جمیع بن عمار: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
(تغییرمسیر به جمیع بن عمیر تیمی)
برچسب: تغییر مسیر جدید
 
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط| موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط  = }}
#تغییر_مسیر [[جمیع بن عمیر تیمی]]
 
== مقدمه ==
[[جمیع بن عمار]]؛ در سند یک [[روایت]] [[تفسیر کنز الدقائق]] و به گزارش از کتاب [[علل الشرائع]] [[شیخ صدوق]] آمده است:
{{متن حدیث|وفي كتاب علل الشرائع، بإسناده<ref>اسناد صدوق این است: {{عربی|حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ يَحْيَى بْنِ زُهَيْرٍ قَالَ حَدَّثَنَا يُوسُفُ بْنُ مُوسَى قَالَ حَدَّثَنَا مَالِكُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ قَالَ حَدَّثَنَا مَنْصُورُ بْنُ أَبِي الْأَسْوَدِ قَالَ حَدَّثَنَا كَثِيرٌ أَبُو إِسْمَاعِيلَ...}}.</ref> إِلَی جُمَيْعِ بْنِ عُمَيْرٍ قَالَ: صَلَّيْتُ فِي الْمَسْجِدِ الْجَامِعِ فَرَأَيْتُ ابْنَ عُمَرَ جَالِساً فَجَلَسْتُ إِلَيْهِ فَقُلْتُ حَدِّثْنِي عَنْ عَلِيٍّ فَقَالَ بَعَثَ رَسُولُ اللَّهِ صأَبَا بَكْرٍ بِبَرَاءَةَ فَلَمَّا أَتَى ذَا الْحُلَيْفَةِ أَتْبَعَهُ عَلِيّاً{{ع}}فَأَخَذَهَا مِنْهُ قَالَ أَبُو بَكْرٍ يَا عَلِيُّ مَا لِي أَ نَزَلَ فِيَّ شَيْءٌ قَالَ لَا وَ لَكِنَّ رَسُولَ اللَّهِ{{صل}} قَالَ لَا يُؤَدِّي عَنِّي إِلَّا أَنَا أَوْ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي قَالَ فَرَجَعَ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ{{صل}} فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ أَ نَزَلَ فِيَّ شَيْءٌ قَالَ لَا وَ لَكِنْ لَا يُؤَدِّي عَنِّي إِلَّا أَنَا أَوْ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي قَالَ كَثِيرٌ قُلْتُ لِجُمَيْعٍ أَ تَشْهَدُ عَلَى ابْنِ عُمَرَ بِهَذَا قَالَ نَعَمْ ثَلَاثاً}}<ref>تفسیر کنز الدقائق، ج۵، ص۳۹۴ به گزارش از کتاب علل الشرائع، ج۱، ص۱۸۹، ح۱.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۵ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۵، ص 605.</ref>
 
