سوره تغابن در علوم قرآنی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = سوره تغابن
| موضوع مرتبط = سوره تغابن
| عنوان مدخل  = [[سوره تغابن]]
| عنوان مدخل  = سوره تغابن
| مداخل مرتبط = [[سوره تغابن در علوم قرآنی]]
| مداخل مرتبط = [[سوره تغابن در علوم قرآنی]]
| پرسش مرتبط  =  
| پرسش مرتبط  =  
خط ۷: خط ۷:


== مقدمه ==
== مقدمه ==
[[سوره تغابن]] شصت و چهارمین [[سوره]] در ترتیب [[مصحف]] و بین دو [[سوره منافقون]] و [[سوره طلاق]] قرار گرفته است و در [[ترتیب نزول]] یکصد و دهمین سوره‌ای است که بعد از [[سوره جمعه]] و قبل از [[سوره صف]] نازل شده است. <ref>مجمع‌البیان، ج‌۱۰، ص‌۶۱۳؛ الاتقان، ج‌۱، ص‌۳۲؛ التمهید، ج‌۱، ص‌۱۳۷.</ref> [[نزول]] آن را بعد از [[سوره تحریم]]،<ref>مفاتیح الاسرار، ج‌۱، ص‌۱۳۳؛ الکشاف، ج‌۴، ص‌۵۴۵.</ref> [[سوره جمعه]]،<ref>الاتقان، ج‌۱، ص‌۳۲؛ البیان فی عد آی القرآن، ص‌۱۳۷؛ تاریخ‌القرآن، ص‌۱۵۴.</ref> [[سوره منافقون]]،<ref>تاریخ القرآن، ص‌۱۵۴.</ref> [[سوره صف]] <ref>البیان فی عد آی القرآن، ص‌۱۳۴.</ref> و در ردیف‌های ۹۷، ۱۰۵، ۱۰۶، ۱۰۷، ۱۰۸ و ۱۰۹ نیز گزارش کرده‌اند. <ref>مفاتیح الاسرار، ج‌۱، ص‌۱۳۳؛ تاریخ قرآن، ص‌۶۱۲؛ تاریخ‌گذاری قرآن، ص‌۳۰۷.</ref> برخی معاصران و [[مستشرقان]] ردیف ۴۹ تا ۱۰۳ را برای آن [[حدس]] زده‌اند <ref>تاریخ قرآن، ص‌۶۷۷.</ref>.
[[سوره تغابن]] شصت و چهارمین [[سوره]] در ترتیب [[مصحف]] و بین دو [[سوره منافقون]] و [[سوره طلاق]] قرار گرفته است و در ترتیب نزول یکصد و دهمین سوره‌ای است که بعد از [[سوره جمعه]] و قبل از [[سوره صف]] نازل شده است. <ref>مجمع‌البیان، ج‌۱۰، ص‌۶۱۳؛ الاتقان، ج‌۱، ص‌۳۲؛ التمهید، ج‌۱، ص‌۱۳۷.</ref> نزول آن را بعد از [[سوره تحریم]]،<ref>مفاتیح الاسرار، ج‌۱، ص‌۱۳۳؛ الکشاف، ج‌۴، ص‌۵۴۵.</ref> [[سوره جمعه]]،<ref>الاتقان، ج‌۱، ص‌۳۲؛ البیان فی عد آی القرآن، ص‌۱۳۷؛ تاریخ‌القرآن، ص‌۱۵۴.</ref> [[سوره منافقون]]،<ref>تاریخ القرآن، ص‌۱۵۴.</ref> [[سوره صف]] <ref>البیان فی عد آی القرآن، ص‌۱۳۴.</ref> و در ردیف‌های ۹۷، ۱۰۵، ۱۰۶، ۱۰۷، ۱۰۸ و ۱۰۹ نیز گزارش کرده‌اند. <ref>مفاتیح الاسرار، ج‌۱، ص‌۱۳۳؛ تاریخ قرآن، ص‌۶۱۲؛ تاریخ‌گذاری قرآن، ص‌۳۰۷.</ref> برخی معاصران و [[مستشرقان]] ردیف ۴۹ تا ۱۰۳ را برای آن [[حدس]] زده‌اند <ref>تاریخ قرآن، ص‌۶۷۷.</ref>.


