اخلاص در فقه اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۲: خط ۲:
| موضوع مرتبط = اخلاص
| موضوع مرتبط = اخلاص
| عنوان مدخل  = اخلاص
| عنوان مدخل  = اخلاص
| مداخل مرتبط = [[اخلاص در قرآن]] - [[اخلاص در حدیث]] - [[اخلاص در فقه اسلامی]] - [[اخلاص در اخلاق اسلامی]] - [[اخلاص در معارف دعا و زیارات]] - [[اخلاص در معارف و سیره نبوی]] - [[اخلاص در معارف و سیره حسینی]] - [[اخلاص در معارف و سیره سجادی]] - [[اخلاص در معارف و سیره رضوی]] - [[اخلاص در عبادت]] - [[اخلاص در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]]
| مداخل مرتبط = [[اخلاص در قرآن]] - [[اخلاص در حدیث]] - [[اخلاص در فقه اسلامی]] - [[اخلاص در اخلاق اسلامی]] - [[اخلاص در معارف دعا و زیارات]] - [[اخلاص در معارف و سیره نبوی]] - [[اخلاص در معارف و سیره علوی]] - [[اخلاص در معارف و سیره حسینی]] - [[اخلاص در معارف و سیره سجادی]] - [[اخلاص در معارف و سیره رضوی]] - [[اخلاص در عبادت]] - [[اخلاص در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]]
| پرسش مرتبط  =  
| پرسش مرتبط  =  
}}
}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۹ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۰۱

مقدمه

منظور از اخلاص در نیّت آن است که مکلّف در عمل خود جز قصد قربت و عبودیّت برای پروردگار، انگیزه‏ای دیگر نداشته باشد (امتثال). در قرآن کریم ﴿وَمَا أُمِرُوا إِلاَّ لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفَاء وَيُقِيمُوا الصَّلاةَ وَيُؤْتُوا الزَّكَاةَ وَذَلِكَ دِينُ الْقَيِّمَةِ[۱] و روایات[۲] بر لزوم اخلاص در طاعت و عبادت تأکید و در فقه در باب‌های مربوط به عبادات، مانند صلات و صوم به عنوان رکن اصلی نیّت مطرح شده است.

خلوص در نیّت عمل عبادی، شرط و عبادت بدون آن باطل است. رذیلتِ مقابل فضیلت اخلاص، ریا است که موجب بطلان عمل عبادی است[۳]. البته وجود پاره‏‌ای اغراض تبعی در عبادت، با اخلاص منافات ندارد و موجب بطلان عمل نمی‏‌شود، مانند آنکه در غسل یا وضو در کنار غرض اصلی، یعنی انجام دادن عمل به قصد قربت، نیّت تبعیِ خنک یا پاکیزه شدن را نیز داشته باشد. از این رو، فقها در مسئله دریافت مزد و اجیر شدن برای نماز و روزه قضا شده میّت، بر عدم منافات آن با قصد قربت تصریح کرده‏‌اند[۴].[۵]

منابع

پانویس

  1. «و فرمانی نیافته بودند جز این که خدا را در حالی که دین خویش را برای او ناب داشته‌اند، با درستی آیین، بپرستند و نماز بر پا دارند و زکات بپردازند و این است آیین پایدار (و استوار)» سوره بینه، آیه ۵.
  2. مصباح الفقاهة، ج۱، ص ۳۹۲؛ المکاسب المحرمة (امام خمینی)، ج۲، ص ۶۰ و ۶۷
  3. وسائل الشیعة، ج۱۲، ص ۱۶۵
  4. مصباح الفقاهة، ج۱، ص ۳۹۳
  5. هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت ج۱، صفحه ۳۴۳.