==شرح حال [[راوی]]==
نام راوی در [[سند روایت]] تفسیر کنز الدقائق، مصحّف است و عنوان صحیح، جمیع بن عمیر<ref>ر.ک: أ. منابع شیعی: تنقیح المقال، ج۱۶، ص۱۷۵، ش۴۱۸۲؛ أعیان الشیعه، ج۴، ص۲۲۰؛ الإفصاح عن أحوال رواة الصحاح، ج۱، ص۲۷۳، ش۲۴۰؛ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۲، ص۲۳۶، ش۲۹۲۲؛ قاموس الرجال، ج۲، ص۷۱۲، ش۱۵۷۹.
ب. منابع سنّی: التاریخ الکبیر، ج۲، ص۲۴۲، ش۲۳۲۸؛ معرفة الثقات، ج۱، ص۱۶۵، (ش ۹۷۰) و ص۲۷۲، (ش ۲۲۹)؛ الجرح والتعدیل، ج۲، ص۵۳۲، ش۲۲۰۸؛ الثقات (ابن حبان)، ج۴، ص۱۱۵؛ المجروحین، ج۱، ص۲۱۸؛ الکامل (ابن عدی)، ج۲، ص۱۶۶، ش۳۵۴؛ علل الدار قطنی، ج۶، ص۲۴، ش۹۵۴؛ تهذیب الکمال، ج۵، ص۱۲۴، ش۹۶۶؛ الکاشف، ج۱، ص۲۹۶، ش۸۱۰؛ المغنی فی الضعفاء، ج۱، ص۲۱۵، ش۱۱۷۸؛ میزان الإعتدال، ج۱، ص۴۲۱، ش۱۵۵۲؛ الکشف الحثیث، ص۸۷، ش۲۰۱؛ تقریب التهذیب، ج۱، ص۱۶۵، ش۹۷۰؛ تهذیب التهذیب، ج۲، ص۹۶، ش۱۷۷؛ لسان المیزان، ج۷، ص۱۹۰، ش۲۵۳۳؛ تنزیه الشریعة المرفوعه، ج۱، ص۴۶، ش۳۷؛ تاریخ الإسلام، ج۷، ص۴۳.</ref> است، به سه دلیل:
#نام [[راوی]] در منبع اصلی<ref>علل الشرائع، ج۱، ص۱۸۹، ح۱.</ref> و منابع دیگر<ref>شرح الأخبار، ج۲، ص۱۷۸ - ۱۷۹، ح۵۱۸: {{عربی|... عن جمیع بن عمیر التمیمی}}.</ref> [[جمیع بن عمیر]] ثبت شده است.
#[[جمیع بن عمار]] نه در [[کتب رجالی]] عنوان؛ نه در [[اسناد روایات]] دیگر واقع گردیده؛ ولی جمیع بن عمیر هم در کتب رجالی عنوان؛ هم در اسناد روایات متعددی واقع شده است.
#به قرینه [[اتحاد راوی]] و مرویّ عنه؛ زیرا در [[اسناد]] [[روایات اهل سنت]]، [[کثیر ابو اسماعیل]] از شاگردان جمیع بن عمیر و [[عبدالله بن عمر]] از [[استادان]] وی شمرده شده است<ref>تاریخ مدینة دمشق، ج۳۰، ص۸۹: {{عربی|... عن منصور بن أبی الأسود، حدثنی کثیر أبو إسماعیل، عن جمیع بن عمیر التیمی، عن ابن عمر}}.</ref> و در [[سند روایت]] مورد بحث، کثیر ابو اسماعیل از جمیع و او از [[ابن عمر]] [[روایت]] کرده است، بنابراین مراد از عنوان یاد شده، {{عربی|"جميع بن عمير بن عفاق التيمي، أبوالأسود الكوفي من بني تيم الله بن ثعلبة"}}<ref>تهذیب الکمال، ج۵، ص۱۲۴، ش۹۶۶.</ref> است که در [[کتب رجالی شیعه]] عنوان نشده؛ ولی در [[کتب رجال]] [[سنّی]] ذکر شده است.
 
[[بخاری]]: {{عربی|"جمیع بن عمیر التیمی من تیم الله یعد فی الکوفیین..."}}<ref>التاریخ الکبیر، ج۲، ص۲۴۲، ش۲۳۲۸.</ref>.
 
[[ابن حبان]]: {{عربی|"جمیع بن عمیر الحنفی الکوفی أحد بنی تیم الله بن ثعلبة..."}}<ref>الثقات (ابن حبان)، ج۴، ص۱۱۵.</ref>.
 
[[مزّی]]:{{عربی|"جمیع بن عمیر بن عفاق التیمی أبو الأسود الکوفی من بنی تیم الله بن ثعلبة"}}<ref>تهذیب الکمال، ج۵، ص۱۲۴، ش۹۶۶.</ref>.
 