این سوره دارای ۱۸ [[آیه]] <ref>البیان فی عد آی القرآن، ص‌۲۴۸؛ مجمع البیان، ج‌۹، ص‌۴۴۶؛ جمال القراء، ج‌۱، ص‌۴۶۶.</ref> و ۲۴۲ کلمه است. <ref>المعجم الاحصایی، ج‌۱، ص‌۳۰۳.</ref> تغابن از سوره‌هایی است که [[روایات]] در مکی یا [[مدنی]] بودن آن [[اختلاف]] دارند؛<ref>روح المعانی، ج‌۲۸، ص‌۱۷۵؛ التحریر والتنویر، ج‌۲۹، ص‌۲۵۸؛ احسن الحدیث، ج‌۱۱، ص‌۱۸۴.</ref> [[ضحاک]] <ref>زادالمسیر، ج۸، ص۲۷۹؛ التحریر والتنویر، ج۲۹، ص۲۵۸.</ref> و برخی دیگر همه آن را مکی دانسته‌اند <ref>تفسیر قاسمی، ج‌۱۶، ص‌۱۷۷.</ref> [[مجاهد]]، [[عطاء‌ بن‌ یسار]] و [[ابن‌عباس]] نیز در یک [[روایت]] مانند ضحاک، این سوره را مکی شناخته‌اند؛ ولی [[آیات]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ مِنْ أَزْوَاجِكُمْ وَأَوْلَادِكُمْ عَدُوًّا لَكُمْ فَاحْذَرُوهُمْ وَإِنْ تَعْفُوا وَتَصْفَحُوا وَتَغْفِرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ}}<ref>«ای مؤمنان! برخی از همسران و فرزندانتان دشمن شمایند پس، از آنان دوری گزینید و اگر درگذرید و ببخشایید و چشم بپوشید بی‌گمان خداوند (نیز) آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره تغابن، آیه ۱۴.</ref>، {{متن قرآن|إِنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَأَوْلَادُكُمْ فِتْنَةٌ وَاللَّهُ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ}}<ref>«جز این نیست که دارایی‌ها و فرزندانتان مایه آزمونند و خداوند است که پاداش سترگ نزد اوست» سوره تغابن، آیه ۱۵.</ref>، {{متن قرآن|فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَاسْمَعُوا وَأَطِيعُوا وَأَنْفِقُوا خَيْرًا لِأَنْفُسِكُمْ وَمَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ}}<ref>«هر چه می‌توانید از خداوند پروا کنید و سخن نیوش باشید و فرمان برید و (در راه خداوند) هزینه کنید که برای خودتان بهتر است؛ و کسانی که از آزمندی جان خویش در امانند، رستگارند» سوره تغابن، آیه ۱۶.</ref>.<ref>البیان فی عد آی القرآن، ص‌۲۴۸؛ زادالمسیر، ج‌۸، ص۳۰۲؛ الدرالمنثور، ج‌۸، ص‌۱۸۱؛ مجمع البیان، ج‌۹، ص‌۴۴۶.</ref> یا {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ مِنْ أَزْوَاجِكُمْ وَأَوْلَادِكُمْ عَدُوًّا لَكُمْ فَاحْذَرُوهُمْ وَإِنْ تَعْفُوا وَتَصْفَحُوا وَتَغْفِرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ}}<ref>«ای مؤمنان! برخی از همسران و فرزندانتان دشمن شمایند پس، از آنان دوری گزینید و اگر درگذرید و ببخشایید و چشم بپوشید بی‌گمان خداوند (نیز) آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره تغابن، آیه ۱۴.</ref>، {{متن قرآن|إِنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَأَوْلَادُكُمْ فِتْنَةٌ وَاللَّهُ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ}}<ref>«جز این نیست که دارایی‌ها و فرزندانتان مایه آزمونند و خداوند است که پاداش سترگ نزد اوست» سوره تغابن، آیه ۱۵.</ref>، {{متن قرآن|فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَاسْمَعُوا وَأَطِيعُوا وَأَنْفِقُوا خَيْرًا لِأَنْفُسِكُمْ وَمَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ}}<ref>«هر چه می‌توانید از خداوند پروا کنید و سخن نیوش باشید و فرمان برید و (در راه خداوند) هزینه کنید که برای خودتان بهتر است؛ و کسانی که از آزمندی جان خویش در امانند، رستگارند» سوره تغابن، آیه ۱۶.