اعجاز معارفی قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

 
خط ۲۹: خط ۲۹:
# '''[[توحید]]:''' [[قرآن]] در ارائه راه‌های [[خداشناسی]] همه راه‌های آفاقی و انفسی را به روی مخاطبان باز می‌گذارد<ref>سوره فصلت، آیه۵۳.</ref> و نشان می‌دهد که [[علم]]، [[قدرت]]، [[اراده]] و تصرف [[خداوند]] در هستی در تمام موجودات هیچ منافاتی با [[نظم]] علّی و معلولی و [[اراده]] و [[اختیار انسان]] ندارد.
# '''[[توحید]]:''' [[قرآن]] در ارائه راه‌های [[خداشناسی]] همه راه‌های آفاقی و انفسی را به روی مخاطبان باز می‌گذارد<ref>سوره فصلت، آیه۵۳.</ref> و نشان می‌دهد که [[علم]]، [[قدرت]]، [[اراده]] و تصرف [[خداوند]] در هستی در تمام موجودات هیچ منافاتی با [[نظم]] علّی و معلولی و [[اراده]] و [[اختیار انسان]] ندارد.
# '''[[انسان‌شناسی]]:''' توجه به ساحت‌های گوناگون جسم و [[روح]] و [[عقل انسان]]، توجه به مبدأ و منتهی و مسیر و برنامه‌های مراحل [[سیر]] [[انسان]] و این که از کجا آمده، به کجا می‌رود و در کجاست مورد توجه [[قرآن]] است مراحل پیدایش [[انسان در قرآن]] توصیف گشته<ref>سوره مؤمنون، آیه۱۴.</ref> و به عنوان [[خلیفه خدا]] در [[زمین]] معرفی می‌شود<ref>سوره بقره، آیه۳۰.</ref> این [[انسان]] بر [[سرشت]] [[الهی]] [[خلق]] شده و دارای دو وجهه ملکی و ملکوتی است.
# '''[[انسان‌شناسی]]:''' توجه به ساحت‌های گوناگون جسم و [[روح]] و [[عقل انسان]]، توجه به مبدأ و منتهی و مسیر و برنامه‌های مراحل [[سیر]] [[انسان]] و این که از کجا آمده، به کجا می‌رود و در کجاست مورد توجه [[قرآن]] است مراحل پیدایش [[انسان در قرآن]] توصیف گشته<ref>سوره مؤمنون، آیه۱۴.</ref> و به عنوان [[خلیفه خدا]] در [[زمین]] معرفی می‌شود<ref>سوره بقره، آیه۳۰.</ref> این [[انسان]] بر [[سرشت]] [[الهی]] [[خلق]] شده و دارای دو وجهه ملکی و ملکوتی است.
# '''[[نبوت]]:''' در نگرش [[قرآن]] [[انبیای الهی]] [[معصوم]] و برگزیده هستند<ref>سوره آل عمران، آیه:۳۳، سوره انعام، آیه:۸۴ و ۸۷.</ref> و برای هدایت [[انسان‌ها]] و [[سعادت]] آنها فرستاده شده‌اند<ref>سوره حدید، آیه۲۵.</ref>.
# '''[[نبوت]]:''' در نگرش [[قرآن]] [[انبیای الهی]] [[معصوم]] و برگزیده هستند<ref>سوره آل عمران، آیه۳۳، سوره انعام، آیه۸۴ و ۸۷.</ref> و برای هدایت [[انسان‌ها]] و [[سعادت]] آنها فرستاده شده‌اند<ref>سوره حدید، آیه۲۵.</ref>.
# '''[[معاد]]:''' تصویر [[حیات]] [[ابدی]] و [[معادشناسی]] در [[قرآن]] یک برجستگی ویژه‌ای دارد و قریب یک سوم [[آیات قرآن]] به این موضوع اختصاص یافته و در پرتو بقای [[روح انسان]]، صحنه‌های [[حیات برزخی]] و [[رستاخیز]] نهایی به شکل اعجاب‌انگیز مطرح شده است <ref>البیان فی تفسییر القرآن، ص ۵۰ و ۵۵، ایضاح المراد فی شرح کشف المراد، ص ۴۷۵و ۴۷۶.</ref><ref>[[محمد رضا بهدار|بهدار، محمد رضا]]، [[اعجاز قرآن - بهدار (مقاله)|مقاله «اعجاز قرآن»]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی ج۱]] ص ۳۲۴-۳۳۰.</ref> [[بشر]] با [[عقل]] استدلالی خود، در حوزه [[کشف]] واقعیت‌های فرجامین ـ هم چون [[عالم برزخ]] و [[قیامت]] ـ سخنی برای گفتن ندارد. در حالی که بخش قابل‌توجهی از [[قرآن]]، به توصیف چنین حقایق اساسی می‌پردازد<ref>ر. ک: [[علی رضا امینی|امینی، علی رضا]] و [[محسن جوادی|جوادی، محسن]]؛ [[معارف اسلامی ج۲ (کتاب)|معارف اسلامی]]، ج۲، ص ۶۴-۶۵.</ref>.