وی در اسناد شماری از [[روایات شیعه]] و سنّی نیز قرار گرفته و با عناوین مختلفی مانند جمیع بن عمیر<ref>علل الشرائع، ج۱، ص۱۸۹، ح۱؛ معانی الأخبار، ص۱۱، ح۱؛ مسند أحمد، ج۳، ص۴۶۶؛ ج۶، ص۱۲۳.</ref>، [[جمیع بن عمیر التیمی]] <ref>مناقب الإمام أمیر المؤمنین{{ع}}، ج۱، ص۳۰۶، ح(۲۲۵) و ص۳۱۹، (ح۲۴۱)؛ سنن ابن ماجه، ج۱، ص۱۹۰، ح۵۷۴؛ ج۲، ص۷۵۳، ح۲۲۴۰.</ref>، [[جمیع بن عمیر اللیثی]]<ref>شرح الأخبار (قاضی نعمان)، ج۱، ص۴۲۹، ش۷۰؛ المستدرک (حاکم نیشابوری)، ج۳، ص۵۱.</ref> و {{عربی|"جميع بن عمير أحد بني تيم بن ثعلبه"}}<ref>سنن أبی داود، ج۱، ص۶۱، ش۲۴۱.</ref> [[روایت]] کرده است.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۵ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۵، ص 606-608.</ref>
 
==تمییز [[راوی]]==
#در بعضی [[اسناد]]، عنوان [[جمیع بن عمیر العجلی]]<ref>معانی الأخبار، ص۸۰، ح۱ و ص۸۴.</ref> و [[جمیع بن عمیر بن عبدالرحمن العجلی]]<ref>الشمائل المحمدیّه، ص۱۸۹، ح۳۴۵.</ref> در زنجیره [[نقل حدیث]] واقع شده است؛ ولی او غیر از راوی مورد بحث است<ref>ر.ک: خلاصة تذهیب تهذیب الکمال، ص۶۴ معرفة الثقات، ص۲۷۲: {{عربی|(۲۲۸) جمیع بن عمیر العجلی کوفی لا بأس به یکتب حدیثه و لیس بالقوی (٢٢٩) جمیع بن عمیر التیمی تابعی ثقة}}.</ref>. یکی {{عربی|"جميع بن عمير بن عبدالرحمن العجلي ثم الضبعي أبوبكر الكوفي"}} است و دیگری {{عربی|"جميع بن عمير بن عفاق التيمي أبو الأسود الكوفي من بني تيم الله  بن ثعلبة"}}.
#در یکی از اسناد [[الکافی]] جمیع بن عمیر از [[امام صادق]]{{ع}} روایت کرده<ref>الکافی، ج۱، ص۱۱۸، ح۹: {{متن حدیث|وَ رَوَاهُ مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ مَرْوَكِ بْنِ عُبَيْدٍ عَنْ جُمَيْعِ بْنِ عُمَيْرٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ{{ع}}أَيُّ شَيْءٍ اللَّهُ أَكْبَرُ فَقُلْتُ اللَّهُ أَكْبَرُ مِنْ كُلِّ شَيْءٍ فَقَالَ وَ كَانَ ثَمَّ شَيْءٌ فَيَكُونُ أَكْبَرَ مِنْهُ فَقُلْتُ وَ مَا هُوَ قَالَ اللَّهُ أَكْبَرُ مِنْ أَنْ يُوصَفَ}}.</ref> و بعضی از نویسندگان به [[اشتباه]] او را با راوی مورد بحث یکی دانسته‌اند<ref>مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۲، ص۲۳۶، ش۲۹۲۲.</ref>، در حالی که از جهت طبقه سازگاری ندارند. راوی مورد بحث از [[عبدالله بن عمر]] و [[عایشه]] روایت می‌کند و جمیع بن عمیر در سند الکافی از امام صادق که در سال ۱۴۸ هجری [[قمری]] به [[شهادت]] رسیده است، از این رو بعضی احتمال دادند که جمیع بن عمیر در سند الکافی، [[مصحّف]] [[عمرو بن جمیع]] باشد<ref>ر.ک: قاموس الرجال، ج۲، ص۷۱۲، ش۱۵۷۹؛ تنقیح المقال، ج۱۶، پانوشت ص۱۷۴؛ الکافی (ط - دارالحدیث)، ج۱، پانوشت ص۲۸۹.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۵ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۵، ص 608.</ref>
 