</ref>، {{متن قرآن|إِنْ تُقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا يُضَاعِفْهُ لَكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ وَاللَّهُ شَكُورٌ حَلِيمٌ}}<ref>«اگر به خداوند وامی نیکو دهید (خداوند) برای شما آن را دو چندان می‌کند و شما را می‌آمرزد و خداوند سپاس‌پذیری بردبار است» سوره تغابن، آیه ۱۷.</ref>، {{متن قرآن|عَالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ}}<ref>«دانای پنهان و آشکار، پیروزمند فرزانه است» سوره تغابن، آیه ۱۸.</ref> آن را استثنا کرده، مدنی دانسته‌اند. <ref>جامع‌البیان، ج۲۸، ص۱۵۹؛ المحرر الوجیز، ج۱۶، ص۲۵؛ بصائر ذوی التمییز، ج‌۱، ص‌۴۶۷.</ref>. برخی نیز فقط آیه {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ مِنْ أَزْوَاجِكُمْ وَأَوْلَادِكُمْ عَدُوًّا لَكُمْ فَاحْذَرُوهُمْ وَإِنْ تَعْفُوا وَتَصْفَحُوا وَتَغْفِرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ}}<ref>«ای مؤمنان! برخی از همسران و فرزندانتان دشمن شمایند پس، از آنان دوری گزینید و اگر درگذرید و ببخشایید و چشم بپوشید بی‌گمان خداوند (نیز) آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره تغابن، آیه ۱۴.</ref> را مدنی شمرده‌اند. <ref>روض الجنان، ج‌۱۹، ص‌۲۳۹.</ref> برای [[تأیید]] مکی بودن برخی به [[سیاق]] سوره نیز استناد کرده‌اند؛<ref>تفسیر قاسمی، ج۱۶، ص‌۱۸۵؛ نظم قرآن، ج‌۳، ص‌۲۰۹.</ref>
این سوره دارای ۱۸ [[آیه]] <ref>البیان فی عد آی القرآن، ص‌۲۴۸؛ مجمع البیان، ج‌۹، ص‌۴۴۶؛ جمال القراء، ج‌۱، ص‌۴۶۶.</ref> و ۲۴۲ کلمه است. <ref>المعجم الاحصایی، ج‌۱، ص‌۳۰۳.</ref> تغابن از سوره‌هایی است که [[روایات]] در مکی یا [[مدنی]] بودن آن [[اختلاف]] دارند؛<ref>روح المعانی، ج‌۲۸، ص‌۱۷۵؛ التحریر والتنویر، ج‌۲۹، ص‌۲۵۸؛ احسن الحدیث، ج‌۱۱، ص‌۱۸۴.</ref> [[ضحاک]] <ref>زادالمسیر، ج۸، ص۲۷۹؛ التحریر والتنویر، ج۲۹، ص۲۵۸.</ref> و برخی دیگر همه آن را مکی دانسته‌اند <ref>تفسیر قاسمی، ج‌۱۶، ص‌۱۷۷.</ref> [[مجاهد]]، [[عطاء‌ بن‌ یسار]] و [[ابن‌عباس]] نیز در یک [[روایت]] مانند ضحاک، این سوره را مکی شناخته‌اند؛ ولی [[آیات]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ مِنْ أَزْوَاجِكُمْ وَأَوْلَادِكُمْ عَدُوًّا لَكُمْ فَاحْذَرُوهُمْ وَإِنْ تَعْفُوا وَتَصْفَحُوا وَتَغْفِرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ}}<ref>«ای مؤمنان! برخی از همسران و فرزندانتان دشمن شمایند پس، از آنان دوری گزینید و اگر درگذرید و ببخشایید و چشم بپوشید بی‌گمان خداوند (نیز) آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره تغابن، آیه ۱۴.</ref>، {{متن قرآن|إِنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَأَوْلَادُكُمْ فِتْنَةٌ وَاللَّهُ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ}}<ref>«جز این نیست که دارایی‌ها و فرزندانتان مایه آزمونند و خداوند است که پاداش سترگ نزد اوست» سوره تغابن، آیه ۱۵.