# '''[[معاد]]:''' تصویر [[حیات]] [[ابدی]] و [[معادشناسی]] در [[قرآن]] یک برجستگی ویژه‌ای دارد و قریب یک سوم [[آیات قرآن]] به این موضوع اختصاص یافته و در پرتو بقای [[روح انسان]]، صحنه‌های [[حیات برزخی]] و [[رستاخیز]] نهایی به شکل اعجاب‌انگیز مطرح شده است <ref>البیان فی تفسییر القرآن، ص ۵۰ و ۵۵، ایضاح المراد فی شرح کشف المراد، ص ۴۷۵و ۴۷۶.</ref>.<ref>[[محمد رضا بهدار|بهدار، محمد رضا]]، [[اعجاز قرآن - بهدار (مقاله)|مقاله «اعجاز قرآن»]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی ج۱]]، ص ۳۲۴-۳۳۰.</ref> [[بشر]] با [[عقل]] استدلالی خود، در حوزه [[کشف]] واقعیت‌های فرجامین ـ هم چون [[عالم برزخ]] و [[قیامت]] ـ سخنی برای گفتن ندارد. در حالی که بخش قابل‌توجهی از [[قرآن]]، به توصیف چنین حقایق اساسی می‌پردازد<ref>ر.ک: [[علی رضا امینی|امینی، علی رضا]] و [[محسن جوادی|جوادی، محسن]]؛ [[معارف اسلامی ج۲ (کتاب)|معارف اسلامی ج۲]]، ص ۶۴-۶۵.</ref>.
# '''[[اخلاق|مسائل اخلاقی]]:''' یکی از جهات [[اعجاز قرآن]] [[معارف]] اخلاقی آن است. رهنمودهای [[اخلاقی]] باید به‌گونه‌ای باشد که [[انسان]] را به [[سعادت]] و [[خوشبختی]] در دو [[جهان]] رهنمون باشد و به دیگر سخن، [[فضایل]] [[اخلاقی]] و سجایای [[انسانی]] را در او زنده کند و سرانجام به‌ صورت "[[انسان کامل]]" درآورد. "[[انسان کامل]]" کسی است که در آن جهات مادی و [[معنوی]] هر دو به [[رشد]] و کمال رسیده و دوشادوش یکدیگر پیش روند. [[اخلاق اسلامی]] در عین [[دعوت]] به بهره‌گیری از طیبات در [[حیات]] مادی، جنبه‌های [[معنوی]] را فراموش نکرده و [[انسان]] را در هر دو محدوده پرورش می‌دهد. در [[آموزه‌های اسلامی]] [[انسان]] نه صرفاً برای [[امور مادی]] [[آفریده]] شده که جز به [[لذت]] [[فکر]] نکند و نه برای [[معنویت]] محض که از [[امور دنیوی]] دست بشوید، بلکه باید از هر دو به گونه مناسب و متناسب بهره بگیرد. از این جهت، [[قرآن]] با [[نهی]] از زاویه‌نشینی و [[ترک دنیا]]، [[انسان]] را به تلاش و کار [[دعوت]] می‌کند و از طرف دیگر، او را به [[کارهای نیک]]، آن‌هم برای [[خدا]] نه برای جلب [[منافع]] مادی، فرامی‌خواند. [[شعار]] [[مسلمان]] این است که: {{متن قرآن|رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ }}<ref>: پروردگارا! در این جهان به ما نکویی بخش و در جهان واپسین هم نکویی ده و ما را از عذاب آتش نگاه دار؛ سوره بقره، آیه: ۲۰۱.</ref><ref>[[محمد تقی سبحانی|سبحانی، محمد تقی]] و [[رضا برنجکار|برنجکار، رضا]]، [[معارف و عقاید ۱ (کتاب)|معارف و عقاید]]، ج۱، ص۲۲۳ - ۲۲۶.</ref>
# '''[[اخلاق|مسائل اخلاقی]]:''' یکی از جهات [[اعجاز قرآن]] معارف اخلاقی آن است. رهنمودهای [[اخلاقی]] باید به‌گونه‌ای باشد که [[انسان]] را به [[سعادت]] و [[خوشبختی]] در دو [[جهان]] رهنمون باشد و به دیگر سخن، [[فضایل]] [[اخلاقی]] و سجایای [[انسانی]] را در او زنده کند و سرانجام به‌ صورت "[[انسان کامل]]" درآورد. "[[انسان کامل]]" کسی است که در آن جهات مادی و [[معنوی]] هر دو به [[رشد]] و کمال رسیده و دوشادوش یکدیگر پیش روند. [[اخلاق اسلامی]] در عین [[دعوت]] به بهره‌گیری از طیبات در [[حیات]] مادی، جنبه‌های [[معنوی]] را فراموش نکرده و [[انسان]] را در هر دو محدوده پرورش می‌دهد. در [[آموزه‌های اسلامی]] [[انسان]] نه صرفاً برای امور مادی [[آفریده]] شده که جز به [[لذت]] [[فکر]] نکند و نه برای [[معنویت]] محض که از [[امور دنیوی]] دست بشوید، بلکه باید از هر دو به گونه مناسب و متناسب بهره بگیرد. از این جهت، [[قرآن]] با [[نهی]] از زاویه‌نشینی و [[ترک دنیا]]، [[انسان]] را به تلاش و کار [[دعوت]] می‌کند و از طرف دیگر، او را به [[کارهای نیک]]، آن‌هم برای [[خدا]] نه برای جلب منافع مادی، فرامی‌خواند. [[شعار]] [[مسلمان]] این است که: {{متن قرآن|رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ }}<ref>: پروردگارا! در این جهان به ما نکویی بخش و در جهان واپسین هم نکویی ده و ما را از عذاب آتش نگاه دار؛ سوره بقره، آیه ۲۰۱.</ref>.<ref>[[محمد تقی سبحانی|سبحانی، محمد تقی]] و [[رضا برنجکار|برنجکار، رضا]]، [[معارف و عقاید ۱ (کتاب)|معارف و عقاید ۱]]، ص۲۲۳ - ۲۲۶.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
۱۱۸٬۳۵۶

ویرایش