==[[طبقه راوی]]==
از [[تاریخ]] ولادت و [[وفات]] جمیع بن عمیر التیمی اطلاعی در دست نیست. [[ابن حجر]] او را از [[طبقه سوم راویان]] برشمرده است<ref>ر.ک: تقریب التهذیب، ج۱، ص۱۶۵، ش۹۷۰.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۵ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۵، ص 609.</ref>
 
==[[استادان]] و [[شاگردان راوی]]==
برخی استادان [[جمیع بن عمیر التیمی]] در [[اسناد روایات]] را می‌‌توان [[عائشه]]، [[یزید بن عمر]]، [[عبدالله بن عمر بن الخطاب]] و [[أبی بردة بن نیار الأنصاری]]<ref>التاریخ الکبیر، ج۲، ص۲۴۲، ش۲۳۲۸؛ ج۸، ص۳۵۰، ش۳۲۹۰؛ تهذیب الکمال، ج۵، ص۱۲۵، ش۹۶۶.</ref>؛ و از جمله شاگردان [[حدیثی]] وی [[العلاء بن صالح]]، [[صدقة بن المثنی]]، [[سلیمان الأعمش]]، [[العوام بن حوشب]]، [[کثیر النواء]]، [[حکیم بن جبیر]]، [[صدقة بن یسار]]، [[صدقة بن سعید الحنفی]]، [[سالم بن أبی حفصه]]، [[أبو اسحاق سلیمان الشیبانی]]، [[حرملة الضبی]]، [[أبو الجحاف داوود بن أبی عوف]]، [[الصلت بن بهرام]]، [[محمد بن جمیع بن عمیر]] و [[وائل بن داوود]]<ref>التاریخ الکبیر، ج۲، ص۲۴۲، ش۲۳۲۸؛ الجرح والتعدیل، ج۲، ص۵۳۲، ش۲۲۰۸؛ الثقات (ابن حبان)، ج۶، ص۴۶۶؛ الکامل (ابن عدی)، ج۲، ص۱۶۶، ش۳۵۴؛ تاریخ مدینة دمشق، ج۴۲، ص۲۶۱؛ تهذیب الکمال، ج۵، ص۱۲۵، ش۹۶۶.</ref> نام برد.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۵ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۵، ص 609.</ref>
 
==[[مذهب]] [[راوی]]==
از تعابیر [[رجالیان سنّی]] و مضامین روایاتش فهمیده می‌شود که وی [[اعتقادات شیعی]] داشته، از این رو از [[راویان]] [[شیعی]] به شمار می‌آید.
 
[[ابن حبان]]: {{عربی|رافضی یضع الحدیث}}<ref>میزان الإعتدال، ج۱، ص۴۲۱، ش۱۵۵۲؛ تاریخ الإسلام، ج۷، ص۴۴.</ref>.
 
[[ابن حجر]]: {{عربی|یتشیع}}<ref>تقریب التهذیب، ج۱، ص۱۶۵، ش۹۷۰.</ref>.
 
[[أبو حاتم رازی]]: {{عربی|من عتق الشیعة}}<ref>الجرح و التعدیل، ج۲، ص۵۳۲، ش۲۲۰۸. یادآوری می‌شود تعبیر {{عربی|من عتق الشیعة}} را ابو حاتم رازی درباره شماری از راویان به کار برده است. ذهبی آن را با تعبیر جلد یکی دانسته و به معنای رفض و شیعه تندرو. (الکاشف، ج۱، ص۷۲: {{عربی|و أما جلد: فیستعملها غالباً مع الرافضی الشیعی، و هی للدلالة علی تمکنه و تشدده فی مذهبه و فی القاموس: الجلد: الشدة و القوة، و هو جلد، و جلید من أجلاد و جلداء، و جلاد، و جلد. و یستعمل المصنف (یعنی ابو حاتم رازی) بهذا المعنی و السیاق کلمة أخری، لا سیما فی کتاب المیزان فیقول مثلا: فلان من عتق الشیعة، یرید من المتشددین فیهم، لأنّ العتیق هو القدیم، و من قدم فی أمر تمکن فیه و قوی}}.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۵ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۵، ص 609-610.</ref>
 