</ref>، {{متن قرآن|فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَاسْمَعُوا وَأَطِيعُوا وَأَنْفِقُوا خَيْرًا لِأَنْفُسِكُمْ وَمَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ}}<ref>«هر چه می‌توانید از خداوند پروا کنید و سخن نیوش باشید و فرمان برید و (در راه خداوند) هزینه کنید که برای خودتان بهتر است؛ و کسانی که از آزمندی جان خویش در امانند، رستگارند» سوره تغابن، آیه ۱۶.</ref>.<ref>البیان فی عد آی القرآن، ص‌۲۴۸؛ زادالمسیر، ج‌۸، ص۳۰۲؛ الدرالمنثور، ج‌۸، ص‌۱۸۱؛ مجمع البیان، ج‌۹، ص‌۴۴۶.</ref> یا {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ مِنْ أَزْوَاجِكُمْ وَأَوْلَادِكُمْ عَدُوًّا لَكُمْ فَاحْذَرُوهُمْ وَإِنْ تَعْفُوا وَتَصْفَحُوا وَتَغْفِرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ}}<ref>«ای مؤمنان! برخی از همسران و فرزندانتان دشمن شمایند پس، از آنان دوری گزینید و اگر درگذرید و ببخشایید و چشم بپوشید بی‌گمان خداوند (نیز) آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره تغابن، آیه ۱۴.</ref>، {{متن قرآن|إِنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَأَوْلَادُكُمْ فِتْنَةٌ وَاللَّهُ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ}}<ref>«جز این نیست که دارایی‌ها و فرزندانتان مایه آزمونند و خداوند است که پاداش سترگ نزد اوست» سوره تغابن، آیه ۱۵.</ref>، {{متن قرآن|فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَاسْمَعُوا وَأَطِيعُوا وَأَنْفِقُوا خَيْرًا لِأَنْفُسِكُمْ وَمَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ}}<ref>«هر چه می‌توانید از خداوند پروا کنید و سخن نیوش باشید و فرمان برید و (در راه خداوند) هزینه کنید که برای خودتان بهتر است؛ و کسانی که از آزمندی جان خویش در امانند، رستگارند» سوره تغابن، آیه ۱۶.</ref>، {{متن قرآن|إِنْ تُقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا يُضَاعِفْهُ لَكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ وَاللَّهُ شَكُورٌ حَلِيمٌ}}<ref>«اگر به خداوند وامی نیکو دهید (خداوند) برای شما آن را دو چندان می‌کند و شما را می‌آمرزد و خداوند سپاس‌پذیری بردبار است» سوره تغابن، آیه ۱۷.</ref>، {{متن قرآن|عَالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ}}<ref>«دانای پنهان و آشکار، پیروزمند فرزانه است» سوره تغابن، آیه ۱۸.</ref> آن را استثنا کرده، مدنی دانسته‌اند. <ref>جامع‌البیان، ج۲۸، ص۱۵۹؛ المحرر الوجیز، ج۱۶، ص۲۵؛ بصائر ذوی التمییز، ج‌۱، ص‌۴۶۷.</ref>. برخی نیز فقط آیه {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ مِنْ أَزْوَاجِكُمْ وَأَوْلَادِكُمْ عَدُوًّا لَكُمْ فَاحْذَرُوهُمْ وَإِنْ تَعْفُوا وَتَصْفَحُوا وَتَغْفِرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ}}<ref>«ای مؤمنان! برخی از همسران و فرزندانتان دشمن شمایند پس، از آنان دوری گزینید و اگر درگذرید و ببخشایید و چشم بپوشید بی‌گمان خداوند (نیز) آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره تغابن، آیه ۱۴.</ref> را مدنی شمرده‌اند. <ref>روض الجنان، ج‌۱۹، ص‌۲۳۹.</ref> برای [[تأیید]] مکی بودن برخی به [[سیاق]] سوره نیز استناد کرده‌اند؛<ref>تفسیر قاسمی، ج۱۶، ص‌۱۸۵؛ نظم قرآن، ج‌۳، ص‌۲۰۹.</ref>
۱۱۳٬۰۷۵

ویرایش