل در معارف دعا و زیارات]] - [[باطل در معارف و سیره سجادی]] - [[باطل در جامعه‌شناسی اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط| موضوع مرتبط = باطل| عنوان مدخل  = باطل| مداخل مرتبط = [[باطل در قرآن]] - [[باطل در فقه سیاسی]] - [[باطل در معارف دعا و زیارات]] - [[باطل در معارف و سیره سجادی]] - [[باطل در جامعه‌شناسی اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
==مقدمه==
==مقدمه==
ریشه «ب ـ ط ـ ل» به معنای ضایع، نیست و هدر شدن است.<ref>لسان العرب، ج ۱، ص۴۳۲، «بطل».</ref> موجود متصف به وصف [[باطل]]، غیر منطبق با [[طبیعت]] و [[خلقت]] اصلی خود است. [[چشم]]، [[دست]] یا هر عضوی از بدن که در حادثه‌ای از طبیعت اصلی خود خارج شود به نحوی که کاری از آن نیاید باطل خوانده می‌شود.<ref>نثر طوبی، ج ۱، ص۸۳.</ref> [[سخن]] باطل نیز سخن بی‌محتوا و غیر [[مطابق با واقع]]<ref>نثر طوبی، ج ۱، ص۸۳.</ref> است. [[ابطال]] [[سحر]] نیز، از بین بردن نمودن ظاهری آن است.<ref>المیزان، ج ۱۰، ص۱۱۰.</ref> از نظر [[جرجانی]]، هر آنچه از اساس نادرست است، و هر امر بی‌فایده و فاقد نتیجه که تنها ظاهری درست و [[نیکو]] دارد باطل است.<ref>التعریفات، ص۱۹.</ref> ریشه بطل دارای معادل‌های نزدیکی در زبان‌های [[عبری]]، [[سریانی]] و [[حبشی]] است.<ref>واژه‌های دخیل، ص۱۴۳.</ref> واژه <ref>فرهنگ فرانسه فارسی، ج ۱، ص۵۷۰ ـ ۵۷۱.</ref> Faus / Fausse در زبان فرانسه، <ref>۱. Der Sprach Brock Haus، P. ۲۴۷.</ref> Faslch در زبان آلمانی و <ref>۲. Longman Contemporary English، P. ۴۹۷، Dictionary of English Etymology، P. ۱۴۴.</ref> False در [[انگلیسی]] نیز به معنای دروغین، نادرست، تقلبی، مجعول، تصنعی،<ref>قاموس القرآن، ص۷۱.</ref> [[فاسد]] و تباه و مانند آن است.
ریشه «ب ـ ط ـ ل» به معنای «ضایع»، «نیست» و «هدر شدن» است.<ref>لسان العرب، ج ۱، ص۴۳۲، «بطل».</ref> موجود متصف به وصف [[باطل]]، غیر منطبق با [[طبیعت]] و [[خلقت]] اصلی خود است. [[چشم]]، [[دست]] یا هر عضوی از بدن که در حادثه‌ای از طبیعت اصلی خود خارج شود به نحوی که کاری از آن نیاید باطل خوانده می‌شود.<ref>نثر طوبی، ج ۱، ص۸۳.</ref> [[سخن]] باطل نیز سخن بی‌محتوا و غیر [[مطابق با واقع]]<ref>نثر طوبی، ج ۱، ص۸۳.</ref> است. [[ابطال]] [[سحر]] نیز، از بین بردن نمودن ظاهری آن است.<ref>المیزان، ج ۱۰، ص۱۱۰.</ref> از نظر [[جرجانی]]، هر آنچه از اساس نادرست است، و هر امر بی‌فایده و فاقد نتیجه که تنها ظاهری درست و [[نیکو]] دارد باطل است.<ref>التعریفات، ص۱۹.</ref> ریشه بطل دارای معادل‌های نزدیکی در زبان‌های [[عبری]]، [[سریانی]] و [[حبشی]] است.<ref>واژه‌های دخیل، ص۱۴۳.</ref> واژه <ref>فرهنگ فرانسه فارسی، ج ۱، ص۵۷۰ ـ ۵۷۱.</ref> Faus / Fausse در زبان فرانسه، <ref>۱. Der Sprach Brock Haus، P. ۲۴۷.</ref> Faslch در زبان آلمانی و <ref>۲. Longman Contemporary English، P. ۴۹۷، Dictionary of English Etymology، P. ۱۴۴.</ref> False در [[انگلیسی]] نیز به معنای دروغین، نادرست، تقلبی، مجعول، تصنعی،<ref>قاموس القرآن، ص۷۱.</ref> [[فاسد]] و تباه و مانند آن است.


واژه باطل در برخی اشعار پیش از [[اسلام]] نیز به کار رفته که دارای مفهوم سلبی و منفی است: {{متن حدیث|ألا كُلُّ شَيءٍ ما خَلا اللّه َ باطلُ}}<ref>السیرة النبویه، ج ۱، ص۳۷۰؛ مجمع‌البحرین، ج ۱، ص۲۱۳، «بطل»؛ دائرة معارف القرن العشرین، ج ۸، ص۲۸۱.</ref>؛ همچنین [[نابغه]] ذبیانی در [[شعر]] خود ریشه «بطل» را در مفهوم خلاف واقع به کار برده است: {{عربی|"لقد نطقت بطلاً علی الأقارع"}}<ref>ترتیب العین، ص۸۶، «بطل».</ref>. در شعری منقول از [[ابوطالب]] نیز واژه باطل به معنای امر و سخن ناروا و نابجا آمده است: {{عربی|"أعوذ بربّ البیت من کل قاصد علینا بسوءٍ أو ملح بباطل"}}<ref>السیرة النبویه، ج ۱، ص۲۷۳؛ البدایة و النهایه، ج ۳، ص۷۰؛ سبل الهدی، ج ۲، ص۳۸۰.</ref>. افزون بر [[دین اسلام]] در [[ادیان]] و مکاتب دیگر نیز درباره باطل بحث شده است؛ [[متون دینی]] چون [[اوستا]]،<ref>اوستا، ج ۱، ص۹۲، ۱۴۷، ۲۵۴؛ ج ۲، ص۲۶۲، ۵۶۶، ۵۷۵.</ref> اوپانیشاد،<ref>اوپانیشاد، ج ۱، ص۲۰۱.</ref> [[عهد عتیق]]<ref>کتاب مقدس، خروج ۵: ۹</ref> و [[عهد جدید]]،<ref>کتاب مقدس، متی، ۱۵: ۷؛ امثال، ۳۰: ۳۱.</ref> [[پیروان]] خود را از [[پیروی]] [[باطل]] [[نهی]] کرده‌اند.
واژه باطل در برخی اشعار پیش از [[اسلام]] نیز به کار رفته که دارای مفهوم سلبی و منفی است: {{متن حدیث|ألا كُلُّ شَيءٍ ما خَلا اللّه َ باطلُ}}<ref>السیرة النبویه، ج ۱، ص۳۷۰؛ مجمع‌البحرین، ج ۱، ص۲۱۳، «بطل»؛ دائرة معارف القرن العشرین، ج ۸، ص۲۸۱.</ref>؛ همچنین [[نابغه]] ذبیانی در [[شعر]] خود ریشه «بطل» را در مفهوم خلاف واقع به کار برده است: {{عربی|"لقد نطقت بطلاً علی الأقارع"}}<ref>ترتیب العین، ص۸۶، «بطل».</ref>. در شعری منقول از [[ابوطالب]] نیز واژه باطل به معنای امر و سخن ناروا و نابجا آمده است: {{عربی|"أعوذ بربّ البیت من کل قاصد علینا بسوءٍ أو ملح بباطل"}}<ref>السیرة النبویه، ج ۱، ص۲۷۳؛ البدایة و النهایه، ج ۳، ص۷۰؛ سبل الهدی، ج ۲، ص۳۸۰.</ref>. افزون بر [[دین اسلام]] در [[ادیان]] و مکاتب دیگر نیز درباره باطل بحث شده است؛ [[متون دینی]] چون [[اوستا]]،<ref>اوستا، ج ۱، ص۹۲، ۱۴۷، ۲۵۴؛ ج ۲، ص۲۶۲، ۵۶۶، ۵۷۵.</ref> اوپانیشاد،<ref>اوپانیشاد، ج ۱، ص۲۰۱.</ref> [[عهد عتیق]]<ref>کتاب مقدس، خروج ۵: ۹</ref> و [[عهد جدید]]،<ref>کتاب مقدس، متی، ۱۵: ۷؛ امثال، ۳۰: ۳۱.</ref> [[پیروان]] خود را از [[پیروی]] [[باطل]] [[نهی]] کرده‌اند.
۲۱۸٬۸۵۷

ویرایش