==جایگاه [[حدیثی]] [[راوی]]==
[[رجالیان سنّی]]، درباره جایگاه حدیثی راوی [[اختلاف]] دارند؛ بعضی [[توثیق]] و برخی [[تضعیف]] کردند:
 
[[بخاری]]: {{عربی|فیه نظر}}<ref>التاریخ الکبیر، ج۲، ص۲۴۲، ش۲۳۲۸.</ref>.
 
[[عجلی]]: {{عربی|جميع بن عمير التيمي تابعي ثقة}}<ref>معرفة الثقات، ج۱، ص۲۷۲، ش۲۲۹.</ref>.
 
[[ابن أبی حاتم رازی]]: {{عربی|حدثنا عبدالرحمن قال: سألت أبي عنه فقال:... محله الصدق [صالح الحديث] كوفي من التابعين}}<ref>الجرح و التعدیل، ج۲، ص۵۳۲، ش۲۲۰۸.</ref>.
 
[[ابن نمیر]]: {{عربی|من أكذب الناس و كان يقول: الكراكي تفرخ في السماء و لا تقع فراخها}}<ref>میزان الاعتدال، ج۱، ص۴۲۱، ش۱۵۵۲؛ تاریخ الإسلام، ج۷، ص۴۴.</ref>.
 
[[عجلی]]: {{عربی|كوفي لا بأس به يكتب حديثه و ليس بالقوي}}<ref>معرفة الثقات، ج۱، ص۲۷۲، ش۲۲۸.</ref>.
 
[[ابن حجر]]: {{عربی|صدوق یخطو}}<ref>تقریب التهذیب، ج۱، ص۱۶۵، ش۹۷۰.</ref>.
 
[[ذهبی]]: {{عربی|جميع بن عمير التيمي الكوفي عن الصحابة روي الناس حديثه و أحسبه صادقا و قد رماه بعضهم بالكذب فالله - تعالي – أعلم}}<ref>المغنی فی الضعفاء، ج۱، ص۲۱۵، ش۱۱۷۸.</ref>؛ {{عربی|کوفی جلیل}}<ref>تاریخ الإسلام، ج۷، ص۴۳.</ref>.
 
[[ابن حبان]] نام او را یک بار در کتاب الثّقات خویش ذکر کرده<ref>الثقات (ابن حبان)، ج۴، ص۱۱۵.</ref> و بار دیگر در کتاب المجروحین<ref>المجروحین، ج۱، ص۲۱۸.</ref>.
 
'''یادآوری:''' متهم ساختن راوی، به وضع و [[دروغگویی]] و [[رافضی]] خواندن او بر اثر روایاتی است که در [[فضائل امام علی]]{{ع}} و حضرت [[فاطمه]]{{س}} هستند چنانکه [[ابن عدی]] نوشته است:
 
{{عربی|قال البخاري:... فيه نظر. قال الشيخ: و هذا الذي قاله البخاري كما قال في أحاديثه نظر... عنه عن ابن عمر أحاديث في فضائل علي بن أبي طالب{{ع}}.... جميع بن عمير عن ابن عمر أن رسول الله{{صل}} قال لعلي{{ع}}: [أنت أخي في الدنيا و الآخرة].... عن جميع بن عمير، عن ابن عمر قال: آخي رسول الله{{صل}} بين أصحابه فجاء علي{{ع}} و عيناه تدمع قال: يا رسول الله! ما لي آخيت بين أصحابك و لم تؤاخ بيني و بين أحد؟ فقال له رسول الله{{صل}}: [أنت أخي في الدنيا و الآخرة]... كثير النواء، عن جميع ابن عمير، عن ابن عمر قال: آخي رسول الله{{صل}} بين أصحابه حتي بقي علي ابن أبي طالب{{ع}} و كان رجلا شجاعا ماضيا علي أمر الله - تعالي ذكره - إذا أراد شيئا فقال: يا رسول الله! بقيت قال: فأنت أخي في الدنيا و الآخرة. قال كثير لجميع: تشهد بهذا علي ابن عمر ثلاث مرّات؟ قال: نعم أشهد به عليه.... عن كثير النواء، عن جميع بن عمير، عن ابن عمر قال: أحدثك عن علي؟ قلت: نعم قال: آخي رسول الله{{صل}} بين أصحابه حتي بقي عليهم أجمعين فذكر نحوه سواء... و لجميع بن عمير غير ما ذكرته عن ابن عمر و عائشة و عن غيرهما أحاديث، و عامة ما يرويه أحاديث لا يتابعه غيره عليه علي أنه قد روي عنه جماعة}}<ref>الکامل (ابن عدی)، ج۲، ص۱۶۶ - ۱۶۷، ش۳۵۴.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۵ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۵، ص 610-612.</ref>
 
==[[روایات]] دیگر جمیع بن عمیر==
#{{عربی|عن جميع بن عمير قال: دخلت مع عمتي علي عائشة، فقال عمتي لعائشة: من كان أحب الناس إلي رسول الله{{صل}}؟ قالت: فاطمة، قالت: من الرجال؟ قالت زوجها}}<ref>تاریخ بغداد، ج۱۱، ص۴۲۸.</ref>.
#{{عربی|... جميع بن عمير، عن عائشة قال: دخلت عليها مع أمي و أنا غلام قال: فذكرت عليّا فقالت عائشة: ما رأيت رجلا قط كان أحب إلي رسول الله{{صل}} منه و لا امرأة أحب إلي رسول الله{{صل}} من امرأته}}<ref>تاریخ مدینة دمشق، ج۴۲، ص۲۶۱.</ref>.
#{{متن حدیث|عن كثير النواء، عن جميع بن عمير عن ابن عمر قال: يسرك أن أحدثك عن علي؟ قلت: نعم قال: إنا جلوس عند رسول الله{{صل}} إذ قال: لأعطين الراية اليوم رجلا يحب الله و رسوله و يحبه الله و رسوله ادعوا لي عليا فقال بعض القوم: يا رسول الله! إنه أرمد ما يبصر شيئا فجاء به غلام يقوده حتي أقامه بين يديه فتفل في عينيه و أعطاه الراية فسرنا مع علي و بيعة رسول الله{{صل}} قال: فوالذي نفسي بيده! ما صعد آخرنا حتي فتح الله علي أولنا}}<ref>تاریخ مدینة دمشق، ج۴۲، ص۹۶.</ref>.
#{{متن حدیث|عن صدقة بن سعيد، عن جميع بن عمير أن أمه و خالته دخلتا علي عائشة فقالتا: يا أم المؤمنين! أخبرينا عن علي قالت: أي شيء تسألن عن رجل وضع يده من رسول الله{{صل}} موضعا فسألت نفسه في يده فمسح بها وجهه و اختلفوا في دفنه فقال: إن أحب البقاع إلي الله مكان قبض فيه نبيه قالت: فلم خرجت عليه قالت: أمر قضي لوددت أن أفديه بما علی الأرض}}<ref>تاریخ مدینة دمشق، ج۴۲، ص۳۹۴.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۵ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۵، ص 612-613.</ref>
 
== منابع ==
{{منابع}}
# [[پرونده: IM009729.jpg|22px]] [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۵ (کتاب)|'''رجال تفسیری ج۵''']]
{{پایان منابع}}
 
== پانویس ==
{{پانویس}}
 
[[رده:طبقه سوم راویان]]
[[رده:رجال تفسیری]]
[[رده:اعلام]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۱۷

تغییرمسیر به: